یونسی: اقوام و اقلیت ها در ایران مانند پازلی زیبا و رنگارنگ
دستیار ویژه رییس جمهوری در امور اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی نگاه دولت به همه اقلیت های قومی، مذهبی و دینی را نگاه فرصتی دانست و گفت: عده ای تصور می کنند ما برای دلخوشی چنین سخنانی را مطرح می کنیم و این موضوعی فانتزی است در حالی که اینگونه نیست و آنها همچون پازلی زیبا و رنگارنگ هستند.
بگیر بگیرها و پرونده ها، سبب احساس ناامنی برای سرمایه گذار می شود، نگاه دولت به اقلیت ها شهروند درجه یک و فرصت استˈ، ˈامنیت کلیتی است که به همه اقلیت ها گره خورده استˈ، ˈاقوام و اقلیت ها سفیران صلح هستندˈ، ˈناامنی احساسی کاذب استˈ، ˈنمی توانیم بخشی از جامعه را غیرخودی دانسته و به حاشیه برانیمˈ؛ جملات کلیدی است که یونسی در گفت و گوی متفاوت خود با ایرنا به کار برد.
یونسی معاون حقوقی حسن روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام از نخستین روزی که حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی آمادگی خود را برای حضور در انتخابات اعلام کرد، در کنار او بود.
زمانی که حسن روحانی رییس جمهوری شد، نام یونسی برای پست های مختلف در دولت یازدهم مطرح شد. در ابتدا علی یونسی به عنوان یکی از گزینه های اصلی وزارت اطلاعات به شمار می رفت. سرانجام علی یونسی در مهر سال 1392 طی حکمی، دستیار ویژه رییس جمهوری در امور اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی شد.
متولد سال 1330 در نهاوند و چهارمین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران پس از دری نجف آبادی بوده است. ریاست سازمان قضایی نیروهای مسلح، وزیر اطلاعات دولت اصلاحات، معاون حقوقی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور امنیتی رییس قوه قضائیه از جمله مسوولیت های علی یونسی است.
او که در سوابق کاری خود بیشتر در مباحث امنیتی، سیاسی و حقوقی و فقهی فعال بوده است، حال عزمش را جزم کرده تا موضوع اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی را بر اساس سیاست های دولت تدبیر و امید پیگیری کند تا آنان نیز سهم بیشتری در اداره کشور داشته باشند.
حجت الاسلام والمسلمین علی یونسی در گفت و گویی با ایرنا اعلام کرده که وجود اقلیت ها برای کشور فرصت است و اگر نبودند ما این فرصت ها را نداشتیم که این نکته ای حایز اهمیت است.
وی اساسا ملت ایران یعنی همه این اقوام و اقلیت ها را به یک پازل رنگارنگ و زیبا تشبیه کرد که بدون یکی از آنها ملت ایران ناقص و نازیبا می شود.
دستیار ویژه رییس جمهوری در امور اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی اظهار داشت: برای توسعه همه جانبه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی عزم ملی و مشارکت همگانی نیاز است، هیچ کس را نباید از این موضوع محروم کرد. همه اقشار، اقلیت ها، احزاب باید وارد عرصه شده و شرکت کنند.
یونسی تاکید کرد: نمی توانیم بخشی از جامعه را به دلیل اینکه از آنها خوشمان نمی آید یا از نظر سیاسی نمی پسندیم، به حاشیه برانیم، این بر خلاف شعارهای اصلی انقلاب است، همه باید مشارکت داشته باشند. چطور باید در انتخابات مشارکت کنند بنابراین در جای دیگر نمی توانیم آنها را غیرخودی بدانیم، هیچکس از ملت ایران غیرخودی نیست، همه ملت ایران خودی و شهروند اصلی هستند.
گفت و گوی ایرنا با دستیار ویژه رییس جمهوری در امور اقوام و اقلیت ها را در زیر می خوانید:
**یونسی: در ابتدا مقدمه ای را بیان می کنم، سپس سوالات خود را مطرح کنید؛ و آن اینکه دولت در حال مذاکره با جهان و چالش و مذاکره در دفاع از حقوق ملت است، ما در وضعیتی به سر می بریم که تحریم های ضدبشری بر ما تحمیل شده است و دولت باید با حمایت و پشتیبانی مردم بتواند این تحریم ها را بشکند و هر چه مردم بیشتر از دولت و تیم مذاکره کننده هسته ای دفاع کنند، دولت با پشتگرمی، قوت و اقتدار بیشتر می تواند در مذاکرات بین المللی چانه زنی و از حقوق مردم دفاع کند و تحریم ها را که شکسته شده از بین ببرد. دولت با حمایت ملت می تواند این راهی را که شروع کرده به نتیجه برساند تا مردم در آینده بتوانند به دور از فشارهای بین المللی زندگی کنند.
مردم امروز مشکلات بسیاری همچون بیکاری و تورم دارند، بخشی از این مشکلات اقتصادی ناشی از فشارها و تحریم های ناجوانمردانه است که دولت باید با حمایت مردم آن را بشکند.
***نگاه دولت به اقلیت ها شهروند درجه یک و فرصت است
** نگاه برخی به اقلیت ها، نگاهی امنیتی است، نگاه دولت تدبیر و امید که دستیار ویژه ای نیز برای موضوع اقوام و اقلیت ها منصوب کرده چگونه است؟
++یونسی: اقلیت ها در ایران، انقلاب و دولت را از آن خود می دانند، نگاه دولت به اقلیت ها نگاه شهروند درجه یک است و نگاه امنیتی ندارند و دولت با نگاه امنیتی به اقلیت ها و اقوام شدیدا مخالف است.
نگاه امنیتی به هر قشر، قوم و گروه در جامعه تولید ناامنی و واگرایی می کند. واگرایی معلول تبعیض و نگاه امنیتی است. واگرایی یعنی بخشی از کشور برای حل مشکلات خود به جای نگاه به دولت و مرکز به دست بیگانگان و کشورهای دیگر نگاه کند، این نگاه بسیار خطرناک است، به هیچ وجه نباید روش ها و راهکارهایی را دنبال کنیم که این نتیجه را داشته باشد.
نگاه دولت به همه اقلیت ها، چه اقلیت های مذهبی، قومی و دینی، نگاه فرصتی است. عده ای تصور می کنند ما برای دلخوشی چنین سخنانی را مطرح می کنیم و موضوعی فانتزی است، اینگونه نیست بلکه ما معتقدیم وجود اقلیت ها برای کشور فرصت است و اگر نبودند ما این فرصت ها را نداشتیم که این نکته ای حایز اهمیت است. ما این تفاوت ها را برای کشور مبارک می دانیم و اگر از این فرصت ها استفاده کنیم می توانیم برای همه ملت ایران منافع بیشتری کسب کنیم. یکی از این موارد امنیت است، امنیت برای کشور ما حیاتی ترین نیاز است یعنی قبل از عدالت، توسعه، رفاه، قانون حتی مذهب و دین.
اگر امنیت نباشد حتی یک نمازگزار نمی تواند در مسجد نماز بخواند، یک مسجد هم برقرار نخواهد بود، اگر امنیت نباشد هیچ کاری نمی توان انجام داد، امنیت حیاتی ترین نیاز بشر است. امنیت از دو طریق قابل تامین است، بخشی در داخل و بخشی دیگر در خارج از کشور. بخشی از امنیت کالای وارداتی خارجی است یعنی با کمک کشورهای همسایه منطقه و بین المللی باید امنیت را تامین کنیم، برای اینکه به این هدف برسیم در اینجا این تفاوت ها (اقوام و اقلیت ها) به کمک ما می آیند.
بازخورد نقشی که این اقلیت ها در تامین امنیت منطقه دارند، به ما می رسد، به عنوان مثال امنیت ایران- ترکیه، ایران- عراق، ایران – افغانستان، ایران – پاکستان و ایران – سوریه.
**امنیت کلیتی است که به همه اقلیت ها گره خورده است
امنیت کلیتی است که به همه اقلیت ها گره خورده است. اگر سایر کشورها اقلیت دارند ما نیز اقلیت داریم. به عنوان مثال شیعه در کشور ما اکثریت است اما در ترکیه، پاکستان و عربستان اقلیت را شامل می شود، اقوام نیز اینگونه است، به عنوان مثال اعراب در ایران اقلیت هستند اما در کشوری دیگر اکثریت. هنگامی که به این تفاوت ها نگاه می کنیم، می بینیم که کاملا در منطقه یک تعادل و توازن وجود دارد. برای اینکه کل منطقه در امنیت باشد باید همه کشورها با هم همکاری کنیم چرا که امنیت سوریه، ترکیه، ایران و سایرین به هم گروه خورده است و این زمانی محقق می شود که همه اقلیت های قومی و مذهبی را یک واحد بنگریم، بنابراین امنیت همه باید تامین شود نه یک بخش.
ما نمی توانیم انتظار داشته باشیم امنیت شیعیان پاکستان تامین شود اما امنیت اهل سنت در اینجا تامین نباشد ما باید امنیت شرق کشور خودمان را با امنیت پاکستان مرتبط بدانیم. چه بخواهیم و نخواهیم مرتبط است، یعنی امنیت بخش هایی از ایران با امنیت افغانستان گره خورده است، این واقعیتی انکارناپذیر است.
به مساله جنگ اشاره می کنم، زمانی که آمریکا قصد به راه انداختن جنگ در افغانستان و عراق را داشت، جمهوری اسلامی ایران همچون هر کشوری درمنطقه به شدت حساس بود می دانست هر اتفاقی در این کشورها بیفتد، امنیت ما به خطر خواهد افتاد چرا که بخشی از امنیت ما در ایران و بخشی از آن خارج از کشور است و حتی منافع ما نیز اینگونه است.
به مثالی دیگر اشاره می کنم بیش از دو میلیون افغانی در ایران زندگی می کنند. بخش زیادی از افغانی ها فارس و تعداد بسیاری نیز شیعه هستند و به دلیل این همبستگی فرهنگی و مذهبی، نمی توان دو کشور را از هم جدا کرد، نمی توانیم برای کشورمان امنیت بخواهیم اما برای افغانستان نه. همانند این مساله در عراق هم وجود دارد، منافع ما به دلایل مختلف در هم آمیخته است، عتبات و مقدسات ما در عراق واقع است، اکثریت مردم این کشور شیعه هستند، کردها جمعیت ایرانی هستند و ما دو سرزمین در هم تنیده هستیم، همچنین منطقه نفتی مشترک داریم. علاوه بر آن از لحاظ تاریخی نیز به هم گره خورده ایم، نمی توانیم بگوییم امنیت عراق به ما ربطی ندارد. خارج از اراده ما است، باید تلاش کنیم امنیت در عراق برقرار شود تا امنیت خودمان نیز برقرار باشد.
**امنیت کشورهای منطقه به هم گره خورده است
لذا جمهوری اسلامی ایران برای سرنوشت عراق به طور کامل وارد عمل شد، علت هجوم صدام نیزهمین بود، می گفت بین دو ملت ایران و عراق همبستگی بسیاری وجود دارد و می خواست با جنگ این همبستگی را از بین ببرد. در حقیقت ایران و عراق همچون یک ملت هستند، این همبستگی بین همه کشورهای منطقه وجود دارد که یا ریشه مذهبی، دینی، فرهنگی و یا تاریخی دارد. این همبستگی همچون پلی است که ملتها را به هم متصل کرده است و امنیت آن نیز قابل تبعیض و تجزیه نیست.
امنیت باید برای همه باشد، اگر بخواهیم فقط امنیت خود را حفظ کنیم باید دورتا دور ایران را دیوار آهنینی بزرگتر از دیوار چین بکشیم تا بتوانیم امنیت خود را حفظ کنیم که اگر در گذشته امکانپذیر بود، امروز دیگر عملی نیست. همانطورکه ما به شیعیان عربستان نیازداریم آنها نیز به سنی های کشورما نیاز دارند.
مواد مخدر یکی از ناامنی های اجتماعی جدی را برای جامعه ما همچون سایر نقاط دنیا ایجاد کرده است، به دلیل ورود مواد مخدر از افغانستان ناامنی عظیم اجتماعی در کشور ما همچون بیکاری، اعتیاد، فروپاشی خانواده، طلاق و دزدی پدید آمده که دولت افغانستان نیز قادر به مقابله با آن نیست.
این به معنای آن است که امنیت اجتماعی ما در افغانستان نقض می شود. پس ما و البته همه دنیا باید به کمک افغانستان بیاییم تا مشکل مواد مخدر درافغانستان حل شود که البته جوامع بین المللی تاکنون موفق به آن نشده اند.
**اقوام و اقلیت ها سفیران صلح هستند
پس، امنیت یک ضرورت منطقه ای و جهانی است که همه به ویژه کشورهای همسایه باید برای تامین آن مشارکت داشته باشند، سیاست جمهوری اسلامی ایران این است که با کمک کشورهای منطقه امنیت را تامین کند که در این زمینه اقوام و اقلیت ها نقش اصلی را دارند زیرا سفیران صلح در دو کشور هستند.
به عنوان مثال در کشور ما هزاران نفر گرجی وجود دارد، آنها قومی هستند که به زبان گرجی صحبت و در اصفهان زندگی می کنند، ما می توانیم از آنها در قفقاز استفاده کنیم، همچنین از هموطنان ارامنه خودمان که شهروندانی بسیار منضبط و سالم هستند برای لابی بین المللی و ارتباط دو کشور ایران و گرجستان استفاده کنیم. پس همه اینها فرصت است و خداوند این فرصت ها را به رایگان در اختیار ما قرار داده است. شاه عباس صفوی اقلیت ها را به کشور دعوت می کرد و به آنها امکانات می داد تا با اختلاط جمعیت ارتباط بهتری با دنیا و اروپا داشته باشند. در بخشی که باید ارتباط بین ادیان داشته باشیم اقلیت های دینی و در بخشی که ارتباط بین مذاهب نیاز است، اقلیت های سنی و در بخشی که باید ارتباط بین اقوام داشته باشیم اقلیت های قومی کمک کننده هستند، به این معنا که اقوام و اقلیت ها می توانند در توسعه، امنیت کشور و همچنین امنیت منطقه نقش داشته باشند.
دولت ها باید استعداد و قابلیت استفاده از این ظرفیت ها را داشته باشند، این ظرفیت ها بسیار مبارک در کشورها است و دولتها باید بتوانند از این ظرفیت بی نظیر استفاده کنند تا سریع تر به اهدافشان برسند.
***ایرنا: همانگونه که فرمودید اقوام و اقلیت ها فرصت هستند، که اغلب نیز در شهرهای مرزی زندگی می کنند، آنها با مشکلات اقتصادی و بیکاری مواجهند، بیشترین رای را نیز به دکتر روحانی داده اند، بنابراین دولت در برابر آنها علاوه بر وظیفه همیشگی مسوولیتی دوچندان دارد؟ آنها می توانند بهترین مرزبان باشند؟ چه تدابیری برای رفاه و بهبود معیشت و زندگی آنها اندیشیده شده است؟
**امنیت کردستان از امنیت تهران و کرج بهتر است
++یونسی: اقلیت ها امنیت کشور ما را تامین و حفظ می کنند و بر همین اساس دولت و مردم به مرزنشینان ما بدهکار هستند، اما در خصوص انتظارات و توقعات آنها در زمینه بیکاری و توسعه نیافتگی؛ دولت باید در رفع محرومیت به آنها اولویت دهد، برای انجام این کار باید احساس ناامنی که اکنون احساسی کاذب است از بین رود. اکنون در کردستان و سیستان و بلوچستان امنیت کامل برقرار است، امنیت کردستان از امنیت تهران و کرج بهتر است، اما برای سرمایه گذاری اینگونه نیست، امنیت سیستان و بلوچستان با امنیت تهران تفاوتی ندارد، اگر سالی یکبار در سیستان و بلوچستان اتفاقی می افتد در تهران هر شب و هر روز اتفاق می افتد، اما احساس یک سرمایه گذار در سیستان اینگونه نیست که نیاز است همه از جمله صدا و سیما، تبلیغات، دولت و همگی پای کار بیایند تا این احساس کاذب را از بین برود. آنگاه نیاز نیست دولت برای سرمایه گذاری در مناطق محروم همچون سیستان و بلوچستان وارد عمل شود و فقط باید زمینه را فراهم کند، خود مردم سرمایه گذار محلی که اکنون درتهران پروژه های مهم را در دست گرفته است، در این مناطق سرمایه گذاری خواهد کرد.
**در کشورهای حوزه خلیج فارس بلوچ ها و کردهای بسیاری سرمایه گذاری و کار می کنند
***ایرنا: دولت چه؟ منظورم این است که آیا دولت قصد دارد پروژه های عمرانی و طرح های اشتغال زا و آبادانی را در این مناطق توسعه دهد؟
یونسی: دولت نیز این کار را انجام می دهد، سخن من این است که خود مردم برای برداشتن بار سنگین آمادگی دارند، مردم ایران پولدار هستند و بسیاری در داخل در جستجوی فرصتند و برخی نیز درخارج از ایران سرمایه گذاری می کنند، در کشورهای حوزه خلیج فارس بسیاری از بلوچ ها و کردها در حال سرمایه گذاری و کار هستند، چرا در داخل کشور سرمایه گذاری نکنند؟، و اینجاست که دولت باید از آنها دعوت و حمایت کرده و امنیت آنها را تامین کند و احساس ناامنی را از بین ببرد.
اگر دولت کمک کند خود مردم سیستان و بلوچستان پای کار می آیند، رفع محرومیت و حل مشکل بیکاری می تواند به کمک و دست خود مردم انجام شود، این درست است که دولت مسوول اصلی است اما نباید با تصدی گری انجام شود، دولت باید کمک کرده و زمینه را فراهم کند.
**این واقعیت است که سرمایه گذاران ما احساس ناامنی می کنند/بگیر بگیرها، پرونده ها سبب احساس ناامنی برای سرمایه گذار می شود
امروز ایرانیان پولدار بسیاری در داخل و خارج هستند، موضوعی که متاسفانه فضای اقتصادی کشورما از آن رنج می برد فقدان امنیت اقتصادی است. امروز سرمایه گذاران ما احساس امنیت نمی کنند و این واقعیت است. این همه بگیربگیرها، پرونده ها و ماجراهایی که اتفاق می افتد باعث احساس ناامنی برای سرمایه گذار می شود که سَم مهلکی برای سرمایه گذاری طولانی مدت است، به همین دلیل ترجیح می دهند به جای اینکه یک کارخانه احداث کنند، پول آن را به بانک بسپارند. احساس ناامنی بزرگترین عامل توسعه نیافتگی اقتصادی کشور در حال حاضر است.
حرکت دولت در این راستا است که احساس امنیت بازگردد و قوه قضاییه نیز در این زمینه تلاش می کند، مردم نباید از اینکه پولدار شوند احساس خطر کنند، سرمایه دار بودن نباید عیب و ضدارزش تلقی شود و کارآفرینی باید مقدس باشد، تولید شغل باید تقدیس شود کسی که کارآفرینی و برای مردم تولید شغل می کند، باید در کشور به عنوان قهرمان نام برده شود، در حالی که اکنون چنین چیزی نیست.
** دولتمردان ما بدون واهمه با کارآفرینان رفت و آمد کنند
باید به جایی برسیم که دولتمردان ما بدون ترس و واهمه با کارآفرینان رفت و آمد کنند و کارگزاران جمهوری اسلامی هنگام سفر به خارج تعداد بسیاری از سرمایه گذاران و تجار را نیز همراه خود ببرند، باید اینگونه باشد. از همسایه خود ترکیه بیاموزیم که وقتی به ایران می آیند بیشترین همراهانشان تجار و صنعتگران هستند، این درست است و باید احترام بگذاریم و بدانیم که ضرورت اصلی امروز کشور ما توسعه اقتصادی، صنعتی و علمی است و در وهله نخست همه اینها با امنیت امکانپذیر است.
صاحب سرمایه و کارآفرین باید محترم باشد، احساس خطر نکند و هر روز برای هر بهانه ای هر روز برخورد و احضار نشوند، همیشه نگران نباشند و از ترس، سرمایه های خود را مخفی یا آن را به خارج منتقل نکنند. بلکه باید این احساس را داشته باشند که جای امن ایران است و پول های خود را از خارج به ایران بیاورند.
ایرانیان خارج از کشور صدها میلیارد دلار ثروت دارند چرا در امر توسعه کشور مشارکت داده نشوند؟ ما باید زمینه ها را فراهم کنیم، توسعه، ادامه راه انقلاب 57 است، مردم انقلاب کردند که مستقل باشند، دولت و مردم فقیر که نمی تواند مستقل باشد، ما مجبوریم نفت بفروشیم، گندم بخریم و قطعات خودرو را وارد کنیم، این استقلال ما را مخدوش می کند، باید رشته های وابستگی به خارج را قطع کنیم و این امر با سرمایه گذاری نیروی انسانی، اقتصادی، فرهنگی و بسیاری موارد دیگر امکانپذیر است. هدف اقتصاد مقاومتی باید خودکفایی همه جانبه کشور و قطع وابستگی های اقتصادی به خارج باشد.
**نمی توانیم بخشی از جامعه را غیرخودی دانسته و به حاشیه برانیم
البته دربخش نیروی انسانی در شرایط خوبی قرار داریم، مدیران شایسته، کارشناس، مهندس، پزشک، دکتر، کارگر ماهر و تجربه کاری فراوان داریم. ایران امروز در بسیاری فناوری ها جز کشورهای خوب دنیا است، ما انقلاب بزرگی در ایران انجام دادیم، در بسیاری موارد در منطقه علاوه بر فناوری هسته ای، پیشتاز هستیم.
برای توسعه همه جانبه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی عزم ملی و مشارکت همگانی نیاز است، هیچ کس را نباید از این موضوع محروم کرد. همه اقشار، اقلیت ها، احزاب باید وارد عرصه شده و شرکت کنند، نمی توانیم بخشی از جامعه را به دلیل اینکه از آنها خوشمان نمی آید یا از نظر سیاسی نمی پسندیم به حاشیه برانیم، این بر خلاف شعارهای اصلی انقلاب است، همه باید مشارکت داشته باشند. چطور باید در انتخابات مشارکت کنند بنابراین در جای دیگر نمی توانیم آنها را غیرخودی بدانیم، هیچکس از ملت ایران غیرخودی نیست، همه ملت ایران خودی و شهروند اصلی هستند، در توسعه، جنگ، انقلاب و انتخابات همه باید مشارکت داشته باشند نمیتوانیم بخشی از جامعه را غیرخودی دانسته و به حاشیه برانیم.
**خرده فرهنگ های افراطی صدایشان از همه بلندتر است
البته گروه های تندور و خرده فرهنگ های افراطی در کشور ما وجود دارند و با وجود اینکه برخی از آنها که در انقلاب و جنگ هم نبودند، خودشان را ملاک انقلاب می دانند و صدایشان از همه بلندتر است.
**ایرنا: منظورتان از خرده فرهنگ چه کسانی است؟
++یونسی: آنها فرهنگ غالب نیستند، گروه های تندرو؛ خرده فرهنگ و گروه محدود است و فرهنگ غالب ملت ایران نیست، بلکه فرهنگ غالب، مسلط و اکثریت ایران فرهنگ انسجام، فرهیخته، همزیستی، تحمل، تقبل و پذیرش است.
در انقلاب همه در کنار هم شعار می دادند و مرگ بر شاه می گفتند و در جنگ نیز همه با هم شرکت می کردند، هیچ کسی نمی توانست به یک مسیحی بگوید که در جنگ شرکت نکن. مسیحی، کلیمی سنی، بلوچ و کرد همه در جبهه حضور داشتند، در انتخابات نیز اینگونه است و درتقسیم فرصت ها نیز باید اینگونه باشد، این موارد است که می تواند ملت را آماده خروج از توسعه نیافتگی و قله های توسعه همه جانبه کند که اهداف مهم انقلاب است.
** برخی می خواهند خود تفسیر و معنی انقلاب باشند و غیر از خود کسی را قبول ندارند
**ایرنا: با توجه به اینکه از اقلیت ها به عنوان فرصتی بزرگ برای پیشرفت کشور نام بردید، اما برخی در کشور به اقلیت ها دید امنیتی دارند و آنها را تهدید تلقی می کنند، فکر می کنید چرا چنین دیدگاهی شکل گرفته است و ریشه این دیدگاه از کجاست؟
++یونسی: نمی خواهم تحلیل بدبینانه داشته باشم. در مجموع با تحلیل بدبینانه میانه ای ندارم و خودم را جزو آدم های خوش بین می شناسم. بخشی از این دیدگاه ناشی از تفسیرهای غلط از دین و بدفهمی دینی است و بخشی دیگر نیز مربوط به آموزه های دشمنان است، دشمنان می خواهند ملت ایران تکه پاره بوده و با هم اختلاف داشته باشند و انقلاب ایران محدود به یک قشر خاص باشد.
انقلاب در ذات خود به همه تعلق دارد و ده سال حضرت امام (ره) به وحدت تاکید مکرر داشتند و رهبر معظم انقلاب نیز همین مشی را ادامه داده اند، با این حال عده ای این وضعیت را بر نمی تابند، می خواهند خود تفسیر و معنی انقلاب باشند و غیر از خود کسی را نیز قبول ندارند، نگاه تنگ نظرانه دارند، در همه حوزه های سیاسی و اجتماعی این نگاه را تسری می دهند، اگر این افراد در مصدر کار اقتصادی قرار می گیرند همه اقتصاد را درانحصار خود و دوستانشان قرار می دهند، اگر در مصدر سیاسی قرار گیرند نیز اینگونه است و اگر در مصدر فرهنگی باشند همه مردم را لابالی و بی دین و خود را متدین می دانند، هر جا قرار می گیرند به بدترین شیوه عمل می کنند، اکثر این افراد از سر دین و با اخلاص اینکار را می کنند و برداشت دینی ونیت خیر دارند اما به نظر من نگاه تنگ نظرانه دینی دلیل اینگونه رفتار آنان است.
*** تندروها برای حل مسایل فقط ˈنهˈ را بلدند
**ایرنا: چطور می توان افراد تندور را کنترل کرد؟
++یونسی: محدودسازی، کنترل و برخورد کار درستی نیست. اعتقاد ندارم که باید این افراد را کنترل یا با آنها برخورد کرد، بهترین اقدام توجیه این افراد و منزوی کردن آنهاست، بسیاری از این افراد به مرور زمان متوجه می شوند. به عنوان مثال بسیاری از اصلاح طلبان در دوره ای همین وضعیت را داشتند. بسیاری از افراد تند ده سال پیش به گونه دیگری فکر می کردند و رهبری جریان های تند را بر عهده داشتند، اما اکنون هنرمند یا فیلم ساز شده اند، بسیاری از آنها با گذشت زمان متوجه می شوند که راهشان اشتباه است لذا به جای کنترل و برخورد، باید راه توجیه، مذاکره، نشست و ملاقات با آنها را دنبال کرد.
این راهی است که آنها می پسندند چرا که برای حل مسایل فقط ˈنهˈ را بلد هستند، شیوه منطق اجتماعی آنها در همه جا سلب، نفی، نهی، برخورد؛ و مدل حل مسایلشان درهمه جا مجازات، محاکمه، اعدام و برخورد است. اگر با آنها اینگونه برخورد شود پس تفاوتی وجود ندارد، بنابراین باید این وضعیت را تحمل کرد.
اصالت اصلی در جریانهای سیاسی مربوط به دو جریان اصلی و ریشه دار کشور اصلاح طلبان و اصولگرایان است که به نظر من تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. یک گروه بیشتر از سر دینداری وعده ای دیگر از سر مردمداری می خواهند مشکلات مردم را حل کنند اما هر دو جریان اعتقاد به اسلام، انقلاب، امام (ره) و قانون اساسی دارند.
**هر دو جریان اصلاح طلب و اصولگرا دارای افراد تندرو هستند
**ایرنا: فعالیت های افراطی بیشتر در کدام جریان دیده می شود؟
++یونسی: از نزدیک با هر دو جریان ارتباط دارم، هر دو جریان متدین، مذهبی، انقلابی هستند اما هر دو آدم های تند نیز دارند. البته این لازمه و طبیعت کار هم هست، به عنوان مثال در یک خانواده یک بچه چموش تند نیز وجود دارد که نمی توان این فرزند را از خانه بیرون و طرد کرد.
**گروه های فشار بنا به مصلحتی می آیند و بنا به مصلحتی نیز می روند
لذا آنچه را که غیرطبیعی می دانم گروه های فشار هستند، اما گروه های فشار بیشتر دستوری عمل می کنند، بنا به مصلحتی آمده و بنا بر مصلحتی نیز می روند، آنها شرایطشان فرق می کند. گروه های فشار در همه جای دنیا وجود دارد.
** گروه فشار تابلو قانونی و مردمی دارد
**ایرنا: این گروه های فشار با خرده فرهنگ ها متفاوت هستند؟
++یونسی: گروه فشار خرده فرهنگ نیست، یک جریان سیاسی است. با گروه های تندرو فرق دارند، گروه های تندرو با اعتقاد عمل می کنند و رفتار آنها از سر دینداری است، اما گروه های فشار بنا به مصلحت یک حزب، گروه و جریان ایجاد می شود، بعد هم تاریخ مصرفش تمام شد کنار می رود، این مساله در هر دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب بوده است و اینگونه نبوده که هر کدام مبرا باشند و متاسفانه همه احزاب سیاسی ایران، گذشته ای اینگونه داشته اند.
** پیگیر دستورات رییس جمهوری و انتظارات اقلیت ها هستیم
**ایرنا: جنابعالی به عنوان دستیار ویژه رییس جمهوری دیدگاه هایی را مطرح کرده اید که مورد توجه قرار گرفته، سوال این است که سازوکار اجرایی برای این دیدگاه ها چگونه است؟ ضمن اینکه برخی از مسایل به فراتر از قوه مجریه مربوط می شود و قوه و نهادهای دیگر در این زمینه تصمیم گیرنده هستند. به طور کلی شما مسایل موردی افراد را پیگیری می کنید یا روندها را اصلاح می کنید؟
++یونسی: در حال حاضر (دستیار ویژه رییس جمهوری در امور اقوام و اقلیت ها) از دولت استفاده می کنیم، پیگیر رهنمودها و دستورات دولت در زمینه حقوق شهروندی و انتظارات اقوام و اقلیت ها هستیم، بخشی از انتظارات و توقعات قانونی است و بخشی از انتظارات نیز در شعار رییس جمهوری آمده است.
دستورات رییس جمهوری که بخشنامه شده یا در شعارها و سخنرانی های ایشان آمده را پیگیر هستیم و از وزارتخانه ها و سازمان ها هکاری می خواهیم که همراهی خوبی نیز شده است. برخورد بدی نیز نشده است و امیدوارم که همین وضع ادامه یابد چرا که با ادامه این شرایط می توانیم آینده خوبی را برای اقلیت های مذهبی و دینی امیدوار باشیم.
**معاونت رییس جمهوری در امور اقوام وعده دکتر روحانی است
**ایرنا: حاج آقای یونسی، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به صراحت بر حقوق اقلیتهای دینی و مذهبی تاکید کرده است و در دولت تدبیر و امید نیز با توجه به اهمیت موضوع دستیار ویژه ای منصوب شد، جنابعالی در جهت تحقق حقوق شهروندی اقلیت ها تاکنون چه اقداماتی انجام داده اید؟ آیا این موضوع را تایید می کنید که گفته شده معاونت رییس جمهوری درامور اقلیت ها شکل خواهد گرفت؟
++یونسی: معاونت جزو وعده های رییس جمهوری است و باید منتظر باشیم ببینیم چه زمانی زمینه های ایجاد آن فراهم می شود، رییس جمهوری گفتند من به تمام وعده هایی که داده ام پایبند هستم اما تحقق هر وعده ای مشروط به شرایط خاص خود است، دیر و زود دارد اما سوخت و سوز ندارد، اصل موضوع پابرجاست. اما اکنون در حال پیگیری مجموعه شعارها، رهنمودها و وعده هایی که رییس جمهوری هنگام انتخابات و پس از انتخابات در مورد اقلیت ها و اقوام و مذاهب داشتند، هستیم، تاکنون نیز وزارتخانه ها و سازمان های دولتی همراهی خوبی در این زمینه داشتند.
**ایرنا: حقوق شهروندی چه؟
++ یونسی: حقوق شهروندی در حال تدوین است، معاونت حقوقی رییس جمهوری از همه دعوت کردند و ما نیز از اقوام و نخبگان قومی و مذهبی خواسته ایم که آنها نیز نظرات خود را دهند تا برای اجرا آماده شود.
**ایرنا: با توجه به دوره ای که فعالیت خود را آغازکرده اید، مهمترین مطالبات اقلیت ها چه بوده و با چه چالش هایی در این مسیر روبرو هستید؟
++یونسی: قبل از اینکه پاسخ این سوال را دهم، باید بگویم اقوام و اقلیت ها در ارتباط با مردم هیچ مشکلی احساس نمی کنند، بنابراین مردم بلوچ، کرد، عرب و همه اقوام و مذاهب در ارتباط با مردم هیچ مشکلی احساس نمی کنند بدان معنا که نه مردم با آنها مشکلی احساس می کنند و نه مردم با آنها. اساسا ملت ایران یعنی همه این اقوام و اقلیت ها یک پازل رنگارنگ و زیبا است که بدون یکی از آنها ملت ایران ناقص و نازیبا می شود.
انتظاراتی که دارند عمدتا در رابطه با دولت، نخبگان، جامعه و حکومت است، با مردم هیچ مشکلی وجود ندارد که بخواهد ما مشکل را حل کنیم، لذا باید گفت مردم ایران نسبت به یکدیگر یک کاسه و یکپارچه هستند و هیچ مشکلی با هم ندارند، این نکته مهمی است که باید بدان توجه کرد. به کرج اشاره می کنم که تمام اقوام، مذاهب و فِرَق دراین شهر هستند، در تهران نیز اقوام، مذاهب و فِرَق هستند، اما نسبت آن در کرج بیشتر است، آنها هیچ مشکلی ندارند و با هم زندگی می کنند، مردم با یکدیگر معامله، مشارکت، رفاقت و ازدواج می کنند، درمدرسه، دانشگاه و بازار کنار هم هستند و هر کسی که نگاه کند، هیچ تفاوتی بین مردم احساس نمی کند. خوب، پس مشکل کجاست؟ اقلیت ها در وهله نخست در بحث استخدام و انتصاب هامشکل دارند و می خواهند در این زمینه مانعی نداشته باشند. این در حالی است که از لحاظ قانونی مانعی وجود ندارد. بدان معنا که قانون موضوعه مصوبه مجلس و قانون اساسی برای هیچ کس مانعی پیش بینی نکرده است و برای رسیدن به هر موقعیت شغلی و اجتماعی هیچ مانع قانونی وجود ندارد.
**ایرنا: بنابراین مشکل مربوط به دیدگاه ها است نه قانون؟
++یونسی: بله، هنگامی که جامعه مشکل ندارد، قانون نیز مشکل ندارد، دولت هم مشکل ندارد و می خواهد که این انتصابات و استخدام ها انجام شود، پس مشکل کجاست؟ مشکل به خرده فرهنگ ها باز می گردد، یعنی سلیقه های خاص که از موقعیت اداری و شغلی سوءاستفاده می کنند و مانع می شوند، کسانی که به عنوان مثال قوم، دین و یا مذهبی را نمی پسندد، نمی خواهد آنها را به کار گیرند. لذا چون سلیقه ای عمل شده در برخی بخش ها خوب و در برخی بخش های دیگر بد عمل شده است، در برخی جاها می بینیم که هیچ تفاوتی وجود ندارد و همه استخدام شده و در کنار یکدیگر در حال فعالیت هستند، اما در برخی جاهای دیگر نیز می بینیم که کسی اجازه این کار را نداده است.
این تفاوتی که در استخدام و بکارگیری وجود دارد، بیشتر اراده شخصی و سلیقه است، این اراده گاهی در سطح مدیران دیده می شود، به عنوان مثال وزیری می پسندد و می بیند که قانون اجازه این کار را داده، حکومت و نظام نیز این کار را خواسته و مردم هم که استقبال می کنند، این کار را انجام می دهد، اما فرد دیگری این کار را انجام نمی دهد. یا یک استاندار این کار را انجام داده و ممکن است استاندار دیگری این کار را انجام ندهد و این موضوع به سلیقه باز می گردد، همانند این موضوع و تفاوت در سلایق در سطوح پایین تر نیز وجود دارد که یک کارشناس یا مامور گزینش ممکن است در را محکم ببندند و اجازه ندهد جز همشهری ها و رفقای خود وارد شود.
جالب این است که گاهی این ماجراها ریشه خانوادگی یا محلی دارد اما کار خود را اینگونه عنوان می کنند که این افراد خطرناک هستند و نباید اجازه ورود آنها را داد، مثلا در برخی جاها فردی دوست دارد فقط هم محلی های خود را استخدام کند اما از روی شرم اینگونه عنوان می کند که اینها خطرناک هستند و نباید وارد دستگاه های دولتی شوند، به عنوان مثال در یک شرکت یا اداره در خوزستان فردی می خواهد دوستان و هم شهری های خود را بیاورد برای توجیه کار خود می گوید که نباید از عربها، بلوچ یا کُردها استفاده کنیم، این سلیقه شخصی خودش است و مخالفت با استخدام کُرد، بلوچ یا عرب بهانه است تا دوستان خود را وارد سیستم دولتی کند.
**نه منع قانونی داریم و نه منع حکومتی
مشابه این وضعیت در سطوح بالا و پایین نیز وجود دارد، فرد می خواهد دوستان، رفقا و بستگان خود را بیاورد و اقوام و مذهب را بهانه می کند، بنده در عمل این موضوع را مشاهده کرده ام، می خواهم بگویم ما نه موانع اجتماعی داریم، نه قانونی و نه حکومتی، مردم نیز موافق هستند اما در عمل می بینیم که اینگونه نشده است.در عمل چه اتفاقی افتاده است؟ می بینیم که بسیاری از اقلیت های قومی، مذهبی و دینی از رسیدن به مشاغل دولتی، مناصب دولتی و یا موقعیت هایی محروم شدند. این ممنوعیت ناشی از اراده حکومت نیست همانطور که ناشی از منع قانونی نیز نیست.
**می خواهیم رویه های خودسرانه و محلی در مورد اقوام و اقلیت ها از بین رود
**ایرنا: می توان گفت اینگونه اقدامات تبدیل به رویه ای قانونی شده است؟
++یونسی: برخی نقاط تبدیل به رویه شده است اما رویه ای ملی نیست، این موضوعی است که ما با آن درگیر و در حال مقابله هستیم و می خواهیم این رویه های خودسرانه و محلی از بین رود و قانونی عمل شود، یعنی هیچ کسی به دلیل اینکه پیرو مذهب اهل سنت، کرد، بلوچ یا عرب، ترکمن و یا حتی پیرو یکی از ادیان رسمی است، نباید از رسیدن به موقعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی محروم شود، همانطور که قانون گفته نماینده آنها می توانند در مجلس شورای اسلامی باشند، بیش از 20 نفر از نماینده های مجلس اهل سنت و حدود 5- 6 نفر اقلیت دینی هستند و در خبرگان رهبری نیز نماینده دارند، اینها پست های مهم و کلیدی است که قانون الزام کرده باشند و کسی نمی تواند جای آنها را بگیرد. قانون الزام کرده آنها در مجلس حضور داشته باشند، مجلسی که در راس امور است.
یکی از بزرگان ایراد می گرفت که چرا شما گفتید به اقلیت ها و اقوام پست های کلیدی دهید، پاسخ دادم که پست های کلیدی به آنها داده شده همچون نمایندگی در مجلس که قانون این حق را به آنها داده است و چه پست کلیدی بالاتر از خبرگان رهبری که اهل سنت نیز در آن حضور دارند و در مجلس نیز همینطور؟ سایر پست ها که پایینتر است، چرا باید محروم باشند؟ برخی از رقابت های محلی رنگ دینی به خود گرفته است، رقابت محلی و رقابت دو قوم است که در یک محل یکی شیعه و دیگری سنی و رقابت قومی است، فرد شیعه خود را ذیحق می داند و درباره رقیب خود می گوید چون او سنی است نباید باشد، و بعد هم گنده گویی می کند که تمام مملکت دست اینها افتاده و به بسیاری نیز اطلاعات غلط می رسانند. رقابت ها و دعوای محلی ناشی از برخی از این موارد است.
**ذهنیت ناصحیح در مورد اقوام و اقلیت ها باید از بین رود
**ایرنا: چه تدابیری در این زمینه اندیشیده اید؟
++یونسی: در حال پیگیری این موضوع هستیم و از استانداران و وزرا توجه به این موضوع را درخواست کرده ایم، آنها نیز در حال انجام این کار هستند، اما حل این مساله زمان بر است، هر چند که به تدریج در استان ها و محل ها این گره ها باز می شود. نمی خواهم بگویم مشکل اصلی این موارد است، این موارد جزیی کوچک از مشکلات است، مشکل اصلی ذهنیت یا تفاوت دانستن بین یک ایرانی با ایرانی است که باید از بین رود.
ذهنیت قانونی، قانون اساسی و ذهنیت ملی باید جایگزین خرده فرهنگ ها شود که هیچ ایرانی خود را شهروند درجه سه و دو نداند و این نیاز به کار فرهنگی توسط صدا وسیما، تبلیغات و عملکرد دولت دارد تا در این زمینه ذهنیت زدایی موثر انجام شود.
اما باید سعی کنیم، از دولت بخواهیم و اصرار کنیم که در عمل این اتفاق بیافتد و مردم نیز باید ببینند که دولت جمهوری اسلامی ایران متعلق به همه است همانطور که مجلس متعلق به همه ملت ایران است، چرا در مجلس همه باید حضور داشته باشند اما در دولت یک عده خاص حضور داشته باشند؟، ارتش و استانداری نیز همینطور، همانگونه که بسیج این کار را کرده است و همه حضور دارند، ادارات دولتی هم متعلق به همه است و همه باید حضور داشته باشند اینکه ما بیاییم آن را منحصر و مختص قرار دهیم خلاف روح انقلاب و قانون است.
**ایرنا: فکر می کنید در مورد اقلیت ها در دولت آقای روحانی چه اتفاقی باید بیافتد و یک اقلیت ایده آل را شما چه می بینید؟
++یونسی: ایده آل این است که روزی کسی احساس اقلیت و اکثریت نکند. ما به دنبال این هستیم که تعبیر اقلیت و اکثریت نداشته باشیم و هیچ کس اقلیت نباشند، همه شهروند ایرانی هستند، ایده آل ما این است که همه مردم ایران احساس شهروندی کنند و هیچ کسی خود را بر دیگری ترجیح ندهد و برتر نداند. اما دولت باید هر روز یک قدم جدید بردارد تا اینکه این موانع را پشت سر بگذارد.
**ایرنا: آیا در این مسوولیت ساختار اداری شکل داده اید؟ممکن است برخی افراد اقلیت بخواهند مسایل خودشان را مطرح کنند، چه راههایی پیش بینی شده است؟
++یونسی: نه هنوز هیچ ساختاری را شکل نداده ایم، ممکن است شکل دهیم.
**ایرنا: آیا برنامه ای برای آن دارید؟ اگر دارید چه زمانی؟
++یونسی:بله. اما اکنون نمی توان در مورد آن توضیح آن داد ولی به فکر آن هستیم چرا که ساختار حداقلی نیاز است و نمی توان موضوع به این مهمی را بدون ساختار و تشکیلات سازمانی دنبال کنیم.
**ایرنا: یعنی همان معاونت؟
++یونسی: می توان ساختار را به اشکال گوناگون ایجاد کرد.
**ایرنا: اقلیت ها را یک موضوع سیاسی می دانید یا اجتماعی؟
++یونسی: اجتماعی شامل سیاسی هم می شود، هم اجتماعی و هم سیاسی که باید تبدیل به مساله ای فرهنگی شود. متاسفانه اکنون بخشی از این موضوع امنیتی است و باید تلاش کنیم به تدریج از مساله ای سیاسی خارج شده و به مساله ای فرهنگی تبدیل شود.
**ایرنا: تفاوت رویکردی که دولت یازدهم نسبت به دولتهای گذشته درباره اقوام و اقلیتها در دستور کار خود قرار داده چیست؟
++یونسی: دولت قبل آن را مساله خود نمی دانست، این دولت آن را مساله خود می داند و این مهم است.
انتهای پیام
