پیشنهاد سعید جلیلی در چه صورتی مفید خواهد بود؟

«سیاوش خوشدل» عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی درباره‌ی اظهارات اخیر «سعید جلیلی» دبیر شورای عالی امنیت ملی دولت احمدی نژاد، نوشت:

هفته‌ی پیش اظهارنظری از آقای سعید جلیلی، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملّی و مسوول تیم مذاکرۀ هسته‌ای پیشین کشورمان منتشر شد، به این شرح:

«باید در دانشگاه‌ها یک دوره برجام خوانی شروع شود، این بحث علمی است نه سیاسی. برجام یک سند 159 صفحه‌ای مهم است که تا سال‌ها کشور درگیر آن است.»

روشن است که آگاهی از جزییات اسناد مهم و اثرگذار در زندگی آحاد ملّت، بسیار مفید است. چه رسد به اینکه برای آن اسناد، دوره‌های آموزشی تخصّصی هم برگزار شود.

امّا این پیشنهاد در شرایط فعلی و با سطح سواد حقوقی و قانونی دانشجویان کشور، تا حدودی خام و ناشدنی و در صورت اجرایی‌شدن بی‌فایده می‌نماید. هر دورۀ آموزشی، پیش‌نیازهایی دارد. بدون تحقّق پیش‌نیازها، پیشنهاد برجام‌خوانی، یادآور قول شاعر عرب است که می‌گوید: «حفظتَ شیئاً و غابت عنک أشیاء».

چگونه می‌توان توقّع داشت دانشجویان کشور یک سند حقوقی بین‌المللی را بخوانند و بفهمند و احتمالاً بتوانند تحلیل کنند، در حالی که وقتی دانش‌آموز بوده‌اند حتّی قانون اساسی مملکت خودشان را نخوانده‌اند؟ آشنایی با جزییات قوانین و مقرّرات و یا آگاهی از نحوۀ انعقاد یک قرارداد پیشکش.

اگر قرار باشد دانشجویان با رویکرد علمی برجام را بخوانند، نخست باید حقّ و حقوق خود را به عنوان یک شهروند در خانواده، ساختمان، دانشگاه، خیابان، محلّ کار و … بشناسند؛ از سطح فردی فراتر رفته و مناسبات حقوقی و قانونی را در عرصه‌های کلان‌تر از سطح فردی بدانند؛ برای مثال، در حدّ دانستن تفاوت «جرم» و «تخلّف»، «مجرم» و «متّهم»، «استعفا» و «کناره‌گیری» و … سواد حقوقی داشته‌باشند؛ قانون اساسی کشور خود را خوب خوانده‌باشند و با مناسبات و الزامات و حقوق و وظایف و اختیارات مصرّح در آن آشنا باشند.

اگر فردی با این مقدّمات آشنا بود، آن وقت می‌توان توقّع داشت از خواندن متنی به گستردگی و پیچیدگی برجام نیز بهره‌ای ببرد. در غیر این صورت، احتمالاً بدون سواد حقوقی لازم، برجام‌خوانی را به بیهودگی می‌گذرانند، یا نهایتاَ از سر حبّ و بغض سیاسی، تابع نظر و مقلّد و یا مخالف مدرّس دوره خواهند شد.

انتهای پیام