رقابت برای تسلط بر «رقه» پسا داعش!

چند روز پیش، نیروهای دموکراتیک کرد و واحدهای مدافع خلق تحت حمایت آمریکا، آزادسازی کامل استان رقه (پایتخت خودخوانده داعش) را اعلام کردند.

به گزارش «تابناک»، نیروهای «دموکراتیک سوریه» روز جمعه رسماً «آزادی کامل» شهر رقه سوریه را اعلام کردند. این شهر برای بیش از سه سال، پایتخت غیررسمی گروه تروریستی داعش بود.

اما به نظر می رسد، شکست داعش در این استان، به معنای پایان کشمکش ها و رقابت ها در آنجا نیست. کما اینکه نیروهای کرد که توسط آمریکا پشتیبانی می شوند اعلام کرده اند که حاضر نیستند، کنترل این شهر را به نظام و ارتش سوریه واگذار کنند.

از سوی دیگر، دولت سوریه نیز اعلام کرده، به زودی رقه نیز به کنترل نیروهای ارتش این کشور درخواهد آمد. این بدان معناست که قرار است به زودی رقابتی جدی برای تسلط بر این منطقه به وجود آید که در این رقابت دیگر گروهی به نام داعش وجود ندارد.

بازیگران اصلی این کشمکش آمریکا و عربستان هستند که در حال تلاش برای اعمال نفوذ در سوریه پسا داعش هستند.

در واقع آنها به دنبال این هستند تا در جاهایی که داعش شکست می خورد، اعمال نفوذ کرده و به زعم خود از نفوذ ایران و ارتش سوریه جلوگیری کنند.

در همین زمینه باید به سفر غیر منتظره «ثامرالسبهان» وزیر مشاور پادشاه عربستان در امور خلیج فارس به همراه «برت مک گورت» فرستاده ترامپ به منطقه و هماهنگ کننده ائتلاف بین المللی ضد داعش به رقه اشاره کرد.

گفته می‌شود، این دو نفر هم‌چنین با نمایندگانی از یگان‌های مدافع خلق «PYD» که ترکیه آنها را تروریستی می‌داند، دیدار کردند.

آغاز رقابت و نبرد قدرت های منطقه ای و بین المللی در رقه پسا داعش!

روزنامه «ینی شفق» ترکیه نیز در گزارشی از این اقدام السبهان انتقاد کرد و گفت، آمریکا می‌خواهد بازسازی رقه را عربستان واگذار کند.

در ادامه این گزارش آمده است، السبهان و مقامات آمریکایی به بهانه مبارزه با داعش از اردوگاه‌های حزب کارگران کردستان دیدار کرده‌اند تا اموالی از کشورهای حاشیه خلیج فارس برای بازسازی اختصاص دهند.

«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا در سفر اخیر خود به عربستان، رضایت این کشور و بحرین را برای اختصاص مبلغی به قیمت یک میلیارد دلار جهت بازسازی مناطقی در الرقه، حسکه، دیرالزور و حلب جلب کرد.

روزنامه «عکاظ» هم در گزارشی در همین رابطه نوشت: سفر السبهان به رقه در چهارچوب توافق سعودی- آمریکایی برای بازسازی این شهر صورت می‌گیرد.

هم چنین آسوشیتدپرس گزارش داد، انگلیس بیش از ۱۳ میلیون دلار را برای کمک‌های انسانی به غیرنظامیان رقه که به تازگی از کنترل داعش آزاد شده، اختصاص داد.

در همین زمینه، ژنرال ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه نیز اعلام کرد: بعد از بمباران‌های ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا، مقامات عالی‌رتبه واشنگتن، پاریس و برلین بیانیه‌هایی مبنی بر اختصاص ده‌ها میلیون دلار و یورو به رقه صادر کردند تا این میلیون‌ها دلار برای حفظ زندگی ساکنان این شهر استفاده شود. ما باید از این گونه سخاوتمندی‌ها استقبال کنیم اما درباره نیات آنها سؤال‌هایی داریم.

این مقام وزارت دفاع روسیه گفت: طی بیش از دو سال گذشته، روسیه بارها از آمریکا و کشورهای اروپایی درخواست ارسال کمک‌های بشردوستانه به سوری‌های جنگ زده و اختصاص پناهگاه به آنها داده بود. روسیه در این درخواست‌ها، سوری‌ها را به بد و خوب تقسیم نکرده بود اما هر بار این درخواست‌ها با پاسخ منفی رد می‌شد.

کوناشنکوف اضافه کرد: تنها توجیه این کمک‌های مالی اخیر برای سرپوش گذاشتن به بمباران، یادآور دوران بربریت توسط جنگنده‌های آمریکا و دیگر اعضای ائتلاف است که باعث کشتار هزاران غیرنظامی در رقه شده است.

حال فارغ از هر چیزی، باید به این پرسش پاسخ دهد که آمریکا و عربستان از پیگیری ایده بازسازی رقه چه اهدافی را دنبال می کنند؟

نخست؛ حضور بلند مدت در سوریه

امریکا نمی تواند برای ماندن در مناطق شمال فرات به کردها تکیه کند و اکثریت عرب و عشایر عربی شمال فرات، کردهای بسیار اقلیت را تحمل نخواهد کرد؛ لذا امریکا با دعوت از عربستان برای بازسازی رقه و مناطق دیگر در شمال فرات، با یک تیر چند نشان خواهند زد. قبل از همه، امریکا با این اقدام، این مفهوم را به مردم رقه و شمال فرات منتقل می کند که امریکا فقط برای نابودی و ویرانی و کشتار مردم در این منطقه حضور ندارد و برای سازندگی مناطق هم برنامه دارد.

نکته دوم آنکه با فروش این مسأله به عربستان که هیچ دستاوردی در یمن و عراق و سوریه با حمایت از تروریست های تکفیری نداشته، اکنون با این سرمایه گذاری، وارد بازی کلان در سوریه می شود و در کنار ایجاد پایگاه مردمی برای سعودی، از کارت جغرافیایی شمال فرات برای باج خواهی از دولت سوریه استفاده خواهد کرد.

هرچند امریکا هم با این بازی جدید، برای خود، کارت چانه زنی با روسیه و دولت سوریه را تامین می کند، در پشت تمامی اقدامات فوق، امکان یک حضور بلند مدت تر را در شمال فرات از طریق تکیه بر جغرافیای این منطقه و پایگاه های نظامی خود فراهم می کند. این برنامه از سوی دیگر مسیر برنامه ریزی شده در آستانه ژنو را به چالش می کشد و تحت تأثیر قرار خواهد داد.

دوم؛ افزایش قدرت چانه زنی و سهم خواهی در مذاکرات

واشنگتن با کنترل شهر رقه، شاید به دنبال برگ برنده‌ای در دست خود است تا با فراغ بال بیشتری قادر به سهم‌گیری در مذاکرات آتی پیرامون آینده سوریه باشد. در شرایطی که دولت مرکزی سوریه در دمشق به وضعیت نسبت با ثباتی رسیده و مذاکرات آتی بین‌المللی با محوریت روسیه و ایران و با تأکید بر نقش دولت مرکزی دمشق خواهد بود، تصرف زمین از جمله شهر رقه، تنها امید واشنگتن برای داشتن نقش در سوریه خواهد بود؛ نقشی که برگرفته از پیشروی‌های اخیر ارتش سوریه و ثبات در دمشق، برای آمریکایی‌ها به شدت محدود شده است.

آغاز رقابت و نبرد قدرت های منطقه ای و بین المللی در رقه پسا داعش!

سوم؛ ارتباط گیری با قبایل سنی

هدف و دلیل سوم به عربستان مربوط می شود. عربستان به دنبال ایجاد پل‌های ارتباط با قبایل اهل تسنن در منطقه رقه و پیرامون آن است و از همین روی، سبهان با اعضایی از شورای مدنی بومی آنجا و سران عشایر دیدار داشته و همچنین با «احمد الجربا»، رئیس سابق ائتلاف ملی معارضان سوریه، که به سفارش آمریکا گروه‌هایی از افراد مسلح این عشایر سنی را برای مبارزه در صفوف نیروهای سوریه دموکراتیک به کارگرفته و رهبری آنها را بر عهده داشت.

چهارم؛ احیای نفوذ در سوریه

عربستان در ظاهر مشارکت برای بازسازی سوریه، درصدد دست و پا کردن نقشی برای خود در سوریه جدید است، چون به دنبال تفکیک گروه‌های معارض در سوریه به دو شاخه مسلح و سیاسی کُردها برگه امتیازی قوی‌تر در رویارویی با ترکیه و ایران است که می‌تواند آنها را به خدمت بگیرد.

پنجم؛ پیروی از راهبرد ترامپ

از سوی دیگر، عربستان به دنبال نشان دادن حمایت خود از راهبرد دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در قبال ایران در تأیید نکردن توافق هسته‌ای ایران و متهم کردن آن به حمایت از تروریسم و بی ثبات کردن منطقه است، به گونه‌ای که سفر سبهان به سوریه اولین گام عملی عربستان در این راستاست.

در نهایت باید گفت، ممکن است به زودی شاهد درگیری ارتش سوریه و نیروهای کرد برای تسلط بر رقه باشیم. با توجه به تحرکات اخیر عربستان و آمریکا در این منطقه، این نبرد به منزله رقابت میان بازیگران منطقه ای و بین المللی در این استان است؛ رقابتی که به نظر می رسد در یک سر آن آمریکا، عربستان و هم پیمانان آن و در سر دیگر آن، ایران، روسیه و ترکیه حضور دارند.

انتهای پیام