معیار کنترل موثر | رضا نصری
«رضا نصری» کارشناس حقوق بین الملل در یادداشتی تلگرامی با عنوان «معیار کنترل موثر» نوشت:
یک پنل سازمان ملل ادعای رژیم سعودی علیه ایران را رد کرده و گزارش داده است که عربستان سعودی هیچ مدرکی دال بر اینکه ایران تأمین‌کننده موشکی بوده که حوثی‌ها در حمله اخیر علیه ریاض استفاده کرده‌اند ارائه نداده است.
این گزارش بسیار مهم است چرا که از یک طرف فضاسازی عربستان علیه ایران را مخدوش می‌کند و از طرف دیگر توجیه عربستان برای محاصره یمن را بی اعتبار می‌سازد.
اما هرچند این گزارش از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است، این نکته را نباید فراموش کرد که از نظر حقوقی، حتی اگر ایران تأمین‌کننده موشک‌های حوثی‌ها بود، باز هم صرف تأمین سلاح برای این گروه برای درگیر کردن مسئولیت دولتی ایران کفایت نمی‌کرد.
در واقع، از نظر حقوق بین‌الملل – طبق نظر دیوان بین‌المللی دادگستری – برای اینکه اقدامات یک گروه شبه‌نظامی (غیر دولتی) به یک دولت خارجی نسبت داده شود، باید آن دولت خارجی نسبت به آن گروه «کنترل موثر» اعمال کند.
معیار «کنترل موثر» نیز به این معناست که رابطه آن دولت با گروه شبهه‌نظامی مورد نظر باید به‌گونه‌ای باشد که بشود آن گروه را عملاً به مثابه یک «ارگان» از آن دولت تلقی کرد. به عبارت دیگر، آن دولت خارجی باید مستقیماً در فرماندهی و کنترل عملیات نظامی آن گروه ایفای نقش کند.
طبیعتاً، چنین معیاری – که مستلزم وجود فرماندهی مستقیم است – میان دولت ایران و شاخه نظامی حوثی‌ها صدق نمی‌کند؛ و صرف تأمین سلاح نیز (طبق نظر دادگاه لاهه) – حتی اگر حقیقت داشت – برای تفویض مسئولیت اقدامات این گروه به ایران کافی نمی‌بود.
انتهای پیام
