ایدئولوژی داعش

«رضا بابایی» پژوهشگر فرهنگی در یادداشتی تلگرامی با عنوان «ایدئولوژی داعش» نوشت:

در همۀ سال‌های جنگ با داعش، ایدئولوژی این گروه خون‌ریز، از نقد و نفی در امان بود! باورکردنی نیست؛ اما متأسفانه همین گونه است. به رسانه‌ها و سخنرانی‌ها و تحلیل‌ها بنگرید تا مانند من به این نتیجۀ تلخ برسید که جنگ با جسم داعش، به مبارزه با روح داعشی‌گری دامن نکشید و بلکه گاه بر آن صحه نیز گذاشتند! کشورهای درگیر جنگ، بیشتر کوشیدند که شهرها و روستا‌ها را از دست داعش بگیرند؛ اما در این سال‌ها فرهنگ و اندیشۀ داعش‌ساز هیچ زخمی برنداشت و دستگاه‌های عظیم تبلیغاتی مسلمانان نکوشیدند یا نخواستند که ایدئولوژی و مرام فکری این هیولای نفرت‌انگیز را نقد کنند. آن زهدان که داعش را پرورید، همچنان زایا است و همچنان بر فرزندان خود می‌افزاید. بوکوحرام و الشباب و گروه زرقاوی و طالبان و القاعده و داعش از همین زهدان بیرون آمدند و ما تا آن روز که در جنگ فرهنگی با ایدئولوژی داعش پیروز نشده‌ایم، پیشروی‌های نظامی کارستان نیست.

ایدئولوژی داعش، هنوز در برخی کشورهای اسلامی، طرفداران بسیاری دارد؛ اگر نگوییم که ایدئولوژی غالب است. حتی برخی کشورهایی که با داعش جنگیده‌اند، ایدئولوژی آن را پذیرفته‌اند! آنها بیشتر دوست دارند که داعشی‌گری را حاصل زدوبندهای سیاسی در بیرون از کشورهای اسلامی بدانند. نمی‌پذیرند که حتی اگر دیگران در قدرت‌گیری داعش مؤثر بودند، ریشه‌ها و زمینه‌های آن در نوعی نگاه به جهان و انسان و جامعه است؛ نگاهی که بیش‌وکم نزد بسیاری از مسلمانان جهان مقبول افتاده است. داعش، گروهی نظامی بود که سرنوشتی جز شکست نداشت؛ اما ایدئولوژی این گروه آدم‌خوار شکست نخورده است. ستون‌های این ایدئولوژی، نفرت از تمدن جدید بشری و خشونت‌گرایی و تحقیر روش‌های مسالمت‌آمیز است. مبارزۀ اصولی با داعش، جنگ مسلحانه نیست؛ تبلیغ و ترویج مدارا و صلح و نوع‌دوستی و کاستن از کینه‌ها و در یک کلمه، مبارزۀ فرهنگی با جاهلیت است.

اهل لغت و آشنایان با زبان و فرهنگ عرب می‌دانند که «جاهلیت» در متون اسلامی به معنای نارواداری است، نه نادانی. «جهل» در قرآن و روایات، در مقابل «حلم» و «مدارا» به کار رفته است. مثلا قرآن می‌گوید: «خُذِ العفو و امُر بالعُرف و اَعرض عن الجاهلین؛ یعنی عفو را پیشه کن و نیکی را بخواه و از شیوۀ جاهلان روی گردان.»(اعراف، آیه 199) پیدا است که قرآن در این آیه، انتقام و زشتی را شیوۀ جاهلان می‌داند و از همین جا معنای جهل و جاهلیت در متون دینی روشن می‌شود. تا چند دهۀ پیش در ایران نیز، «جاهل» به کسی می‌گفتند که در محله، باج‌گیری می‌کرد یا آرامش کوچه را به هم می‌ریخت. بنابراین فرهنگ جاهلی، فرهنگ انتقام و نارواداری و جنگ‌طلبی است. همین فرهنگ، پرورشگاه داعش‌ها است و تا آنگاه که در کشورهای اسلامی روش‌های خشونت‌آمیز طرفداران بیشتری دارد و صلح و حلم و مدارا به سازش و زبونی ترجمه می‌شود، داعشی‌گری سکۀ رایج در کشورهای اسلامی است؛ با نام‌های مختلف و با پرچم‌های گوناگون و با آرمان‌های دلرباتر.

انتهای پیام