هند و بزرگترین همایش دمکراسی

دکتر کیومرث یزدان پناه، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در رشته ی جغرافیای سیاسی در یادداشتی برای انصاف نیوز، نوشت:

هندوستان، سرزمین کهن تاریخی با عجایب سرزمینی و تاریخی خود، از یک اعجوبه سیاسی نیز برخوردار است که مختص فقط همین سرزمین با بیش از یک میلیارد آدم می باشد و آن هم اعجوبه دمکراسی است. در کشور هندوستان برخلاف تصور عامیانه سالهاست که برترین نماد دمکراسی یعنی انتخابات در بزرگترین شکل آن و جالب ترین نوع آن برگزار می شود.

هندوستان تنها سرزمین جغرافیایی است که می توان بواسطه همین ویژگی سیاسی اش، به ژورنالیستی ترین روش های ممکن، قاعده دمکراسی و انتخابات را به صفحه ی روزنامه ها و نشریات و سایت های متعدد سیاسی کشاند و از آن تصاویری جالب توجه و مخاطب پسند ارائه کرد. در کشور یک میلیارد و دویست میلیونی نفری هندوستان، جذابیت های دمکراسی و نحوه فعالیت گروهها و احزاب و از همه مهمتر وجود بیش از 810 میلیون نفر واجد شرایط رأی (بیش از 10 برابر جمعیت ایران و 15 برابر واجدین شرایط رأی در ایران) و نحوه ی مشارکت آنان بسیار زیاد بوده و هر زمانی که در این کشور انتخاباتی رخ می دهد، بیش از 380 میلیون نفر در انتخابات و فرایند رأی دادن شرکت می کنند. لذا مدیریت سیاسی و اجرایی انتخابات در هندستان کار بسیار دشواری است. همین مساله را باید با همه ی کاستی ها و  نواقص، جزو اسرار موفقیت هندی ها در استقرار این اندازه از دمکراسی در این کشور پرجمعیت و پهناور به حساب آورد.

در سال 2014 میلادی سرزمین هندوستان شاهد یکی دیگر از بزرگترین نمایش دمکراسی در دنیا بود. از جالب ترین نکات انتخابات در کشور هندوستان که به نظرم در جای خود بسیار جالب توجه است، نحوه فعالیت احزاب سیاسی و جذب آراء از این حجم بزرگ رأی دهندگان است که باید تحقیق کرد که در چنین شرایطی چگونه می توان نظر خیل عظیمی از رأی دهندگان  را برای پیروزی در انتخابات جلب کرد؟

حزب ناسیونالیست “بهاراتیا جاناتا” و حزب کنگره دو حزب بزرگ سیاسی و سابقه دار در کشور هندوستان هستند. رقابت این دو حزب در طول تاریخ دمکراسی و انتخابات در هند در نوع خود بی نظیر بوده است. در این دوره از انتخابات پارلمانی این حزب بهاراتیا جاناتا بود که توانست با پیروزی بر رقیب دیرینه  خود یعنی حزب کنگره به سه دهه حکمرانی آن بر هند پایان دهد. حزب بهاراتیا جاناتا که از تفکرات ناسیونالیستی هندی سخن می‌گوید و هندوایسم را ترویج می‌کند، توانست با عبور از اکثریت 272 کرسی‌ پارلمان هند برای تشکیل دولت، مودی را به عنوان نخست وزیر معرفی کند.

ساختار نظام سیاسیِ هند، پارلمانی بوده و احزاب مختلفِ سیاسی برای کسب قدرت مجبورند در یک رقابتِ تنگاتنگ و نفس‌گیر بر سرِ چوکی‌های پارلمان با هم مبارزه کنند؛ مبارزه‌ای که گاه به ایجاد ائتلاف‌های حزبی در میانِ نامزدان می‌انجامد و احزاب سیاسی هند را برای کسبِ قدرت در کنار یک ‌دیگر قرار می‌دهد.و در نهایت این روند منجر به معرفی نخست وزیر و تشکیل کابینه دولت هند می شود.

با توجه به شکل و ساختار انتخابات در هندوستان، برگزاری هر انتخابات در این کشور را باید یک رویداد بزرگ جهانی بحساب آورد. شکل دمکراسی در انتخابات به گونه ای است که اکثر کشورهای دنیا به خاطر این اقدام بزرگ به دمکراسی در هند و نتایج آن احترام می گذارند. و معمولأ تنها کشوری است که مساله انتخابات در آن با کمترین واکنش های منفی منطقه ای و بین المللی مواجه می شود. این مساله کشور هند را به کشوری قابل احترام در جهان تبدیل کرده است.

نکته ی جالب توجه دیگر در انتخابات هند، که معروف به بزرگترین انتخابات جهان و مشهور به «لوک سابا» است شفافیت آن هست که در مقایسه با انواع مدلهای انتخاباتی رایج در دنیا از شفاف ترین سازکارهای انتخاباتی برخوردار بوده و ساز و کار انتخاباتی در این کشور تمام جغرافیای انتخاباتی وسیاسی این کشور را در بر می گیرد. زیرا در این کشور بیش از ۹۳۰ هزار مرکز رای‌دهی، ۱۱ میلیون کارمند انتخاباتی و امنیتی وجود داشته  و معمولأ ۱۵ هزار نامزد از ۵۰۰ حزبِ کوچک و بزرگ که برای به‌دست آوردنِ ۵۴۳ کرسی در پارلمان با هم رقابت می‌کنند.

اما دستاورد انتخابات شانزدهم پارلمانی در هند، با تحلیل های سیاسی متفاوتی نیز مواجه بوده است. از جمله ایت تحلیل ها، نحوه انتخاب نخست وزیر و فردی که برای این مسئولیت پشنهاده شده، است. در انتخابات شانزدهم سه ائتلاف اصلی در هند وارد رقابت شدند:

1- اتحاد متحد پیشرو  با اکثریت حزب کنگره

2- ائتلاف راست افراطی حزب “بهاراتیا جاناتا” 

3- ائتلاف موسوم به “جبهه سوم” که مرکزیت آن با حزب کمونیست است.

اکنون که حزب پیرزو مشخص شده، این حزب با فساد و مشکلات متعدد اقتصادی و برخی سیاست های مساله دار خارجی از جمله توافقات پشت صحنه با امریکا در هند و سیاست‌های ناکارآمد احزاب سراسری بزرگ در توزیع عادلانه ثروت به رغم توسعه هند در 15 سال اخیر در دوره قدرت حزب کنگره، اکنون چالش جدی برای حزب کنگره و حزب “بهاراتیا جاناتا” است. از سوی دیگر هند قدرتی است در حال به پا خواستن و به تعبیری ابرقدرت نابالغی که در آینده بالغ خواهد شد.

واکنش های طرح شده در خصوص نخست وزیر جدید ناشی از ارزیابی های پیچیده محیط سیاسی داخلی این کشور و برخی رفتارهای رهبران قبلی در حوزه سیاست خارجی است. و اما نخست وزیر جدید هم به دلیل گرایشات سیاسی خاص و برخی رویه های افراطی که ناشی از ایدئولوژی ها و گرایشات عقیدتی وی است، دغدغه های جدی در عرصه سیاسی و اجتماعی  هند بوجود آمده و برخی واکنش های بین المللی نیز به دنبال داشته است.

مهمترین مساله، گرایشات افراطی ضد مسلمانی نخست وزیر جدید، نارندرا موندی است که دغدغه ها و نگرانی هایی را برای مسلمانان این کشور و برخی از گروهها و احزاب سیاسی به وجود آورده است. کشور بیش از یک میلیاردی هند بیش از 80 میلیون نفر مسلمان دارد و هر دولتی که در این کشور روی کار می آید نباید این اقلیت قدرتمند را نادیده بگیرد.

موضوع دیگر که همه دولتهای هند با آن درگیر بوده و جزو دغدغه های جدی دولتهای هند به شمار می آید، مساله ی پاکستان و نحوه رفتار با این کشور و یا شیوه ترسیم سطح روابط با اسلام آباد می باشد. واقعیت این است که  دو کشور به طور سنتی از سال 1947 وارد یک رقابت ناخواسته و تحمیلی شده اند که  ثمره استعمار طولانی مدت این پهنه جغرافیایی توسط انگلستان است. این رقابت کاذب و هزینه بر بیش از 65 سال است که دو کشور را به هم مشغول و سه بار نیز باعث رویارویی خونین بین هند و پاکستان شده است.

موضوع سوم اقتصاد هند است. رشد بین المللی اقتصاد هند بد نیست. اما بررسی ها حکایت از ضعف های شدید اقتصادی در این کشور دارد. به طور مسلم کشوری که بیش از یک میلیارد جمعیت دارد، برای حفظ شرایط مطلوب اقتصادی نیاز به مراقبت شدید دارد که در حال حاضر این ایراد جدی به دولتمردان هند و حزب پیروز انتخابات اخیر نیز وارد است که حواسشان به اقتصاد نوظهور هند نیست و این مساله هم جزء دغدغه های جدی دهلی نو به شمار می آید.

و موضوع چهارم مرعوب شدن این کشور در قبال سیاست های تحمیلی امریکا است. هند در چند سال اخیر تحت فشار امریکا از چندین برنامه استراتژیک اقتصادی خود که اعتبار منطقه ای و قاره ای داشته یا دست برداشته و یا عقب نشینی کرده است. موضوع کنار رفتن هند از پروژه عظیم خط لوله گاز ایران – پاکستان – هند که موسوم به خط لوله صلح است، از جمله ی عقب نشینی های سوال برانگیز دهلی نو بود که به باور بسیاری از تحلیل گران سیاسی و اقتصادی هند، سیاست مستقل خارجی هند را به زیر سول برده است و منجر به کاهش اعتبار بین المللی هند شده است. لذا با توجه به اینکه در نظام سیاسی هند، نخست وزیر بالاترین مقام سیاسی و اجرایی به شمار می آید، مسوولیت خطیر در رفع مشکلات موجود و ارتقاء جایگاه هند در منطقه جنوب و جنوب شرق آسیا و قاره پهناور آسیا و سطح جهانی بر عهده دارد.

هندی ها در تلاشند تا با اتخاذ سیاست های متفاوت و نا متقارن جایگاه نوینی را در عرصه جهانی برای خود تعریف کنند و اولویت آنان نیز اقتصاد و امنیت است. در کشور هندوستان بیش از 350 ملیت مستقر هستند و بواسطه این تنوع گروهی و ملیتی، قانون اساسی این کشور که در سال 1949 تصویب و در سال 1950 به اجرا درآمد، اختیارات گسترده ای به دولت های ایالتی اعطا کرده است.

کلام آخر اینکه هند، دوران متفاوتی را نسبت به گذشته تجربه می کند و علی رغم فراز و نشیب های داخلی، برخی ویژگی های خاص این کشور باعث شده تا رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای هند نسبت به تمام تحولات این کشور حساسیت نشان بهند و مراقب رفتارهای دهلی نو در عصر حاضر هستند.

انتهای پیام