«وتوکراسی، وتوی اقدامات اکثریت توسط اقلیت»
«محمد معینی»، در یادداشتی تلگرامی با عنوان «وتوکراسی» نوشت:
اول) از فرانسیس فوکویاما (نظریه‌پرداز شهیر سیاسی و استاد دانشگاه در آمریکا)، مقاله‌ای در «آمریکن اینترست» چاپ شده که در آن، از نوعی حکومت به نام «وِتو کراسی» (به همان سیاق «دموکراسی») یاد می‌کند؛ در این نوع حکومت، گروه کوچکی می‌توانند اقدامات اکثریت را «وتو» کنند. (ترجمه مقاله در شماره 48 مجله اندیشه‌پویا منتشر شده است)
دوم) تصور کنید دایره خودی‌های شورای نگهبان چنین تنگ نبود؛ آیا ترکیب مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی این بود؟ آیا حتی حسن روحانی رییس‌جمهوری بود؟
این دایره، هر بار تنگ و تنگ‌تر شده، هر بار کسانی از حق انتخاب شدن و بسیاری از مردم از حق انتخاب کردن کسانِ بسیاری «محروم» شده‌اند. این ردیّه بر نظارت استصوابی نیست؛ این نقد میرایی و اضمحلال آن دایره است. اگر به نخوت و قوّتی عوارض معارضه با خواست اکثریت جامعه، نادیده گرفته شود، این دلیلی بر وجود نداشتن این عوارض نخواهد بود؛ عوارضی اعتمادسوز و ویرانگر.
وِتویی که شورای نگهبان از آن برخوردار است، شاید برای سال‌ها مایه آرامش و خودمانی‌سازی نهادهای انتخابی باشد ولی مقابله‌جویی با مردم، به گواه تاریخ، بارها و بارها آرامش‌هایی را به هم زده که هیچ‌گاه نتوانستند بازگردند. تولستوی (نویسنده شهیر روسی به تزار) نوشته بود: «رایزنان‌تان به شما اطمینان می‌دهند که با متوقف ساختن هرگونه جنبش زندگی بخش در مردم می‌توانند امنیت شخص شما و بهروزی مردم را تضمین کنند … اما شاید بتوان جریان رودخانه‌ای را سریع‌تر متوقف ساخت تا جنبشِ جادوانه‌ی پیش‌رونده‌یِ بشریت را که خداوند برقرار کرده است.»
سوم) نشانه‌ی اعتماد به مردم، وسیع کردن دایره حق انتخاب آن‌ها و محدود کردن دایره عمل وِتوچی‌هاست. امروز هم که سخنگوی شورای نگهبان گفته «بودجه شورای نگهبان از پول تو جیبی برخی مسوولان کمتر است» از اشتهای سیری‌ناپذیری خبر می‌دهد که مواجهه خونسردانه با خواست مردم، اطعمه و اشربه‌ی غالبِ سفره صاحبان این اشتهاست.
اگر نه چنین است، پس نشانه‌ی اعتماد به مردم کدام‌هاست؟
انتهای پیام
