پشت پرده‌ی ستاره‌دار شدن دانشجویان افغانستانی در ایران

حمید انوری – انصاف نیوز، اگر تا بحال تصور می‌کردید که فقط دانشجویان ایرانی برای تحصیل در دانشگاه ستاره‌دار می‌شوند، بررسی‌ها و گزارش‌های رسیده به خبرنگار انصاف نیوز بیانگر آنست که دانشجویان افغانستانی نیز در ایران باید بتوانند از فیلتر گزینش‌های سختی بگذرند؛ موضوعی که سفیر افغانستان نسبت به آن ابراز بی‌اطلاعی می‌کند، اما معاون اداره‌ی کل اتباع خارجی تهران، مصاحبه‌هایی که از دانشجویان غیرایرانی گرفته می‌شود را نوعی کارهای پژوهشی می‌داند، البته دانشجویان حرف دیگری می‌زنند.

مصاحبه از دانشجویان غیرایرانی، از سال ۹۳ به بعد

«ستایش» نام مستعار یک دانشجوی افغانستانی است که در ایران بدنیا آمده و سال ۹۳ وقتی مراحل تبدیل کارت آمایش به پاسپورت دانشجویی را انجام می‌­داد، در یکی از این مراحل، برای انجام مصاحبه به اداره‌ی اتباع خارجی استانداری تهران فراخوانده می‌شود. بنظر می‌رسد از سال ۹۳ به بعد، دانشجویان غیرایرانی که در دانشگاه‌های ایران پذیرفته می‌­شوند باید برای انجام مصاحبه‌­ای به این اداره مراجعه کنند و در این میان صحبت­‌هایی که در این بین رد و بدل می‌­شود، بدون این­ که خود فرد مصاحبه‌شونده اطلاعی داشته باشد، می‌تواند منجر به منع تحصیل او شود.

او در این‌­باره گفت: برای انجام کارهای اداری مربوط به اقامت به اداره‌ی اتباع خارجی استانداری تهران که در شهر زیبا واقع شده است، رفتم و با عنوان خیرخواهی و این که گوش شنوای مشکلات شما هستیم، سوالاتی را پرسیدند، اما در واقع حقیقت نداشت.

این دانشجوی ستاره‌دار در پاسخ به این پرسش که «آیا این مصاحبه‌­ها هنوز هم ادامه دارد و­ تنها در اداره‌­ی اتباع تهران انجام می‌شد یا در استان­‌های دیگر هم جریان داشت؟»، گفت: تا سال ۹۴، دانشجویانی را دیدم که از آن‌­ها مصاحبه شده بود، اما بعد از آن را نمی‌دانم. یکی از دوستانم گفت که این نوع مصاحبه‌ها در استان اصفهان هم انجام می‌شود.

جریان ممنوعیت فعالیت دانشجویان افغانستانی چیست؟

شهریه‌های میلیونی و انصراف دانشجویان نخبه افغانستانی از تحصیل

صدای دانشجویان افغانستانی را بشنوید!

پشت پرده‌ی فروش میلیونی بورسیه‌های ایران در افغانستان

«از شما چه سوالاتی پرسیده شد و چه پاسخ­‌هایی دادید؟» که این دانشجو پاسخ داد: از مشکلات مهاجران پرسیدند که یکسری مسایل را شرح دادم و به شهریه‌های سنگین که از دانشجویان پذیرفته شده در کنکور گرفته می‌شود، گلایه کردم؛ اما در بخش دیگری از مصاحبه، سوالات عجیبی پرسیده شد.

مصاحبه کننده: می‌­خواهید در ایران کار کنید یا خیر؟

دانشجو: نمی­‌توانیم کار کنیم، چون اجازه‌ی کار کردن را در ایران به اتباع نمی‌­دهید!

مصاحبه کننده: منظورم این است، حاضرید همکاری کنید؟!

دانشجو: چه نوع همکاری؟

مصاحبه کننده: اگر بستگان شما کار غیرقانونی کردند، اطلاع دهید.

دانشجو: در فامیلمان خلافکار نداریم.

دور دوم مصاحبه

این مصاحبه شونده‌ی دانشجو، افزود: از محتوای مصاحبه خبر نداشتم و به عنوان یک دانشجو، بدنبال این نبودم که مساله‌ای را درست کنم و به همین دلیل سوالاتی که پرسیده شد را با صداقتی بیش از حد جواب دادم، آن مسوول صحبت‌هایم را یادداشت کرد و مدتی گذشت تا این که وقتی دیدم که شماره‌ی نامه‌ام نمی‌آید، با پیگیری‌هایی که کردم متوجه شدم مصاحبه‌ام به مرحله‌ی دوم کشیده شده است.

او گفت: در این مرحله، فردی که شماره‌­اش نمی‌افتاد، تماس گرفت و گفت برای انجام مصاحبه باید به کلانتری […] بیای!، برایم عجیب بود، چون حرفی نزده بودم که دو مرحله‌ای شوم. یکسری از مصاحبه­‌های دانشجویانی که به مرحله‌­ی دوم کشیده می­شد، در آن کلانتری که در نزدیکی میدان فردوسی قرار دارد، انجام می‌شد؛ وقتی آنجا رفتم، فردی آمد و تعدای سوال پرسید، من هم مانند قبل پاسخ دادم.

این دانشجوی افغانستانی افزود: پرسش‌هایی از قبیل: چه مشکلاتی در ایران دارید و چرا فکر می‌کنید؛ مشکل دارید، چه انتظاراتی از جمهوری اسلامی دارید و چه کمکی می‌توانیم برای شما انجام دهیم که به نفعتان باشد و…، مشکلات اقتصادی که من هم درباره‌ی تمدید کارت‌ها و این که هویت نداریم و حتی نمی‌توانیم سیمکارت اعتباری را بنام خودمان کنیم یا گواهینامه بگیریم، صحبت کردم و همان دغدغه‌ها و مشکلاتی که مهاجران دارند را دوباره بازگو کردم؛ در این مرحله خواستند تا همه را بصورت کتبی نوشته و امضا کنم که این کار را انجام دادم.

اخراج از دانشگاه

او ادامه داد: حدود سه ماه گذشت و یکدفعه دانشگاه تماس گرفت و گفت که از اداره‌ی اتباع نامه آمده که اخراج شدید و هر چه سریع‌تر به اینجا مراجعه کنید، وقتی به دانشگاه رفتم، مسوول کنسولی نامه‌­ی محرمانه‌­ای که برای جلوگیری از ادامه‌ی تحصیلم آمده بود را نشانم داد، بعد از آن اتفاق، پیگیری‌هایم شروع شد، به ادارات مختلف از جمله: وزارت ­کشور، اتباع خارجی، سازمان ملل، انجمن دوستی ایران و افغانستان و سفارت افغانستان رفتم و درباره‌­ی مشکل بوجود آمده صحبت کردم و این رویه حدود شش ماه طول کشید، اما کارم به جایی نرسید و ناامید شدم!

نقد و حرف اصافه ممنوع

این دانشجوی ستاره‌دار افغانستانی توضیح داد: در این مدت چندین بار به اداره­‌ی اتباع خارجی تهران مراجعه کردم و یکی از کارمندان خانم بنام […] گفت که شما ممنوع‌التحصیل شدید و نمی‌توانید در هیچ‌کدام از دانشگاه‌های ایران تحصیل کنید و این در حالی بود که برای رسیدن به دانشگاه، تلاش شبانه‌روزی کرده و یکسال به کتابخانه رفته بودم، برایم سخت بود که منع تحصیل شدم، در آن چند ماه به هر جا که می‌دانستم که می‌توانند کمکم کنند، مراجعه کردم.

او اظهار کرد: بارها به اداره‌ی اتباع رفتم، اما هیچ‌‌گاه پاسخ روشنی ندادند و مرا بین زمین و آسمان نگه­ ‌داشتند، بعد از مدت‌ها آزار بالاخره توانستم با وساطت ادامه تحصیل دهم، اما با یک شرط، اداره‌ی اتباع تهران گفت: می‌توانی درس بخوانی، اما باید دوباره کنکور بدهی و از نو شروع کنی! در واقع قصد آن‌­ها این بود که من را به عنوان دانشجو گوشمالی بدهند تا یکبار دیگر از صفر شروع و بفهمم که نباید نقدی کنم!

همچنان ادامه دارد

«ابوذر»، نام مستعار یکی از دانشجویان مطلع است که در این زمینه به خبرنگار انصاف نیوز گفت: این نوع مصاحبه‌ها از دانشجویانی که تازه می‌خواهند وارد دانشگاه شوند و در مراحل تبدیل کارت اقامت به پاسپورت دانشجویی هستند، صورت می‌گیرد و به اداره‌ی اتباع خارجی استانداری تهران احضار شده و باید به پرسش‌های آنان پاسخ دهند.

او افزود: این مصاحبه‌ها هنوز هم ادامه دارد و  چند هفته پیش، وقتی دانشجویی برای انجام مصاحبه به آنجا رفته بود، پرسش­‌هایی از قبیل: نظرتان درباره‌ی لشکر فاطمیون یا در رابطه با داعش چیست، مهاجران چه مشکلاتی دارند و دولت ایران چه کاری تابحال برای آن‌ها کرده است و … پرس‌‌ و جو می‌کنند.

سفیر افغانستان: بی‌اطلاعم

هنگامی که موضوع انجام این مصاحبه‌ها و اخراج دانشجویان را با دکتر «نصیر احمدنور»، سفیر افغانستان در تهران مطرح کردیم، او در این‌باره گفت: از این مورد اطلاعی ندارم و فکر نمی‌­کنم که اینطور باشد و اگر واقعیت داشته باشد، آن را پیگیری خواهیم کرد.

او افزود: اگر مصاحبه‌ای هم از اتباع افغان انجام شود، کار اداره‌ی اتباع نخواهد بود و جاهای دیگر این کار را می‌کنند.

معاون اداره کل اتباع: دانشجوی اخراجی نداریم!

«میترا قدیمی»، معاون اداره‌ی کل اتباع و امور مهاجرین خارجی استانداری تهران در این‌باره گفت: دانشجویان را گزینش می‌شوند، مصاحبه‌ای که گرفته می‌شود، عادی است و سوالاتی از قبیل: کجا متولد شدید، ساکن کجا هستید یا چرا این رشته را انتخاب کرده‌اید، از آن‌ها پرسیده می‌شود، اما این که دانشجو بدون هیچ دلیلی منع تحصیل شوند، صحت ندارد.

او درباره‌ی این که «تاکنون مصاحبه‌ها منجر به اخراج دانشجو از دانشگاه شده است؟»، عنوان کرد: خیر! تاکنون چنین موردی نداشتیم؛ این مصاحبه‌ها را تنها برای کارهای پژوهشی انجام می‌دهیم که دانشجویان اتباع چقدر به رشته‌ای که انتخاب کرده‌اند، علاقمند هستند، چند درصد برای گرفتن پاسپورت یا تمدید اقامت آمده‌اند؛ ضمن این که در استان‌های دیگر، این طرح اجرا نمی‌شود.

مقامات افغانستان مطلع هستند

«محمدباقر غلامپور»، فعال دانشجویی درباره‌ی منع تحصیل دانشجویان افغانستانی گفت: قبل از ورود به دانشگاه، مصاحبه‌ای از دانشجویان از سوی اداره‌ی اتباع تهران گرفته می‌شود که اگر در آن افراد، انتقادات و مشکلات را بیان کنند، مورد بی‌مهری قرار گرفته و احتمال اخراج آن‌ها از دانشگاه بواسطه این اداره‌ وجود دارد.

این فعال دانشجویی در پاسخ به این پرسش که «شما جزو منتقدان هستید، اما منع تحصیل نشده‌اید؟»، اظهار کرد: مساله اینجاست وقتی فردی عادی که هنوز پر و بال درنیاورده است، انتقاد می‌کند، آن مسوول واژه‌ی «مورد دار» در پرونده‌اش درج می‌کند و به این ترتیب مشکلاتی برای دانشجوی مورد مصاحبه ایجاد می‌شود.

او افزود: سال 94 ، وقتی خانم «فریده مومند» – وزیر تحصیلات عالی افغانستان – به ایران سفر کرد، در دیداری که با دانشجویان در محل سفارت داشت، تعدای از دانشجویان دختر اواسط جلسه بلند شدند و مشکل منع تحصیل خود را به او گفتند؛ در آن جلسه شماری از مقامات سفارت از جمله سفیر حضور داشتند و وزیر تحصیلات عالی قول پیگیری این موضوع را به آن‌ها داد، اما فکر نمی‌کنم که مشکلشان حل شده باشد.

این فعال دانشجویی افغانستانی، تصریح کرد: دانشجویان افغانستانی که از دانشگاه اخراج شده باشند، زیاد هستند، اما متاسفانه آمار دقیقی وجود ندارد.

انتهای پیام