“کانون وکلا دژ حمایت‌گر و پایش‌کننده حقوق بشر است”

هفتادمین سالگرد تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر طی مراسمی با شعار “تفاوتها را جشن بگیریم “به همت کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری مرکز با حضور رئیس و هیات مدیره کانون وکلا ،اعضای کمیسیون ،حقوق‌دانان، وکلا و فعالان حقوق بشر گرامی داشته شد.

در این نشست ضمن قرائت بیانیه دکتر عیسی امینی ریاست کانون و نیز بیانیه دبیر کل سازمان ملل ، سخنرانان دکتر سید محمد هاشمی،دکتر حاتم قادری و دکتر سعید مدنی به بیان دیدگاههای خود در حوزه حقوق بشر پرداختند و در خاتمه افشین علا،ادیب و شاعر به بیان جنبه های ادبی حقوق بشر در ادبیات فاخر ایرانی و مضامین بلند اسلامی پرداخت.

در ابتدا بیانیه رییس کانون وکلا توسط محمد صالح نقره کار دبیر کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری قرائت شد.

در بخشی از این پیام امده است” کانون وکلا، بعنوان دیرینه ترین نماد جامعه مدنی ایران،در کنار وجدان عمومی و همساز با اراده ناب ملی در بر کشیدن حقوق و کرامت انسانی ، برای خود مسئولیت پاسداری از حقوق بشر را قائل بوده و در این راه پایمردی ها نموده است.این حرکت از خاستگاه استیفای حق دفاع و دادرسی منصفانه با تحفظ استقلال و تقید به شرافت در سپهر سوگند وثاقت وکالت رقم خورده و با ایستادن در کنار تمام مصادیق حقوق انسانی شهروندان جلوه گر شده است. نهاد وکالت و کانون وکلا به عنوان رکن اثر بخش جامعه مدنی ایران،علاوه بر مسئولیت صنفی ،یک رسالت عمومی برای خود قائل بوده و در افق خیر عمومی و زندگی شایسته ایرانی ،نگاه مسئولیت پذیرانه و رسالت اخلاقی و تعهد حرفه ای دارد… عشق و امید و ایمان وکلا و کاراموزان و نسل نوظهور فعالان مدنی که جامه وکالت بر تن داشته و در صحنه های دفاع از حقوق محیط زیست،حقوق کودک،شفافیت و ازادی بیان،دفاع از اقشار و اقلیت ها و اقوام و گروههای خاص نقش افرینی می کنند همه بارقه های امید و رویش را در دلها اکنده می سازند؛ میتوانیم در بحبوحه تحریم ها و وضعیت مشقت بار مردم ، با یک برنامه‌ریزی دقیق ضمن تعامل حسنه با نهادهای حکمرانی ، کانونهای وکلای سراسر کشور را برای تحقق خیر عمومی همساز و همراه کنیم.درک کنیم که امانت وکیل و کانون وکلا ،سنگین است.ازحقوق کولبر و گورخواب و کارتن خواب گرفته تا حقوق کودک کار و فقر تا فعال مدنی مدافع حقوق حیوانات تا دخترک معصومی که پدرش زندانی فراموش شده ای است تا بیماری که بدلیل تحریم ها از حق سلامت محروم شده، همه و همه انتظار صیانت امانت و حسن عمل در سنگر و مسند حقوق بشر دارند”

در خاتمه این بیانیه امده است”اینجانب ضمن ابراز مودت و ارادت نسبت به انسانی ترین چهره های این دیار که بدون هیاهو و جنجال، در برخورد مسئولانه با مصادیق نقض حقوق بشر داوطلبانه همت گماشته اند،انها که از جان و اعتقاد مایه گذاشته ،ایثار و هزینه کرده ، بدون جاه طلبی ، وجدان عمومی را نمایندگی کرد اند به جامعه وکالت اعلام می کنم که بیاییم در کنار هم با شعار .”همه با هم”قدمهای بزرگی برای “اعتلای فرهنگ حقوق بشر” برداریم. فرصت ها رفتنی است و خدمتها ماندگار”

حسن اقا خانی کارشناس مجری نشست نیز با اشاره به بستر اجتماعی، سیاسی و تاریخی تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر از ایران بعنوان کشوری با سابقه درخشان در زمینه حقوق بشر و یکی از اولین کشورهای امضا کننده این اعلامیه یاد و با اشاره به شعار این همایش، رواداری با افکار متفاوت را لازمه رعایت حقوق بشر دانست. در ادامه خواستار ازادی وکلای بازداشتی و تکریم حق دفاع وکلا بعنوان ضمانت گر حقوق بشر شد..

دکتر سید محمد هاشمی دبیر اسبق کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری به عنوان نخستین سخنران با اشاره به هویت ایرانی و اسلامی بعنوان عناصر هنجارین در بافت رژیم حقوقی کشور،خواستار توجه به مضامین و اموزه هایی شد که موجبات تقویت و تحقق و توسعه حقوق بشر می شوند.وی باور عمومی و عزم سیاسی برای تحقق حقوق بشر را زمینه ساز توسعه وارتقای برخورداری از حقوق بشر در کشور دانست.

وی با اشاره به ماده یک اعلامیه جهانی حقوق بشر از چهار اصل تاکید شده در این ماده یعنی منزلت انسانی، آزادی، برابری و برادری یاد کرد و به توضیح در مورد این چهار اصل پرداخت.

وی افزود: در تمام ادیان به منزلت و کرامت انسانی اشاره شده و بر همین مبنا در قانون اساسی نیز یکی از اصول بنیادین کرامت انسانی است. متاسفانه اگر این اصل از قانون درست اجرا نمی‌شود دلیلش کنار گذاشته شدن عقلانیت در پرتو عهد حکومت قانون است.

دکتر هاشمی در مورد اصل دیگر یعنی آزادی گفت: آزادی عبارت از حقی است که به موجب آن افراد بتوانند استعدادها و توانایی‌های طبیعی خود را به کار اندازند مشروط بر اینکه به دیگری آزار یا اذیتی وارد نکنند. برداشت‌های زیادی از آزادی وجود دارد، آزادی انواع زیادی دارد اما از دید من آزادی باید همراه با آزادگی باشد. اصل برابری خصوصا اصل برابری بین زن و مرد مورد تاکید است و تفاوت‌ میان افراد نباید منجر به عدم رعایت اصل برابری گردد. وی در انتها با اشاره به اصل برادری با تاکید بر توسعه سیاسی که ضامن تحول فکری است، توسعه سیاسی را لازمه اجرای اصل برادری در جامعه‌ دانست.

در ادامه دکتر حاتم قادری استاد دانشگاه تربیت مدرس به تبیین مبانی نظری و فلسفی حقوق بشر و نسبت ان با دین و خرد بشری پرداخت.
وی از رویایی که همواره با خود داشته گفت، رویایی که در آن “اگر کسی از برادری و برابری صحبت می‌کند از ایران یاد کند”، رویایی که به قول او این روزها هرچه بیشتر با واقعیت فاصله دارد. او با اشاره به حقوق اقلیت‌ها و زمینه های تضمین و پایش انها، لازمه به واقعیت پیوستن چنین رویایی را رعایت همه جانبه و بدون استثنای این حقوق دانسته که ترجمان عبارت شعار سال کمیسیون حقوق بشر “تفاوت‌ها را جشن بگیریم” تلقی می گردد.

وی با توصیف بیم ها و امید ها نسبت به شعار مزبور افزود: زمینه های رسمی بروز و وجود جامعه طبقاتی خود به ایجاد تفاوت منجر و این تفاوت‌ها خود باعث ایجاد تبعیض و بی عدالتی و محرومیت از حق می‌شود.

در ادامه دکتر قادری به دو جریان فکری اشاره کرد که با شعار “تفاوت‌ها را جشن بگیریم” مخالف هستند. اول برخی ادیان کلاسیک و دیگر بخشی از فلاسفه مانند افلاطون و سقراط که هر دو گروه فرض اولیه خود را بر تغییر ناپذیر بودن قانون گذاشته‌اند. دو گروهی که به تفاوت‌های فکری اجازه بروز نمی‌دهند. احترام به شرایط انسان و تفاوت آن‌ها لازمه اجرای حقوق بشراست. تنها با چنین دیدگاهی می‌توان حقوق گروه‌های در حاشیه مانده را رعایت کرد.دیدگاهی که در سودای حذف دیگران است نمی تواند پایش حقوق بشر را نهادین کند.

وی تاکید کرد تنها با قرائتهایی که در مقام نظر و عمل حقوق بشر را به رسمیت می شناسند می توان امید بر صیانت از کرامت انسانی و اصل برابری بست و بدون این التزام،پاسداشت حقوق بشر ممتنع است.
دکتر سعید مدنی استاد دانشگاه و پژوهشگر ضمن توصیف انگیزه های اجتماعی در حمایت از حقوق بشر ، به تطور تاریخی علم جامعه شناسی و تاسی وترابط ان با حقوق بشر پرداخت.

وی گفت: “جامعه‌شناسان سعی داشتند در طول تاریخ با حقوق بشر فاصله‌گذاری داشته باشند. برخی مانند ماکس وبر به حقوق بشر با تردید نگریستند و پس از آن‌ها در زمینه حقوق بشر به دلیل استیلای تفکرات مارکسیستی بر علم جامعه‌شناسی نگاه ظنی داشتند. دکتر مدنی نسل سوم جامعه شناسانی که در اواسط قرن بیستم بر روی حقوق بشر کار کردند را علت اصلی نزدیک شدن جامعه‌شناسی و حقوق بشر به یکدیگر دانست و تحقیقات اخیر را در این دو گرایش قابل توجه دانست.

وی در ادامه گفت: امروزه نوعی همدلی و همراهی از سوی جامعه‌شناسان به حقوق بشر وجود دارد. به گونه‌ای که از موضع جامعه شناسی یکی از شروط جامعه سالم را اجرای حقوق بشر معرفی می کنند.

او پس از آن به انتقاد از فعالین حقوق بشر در ایران پرداخت و از تمرکز و محدود سازی این شعاع بسیط به نسل اول حقوق بشر (حقوق مدنی-سیاسی) انتقاد و ان را دستمایه بی توجهی به سایر ساحتها دانسته و این مساله را دلیلی بر به حاشیه رانده شدن حوزه‌های دیگر حقوق بشر (حقوق اقتصادی-اجتماعی) دانست.

وی با تاکید بر بسط نگاه فعالان حقوق بشر افزود : حقوق محرومان و آسیب‌دیدگان، معتادان، مجرمان، کارگران و فقرا از دید بسیاری از فعالین حقوق بشر نادیده گرفته شده و باید تحقیقات مختلفی در حوزه مشترک جامعه‌شناسی و حقوق بشر انجام شده و از تاثیر نتایج این تحقیقات در پیشبرد فعالیت‌های حقوق بشری در نقاط مختلف بهره گرفت.

پس از آن افشین علا شاعر آیینی ضمن توصیف مناقب امام علی در بسط عدالت و برابری او با یک مسیحی در دادگاه اسلامی و رد دعوای وی به دلیل عدم ارائه دلیل به ضروریات و آداب دادگستری شایسته در ادبیات و عرفان پرداخت.

وی با اشاره به سابقه تلاش حکیمان، ادبا، شاعران و نویسندگان ایرانی برای از میان بردن تنازع و حق‌کشی گفت: اولین پیام سعدی، حافظ و فردوسی متضمن صلح، دوستی، از خودگذشتگی و عشق است و با وجود این تاریخچه ادبی وضعیت فعلی جهان اسلام زیبنده این منظومه معرفتی نیست و گنجینه ادبیات ایرانی و مضامین اسلامی آنقدر فاخر است که باید پیام روشن ان صلح و رحمت ومودت ودوستی باشد و این سرمایه ملی است نه نفت و سایر منابع طبیعی .

در انتهای برنامه نیز سوالاتی از سوی حاضرین مطرح شد از جمله امکان پذیری اجتهاد در اسلام و انطباق با نیازهای روز و قرائت مبتنی بر رعایت حقوق بشر از موازین دینی و نقش کانون وکلا در زمینه پاسداشت حقوق بشر و مبانی نظری وجامعه شناختی و بین رشته ای حقوق بشر که سخنرانان توضیحات مبسوطی در این خصوص ارائه نمودند.

انتهای پیام