کدام یک از شبکههای اجتماعی در اولویت رفع فیلتر هستند؟
/ پاسخ فعالان رسانهای اصلاح طلب و اصولگرا /
زهرا منصوری، خبرنگار انصاف نیوز: چندی پیش وزیر ارتباطات از تشکیل کمیتهی ضد فیلترینگ خبر داد، وی گفته بود با تشکیل این کمیته تلاش میشود از فیلتر کردن فینتکها و کسبوکارها جلوگیری شود.
محمدجواد آذری جهرمی همچنین گفته بود گاهی با اعمال فیلترینگ میخواهند جلوی فعالیتهای ناسالم را بگیرند اما تنها جلوی فعالیتهای سالم گرفته میشود و ناسالمها به نحو دیگری کارهای خود را ادامه میدهند.
با توجه به این موارد از آنجایی که مسالهی فیلتر شبکههای اجتماعی موضوعی داغ است و با آمدن بیشتر مسوولان در توییتر بحث رفع فیلتر آن مطرح میشود و در مقابل زمزمههایی از فیلتر اینستاگرام هم شنیده شده، حال شاید تشکیل این کمیته این امیدواری را ایجاد کند که برخی از شبکههای اجتماعی که فیلتر شدهاند، رفع فیلتر شوند. در اینباره با چند نفر از فعالان رسانهای گفتوگویی کردهایم و از آنها پرسیدیم به نظرشان کدام یک از شبکههای اجتماعی برای رفع فیلتر اولویت دارند؟ آرش خوشخو مدیرمسوول روزنامهی هفت صبح رفع فیلتر یوتیوب را در اولویت میداند زیرا معتقد است شبکهی اجتماعی بسیار مفیدی است و میتواند شغل ایجاد کند. محمدصالح مفتاح مدیر مسوول سایت فردا نیوز میگوید مسالهی ما رفع فیلتر و فیلتر شبکههای اجتماعی نیست زیرا عملا فیلترینگ معنای خود را از دست داده است و در صورتی فقط به فیلترینگ توجه میکنند که فایدهای ندارد.
جواد روح روزنامه نگار نیز بیش از همه با رفع فیلتر توییتر موافق است و میگوید معمولا دلایل فیلتر شبکههای اجتماعی را مسایل اخلاقی اعلام میکنند در صورتی که کاملا سیاسی است زیرا شبکهای مثل توییتر، فیس بوک از نظر اخلاقی مشکلی ندارند.
اما مسعود بصیری، معتقد است که فیلترینگ باید اعمال شود و بر لزوم ایجاد شبکهای داخلی تاکید دارد. او همچنین دسترسی اهالی رسانه و متخصصان به اینترنت آزاد را که مدتی است صورت گرفته امری کمک کننده میداند و معتقد است که تنها کسانی باید دسترسی آزاد داشته باشند که دانش رسانهای بالایی دارند.
متن این گفتوگوها را در ادامه بخوانید:
محمدجواد روح: توییتر را رفع فیلتر کنند
محمدجواد روح، روزنامه نگار نیز با بیان اینکه «قاعدتا توییتر در اولویت رفع فیلتر است»، به خبرنگار انصاف نیوز گفت: البته ما با فیلتر هیچ شبکهای موافق نیستیم، اینطور نیست که بگویم چون من این را میپسندم پس باید رفع فیلتر کنیم یا فلان شبکه را چون نمیپسندم فیلتر شود. اما بنابر استدلالهایی که خود آنها دارند ممکن است برخی از شبکههای اجتماعی بر روی نوجوانان تاثیر منفی داشته باشد.
اما بنظر اینها ماسک و پوشش است، معمولا برخوردهایی که میشود سیاسی است اما توجیهی که برای آن میتراشند مسایل اخلاقی است. توییتر و فیسبوک که از همان ابتدا فیلتر شد تقریبا میتوان گفت که چنین محتواهایی تولید نمیکنند و کاملا کارکرد اطلاع رسانی و خبری، سیاسی دارند و محلی برای نظر دادن افراد و چهرهها است. این دو شبکه از معتبرترین شبکههای اجتماعی هستند و در سطح جهانی نیز شناخته شدهاند و تاثیرگذارتر هم هستند. اما به دلایل کاملا سیاسی فیلتر شدهاند البته در حال حاضر فیلترینگ دیگر کارساز نیست چون تقریبا همهی شبکههای اجتماعی به جز اینستاگرام فیلتر هستند. مثلا تلگرام که فیلتر است اما میزان برد آن در جامعه دیگر نیازی به توضیح ندارد. عملا جامعه از بحث فیلترینگ گذشته است. در سختترین شرایط، مثلا در سال 88 خود اینترنت هم دچار مشکل شد و آن زمان تلفنهای هوشمند هم به آن جایگاه نرسیده بودند؛ جامعه از طریق فیسبوک کارهای خود را انجام میداد.
او ادامه داد:حالا اینکه دولت هم چنین کمیتهای شکل داد اگر هدفش این است که فیلتر را بردارد به هر حال اقدامی است در راستای اینکه نشان دهد ما مخالف فیترینگ هستیم و من فکر میکنم در جهت دور زدن تحریمهایی اینترنتی علیه ایران برای سیستم بانکی است. اگر دولت در واقع جایگاهی داشت که بتواند مانع فیلترینگ تلگرام شود از همان اول جلوی آنها را میگرفت، اما این کمیته برای دور زدن تحریمها و مقابله با آن است، منظور تحریمهایی است که میتواند صادرات و واردات را دچار اختلال کند. بعضیها فکر میکنند که کمیتهای برای شبکههای اجتماعی تشکیل شده است که کارش رفع فیلتر است، اما اینطور نیست. تا جایی که من اطلاع دارم اینها برای مقابله با فشارهای بین المللی است که از طریق اینترنت و فضای سایبر روی سیستم مالی بانکی است؛ در خارج از کشور به خاطر تحریمها عملا سیستم بانکی ما تحریم است.
محمدجواد روح در پایان گفت: آنها حتی میخواهند سیستم بانکی داخل کشور -مثل نقل و انتقالات پول- را دچار مشکل کنند. کمااینکه خبری منتشر شده بود که قرار بود یک ساعت اینترنت را قطع کنیم و مانور دهیم و بعد گفتند خبر دروغ است، اما این نگرانی نزد وزارت ارتباطات و پدافند غیرعامل و نهادهایی که در این حوزه هستند وجود دارد. حالا آمریکا در حوزهی سایبری هژمونی دارد و میخواهد با استفاده از موقعیت ماهوارهها نقل و انتقالات مالی را دچار مشکل کند.
محمدصالح مفتاح: موضوعیت فیلترینگ از بین رفته است
محمدصالح مفتاح مدیر پایگاه خبری فردا نیوز و فعال رسانهای با بیان اینکه مسالهی ما این نیست که رفع فیلتر چه شبکهی اجتماعی در اولویت است، به خبرنگار انصاف نیوز گفت: نکتهای که به صورت جدی باید طرح شود این است که در واقع آیا ادلهای که برای فیلتر این شبکههای اجتماعی وجود داشته است مرتفع شده است یا خیر؛ مشکل ما این است که مساله را صرفا از جنبهی فیلتر شدن یا رفع فیلتر شدن میبینیم و این را تنها وظیفهی حاکمیت میدانیم و اینگونه حاکمیت از سایر وظایفش غافل میماند.
او افزود: در سالهای اخیر نگاه کنید آیا فیلتر کردن یا نکردن یک شبکهی اجتماعی توانسته است به عنوان راه حل اصلی تلقی شود؟ قطعا اینگونه نبوده است. چه موافقین و چه مخالفین آن همیشه این را به عنوان تنها مساله مطرح کردهاند؛ مثلا فیلترینگ و رفع فیلترینگ تلگرام نمیتواند مساله را حل کند، اینکه ما تلگرام را فیلتر میکنیم حتما دلیلی داشته است، اینکه مردم از تلگرام بیرون آمدهاند یا نه یک مسالهی دیگر است و دو تا مساله را به نظرم باید از هم تفکیک کرد. آیا ایرادها مرتفع شده است؟ و اینکه بعد از رفع فیلتر چه تحول خاصی قرار است اتفاق بیفتد؟ مثلا کسانی که میخواهند از توییتر یا فیس بوک استفاده کنند دیگر استفاده نمیکنند؟
او ادامه داد: عملکرد دولت در مواجهه با مسالهی شبکههای اجتماعی صرفا در همین مورد است. مثلا یک زمانی چند صد هزار نفر عضو فیس بوک بودند، آیا دولت وظیفهی خود را انجام داده است؟ بعضی از شبکههای اجتماعی فیلتر شده ممکن است چند صد هزار نفر کاربر داشته باشند، حالا اگر با فضای حقیقی تشبیه کنیم تقریبا مثل یک شهر پرجمعیت است که نیازمند است به آن امکانات داده شود. مسایل فرهنگی و امنیتی شبکههای اجتماعی به هرحال مهم است. ما نمیدانیم نسبت به شبکههای اجتماعی باید چگونه رفتار کنیم؟ و من فکر میکنم مسوولین هم نسبت به این مساله واقف نیستند، با این وجود هنوز پاسخ روشنی به این مساله داده نشده است.
مفتاح ادامه داد: مثلا الان بحث فیلتر اینستاگرام مطرح است، آیا اگر آن را فیلتر کنند مشکل را حل میکنند؟ آیا دولت در قبال توییتر وظیفهی خود را انجام میدهد؟ حالا چه فیلتر باشد چه نباشد.
مثلا یکی از مشکلها این است که شبکههای اجتماعی خارجی نسبت به دستگاه قضایی ما پاسخگو نیستند. به عنوان مثال اگر کسی در تلگرام یا اینستاگرام یا هر شبکهی اجتماعی دیگری اقدام به کلاهبرداری کند یا هر جرمی انجام دهد آیا حاکمیت در حال حاضر ابزاری دارد که بتواند آن را رصد کند و با آنها تعامل کند و یا محتوا را حذف کند؟ این مسالهی جدی است و همهی دنیا با آن مواجه هستند. صورت مسالهی دیگر این است که خیلی از شرکتها حاضر به پاسخگویی نیستند و ما الان برای این مساله چه راه حلی را پیش بینی کردهایم؟ مثلا اگر جرمی در اینستاگرامی که فیلتر نیست رخ دهد حاکمیت چه کار میتواند کند؟ بدون اینکه به سوالهای اساسی پاسخ دهیم از روی آنها میپریم. اخیرا تحلیلی را در سایت خود منتشر کرده بودیم که فیک نیوزها چگونه برروی افکار عمومی تاثیر میگذارند؟ یا مسالهسازی میکنند؟ که بعضی از ساختارهای اصلی در عربستان و گروهکها و منافقین باید چهکار کنند که در توییتر موثر واقع شوند؟ آیا برای همهی اینها برنامهریزی شده است؟
مفتاح در پایان گفت: فیک نیوزها برای تاثیر بر افکار عمومی و تغییر دیدگاه عمومی مردم است. مثلا میبینیم دولت آمریکا دولت روسیه را در این زمینه متهم کرده است. خیلی مسالهی جدیای نیست توییتر فیلتر باشد یا نباشد کسی که بخواهد، از آن استفاده میکند. موضوعیت فیلترینگ از بین رفته است اما حاکمیت تنها ابزار خود را فیلترینگ میداند و فضای مجازی را به طور کلی نادیده میگیرد. دولت باید دربارهی کلیت فضای مجازی تصمیم بگیرد اما وقتی راهبرد کلی نداشته باشد رفع فیلتر دردی را دوا نمیکند.
آرش خوشخو: فیلترینگ فقط برای تاجرهای فیلترشکن کار درست میکند
آرش خوشخو، مدیر مسوول روزنامهی هفت صبح نیز با بیان اینکه براساس کاربری خودم یوتیوب را ترجیح میدهم که رفع فیلتر شود، به انصاف نیوز گفت: قاعدتا همهی این شبکهها با فیلترشکن قابل دسترسی است زیرا فیلترینگ یک کار بیهوده است. یا باید فیلترینگ را درست و حسابی انجام دهند که با فیلتر شکن هم وارد نشود یا فیلتر نکنند.
خوشخو افزود: در کنار یوتیوب هم فیس بوک شبکهای کاربردی و با کمترین کژتابی و ضایعات است. توییتر از نظر من چرت است اما اگر آزاد شود بهتر است.
الان مردم که از این شبکهها استفاده میکنند و در واقع فیلترینگ فقط برای تاجرهای فیلترشکن کار درست میکند. مثل مبارزه با ماهواره که فقط به درد نصابهای ماهواره میخورد.
مدیرمسوول هفت صبح در پایان گفت: یوتیوب هم میتواند شغل ایجاد کند هم به معلومات فرد اضافه میشود. قاعدتا تلفات هم دارد و میتوانند چیزهای بیارزش هم نگاه کنند و در مجموع یک وسیلهی ارتباطی است که من میپسندم و از اتفاقهای تاریخی، تا فیلم و مسابقهی فوتبال را میتوان در آنجا پیدا کرد. آپارات هم خوب است اما گستردگی یوتیوب بیشتر است.
مسعود بصیری: من با فیلتر مخالفم و اینستاگرام و توییتر دارد من و شما را فیلتر میکند
مسعود بصیری، رییس سازمان بسیج رسانه نیز دربارهی کمیتهی ضد فیلترینگ، فیلتر و یا رفع فیلتر شبکههای اجتماعی و اپلیکیشنها و سایتها با انصاف نیوز گفتوگویی انجام داد که در ادامه میخوانید:
انصاف نیوز: اخیرا کمیتهای در وزارت ارتباطات تشکیل شده به نام کمیتهی ضد فیلترینگ؛ اگر بخواهیم روندی برا برداشتن فیلتر از برخی وبسایتها و شبکههای اجتماعی را طی کنیم فکر میکنیم که اولویت با کدامیک از آنها است؟
مسعود بصیری: من فرزند 14 سالهای دارم که چند روز پیش با گوشی من مسالهای را برای درسش سرچ کره است. بعد یوتیوب بالا آمده و داشته درسش را برایش توضیح میداده؛ چند فایل پایینتر از آن مسالهای غیر اخلاقی بصورت فایل صوتی و تصویری وجود داشته است. به نظرتان من به بچهام باید موبایل بدهم یا نه؟!
آیا نمیشود که تمهید دیگری اندیشیده شود؛ مثلا شما یوتیوب را مثال زدید؛ نمیتوان با این سایتها مذاکره کرد یا در داخل مثلا برای کودکان سازوکاری اندیشیده شود؛ به هرحال الان تکنولوژی پیشرفت کرده است و راههای فراوانی وجود دارد.
الان دنیا برای فیلترینگ چه میکند؟ آیا الگویی که میخواهیم درموردش سخن بگوییم الگوی خودمان است؟ الگوی اسلامی است؟ شرقی است یاغربی؟ شما میگویید دنیا پیشرفت کرده من میگویم چرا فیس بوک در استرالیا فیلتر شد؟
چینیها 7000 سال تمدن دارند، آمدند و با گوگل صحبت کردهاند که فیلتر میکنی؟ گفته است که نه. پس با یوتیوب مذاکره هم کنیم بیفایده است. مگر با تلگرام گفتوگو نکردیم.
شما خودتان رسانهای هستید؛ جلوی انتقال اطلاعات را دیگر نمیتوان گرفت.
چینیها گرفتهاند دیگر؛ جلوی اطلاعات نامناسب را باید گرفت یا نباید گرفت؟ شما در اینترنت آزاد جهان چه میخواهید؟ 97 درصد مردم کشور ما اصلا زبان نمیدانند. 3 درصدشان میدانند که از آن هم تنها 1.5 درصدشان میتوانند مکالمه کنند. پس نزدیک به 100 درصد مردم کشور ما زبانی به جز فارسی نمیدانند.
الان در فضای مجازی ظرفیتهایی وجود دارد که هرکسی که خارج از ایران باشد با دسترسی آسان میتواند بر این ظرفیت اثرگذار باشد و از آن به هرطریقی استفاده کند؛ ظرفیتهایی که ما بهواسطهی فیلترینگ دسترسی کافی و کامل به آنها نداریم، این درحالی است که بسیاری از مسوولان ما در توییتر هستند…
خود من در توییتر هستم.
آیا شما رفع فیلتر این شبکه را منطقی نمیدانید؟
من اول به خانوادهام فکر میکنم. اولین چیزی که از رفع فیلترینگ به ذهنم میرسد این است که چه بلایی بر سر فرزندم و خانوادهام میآورد؟ اگر نتوانم یک چیزی را آزاد کنم و بچهام را با خیال راحت در معرض آن قرار دهم آزاد نمیکنم. مثل مادهی مخدر. مواد مخدر چیز بدی است؟ شما ممکن است بگویید بد است؛ من میگویم بد نیست، تریاک نه حرام است و نه کاربردهای داروییاش مورد انکار است.
ما میگوییم توییتر را برای چه میخواهیم؟ برای اینکه کاری کنیم یا فرزندانمان بروند در اینترنت و نابود شوند؟ شما 20 شب تلویزیون داخلی نبین و فقط ماهواره ببین، کلا نظرت نسبت به جمهوری اسلامی ایران عوض میشود، اصلا فکر میکنید که در یک خرابه زندگی میکنید؛ اثرگذاری اینها غیرقابل انکار است؛ من نمیگویم محدود کنیم، الان هم فیلترینگ برای خبرنگاران برداشته شده، موبایل خود من هم اینترنت بدون فیلتر دارد؛ منظورم این است که دسترسی برای کسانی آزاد باشد که حرفهای و متخصص هستند و سواد رسانهای دارند.
نمیتوان فیلترینگ را کلی دید. در هیچ چیز افراط و تفریط خوب نیست؛ فیلترینگ هم همین است. فیلترینگ را باید تعریف کنیم. ما میگوییم برای عدهای از آدمها باید دسترسی آزاد به اینترنت فراهم شود؛ مثلا خانم فلانی وقتی به فضای مجازی میرود آنقدر سواد رسانهاش بالاست که اگر به هرلحاظ با اطلاعات مخدوش یا نامناسبی مواجه شد آن را تشخیص دهد.
الان وقتی یک انسان بالغ به دنبال کلمات عادی زندگی در اینترنت میگردد حتما به مطالب نامناسب هم دسترسی پیدا میکند. من میگویم حتما باید بچهها را از اینترنت آزاد مصون داشت، در آمریکا هم این کار را میکنند.
به نظرتان نباید بطور مشخص فکری برای بچهها شود نه اینکه کلا از فیلترینگ استفاده شود؟
مثلا چه فکری؟
مثلا میتوان به خانوادهها آموزش داد…
مگر کم خانوادهها را برای عدم مصرف مواد مخدر آموزش دادیم، اما هنوز میبینیم که مقابل بچههایشان مخدر مصرف میکنند.
منظورم آموزش تکنولوژیک بود.
آموزش تکنولوژیک همان فیلترینگ است دیگر؛ الان یک تبلتی آمده که به بچه اجازه نمیدهد به اینترت کاملا آزاد دسترسی داشته باشد.
منِ مسعود بصیری هم همین را میگویم؛ فیلترینگ حتما خوب است، خداوند هم میگوید فیلتر کنید، میگوید بعضی رفقایت را فیلتر کن، با بعضی آدمها نچرخ؛ به تو میگوید که حق نداری به بچهات دسترسی دهی تا با معتاد محل بگردد و حتما بچهات را فیلتر میکنی.
غربیها میگویند که در بسیاری از درگیریها تابلو عوض میشود اما مورد همان است. تابلو عوض شده اما همان اتفاق دارد میافتد. شما میگویید فیلتر، ما هم میگوییم فیلتر؛ شما میگویید اصولگرایان و بصیری و بسیجیها و سپاه و… با فیلتر موافقاند؛ ما نمیگوییم که همهچیز را باید فیلتر کنید، ما میگوییم دسترسی به آنچه قابل دسترسی است را آزاد کنید.
میخواهم مصداق شما رابدانم، آیا بین این سایتها، اپلیکیشنها و شبکههای اجتماعی که فیلتر هستند ، هیچکدام را قابل دسترسی میدانید؟
ما باید یک شبکه اجتماعی جایگزین در داخل داشته باشیم تا مردم آزادانه فعالیت کنند.
بله! من با فیلتر به شدت مخالفم و اینستاگرام و توییتر دارد من و شما را فیلتر میکند؛ اگر من مطلبی بنویسم که نظر او نباشد حذفش میکند. من میگویم که در جمهوری اسلامی ایران و در هر کشور دیگری قوانینی وجود دارد که بر طبق قوانین مردم باید شبکهی اجتماعی داشته و اتفاقا به یکدیگر دسترسی داشته باشند؛ اما هیچکس حق ندارد حریم خصوصی دیگران و ارزشها و باورها و معیارهای پذیرفته شدهی 70،80 درصد از یک جامعه را زیر پا بگذارد.
تروریستهایی که شهریورماه دست به ترور زدند همگی از طریق تلگرام ارتباط میگرفتند و اکانتهایشان را هم پاک کرده بودند، الان هرچه با تلگرام گفتوگو میکنند که اکانتهایی که تروریستها پاک کردهاند را روی سرور خود داری و آنها را بده نمیدهد. آن طاها اقدامی که در خوزستان کشته شد اگر موافق فیلترینگ گسترده نباشید، اگر موافق محدود کردن این فضا برای زندگی سالم نباشید خون طاها اقدامی به گردن کسانی است که میگویند رسانهها و فضای مجازی در این کشور باید آزادانه در دسترس باشند و دولت جمهوری اسلامی ایران نتواند روی آن اعمال قانون کند. من میگویم شبکهی اجتماعی داخلی جایگزین کنید، شما میگویید که شبکه اجتماعی نتوانستیم جایگزین کنیم، چه کسانی نتوانستند جایگزین کنند؟
آخر الان که فیلتر است و این اتفاقات هم میافتد…
فیلتر وقتی است که شما زمانیکه فیلترشکن روی موبایلات وصل کردی ده دقیقهای به مرکز اطلاع داده شود و بسته شود. اتفاقا این گل و گشادی است. در کدام کشور دنیا میتوانید روی موبایلتان فیلترشکن نصب کنید؟ در اروپا بسیاری از سایتها فیلتر هستند، سایتهای جمهوری اسلامی ایران فیلترند، سایتهای غیراخلاقی در بسیاری از این کشورهای اروپایی فیلترند، سایتهایی که با عقایدشان نمیخواند را فیلتر میکنند، میگویند حق ندارید این چیزها را ببینید، اسلام هم همین را میگوید.
ممکن است بگویید که بعضیها نیاز دارند و تکنولوژی پیشرفت کرده؛ مثلا بنده و حضرتعالی به خبرها نیاز داریم، الان شما میروید مجوز میگیرید و ماهواره در خانهات میگذاری. موبایلها را هم که الحمدلله مخابرات فیلتر را برای خبرنگاران برداشته است. از نظر من هرچه محتوای نامناسب برای مردم باید فیلتر شود.
مردم یکدفعه میریزند و دلار میخرند، نمیتوانید فضا را کنترل کنید و کشور دارد از دست میرود؛ مردم برای پراید 45 میلیونی صف میکشند! نمیتوانید فضا را کنترل کنید. در حالی که ما 1.5 برابر سال گذشته گوشت وارد کردهایم و 18 میلیارد دلار پول به بازار تزریق کردیم اما باز هم نتوانستیم بازار را کنترل کنیم؛ رسانهها و فضای مجازی اجازه نمیدهند.
من با فیلترینگ کاملا موافقم اما نه آن فیلترینگی که همه را بگیرند و ببندند. چین این کار را کرده: گفته که مردم! من شبکه اجتماعی ویچت را به شما میدهم تا استفاده کنید، آنها هم استفاده میکنند، معاملات تجاری و نقل و انتقالات پول و… همه را هم انجام میدهد. حتی نقشه و جیپیاس داخلی برای خودش طراحی کرده؛ چین اینگونه عمل میکند اما الان تمام اطلاعات ما در اختیار شبکههای اجتماعی خارج از کشور است؛ فارغ از جناحبندیهای سیاسی کدام عقل بالغی باور میکند که شما اطلاعاتت را به دست دیگران بدهی که تحلیلت کنند؟!
ما هم قطعا باید دسترسی به اینترنت و فضای مجازی داشته باشیم، قطعا باید شبکهی اجتماعی داشته باشیم، اما شبکهای داخلی که متعلق به خودمان است و بومی ماست. در ایران حتما باید شبکهی جایگزین کاملا آزاد اما بومی وجود داشته باشد.
در مورد توییتر هم نظرتان همین است؟
توییتر هم همین است. گاهی کسی در این فضا مسوولیتی دارد، مثل وزیر خارجه که در توییتر با دنیا حرف میزند، اما اگر توییتر وسیلهای شود برای حضور همهی افراد با هر سن و گرایش مذهبی و دینی و اخلاقی و سیاسی و فضا را آلوده کند، فیلترینگش حتما واجب است.
ولی در این فضا مثلا آقای ظریف به احتمال بسیار زیاد آنقدر صلاحیت دارد از توییتر استفاده کند. عرضم همین است که گاهی شما مدیریت شده کاری را انجام میدهید که این منطقی است، اما اگر میگویید همهی مردم، همهی مردم را که نمیتوانید مدیریت کنید و چون نمیتوانید مدیریت کنید قانون میگذارید؛ قانون برای استثنا نیست برای قاعده است. میگوید هیچکس حق ندارد ماده مخدر استفاده کند، مگر اینکه برود دکتر و بگویند که حتما باید مورفین بزند. از بنده و جنابعالی در خیابان مورفین بگیرند جرم است اما برای بیماری که باید مصرف کند چنین نیست.
بنابراین به نظرم یک قانون بر قاعده بگذارند و بعد استثناهایش را تعریف کنند. وزیر خارجه استثنا است، خبرنگار استثنا است، خلاصه آنها که میگویید لازم است که در این فضاها باشند را استثنا کنیم؛ خیلی ساده است.
انتهای پیام
به غیرازکودکان ونوجوانان،بایدبه درک وشعورملت احترام گذاشت یک فردبالغ مختاراست وقادرخواهدبود که خودعوارض سایت هاویاشبکه های اجتماعی اینترنت راتشخیص دهدکه کدام خوب است یابد،اگرفکرمی کنیدملت نیازبه قیم داردوفاقدشعوراست درهرموردی بایدآنهاراکنترل کنیدمثل نوع تغذیه ونوع سبک زندگی ویانوع طرزتفکر