رونمایی از کتاب اصول آموزش سواد رسانه ای به کودکان

استاد جامعه شناسی ارتباطات بین الملل دانشگاه امام صادق (ع)  در مراسم رونمایی کتاب اصول آموزش سواد رسانه ای به کودکان گفت: «نهضت تولید محتوای مناسب رسانه ای» بهترین راهبرد برای آموزش های سواد رسانه ای است.

به گزارش ایسنا، در مراسم رونمایی از کتاب «اصول آموزش سواد رسانه ای به کودکان؛ چگونه نسل هزاره سوم را تربیت رسانه ای کنیم؟» در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، دکتر حسن بشیر ضمن تاکید به اینکه در دو دهه اخیر سه مفهوم اساسی جهانی شدن، گفتمان و سواد رسانه‌ای، بیشترین فراوانی را داشته است، افزود: آنچه که در این سه مفهوم برجسته شده، موضوع انتقاد و نقد است، در حالیکه در هر سه مفهوم موضوع فرهنگ سازی به شکل جدی به فراموشی سپرده شده است.

این استاد جامعه شناسی ارتباطات بین الملل دانشگاه امام صادق (ع) ضمن تاکید بر اینکه دولتی سازی مفهوم و اقدامات مربوط به «سواد رسانه ای» حرکتی زیان آور است که این حرکت مهم فرهنگی، اجتماعی و تربیتی را به یک رویکرد امنیتی و سیاسی تبدیل ساخته و آن را از اهداف مطلوب دور می سازد، اعلام کرد: مشارکت جدی دانشگاه ها، موسسات پژوهشی، حوزه های علمیه، و خانواده ها در مباحث مربوط به سواد رسانه ای می تواند این وضعیت را تغییر و آن را به یک امر مهم علمی، اجتماعی و فرهنگی تبدیل سازد.

بشیر با ارائه تعریف پیشنهادی از سواد رسانه ای و اطلاعاتی یعنی «سواد رسانه ای و اطلاعاتی نوعی از آموزش رسانه ای و اطلاعاتی است که نه تنها در انتخاب نوع رسانه و ابزارهای اطلاعاتی مؤثر است، بلکه محتوای رسانه ای و اطلاعاتی را با دیدگاه انتقادی، تربیتی، فرهنگی و دینی برای ایجاد نوعی از بینش و فهم در گزینش گری رسانه ای توسط مخاطبان مختلف برای تحقق جامعه مطلوب، مورد ارزیابی قرار می دهد و انتخاب مناسب را به مصرف کنندگان رسانه ای ارائه می دهد.» هشت محور مهم معناشناسانه در تعریف پیشنهادی را چنین بیان کرد:

(1) آموزش سواد رسانه ای و اطلاعاتی
(2) انتخاب نوع رسانه و ابزارهای اطلاعاتی مؤثر
(3) محتوای رسانه ای و اطلاعاتی
(4) دیدگاه انتقادی، تربیتی، فرهنگی و دینی
(5) ایجاد بینش و فهم در گزینش گری رسانه ای توسط مخاطبان مختلف
(6) تحقق جامعه مطلوب
(7) ارزیابی کردن مداوم
(8) ارائه انتخاب های مناسب به مصرف کنندگان رسانه ای

مدیر سابق آکادمی آکسفورد برای تحصیلات عالی در مورد ویژگی های کتاب رونمایی شده اعلام کردند که تولید این کتاب یک حرکت مهم در آموزش خانواده ها برای تربیت کودکان در حوزه سواد رسانه ای است.

بشیر اهداف مهم این کتاب را چنین تبیین کرد: کتاب برای خانواده ها، معلمان و کلیه افراد عهده دار تربیت کودکان تولید شده، بنابراین آموزش کافی این افراد الزامی است، تقویت کنشگری کودکان در مواجهه با انواع رسانه ها و محتواهای رسانه ای را منجر می‌شود، در کتاب تلاش شده هر رسانه بر اساس نوع، بافت و روح حاکم بر آن مورد توجه قرار گیرد. یعنی شناخت رسانه ای آغازگر آموزش های سواد رسانه ای است.

وی در تشریح دیگر اهداف کتاب اظهار کرد: ارائه روش های تقویت سواد رسانه ای و اطلاعاتی و تبیین الگوهای ارتقای آن در خانه و مدرسه از اهداف مهم کتاب است. از ویژگی های دیگر مهم این کتاب ارائه «بانک جامع سوالات» مختلف در رابطه با سواد رسانه ای و اطلاعاتی است که تفکر انتقادی و فهم لازم را تقویت می کند و مهارت خوب دیدن و شنیدن را به کودکان آموزش می دهد. این مساله بسیار حیاتی است.

این استاد دانشگاه افزود: متاسفانه در کتاب هایی که در این زمینه به نگارش در می آیند، معمولاً تلاش می شود که همراه با دیدگاه ها و تحلیل های علمی همراه باشند و از ارائه سوال ها و الگوها که به نوعی شاید تصور شود از سطح علمی مناسب برخوردار نباشند، پرهیز شود. در حالیکه در این زمینه ما به شدت نیازمند کتاب هایی هستیم که به شکل جزئی تر، به زبان ساده و قابل فهم عامه، با ارائه روشهای امکان پذیر آموزشی، تبیین الگوهای مطلوب، تعیین محتواهای مناسب، طرح سوالات مهم و تلاش در ارائه پاسخ لازم به آن ها، به این مساله می پردازند.

وی تصریح کرد: بحث سواد رسانه ای و اطلاعاتی علیرغم اینکه نیازمند مطالعات عمیق علمی و دانشگاهی است به شدت به محتواهای ساده و عمومی جهت تبیین آن نیازمند است که قابل فهم عامة مردم باشد. در کشور متاسفانه این موضوع مغفول واقع شده است و این کتاب تلاشی است که می تواند به عنوان یک گام مهم در این زمینه تلقی گردد.

بشیر افزود: کتاب اصول آموزش سواد رسانه ای به کودکان در جهت معرفی انواع رسانه ها و اینکه رسانه ها تنها کتاب، روزنامه و رادیو و تلویزیون نیستند که نگاه غالب در جامعه است، موفق می باشد.

همچنین کتاب به مفهوم «رسانه هراسی-مدیا فوبیا» اشاره کرده و تلاش می کند که «رسانه هراسی» را به «رسانه گرایی» البته با هوشمندی و هوشیاری، تبدیل کند. در عین حال کتاب نگاه روانشناسانه و به عبارتی چند رشته ای به مباحث سواد رسانه ای دارد.

دکتر بشیر در پایان تاکید کرد که موضوع سواد رسانه ای یک «موضوع ملی» است که باید همه اقشار جامعه به آن توجه جدی داشته باشند تا مصونیت نسل آینده را از انحراف های موجود تامین سازند.

فقر تولید محتوا در حوزه کودک و فضای مجازی

در ادامه این مراسم دکتر سید بشیر حسینی با تاکید بر ضرورت تولید محتوا در حوزه کودک، فضای مجازی و سواد رسانه ای اظهار کرد: متاسفانه علی رغم اهمیت برنامه ریزی برای کودکان‌ به عنوان امیدهای آینده کشور، در این حوزه شاهد عدم انسجام تصمیم گیری و فقدان نگاه تخصصی هستیم.

وی از ضروریات زیست در دنیای شبکه ای را ارتقاء برخی مهارتها از جمله سواد رسانه و نحوه مواجهه با پیام های رسانه ای دانست و تاکید کرد: کودکان به عنوان نسل هزاره سوم برای تجهیز به این دانش باید در اولویت قرارگیرند که این مهم تحقق نخواهد یافت مگر عزمی ملی برای آن بوجود آید.

حسینی یادآور شد: البته فعالیتهای صورت گرفته در این بخش قابل تقدیر است و برای آینده نیز برنامه ریزی هایی صورت گرفته، اما هنوز تا رسیدن به قله موفقیت راه زیادی در پیش است.

وی کتاب اصول آموزش سواد رسانه‌ای به کودکان را گامی در جهت تولید محتوای موردنیاز این بخش دانست و تاکید کرد: در این کتاب با طرح سوالات متعدد به والدین در خانه و معلمان در مدرسه کمک می شود تا با استفاده از اصل همراهی، به شکل عملیاتی برای ارتقا دانش رسانه ای کودکان قدم بر دارند.

وی همچنین یادآور شد: بد نیست اگر ما با مطالعات تطبیقی از تجربیات سایر کشورها جهت ارتقای مهارت سواد رسانه ای کودکان استفاده کنیم‌‌.

وی در پایان تصریح کرد: رونق تولید محتوای کاربردی و متناسب با نوع مصرف و نیاز رسانه ای مخاطب (کودک، نوجوان و خانواده ها) نیاز فوری و اساسی است که نبایداز نظردور داشت‌.

این کتاب با حمایت انارستان وارد بازار شده است.

اتهای پیام