یارانه مال خودتان، شغل می‌خواهیم

رضا غیبی در آرمان نوشت: یارانه نقدی پردرآمدها حذف می‌شود و حمایت از اقشار کم‌درآمد افزایش پیدا می‌کند. این تمام آن چیزی است که این روزها در تحلیل حذف پردرآمدها از فهرست یارانه نقدی می‌شنویم. همکاری مجلس و دولت در این زمینه نیز بسیاری از موانع و حواشی احتمالی را از بین خواهد برد تا این حذف با کمترین هزینه صورت بگیرد. اما آیا اقشار کم‌درآمد هم راضی به چشم‌پوشی از یارانه نقدی هستند؟ جواب این پرسش برخلاف تصور بسیاری از دولتمردان و کارشناسان مثبت است و اگر پای درددل خانوارهایی که تعداد بیکاران خانواده آنها از دو نفر عبور کرده است خواهید فهمید که آنها هم اقتصاد می‌فهمند و اگر تضمینی برای حذف یارانه نقدی و ایجاد شغل در بازه زمانی مشخص باشد، با آغوش باز از خیر یارانه نقدی خواهند گذشت. باور کنید یا نه بسیاری از این خانوارهای کم‌درآمد این روزها با مشکلاتی ازجمله بیکاری فرزندان تحصیلکرده و ازدواج آنها دست به گریبان هستند و شاید اگر دولت تصویر شفافی از حذف کلی یارانه نقدی و آینده‌ای که در انتظار این افراد خواهد بود ارائه دهد، داستان هدفمندی دگرگونه نوشته شود. کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی نیز نظرات مختلفی پیرامون این موضوع دارند. به‌طور مثال‌ هادی حق‌شناس، معاون سازمان بنادر و دریانوردی کشور در این زمینه به «آرمان» می‌گوید: از آذرماه سال 89 تادی‌ماه گذشته 180 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت شده است، حال سوال اینجاست که اگر باحذف یارانه نقدی دهک‌های پردرآمد، نصف این میزان پول تبدیل به پروژه‌های عمرانی کشور می‌شد، آیا این پروژه‌ها اشتغال‌زا نبودند؟ 

 

هادی حق‌شناس، در پاسخ به این سوال که با توجه به هزینه‌های ماهانه هرخانوار، آیا خانواده‌هایی با درآمد بیش از دو میلیون و 500 هزارتومان ،جزء خانواده‌های مرفه و پر درآمد جامعه محسوب شده و حذف یارانه نقدی این خانوارها باعث سخت شدن معیشت آنها نخواهدشد، گفت: بحث اولویت‌ها در قانون هدفمندی یارانه‌ها بسیارحائز اهمیت است به‌طوری که وقتی حداقل دستمزد حدود 600 هزار تومان تعیین می‌شود، درآمد بیش از 5/2 میلیون تومان تقریبا 4 تا5 برابر رقم حداقل دستمزد است. معاون سازمان بنادر و دریانوردی کشور با اشاره به تعریف خط فقر درکشور، تصریح کرد: دولت‌ها مکلف‌اند نگران معیشت دهک‌های پایین جامعه باشند،همچنین بهداشت و سلامت مردم هم بسیار حائز اهمیت است. این کارشناس اقتصادی، افزود: آنچه درکمیسیون تلفیق مصوب شده در راستای حداقل‌هاست زیرا از سال 89 تاکنون بیش از 180‌هزار میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت شده است.

حق‌شناس با انتقاد از اینکه تاکنون کمتر از 60‌هزار میلیارد تومان بودجه به بخش عمرانی کشور پرداخت شده است، اظهار کرد: سوال این است که آیا مردم بیشتر به شغل نیاز دارند یا به یارانه نقدی؟ آیا برای دهک‌های بالا و پایین درآمد جامعه بیشتر اشتغال و تولید مهم است یا فقط دریافت ماهانه 45 هزارتومان؟ معاون سازمان بنادر و دریانوردی کشور با بیان اینکه بحث اولویت‌های جامعه بسیار حائز اهمیت است، تصریح کرد: اگر به هریک ازخانواده‌های یارانه‌بگیر گفته شود که بین شاغل بودن یکی از اعضای خانواده و دریافت یارانه نقدی کدام را ترجیح می‌دهید، بی‌شک بدون لحظه‌ای درنگ شغل را انتخاب می‌کنند.این کارشناس اقتصادی افزود: باتوجه به نرخ بالای بیکاری در بین جوانان با رده سنی 20 تا 30 سال، لذا دولت در میان‌مدت باید به فکر اشتغال جوانان بیکار باشد. حق‌شناس در پاسخ به این سوال که با توجه به رشد نرخ بیکاری در کشور، دولت چه تضمینی در خصوص تولید اشتغال در راستای حذف یارانه نقدی خانوارهایی با درآمد بیش از 5/2 میلیون تومان درسال 94 به خانواده‌ها می‌دهد، اظهار کرد: حذف یارانه نقدی در دولت سابق مطرح شده بود، که مسئولان دولتی محاسبه می‌کردند که در راستای حذف یارانه نقدی چند ده هزار میلیارد تومان آزاد می‌شود که با این میزان پول می‌توان هزاران کیلومتر جاده، کارخانه، بیمارستان، مدرسه و دانشگاه احداث کرد.

معاون سازمان بنادر و دریانوردی کشور با اشاره به اینکه هدفمندکردن یارانه‌ها با شعار ساخت این امکانات و خدمات شروع به کارکرد، تصریح کرد: درآمد حاصل از قانون هدفمندی یارانه‌ها تا به امروز صرف ساخت هزاران کیلومتر جاده، کارخانه، بنگاه، بیمارستان، مدرسه و دانشگاه نشده بلکه بیشتر در قالب یارانه نقدی بین مردم توزیع شده است. وی بابیان اینکه باید زیرساخت‌هایی برای ایجاد اشتغال پایدار درکشور فراهم شود، افزود: تاکنون به‌دلیل عدم ایجاد زیرساخت‌ها از سوی دولت، شغلی درکشور ایجاد نشده است. این کارشناس اقتصادی افزود: از آذرماه سال 89 تا دی ماه گذشته 180 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت شده است، حال سوال اینجاست که اگر باحذف یارانه نقدی دهک‌های پردرآمد، نصف این میزان پول تبدیل به پروژه‌های عمرانی کشور می‌شد، آیا این پروژه‌ها اشتغال‌زا نبودند؟ معاون سازمان بنادر و دریانوردی کشور درپایان خاطرنشان کرد: متاسفانه دولت‌ها همیشه منافع کوتاه‌مدت را به جای منافع بلندمدت می‌بینند به طوری که اگر به منافع بلندمدت توجه داشتند به‌طورحتم امروزه شرایط دیگری در اقتصاد داشتیم.

البته این تحلیل کارشناسان یا خواسته قلبی ما نیست که اینجا از آن رونمایی کرده باشیم. بخش قابل توجهی از دهک‌های کم‌درآمد و قشر متوسط جامعه نیز آن با همراه هستند؛ چون اقتصاد را می‌فهمند و می‌دانند اگر اشتغال پایدار ایجاد شود وضعیت معیشت آنها به مراتب بهتر از زمانی خواهد بود که یارانه نقدی دریافت می‌کنند. برخی‌ها همچون سعید، کارمند خدماتی یکی از وزارتخانه‌ها که برای گرفتن شغل مجبور شده لیسانس خود را انکار کند به «آرمان» می‌گوید: به خدا حاضرم از دریافت یارانه نقدی انصراف بدهم و یارانه‌های قبلی را نیز برگردانم اما در مقابل دولت تضمین بدهد که بعد از دوسال من صاحب شغل آبرومند و متناسب با تخصص خود خواهم بود. وی با بیان این مطلب که در دولت گذشته شیوه‌های پوپولیستی در پیش گرفته شده بود و این دولت هم گاهی بدش نمی‌آید روش‌های دولت قبل را ادامه دهد، افزود: یارانه نقدی پردرآمدها باید سال گذشته قطع و صرف دیگر بخش‌های اقتصاد می‌شد. اصلا چرا باید از بودجه وزارت نفت برداشت کنیم تا بتوانیم یارانه را سر موعد پرداخت کنیم درحالی که توسعه نفتی می‌تواند بسیار مفیدتر و تاثیرگذارتر از رضایت یارانه‌بگیران پولدار باشد. سعید که لیسانس نساجی دارد، اشاره‌ای هم به این بخش می‌کند و می‌گوید: ببینید واردکنندگان کالاهای چینی چه بر سر تولید داخل آورده‌اند همان‌هایی که در این دولت هم حمایت می‌شوند، حال و روز نساجی کشور را مشاهده کنید چه می‌شد اگر دولت  به‌جای پرداخت ماهیانه 45 هزار تومان به من و امثال من نیم‌نگاهی هم به حمایت از تولید و بازگشت صنعت نساجی به دوران رونق خود داشت. امثال من هم کم نیستند اما همین دولت و وزرا وقتی بیرون گود بودند هر روز از ضرورت حمایت از تولید سخن می‌گفتند و حالا خبر می‌رسد که خودشان هم در بحث هدفمندی هیچ حمایتی از تولید نکرده‌اند. من می‌خواهم بگویم همه ما بلدیم شعار خوب بدهیم اما اینکه با قرارگرفتن در شرایط خاص تا چه حد خواهیم توانست درست و اصولی عمل کنیم مهم است که متاسفانه اقتصادی‌های دولت تا امروز هیچ توفیقی در این زمینه نداشته‌اند. باور اینکه کارگران فصلی هم دل خوشی از یارانه نقدی ندارند سخت است اما باور کنید یا نه معیشت این گروه از افراد نیز فراز و نشیب زیاد به خود دیده است و برای همین سهراب که به قول خودش 10 سال است سفیدکاری شغل تخصصی او شده به «آرمان» می‌گوید: زمانی که یارانه نمی‌گرفتیم و قیمت‌ها دست نخورده بود با هفته‌ای سه روز کارکردن به اندازه یکسال هزینه، درآمد کسب می‌کردم اما این روزها هفت روز هفته هم کار می‌کنم و بازهم شرمنده زن و بچه می‌شوم. او جور دیگری به ماجرا نگاه می‌کند و ادامه می‌دهد مگر چه ایرادی دارد اصلا یارانه نگیریم اما در عوض شرایط اقتصاد به‌گونه‌ای باشد که مردم بتوانند خانه بخرند تا سازنده‌هم به ساخت‌وساز خود مشغول باشد. وقتی خانه گران است در تولید مسکن اتفاقی نمی‌افتد که برای من کار جدید فراهم شود. جالب اینکه سهراب هم می‌گفت اگر دولت‌ می‌تواند تضمین رونق در حوزه مسکن را بدهد شک نکنید خیلی از همین کارگرهای ساختمانی حاضرند یارانه نگیرند اما هر روز سرکار بروند. وی می‌گفت: یارانه نقدی هر نفر معادل حداقل دستمزد یک روز کارگر ساختمانی است و در صورتی که کار به‌طور مداوم باشد بود و نبود یارانه نقدی هیچ تاثیری نخواهد داشت اما وقتی کار نیست همین یارانه می‌شود خرجی 10 روز آدم. سهراب هم بیراه نمی‌گفت: اگر درآمد باشد، اگر شغل باشد و اگرهای دیگر که در نهایت چیزی جز رونق اقتصادی و رشد نیست، دیگر بود و نبود این یارانه هم برای کسی مهم نخواهد بود. پای صحبت کارشناسان دلسوز و مردمی که به یارانه نقدی به چشم معضل اقتصادی نگاه می‌کنند اگر بنشینیم از این دست صحبت‌ها کم نیست و بیشتر آنها بر این باورند که باید راهکاری برای تغییر مسیر هدفمندی پیدا کرد. در همین رابطه سعید لیلاز معتقد است که یارانه نقدی دیگر کفاف خرید نان و پنیر را نیز نمی‌دهد و چه خوب است که در چنین شرایطی بتوان با حذف پردرآمدها و هزینه یارانه آنها در تولید اعتماد مردم را جلب کرد تا در مراحل بعدی بتوان با ایجاد اطمینان‌خاطر نزد مردم با دادن فراخوان اقدام به حذف بخش دیگری از یارانه‌بگیران کرد. به نظر وی تولید باید در اولویت قرار گیرد و اگر گره‌های تولید باز شود بسیاری از مشکلات اقتصادی و حتی اجتماعی کشور برطرف خواهد شد. لیلاز، افزایش روزافزون بزهکاری را ناشی از مسائل مربوط به بیکاری دانست و گفت: اگر دولت بخواهد نسبت به تولید کم‌لطف باشد بسیاری از مشکلات کشور پابرجا خواهد ماند. لیلاز پاسخ تمام اما و اگرها را به یک سال آینده موکول می‌کند و می‌گوید که باید منتظر ماند و دید که دولت با حذف پردرآمدها چه تدبیری در اقتصاد کشور خواهد کرد و آیا می‌توان امیدوار به حذف تدریجی یارانه نقدی از اقتصاد ایران بود یاخیر؟ 

انتهای پیام