زنگ خطر: موسیقی زیرزمینی های مشهد

صادق اسلامی در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داد، نوشت: موسیقی نیازی ذهنی، احساسی، اجتماعی و فرهنگی در زندگی انسان است. تقریبا همه ی ما هر روز به موسیقی گوش می دهیم، عواطف و احساسات و هیجانات خود را در موسیقی جوستجو می کنیم؛ تا به نیاز خود پاسخ گفته باشیم. وقتی به بررسی وضعیت موسیقی در ده سال اخیر چه در مشهد و چه درکل کشور می نگریم، آن را هنری می بینیم که مورد بی مهری قرار گرفته است. انگار موسیقی جزیی از هنر ایران نیست.

در سال های گذشته با برخی برخوردهای غیر فرهنگی مدیران فرهنگی در عرصه ی موسیقی مواجه بوده ایم. یکی از معضلات موسیقی را می توان نداشتن متولی مشخص یا وجود چند متولی بعضا غیر مرتبط به عرصه ی هنر و موسیقی دانست. متولی هنر باید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در استان ها نیز ادارات کل آن باشد، اما در مورد موسیقی این گونه نیست. دستگاه ها و نهادهایی در حوزه ی موسیقی وارد شدند و تصمیم گیری کردند، که نگاهی خاص و تنگ نظرانه به مساله ی موسیقی و اجرای آن در سطح کشور و به ویژه مشهد داشتند و مانع عرضه و رشد موسیقی شدند.

 بعد از انتخابات سال 92 و تغییر رویکرد دولت نسبت به هنر باز هم گروه های تندرو بر سر موضع خود ایستاده اند و اعمال نفوذ می کنند. فشار های گروهای تندرو به بهانه ی منافات موسیقی با اسلام و رویکرد آنها تا جایی پیش می رود که حتی اگر دولت و مسوولان فرهنگی در این عرصه بخواهند فضایی را برای رشد و نمو این هنر ایجاد کنند؛ مورد شدیدترین نقدهای غیرمنصفانه و حتی اتهام و تخریب قرار می گیرند. دلایل واهی این نهادها و گروه های تندرو همراه با نفوذ در عرصه های مدیریت فرهنگی و شانتاژ خبری با توجه به تعدد رسانه هایی که در دست دارند، مانع  پیشبرد اهداف دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد در این عرصه می شود.

در این نوشتار نگارنده به هیچ عنوان  قصد دفاع از وزارت فرهنگ و راشاد اسلامی و یا دولت را ندارد. قطعا این هم ضعف مدیران فرهنگی  است که موسیقی در وضعیتی نامناسب بسر می برد و قدرت مدیریتی از متولی اصلی آن گرفته شده و نهادها و اداراتی در این زمینه تصمیم گیری و اظهارنظر می کنند که هیچ صلاحیتی در عرصه ی موسیقی ندارند.

اظهارنظرهایی از قبیل  این که مشهد شهری مذهبی است و باید حرمت آن حفظ شود، یا مخالفت با حضور بانوان هنرمند حتی در عرصه ی نوازندگی بر روی صحنه، مطرح کردن حرام بودن  موسیقی و اعمال نظر در مورد  مجوز دادن ها و فشار برای لغو کنسرت ها از جمله اقدامات غیر مسولانه در عرصه ی موسیقی است. حال باید دید این ممنوعیت ها  اظهار نظر های غیر تخصصی چه محصولی داشته آیا واقعا به بهبود فضای فرهنگی جامعه و یا حفظ ارزشها منجر شده است یا خیر؟!

قطعا پاسخ این سوال منفی است وقتی موسیقی فاخر و اصیل نتواند بروز کند و در دسترس مخاطب به ویژه جوانان قرار گیرد، موسیقی های زیر زمینی بروز می کند و این امر تا جایی پیش میرود که مشهد به عنوان شهری مذهبی که اجرای کنسرت های موسیقی را در آن جایز نمی دانند، به یکی از کانون های موسیقی زیر زمینی کشور تبدیل می شود. به گونه ای که در سال های اخیر تعداد گروه های زیر زمینی و غیر مجاز بسیار زیاد شده و روند رو به رشدی  داشته است. این امری طبیعی است و قتی به نیاز جامعه پاسخ گفته نمی شود، جامعه در صدد و پاسخ به این نیاز برمی آید؛ کوتاه ترین و آسان ترین راه را انتخاب می کند و نتیجه ی آن برگزاری کنسرت های زیر زمینی و بدون مجوز و گاها تولید آثار بی محتوی و سطحی با ادبیاتی سخیف  است.

این در حالی است که اگر موسیقی ریشه دار ما که دارای متنی فاخر است و با ادبیاتی کهن عجین شده است  درگیر معضلات و حاشیه سازی ها نشود روی صحنه برود و نیاز مخاطب را پاسخ دهد، قطعا استقبال از موسیقی زیر زمینی نیز کمتر می شود. وقتی مانع شناسایی فرهنگ و موسیقی اصیل به مخاطب شویم و اگر او را به حال خود رها کنی در دراز مدت باعث تنزل در سواد موسیقیایی مخاطب و سطح زیبایی شناسی در این عرصه می شویم. بنابراین محدودیت ها نه تنها باعث بهبود فضای فرهنگی نمی شود بلکه باعث نزول آن نیز خواهد بود.

لغو کنسرت ها علاوه بر تبعات فرهنگی قطعا تبعات اقتصادی هم دارد وقتی یک تهیه کننده  هزینه های مختلفی را برای برگزای یک کنسرت انجام می دهد و به یکباره اجزاه ی اجرا داده نمی شود و کنسرت لغو می شود قطعا ضرر و زیان های زیادی را متحمل می شود. وقتی با چنین فضایی در عرصه ی موسقیی رو برو هستیم دیگر بخش خصوصی رقبت سرمایه گذاری در این عرصه را ندارد و قطعا دور شدن سرمایه از فرهنگ و هنر تاثیر منفی خود  را در دراز مدت  به جا خواهد گذاشت.

در سطح شهر مشهد نیز برخورد با موسیقی به گونه ای بوده است که گویی قوانینی غیر از قوانین کشوری بر ان حاکم است. آیا مشهد بخشی از کشور نیست؟ مشهد شهری مانند تمام شهرهای دیگر است که مردم آن نیاز به فرهنگ و هنر و به ویژه موسیقی دارند و نباید مورد بی مهری و برخورد دوگانه قرار گیرند.

نگارنده معتقد است باید هنرمندان در سبک های مختلف بتوانند هنر خود را ارئه دهند تا مخاطب بتواند حق انتخاب داشته باشد و این باعث می شود که مخاطب خود به خود به سمت هنری سوق داده شود که غنی است و از مضمون و محتوی بر خوردار است.

انتهای پیام