امتحان خبرگان / یادداشت

انتخاب رئیس مجلس خبرگان رهبری، اولین دستور کار اجلاس این هفته این مجلس است که از روز سه شنبه نوزدهم اسفند آغاز می‌شود. طبق اصول قانونی و منطبق با آنچه شان مجلس خبرگان رهبری ایجاب می‌کند، باید نتیجه انتخابات رئیس مورد قبول و تایید همه باشد کما اینکه قبل از انتخابات نیز معیارهای اخلاقی در مباحثی که پیرامون افراد مورد نظر برای احراز جایگاه ریاست خبرگان مطرح می‌شود باید رعایت شود. این، اقتضای جایگاه مجلسی است که در بالاترین سطح مسئولیت نظام اعمال نظر می‌کند و طبعاً رعایت شان افرادی که در چنین سطحی قرار دارند از الزامات است. همین مواظبت باید از ناحیه خود اعضاء مجلس خبرگان نیز صورت بگیرد، چرا که رفتار و گفتار آنان می‌تواند برای دیگران آموزنده باشد یا بدآموزی داشته باشد.

برهمین اساس، کسی که در راس مجلس خبرگان رهبری قرار می‌گیرد باید شایسته‌ترین فرد از مجموعه خبرگان باشد و علاوه بر این شایستگی نسبی، ذاتاً نیز واجد شایستگی‌های لازم باشد.

این شایستگی‌ها را می‌توان بطور کامل در یکی از نامزدهای مطرح برای ریاست در دوره کنونی یافت که البته سابقه ریاست بر این مجلس را در کارنامه خود دارد. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی از آغازین دوره تشکیل مجلس خبرگان رهبری، زمانی نایب رئیس بود و زمانی رئیس. در دوره نایب رئیس بودن نیز در واقع مدیریت این مجلس برعهده آقای هاشمی رفسنجانی بود و آیت‌الله مشکینی عملاً مدیریت مجلس را به ایشان واگذار کرده بود. بعد از رحلت آیت‌الله مشکینی، آقای هاشمی رفسنجانی به ریاست این مجلس انتخاب شد و آن را به نحو احسن اداره کرد. این سابقه مدیریت موفق، یکی از امتیازات آقای هاشمی رفسنجانی بر سایر نامزدهای مطرح است.

امتیاز دیگر، فقاهت همراه با تجربه حکومت‌داری است. فقهای زیادی وجود دارند که تجربه‌ای از حکومت‌داری ندارند. آنان افراد قابل احترامی هستند اما در مقایسه با کسی که در طول 36 سال عمر نظام جمهوری اسلامی، در راس قوه مقننه، قوه مجریه، مجمع تشخیص مصلحت نظام، فرماندهی جنگ، مشاورت امام و عضویت موثر در بسیاری از نهادهای تاثیرگذار در مدیریت نظام حضور داشته برجستگی چندانی ندارند. این تجربه را نباید نادیده گرفت و از کنار آن نباید بدون توجه گذشت، تجربه‌ای که در مدیریت مجلس خبرگان رهبری به ویژه در شرایط خاص می‌تواند بسیار مفید و کارساز باشد.

در دوره گذشته که عده‌ای تلاش می‌کردند آیت‌الله هاشمی رفسنجانی ریاست مجلس خبرگان را واگذارد، یکی از استدلال‌های این افراد این بود که رئیس مجلس خبرگان باید یک فقیه مقیم حوزه باشد. آنها علیرغم این مدعا به سراغ آیت‌الله مهدوی کنی رفتند که نه تنها مقیم حوزه نبود بلکه امتیاز بزرگ تجربه در راس قوا بودن را نیز نداشت. شاید به همین دلیل بود که آیت‌الله مهدوی کنی در اولین سخنرانی بعد از استقرار بر کرسی ریاست خبرگان گفتند این ریاست را آقای هاشمی رفسنجانی به ایشان تفویض کرده‌اند.

علاوه بر اینها، رئیس مجلس خبرگان رهبری در شرایط کنونی باید قوی‌ترین فردی باشد که در کوره انقلاب و حوادث جامعه انقلابی، آب دیده شده و از آزمایش‌ها سربلند و موفق بیرون آمده و سرآمد باشد. سابقه پرافتخار مبارزه با رژیم ستم شاهی و اربابان خارجی آن رژیم اعم از آمریکا و انگلیس و بلوک کمونیسم، اگر در کنار مبارزه با افراط و تحجر و تزویر قرار بگیرد، آنکس که اینهمه مبارزه و مقاومت در وجود او تجلی یافته، بی‌گمان فرد لایقی است و می‌توان عنوان «سرآمد» را به او داد. این ویژگی‌ها در وجود آیت‌الله هاشمی رفسنجانی جمع شده‌اند. حداقل 30 سال مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی در دوران طاغوت تا پیروزی انقلاب اسلامی و سپس 35 سال خدمت در بالاترین سطوح مدیریتی نظام جمهوری اسلامی و مبارزه با قدرت‌های خارجی و افراط و تحجر و تزویر داخلی در کارنامه این عالم مجاهد به ثبت رسیده است. این امتیاز نیز ویژه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی است و هیچیک از اعضاء کنونی مجلس خبرگان رهبری از آن برخوردار نیستند.

بعضی آزمایش‌ها و نتایج مهم آنها گاهی از نظرها دور می‌مانند و یا توجه لازم به آنها صورت نمی‌گیرد. اینکه در دهه‌های پرمخاطره بعد از جنگ تحمیلی تاکنون موج‌های متعددی از فساد اقتصادی به راه افتاده و افرادی همچون شهرام جزایری، مه‌آفرید، بابک زنجانی و… عده‌ای از مسئولین را به همراه خود به لجن‌زار فساد اقتصادی کشاندند و در این میان نام آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و هیچیک از بستگان و اطرافیان ایشان در این فهرست‌ها وجود نداشت، یک سربلندی درخشان و تاریخی برای این بلندپایه‌ترین مسئول در نظام مدیریتی کشور است. آنچه این واقعیت را با درخشش بیشتر به رخ می‌کشد، سیل فرساینده تبلیغاتی است که علیه این عالم مجاهد در همین سال‌ها جریان یافت تا وی را به فساد مالی متهم کند و علیرغم آنهمه تبلیغات مسموم و زهرآگین، از هر یک از موج‌های فساد اقتصادی که پرده‌برداری شد همه دیدند که پرونده او سالم‌ترین پرونده‌هاست.

نظیر همین آزمایش را آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در کوران حادثه‌سازی‌های دو دهه اخیر که هر دو تیغه قیچی قدرت‌طلبان راست و چپ درصدد زخمی کردن و بریدن رشته اتصال او به انقلاب و نظام و ولایت بودند، از سرگذراند و از آن نیز سربلند بیرون آمد. برای اهل نظر کاملاً آشکار بود که بدخواهان درصدد جدا کردن این رکن رکین نظام از سایر ارکان آن هستند و البته با امکاناتی که آنها در اختیار داشتند و با شیوه‌های شیطانی تبلیغات که آنها بکار می‌بستند طبیعی بود که به موفقیت خود امیدوار هم باشند، ولی آنچه محاسبه آنها را برهم زد و توطئه‌ها را در نطفه خفه کرد این بود که آنها از یاد برده بودند که هاشمی رفسنجانی شناسنامه انقلاب است و نمی‌توان میان انقلاب و شناسنامه آن فاصله انداخت. همین جوهر اصیل بود که در برابر آنهمه توطئه دوام آورد و هر روز در افکار عمومی محبوب‌تر شد تا جائی که در اوج قدرت‌نمائی مخالفان و در ظالمانه‌ترین شرایطی که بر او تحمیل کرده بودند هنگامی که او در انتخابات 92 مشخص کرد به چه کسی برای ریاست جمهوری نظر دارد، سرنوشت انتخابات دگرگون شد. این، یعنی او برای چندمین بار نشان داد که در حساس‌ترین مقاطع تاریخ انقلاب و نظام، نقش‌آفرینی می‌کند، همانگونه که در شکل گیری نظام، در دفاع مقدس، در شرایط بسیار حساس بعد از رحلت امام خمینی و… سرنوشت‌سازترین نقش‌ها را آفرید. همین ویژگی‌ها موجب شده‌اند آیت‌الله هاشمی رفسنجانی مورد احترام جهانیان قرار دارد و امروز تمام شخصیت‌های تاثیرگذار جهان روی ایشان حساب می‌کنند.

در میان اعضاء مجلس خبرگان رهبری تا زمانی که چنین فرد ممتازی وجود دارد، روشن است که نوبت ریاست به فرد دیگری نمی‌رسد. انتخابات روز سه شنبه 19 اسفند، روز امتحان خبرگان است.