داستان خلق «مهر و ماه» و خاطرات اسوه‌های اخلاق
گزارش ایکنا از مراسم رونمایی از آخرین اثر محسن اسماعیلی
به گزارش ایکنا، مراسم رونمایی از کتاب «مهر و ماه؛ رساله‌ای در باب حقوق اجتماعی و احکام اخلاقی» نوشته محسن اسماعیلی، حقوقدان و نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری، امروز چهارشنبه، ششم شهریورماه، در محل خبرگزاری بین‌المللی قرآن برگزار شد.
در این مراسم محسن اسماعیلی، مؤلف کتاب؛ سیدحمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی؛ محمّدباقر قالیباف، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ چینی‌فروشان، مدیرعامل دفتر نشر فرهنگ اسلامی؛ علی‌اکبر اشعری، رئیس اسبق سازمان اسناد و کتابخانه ملی؛ عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی؛ سید محمدجواد شوشتری، مدیرعامل خبرگزاری ایکنا؛ پرویز اسماعیلی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس جمهور؛ حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی، سرپرست روزنامه اطلاعات و نماینده ولی فقیه در این روزنامه؛ علی اصغر قاسمی، رئیس خانه اندیشمندان علوم انسانی؛ و جمعی از اساتید دانشگاه و اصحاب رسانه حضور داشتند.
گامی در مسیر زندگی شرافتمندانه اسلامی
سید محمدجواد شوشتری، رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و مدیرعامل ایکنا، در ادامه ضمن خیرمقدم به حضار و تشکر از مؤلف به جهت رونمایی از این کتاب در محل این خبرگزاری، بیان کرد: یکی از رسالت‌های خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) سبک زندگی اسلامی و تلاش برای رشد شاخص‌های زندگی قرآنی است. تاکنون بالغ بر ۷۵ رونمایی از کتاب را از ابتدای تأسیس خبرگزاری داشته‌ایم. البته همواره بنابر این بوده تا کتاب‌هایی رونمایی شوند که راهکار‌های زندگی شرافتمندانه اسلامی را در حد امکان تبیین می‌کنند.
شوشتری ادامه داد: یکی از کتاب‌هایی که توفیق مطالعه آن را داشتم و هم منابع خوبی هم دارد و هم اثری ماندگار است، کتاب «مهر و ماه» است. این اثر در معرفی اخلاق به مثابه رکنی از ارکان زندگی انسان نقش مهمی دارد. از جناب چینی‌فروشان و همکاران ایشان هم تقدیر و تشکر می‌کنم که زحمت انتشار این کتاب را کشیدند.
حمیدرضا طیبی، رئیس جهاددانشگاهی، در سخنانی در این نشست اظهار کرد: برای بنده مایه افتخار است که در این مراسم حضور دارم. جناب دکتر اسماعیلی هم تحصیلات دانشگاهی و هم حوزوی دارند. معتقدم مستندسازی علم و انتشار آن از کار‌هایی است که باید در جامعه صورت بگیرد. جهاد دانشگاهی از ابتدای تأسیس انتشارات خود را هم بنا کرد تا کتاب‌های مورد نیاز در اختیار علاقه‌مندان به علم و دانش قرار گیرد.
رئیس جهاددانشگاهی ادامه داد: خوشبختانه امروزه سازمان انتشارات جهاددانشگاهی به یکی از نشرهای معتبر تبدیل شده است. جا دارد از شما تشکر کنم که ایکنا را برای رونمایی از این کتاب انتخاب کرده‌اید.
اشعری، رئیس اسبق سازمان اسناد و کتابخانه ملی، نیز گفت: حدود ۳۰ سال است با دکتر اسماعیلی آشنایی دارم و با ادبیات، فقه و منش ایشان نیز آشنا هستم و احترام زیادی برایشان قائلم. دکتر اسماعیلی در مباحث اخلاقی از مرحوم آقامجتبی تهرانی بهره زیادی برده‌اند. وی با شناخت خوب از نیاز‌های جامعه، چندهزار جلسه بدون تعطیلی در موضوع اخلاق داشتند
وی ادامه داد: دکتر اسماعیلی رابطه نزدیکی با ایشان داشتند. طبیعتاً تحت تأثیر حاج آقا تهرانی بودن در آثار دکتر اسماعیلی مشهود است. بنابراین نباید به این مباحث صرفاً در حد یک کتاب نگاه کنیم. امیدواریم شاهد آثار برجسته دیگری نیز از سوی ایشان باشیم.
چینی‌فروشان، مدیر دفتر نشر فرهنگ اسلامی، در ادامه به بیان نکاتی درباره کتاب و تکنیک‌های آن پرداخت و گفت: ارادتم به دکتر اسماعیلی سابقه فراوانی دارد، ولی سعی دارم آن را در بحث امروز دخیل نکنم و بحث را متمرکز در خود کتاب کنم و از زاویه دید یک رسانه به بررسی آن بپردازم و ضرورت تألیف کتاب را روشن کنم.
وی با بیان اینکه این کتاب بیانگر سبک زندگی مبتنی بر معارف اسلامی است، تصریح کرد: از زمانی که مقام معظم رهبری تأکید فرمودند مسئله سبک زندگی مورد نیاز امروز ماست، تا به امروز حدود ۲۰ عنوان کتاب درباره سبک زندگی منتشر شده که هیچ کدام کاربردی نیست و صرفاً بیانگر مباحث نظری است. سبک تألیفی دکتر اسماعیلی در جهت کاربردی‌سازی روایات اخلاقی و سبک زندگی است.
وی افزود: این کتاب مقدمه عالمانه‌ای دارد که خود این مقدمه، به صورت مستقل قابل انتشار است. به نظر من در این کتاب کار تازه‌ای شده و قابل تعمیم است. هر بحثی از کتاب با سؤال آغاز شده و حس کنجکاوی را در مخاطب برمی‌انگیزد. ایشان بعد از طرح سؤال وارد توضیح مطالب می‌شود و در نهایت نتیجه سؤالات و توضیحات را به عنوان رهیافت علمی مطرح می‌کند.
توضیح‌المسائل اخلاقی
وی ادامه داد: در آخر کتاب یک توضیح‌المسائل اخلاقی با ۱۵۴ مسئله آمده است. ایشان در آغاز، عنوان کتاب را «توضیح‌المسائل اخلاقی» گذاشته بودند. همان‌طور که ما توضیح‌المسائل فقهی داریم، به توضیح‌المسائل اخلاقی هم نیاز داریم. در کل کتاب از این جهت یک کتاب درسی و خواندنی است.
سپس حجت‌الاسلام محمود دعایی، مدیر مؤسسه اطلاعات، ضمن اشاره به ویژگی‌های علمی و اخلاقی مؤلف این کتاب، گفت: بنده سالیان زیادی است که در روزنامه اطلاعات فعالیت دارم. اگر بخواهم ثمره بعضی خدمات مؤسسه را به عنوان باقیات الصالحات ذکر کنم، انتشار دو کتاب است. یکی از این دو کتاب، خاطرات حسین فردوست است. این کتاب خیلی تأثیرگذار بود و اهمیت زیادی هم داشت؛ چراکه خاطرات کسی بود که به عنوان جعبه سیاه رژیم گذشته از او یاد می‌شود و ریزترین اطلاعات در شکل‌گیری پهلوی را در اختیار داشت.
وی افزود: اینکه چرا او این مطالب را بیان کرد، خیلی مهم است. فردوست دوست صمیمی شاه بود. یک نظامی‌زاده بود و از دوران ابتدایی نیز همراه محمدرضا بود. در واقع دوست گرمابه و گلستان محمدرضا بود. محمدرضا با دختر یکی از امرا رابطه داشت. آن خانم به محمدرضا پیشنهاد ازدواج داد، اما او قبول نکرد و از فردوست درخواست کرد تا با آن خانم ازدواج کند. فردوست هم قبول کرد و آنها ازدواج کردند و زندگی خوبی داشتند. در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، شاه وقتی از کشور خارج شد، زن فردوست را هم بدون اطلاع شوهرش همراه خود برد. این مسئله برای فردوست عقده شد که چقدر اینها نامرد هستند.
حجت‌الاسلام دعایی تصریح کرد: هنگامی که فردوست دستگیر شد، افرادی که وی را بازجویی کردند، با ادب و صمیمیت با او برخورد کردند و او نیز به نحوی جذب آنان شد. فردوست دید عناصری که با او برخورد می‌کنند، فهمیده و مؤدب هستند؛ لذا تحت تأثیر قرار گرفت. نتیجه اینکه فردوست از طرفی از محمدرضا عقده داشت و از سوی دیگر تحت تأثیر اخلاقی نیروهای انقلاب قرار گرفته بود؛ لذا ماهیت رژیم پهلوی را افشا کرد؛ این اثر که کار ارزشمندی بود تاکنون نزدیک به یک میلیون نسخه تیراژ داشته است.
خاطره مسلمان شدن مهندس یهودی
وی ادامه داد: دومین کتاب، «فضیلت‌های فراموش‌شده» بود. مرحوم راشد شب‌های جمعه در رادیو سخنرانی می‌کرد. ایشان یکی از دست‌پرورده‌هایش شهید مطهری است. اوایل پیروزی انقلاب شهید مطهری اصرار داشتند از مرحوم راشد برای ادامه سخنرانی‌ها در رادیو دعوت بشود، اما این کار انجام نشد. در آن زمان، در روزنامه خاطرات پدر آقای حجتی را منتشر می‌کردیم که دختر مرحوم آیت‌الله راشد به من زنگ زد و گفت: پدر من شرح زندگی ابوی خود را نوشته و آماده انتشار است؛ از من درخواست کرد که این خاطرات را منتشر کنم. وقتی این کتاب را خواندم دیدم این خاطرات گوهری ارزشمند است، لذا آن را منتشر کردم و الآن به چاپ ۵۳ رسیده است.
وی در پایان گفت: وقتی کتاب منتشر شد، یکی از مهندسان قدیمی شهرداری به مناسبتی پیش من آمد. به او این کتاب را هدیه دادم و از او پرسیدم که آیا آقای راشد را می‌شناسد. او در آنجا خاطره‌ای از زمان رژیم سابق تعریف کرد و گفت: در آن زمانی می‌خواستیم بخشی از خانه‌های خیابان مصطفی خمینی (ژاله سابق) را تخریب کنیم، برای همین در نامه‌ای این موضوع را به گوش صاحبان خانه رساندیم و قیمت خانه‌ها را برای جلب رضایت مالکان بالاتر زدیم و گفتم هر کسی اعتراض دارد بیان کند. دیدم تنها کسی که اعتراض کرد، مرحوم راشد بود. مهندسی یهودی که در شهرداری بود این مسئله را بهانه کرد که علمای شما حرص بیشتری در مال دارند و درخواست کرد که جلسه رسیدگی به اعتراض با محوریت او برگزار شود. مرحوم راشد در جلسه رسیدگی به شکایت با آوردن سند و بیان قیمت اولیه خرید خانه و افت بهای آن به دلیل قدمت بنا، تقاضا کرد که بهای خانه، که از بودجه عمومی تأمین می‌شود، کمتر محاسبه شود. مهندس یهودی در همانجا بیان کرد که به آیین مرحوم راشد ایمان می‌آورد. این داستانی روایتی از تأثیر اخلاق خوب در جذب و تربیت مردم دارد.
محسن اسماعیلی، مؤلف کتاب، نیز در ادامه این نشست گفت: بنده دل‌سپرده نظام جمهوری اسلامی هستم. این تشکیلات برای بنده فقط یک تشکیلات سیاسی نیست بلکه امام(ره) دورنمایی را برای ما ترسیم کردند که بنده در این مورد دارای دغدغه هستم. بنده به دنبال آرمان‌هایی همانند تعالی کشور، رشد مردم، پایداری نظام و مرامی هستم که حضرت امام(ره) پایه‌گذاری کردند.
وی ادامه داد: این سی و یکمین کتابی است که از بنده منتشر می‌شود و در مقدمه آن هم گفته‌ام که مرحوم آقاتهرانی، جهانی بنشسته در گوشه‌ای بودند. بنده حدود ۳۰ سال در خدمت ایشان بودم و خداوند این توفیق را داده بود که گاهی به صورت خصوصی هم در خدمت مرحوم آقا تهرانی بودم و چیزهای بسیاری را از ایشان یاد گرفتم. وقتی رساله توضیح المسائل مرحوم آقاتهرانی به چاپ رسید، عرض کردم این رساله حداقل دو مشکل دارد که باید در آن تغییر ایجاد شود که یکی از آنها مطالب زائدی است که جوانان تمایلی به آن ندارند و ممکن است از دین گریزان شوند. بنابراین بهتر است آنها را به صورت خلاصه به جوانان ارائه دهیم. نکته دوم این است که برخی مسائل ضروری در جامعه وجود دارد که باید به این رساله اضافه شود و از جمله اینها مسائل اخلاقی است.
عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: فقه مجموعه معارف دینی است اما بر اثر غفلت تاریخی تبدیل به شناخت احکام عملی شد و لذا این گونه انسان را به اهداف دین نمی‌رساند. ما نیازمند آموزش‌های اخلاقی هستیم چراکه بن‌مایه دین، اخلاق است و نماز و روزه بدون اخلاق فایده‌ای ندارد. خداوند می‌خواهد همه بندگانش بهشتی باشند و بهشت را برای کسانی نمی‌خواهد که بندگانش را جهنمی می‌خواهند. ارزشی که دین ما برای اخلاق قائل شده بسیار عجیب و غریب و در واقع اکسیر زندگی است اما نگاه ما به دین، کاریکاتوری شده است و این نشان می‌دهد ترازوی ما با ترازوی شرع یکی نیست.
استاد حقوق دانشگاه تهران یادآور شد: معتقدم شب اول قبر حتماً از من نمی‌پرسند نماز خواندی یا نه؟ بلکه حتماً می‌پرسند قدم‌هایت را درست گذاشتی یا خیر؟ ما نیازمند برگشتن به نظام اخلاقی اسلام هستیم. ما با نهج‌البلاغه انقلاب کردیم اما با نهج‌البلاغه اداره نکردیم؛ لذا اعتقاد دارم باید به آن وضعیت بازگردیم و مطالبه‌گری هم داشته باشیم، چراکه امروزه با مشکلات اخلاقی زیادی در جامعه مواجه هستیم.
مشروح سخنان محسن اسماعیلی را اینجا بخوانید. برای دیدن گزارش تصویری نشست نیز اینجا کلیک کنید.
انتهای پیام
