گزارش: پشت پرده ی پول‌های کثیف
مطهره شفیعی در گزارشی در روزنامه ی آرمان نوشت: بحث پول‌های کثیف پدیده تازه‌ای در اقتصاد نیست و مبارزه با آن راهکارهای خود را می‌طلبد اما آنچه این روزها سبب بحث و جدل پیرامون پول‌های کثیف شده، ورود آن به حوزه سیاسی و بویژه انتخابات مجلس است که سبب واکنش دو بازوی نظارتی دولت یازدهم از جمله مصطفی پورمحمدی، رئیس اسبق سازمان بازرسی کل کشور و عبدالرضا رحمانی فضلی که پیش‌تر ریاست دیوان محاسبات کشور را بر عهده داشت و اکنون بر مسند وزارت کشور نشسته، شده است.
نخستین‌بار رحمانی فضلی بود که از پول‌های کثیف سخن گفت. او ضمن تاکید بر اینکه به کسانی هشدار دادیم که در قدرت هستند، گفت: اگر دقت نکنیم امکان دارد پول‌های کثیف در حوزه سیاست و قدرت ورود پیدا کند. باید دقت کنیم روزنه‌ها را ببندیم و راه ورود این پول‌ها به قدرت بسته شود. وی افزود: به همه تذکر دادم که مواظب باشید، به‌هرحال حوزه قدرت حوزه مهمی است و دارندگان پول‌های کثیف می‌خواهند برای خود حاشیه امن ایجاد کنند. مجلس برای مبارزه با پول کثیف با وزارت کشور همصدا شود.
پول کثیف چیست؟
پول کثیف را درآمد حاصله از جرائم سازمان‌یافته از قبیل رانت‌خواری، زمین‌خواری، قاچاق اسلحه، انسان و مواد مخدر و… دانسته‌اند. سعید لیلاز می‌گوید: «پول‌های بادآورده، کثیف و حاصل از رانت در سال‌های ۸۴ تا ۹۲ به طرز شگفت‌آوری افزایش پیدا کرد و آن‌هم به خاطر ورودی وحشتناک دلارهای نفتی به اقتصاد ایران و همین‌طور به هم خوردن تعادل در اقتصاد ایران. حجم پول کثیفی که وارد کشور شد فوق‌العاده افزایش پیدا کرد. حدس قابل اثبات من این است که میزان پول‌های سرگردان و کثیفی که در کشور جریان دارد حدود ۴۰۰میلیارد دلار است. در ایران بر اساس این پول‌ها طبقه اجتماعی جدیدی شکل گرفته است.» بهار هم در این باره نوشته است که «شاید ورود پول به عرصه انتخابات بحث جدیدی نباشد. در تمامی انتخابات و ادوار گذشته کمابیش با این پدیده زشت و ناسالم روبه‌رو بودیم. اما آنچه این‌بار بسیار جدی و خطرناک می‌نماید، ورود این پول‌های بادآورده‌ای که نزد نوکیسگان انباشته است و اگر پیشگیری لازم اتخاذ نشود، بدون تردید وارد عرصه انتخابات شده و در صورت ورود بسیار تاثیرگذار خواهد بود.» هدایای نقدی و غیرنقدی در آستانه هر انتخابات نخستین سوالی را که به ذهن متبادر می‌کند این است که این پول‌ها از کجا آمده و پشتیبان حمایتی آن کیست؟ سوالی که معمولا با پاسخ «مهم نیست؛ هدیه ما به شماست» تمام می‌شود. حالا روایت پول‌های کثیف برای برخی چندان خوشایند نبوده و از سوی دیگر برخی نمایندگان مجلس هم احتمالا می‌خواستند اطلاعات بیشتری از پول‌های کثیف داشته باشند که وزیر کشور را هفته آینده به مجلس فراخوانده‌اند. حسین سبحانی‌نیا عضو هیات رئیسه مجلس دیروز با اشاره به اعلام آمادگی وزیر کشور برای ارائه گزارشی درباره پول‌های کثیف در انتخابات مجلس هشتم، گفت: «در جلسه اخیر هیات رئیسه مجلس مقرر شد، یکی از روزهای یکشنبه یا چهارشنبه هفته آینده رحمانی فضلی در صحن علنی توضیحاتی در این باره ارائه کند.» در راستای تبیین نقش پول‌های کثیف در بخش‌های مختلف کشور، وزرای کشور و دادگستری با آرمان به گفت‌وگو پرداختند که لازم است با توجه به اهمیت موضوع به آن پرداخته شود.
وزیر کشور: هشدار دادم!
وزیر کشور نسبت به پول‌های کثیف هشدار داده است. رئیس سابق دیوان محاسبات کشور نمی‌تواند چشمان خود را بر این مقوله ببندد و می‌داند چه تبعاتی دارد.
– نقش پول‌های کثیف در انتخابات را تشریح می‌کنید؟
– برخی در انتخابات به عنوان حامی کاندیدایی به صحنه می‌آیند و می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند که در همین راستا هشدار دادم. اگر بگویید امکان وقوع این اتفاق نیست، اشتباه است چون امکانش هست یا در قالب بعضی از نشریات می‌آیند که این هم بعید نیست که پوشش نشریه‌ای بزنند، خود را ساماندهی کرده و حاشیه امن ایجاد کنند، بروند سرمایه‌گذاری کند و ممکن است در قالب کمک به برخی از احزاب وارد شوند که در این مقوله هم باید حساس باشیم. امکان دارد بروند پول خرج کرده و کمک کنند ولی از ظرفیت احزاب استفاده کنند. آنها به طور قطع نمی‌گویند که «قاچاقچی هستیم و می‌خواهیم این کار را بکنیم» بلکه در پوشش خیرخواهانه می‌آیند. مگر افرادی را نداشتیم که در قالب خیرخواهانه به خیلی‌ها پول دادند ولی بعد بازداشت و زندانی شدند. این تذکرات را دادم تا حساسیت مردم و جامعه درباره قاچاق و آثار اجتماعی و سیاسی و امنیتی قاچاق را بالا ببرم تا در مبارزه با فساد اجماع ایجاد شود. البته برخی مسئولان باید پاسخ دهند. قاچاقچی‌ای که با ۳۵سال سن، با ۵کلاس سواد ۹هزار میلیارد تومان طی دو سال در حساب‌هایش پول چرخیده است، بخشی از این حساب‌ها برای خودش نیست، چرا بانک‌ها نیامدند خبر دهند. قانون ضدپولشویی می‌گوید که بانک‌ها باید درباره گردش پول حساس باشند. چرا نگفتند؟ چرا حساب فردی که دو سال است مرده باید کار کند؟ چرا در دو سال کسی گزارش نداده است؟ اینها مسائلی است که باید روی آن حساس بود. وقتی به عنوان رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا این موضوع را مطرح کردم همه رسانه‌ها آن را منتشر کردند. برخی که مشی‌سیاسی داشتند عنوان کردند که منظور، برخی نمایندگان است که من این حرف را نزدم. ایجاد حساسیت موضوع در جامعه همان چیزی بود که دنبالش بودم و باید کارشناسان در حوزه امنیت و اقتصاد درباره این موضوع فعال باشند. اگر حداقل ورود پول از حوزه قاچاق کالا و ارز را ۱۰هزار میلیارد فرض کنیم که البته از این میزان بیشتر است، قاچاق موادمخدر را هم ۱۰هزار میلیارد تومان در نظر داشته باشیم که این هم بیشتر است، ۲۰هزار میلیارد تومان چرخش اقتصادی که در کشور می‌شود به کجا می‌رود؟ باید حساس باشیم و جلویش را بگیریم. نهضت را رسانه‌ها و همه ایجاد کنند و مسئولان حساس باشند.
وزارت کشور چه ابزار نظارتی برای همین موضوعی دارد که تشریح کردید؟
ما فعلا هیچ ابزاری نداریم اما امیدوارم نمایندگان مجلس فعلی برای اینکه اثبات کنند در جریان مبارزه با پول‌های کثیف فعال هستند، کمک کنند؛ طرحی دو فوریتی ببریم و مکانیزمی را طراحی کنیم که انتخابات دور بعد، با شفافیت مالی، صحت کامل و مشخص بودن منشأ و مسیر و مبدا هزینه‌ها برگزار شود. وزارت کشور آمادگی دارد برای تصویب این لایحه یا طرح کمک کند. مثلا بگوییم تمام کسانی که کاندیدای انتخابات می‌شوند باید شماره حساب واحد داشته باشند و کلیه هزینه‌هایشان از آن حساب باشد و هر کسی خواست کمک کند به همان شماره واریز نماید. رسما در دیوارها اطلاعیه بزنند که من کاندیدا هستم و هر کسی می‌خواهد، کمک کند به این شماره حساب پول واریز کند. کاندیدا دو نفر را معرفی کند که اجازه برداشت داشته باشند که یک روش این است. روش‌های دیگر هم هست که می‌توانیم ورود پول‌های کثیف را کنترل کنیم.
صحبت از ارائه اسناد به دستگاه قضایی هم کردید ظاهرا!
نه؛ مرد ۳۵ساله که از او مدرک داریم، الان زندانی است. افراد مثل او زیاد هستند که در زندان هستند و پول‌هایشان را آوردند و در چرخه اقتصاد قرار دادند. مشابه همین آقا، فردی را داریم که موادمخدر آورده و در کشور فروخته و تبدیل به ریال کرده و بعد با این ریال کالا خریده و از طریق صادرات آن کالا به افغانستان در آنجا توانسته با پول کالاها تریاک بخرد و وارد کند. این مسیر تجارت، مسیر سالمی نیست چون پول کثیف داخل آن است و یک جایی باید کنترل بشود. این کنترل در همه جای دنیا وجود دارد.
وزیر دادگستری: باید نگران باشیم
مصطفی پورمحمدی در قامت وزیر دادگستری نیز از جمله افرادی است که در امر مبارزه با فساد پیشرو است چون مدت زیادی را در سازمان بازرسی کل کشور گذرانده که برخی پول‌های کثیف در آنجا مورد بررسی و پیگیری قرار گرفته است. اکنون هم معتقد است وضعیت این پول‌ها باید پیگیری شود. او هم به آرمان اینچنین گفت:
پول‌های کثیف موضوعی نیست که فقط به وزارت کشور مربوط باشد و تصور می‌شود بیش از آن به وزارتخانه دادگستری و نهادهای دیگر مرتبط باشد. من تا جایی که مطالب آقای رحمانی فضلی را خواندم و شنیدم این بود که وقتی ما متاسفانه درگیر فعالیت‌ها در انواع مسائل قاچاق هستیم، پول‌هایی که در نیمه پنهان و زیر میزی جابه‌جا می‌شود، ثبت نمی‌شود و شفاف نیست می‌تواند در مسیرهای مختلفی خرج شود مثل همه جای دنیا این پول‌ها ممکن است در سیاست هم خرج شود. ما هم باید نسبت به این مساله نگران و حساس باشیم. ایشان بنا به مسئولیتی که در ستاد مبارزه با قاچاق و مواد مخدر دارند موضوع پول‌های کثیف را از این حیث مطرح کرد و اگر مواردی مورد توجه ایشان بوده است باید اشاره کنند. کلیت حرف درست است و همه باید نگران باشیم. چطور فرار مالیاتی و گردش اقتصادی پنهان داریم که اعداد و ارقامش مشخص نیست و مشخص نیست صاحبان و سودبرندگان آن چه کسانی هستند، اینها برای محافظت از خودشان و آلوده کردن دیگران بخشی از این پول را مصرف می‌کنند که می‌تواند در حوزه اداری یا سیاسی و انتخاباتی و قضایی خرج شود. من نشنیدم ایشان ادعا کرده باشد که در کجا خرج شده است البته اخیرا یکی دو پرونده مطرح شده اما مشخص بود مدلش چیست ولی باید نگران و حساس باشیم و من هم قبول دارم. برای شما خبرنگاران درآمدن یک اسم جذابیت دارد اما دغدغه ما این است که اگر پنج اتفاق رخ داده باشد تلاش کنیم اتفاق ششم رخ ندهد و پرونده‌های جدید تشکیل نشود.
انتهای پیام
