«سال ۶۸، آیت‌الله یزدی می‌گفت باید بر رهبری نظارت داشت»

به گزارش خبرگزاری آنا، آیت‌الله سروش محلاتی عصر امروز در نشستی با عنوان «مجلس خبرگان رهبری» در تالار شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران با اشاره به دو انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: با توجه به اینکه تریبون مجلس شورای اسلامی باز است و عموم مردم می‌توانند در جریان مباحثات و مصوبات آن قرار بگیرند، آشنایی بیشتری با این مجلس وجود دارد اما عموما نسبت به مجلس خبرگان رهبری آگاهی کمتری داریم و آن تریبون باز برای در جریان قرار گرفتن از مباحثات و مصوبات آن مجلس وجود ندارد؛ ولی به هر حال کم و بیش به اهمیت خبرگان آگاه هستیم.

وی ادامه داد: اگر در نظر بگیریم که رهبری در نظام اسلامی دارای چه نقش وسیعی است، آن وقت جایگاه مجلس خبرگان که تعیین کننده رهبر است روشن می‌شود.

استاد دروس خارج فقه حوزه علمیه قم با اشاره به وظیفه نظارتی مجلس خبرگان رهبری گفت: دوره اول خبرگان، این بحث را مطرح کردند که باید بر امام، بیت امام و تشکیلاتی که زیر نظر امام است، نظارت کنیم، چون این وظیفه خبرگان بر اساس قانون اساسی است.

سروش محلاتی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به متن مذاکرات شورای بازنگری در قانون اساسی در سال 68 گفت: در آن زمان تلاشی شد که بحث نظارت بر رهبری در قانون گنجانده شود و علما بحث می‌کردند که نظارت بر رهبری را باید جدی بگیریم و برای این امر استدلال فقهی هم داشتند. در این رابطه آیت‌الله یزدی استدلال می‌کند که ما باید بر رهبری نظارت داشته باشیم و اگر نظارتی نباشد، پس چگونه ممکن است استمرار شرایط رهبری را تشخیص دهیم؟ همچنین آیت‌الله مومن بر این عقیده بوده‌‌اند که نظارت نه تنها منافاتی با جایگاه رهبری ندارد، بلکه باعث تحکیم جایگاه رهبری می‌شود.

سروش محلاتی با اشاره به انتخابات پیش روی مجلس خبرگان گفت: در این دوره، عده‌ای از علما احساس وظیفه کردند که حضور یابند. برخی تأیید یا رد شدند و برخی هم تکلیفشان هنوز معلوم نیست. اما مسئله این نیست که چه کسی عضو خبرگان شود، بلکه مسئله این است که افراد وارد خبرگان شوند تا بتوانند وظایفی را که مجلس خبرگان برای خود تعریف کرده را انجام بدهند.

نویسنده کتاب «دین و دولت در اندیشه اسلامی» با بیان اینکه آیت‌الله استادی به عنوان یک استاد مطرح حوزه علمیه در انتخابات خبرگان ثبت نام نکرده‌اند، اظهار کرد: تلقی ایشان این است که با حضور در خبرگان نمی‌توانند وظایف خود را به درستی انجام دهند.

این استاد حوزه علمیه در بخش دیگری از سخنان خود در مورد تشخیص صلاحیت علمی کاندیداهای مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: قانون اساسی بررسی صلاحیت کاندیداهای مجلس خبرگان را بر عهده شورای نگهبان نگذاشته، بلکه ورود شورای نگهبان به این بحث، بر اساس مصوبه مجلس خبرگان رهبری است و این یک مسئله قابل تغییر است. به‌طور کلی نظارت بر همه انتخابات‌ها بر عهده شورای نگهبان است، اما اینکه بررسی صلاحیت علمی کاندیداهای مجلس خبرگان را فقهای شورای نگهبان انجام می‌دهند، بر اساس مصوبه خود مجلس خبرگان است که عمده بحثها هم از این بخش است و این هم قابل تغییر است.

سروش محلاتی همچنین در ادامه این برنامه در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان درمورد امکان حضور افراد غیر مجتهد در مجلس خبرگان گفت: در اواخر دوره سوم مجلس خبرگان اصلاحیه‌ای به تصویب رسید که به موجب آن یک سوم از اعضای مجلس خبرگان را افراد کارشناس علوم دیگر تشکیل می‌داد؛ اما بعد از آن مصوبه، در صحن مجلس خبرگان خبری نشد. ولی به هرحال به‌ لحاظ شرعی مشکلی نداریم و علما نیز مانعی برای این مسئله ندیده‌‌اند و قانون اساسی نیز محدودیتی نگذاشته است که تمام اعضای خبرگان صرفا از فقها باشند و الان نیز شرایط اعضای خبرگان براساس مصوبه خود مجلس خبرگان تعیین شده است.

وی در بخش دیگری از سخنانش در مورد بحث نظارت بر رهبری گفت: آیت‌الله یزدی در مصاحبه ای که در مجله حکومت اسلامی مجلس خبرگان نیز چاپ شده، در پاسخ به پرسشی در مورد نظارت بر رهبری می‌گوید که هرجا در قانون اساسی مسئله نظارت مطرح شده است، نظارت استصوابی است و این مسئله در مورد نظارت بر رهبری نیز صدق می‌کند.

سروش محلاتی همچنین درباره رویه تشخیص صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان رهبری گفت: برای تشخیص صلاحیت آیین نامه‌ای وجود ندارد، ولی یک رویه‌ای بوده است که در دوره انتخابات پنجم نادیده گرفته شد. تا پیش از این فقها از راه‌های مختلف تشخیص می‌دادند که فرد مجتهد است. یکی اینکه فرد اشتهار به اجتهاد داشته باشد و یا اینکه از آثار علمی منتشر شده، اجتهاد فرد معلوم می‌شد. همچنین ممکن بود رهبری یا سایر مراجع شهادت بدهند که فرد مجتهد است. اما در نهایت اگر از این طرق اجتهاد فرد معلوم نمی‌شد، از او امتحان می‌گرفتند. اما در این دوره همه راه‌هایی را که خود قبلا به آن استناد می‌کردند کنار گذاشتند و تنها بحث امتحان را مطرح کردند.

در این جلسه کتاب جدیدالطبع «نظارت خبرگان، نصیحت نخبگان» به قلم آیت الله محمد سروش محلاتی عرضه شد.

انتهای پیام