تاکید سیدمحمد خاتمی به «آشتی و همبستگی ملی»

«سیدمحمد خاتمی»، رییس‌جمهوری اسبق ایران گفت: من سه چهارسال پیش از سرخیرخواهی مساله آشتی ملی را مطرح کردم. منی که هیچ نگاهی به قدرت ندارم و نخواهم داشت و یک ذره دلم برای قدرت تنگ نشده و فقط و فقط خدایم شاهد است برای این مملکت، برای نظام و مردم آنچه به نظرم خیر می آید، مطرح می کنم و گفتم آشتی ملی که مورد اعتراض هم قرار گرفت. معتقدم اگر این آشتی مورد قبول واقع شده بود شاید امروز بسیاری از مشکلات را نداشتیم و وضع بهتری داشتیم. امروز ما باید همبستگی ملی را که زمینه آن را کرونا فراهم کرده گسترش دهیم، بخش های مختلف جامعه می توانیم در کنار هم باشیم. دولت باید اولویت هایی برای حفظ این همبستگی و ایجاد امید در جامعه تعیین کند.

به گزارش جماران، جواد امام، مدیرعامل بنیاد باران در یکصد و چهل و سومین نشست بنیاد باران گفت: متاسفانه هنوز نتوانسته بودیم فاصله های سیاسی را کم کنیم که فاصله اجتماعی نیز به آن اضافه شد. امروز جا دارد که ضمن تشکر از تمامی هموطنان، از همه کسانی که در همبستگی و خدمت به مردم برای حفظ آرامش و کم کردن آلام این ویروس یاری رساندند، تشکر کنیم. همچنین باید از تمام پزشکان و کادر درمانی که انصافا با تمام وجود در خط مقدم مبارزه با این ویروس حضور داشتند و جان خود را برای خدمت به مردم هدیه کردند، تشکر کنیم.
او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: طبق سنوات گذشته اولین جلسات بنیاد باران با حضور ارزشمند ریاست عالی بنیاد، جناب آقای دکتر خاتمی برگزار می شد و امروز نیز توفیق داریم که در خدمت ایشان باشیم. برای همه دست اندرکاران و خادمان مردم آرزوی توفیق و سلامتی داریم.

جواد امام گفت: خانواده بزرگ اصلاحات خصوصا دوستان عزیز ما در بنیاد باران نیز از این مصیبت و خسارتی که به سبب کروناویروس به کشور ما و همه جهانیان وارد شد، بی نصیب نماندند و عزیزان ارزشمندی جان خود را از دست دادند. ولی به دلیل شرایط موجود آن‌طور که باید از آنها تجلیل می شد مراسمی برایشان برگزار نشد. توفیق دلجویی از خانواده های آنها نیز برای ما فراهم نشد و جا دارد از همین جا به خانواده های آن عزیزان از دست رفته تسلیت بگوییم.

مدیرعامل بنیاد باران ادامه داد: آرزو می کنیم هرچه سریعتر سایه این ویروس ناشناخته از سر تمام بشریت و خصوصا مردم کشورمان کوتاه شود و ما این فرصت را پیدا کنیم که به سمت همبستگی و همدلی قدم هایی را برداریم. همانطور که اشاره کردم حالا که نتوانستیم فاصله های سیاسی را کم کنیم و فاصله های اجتماعی نیز به آن اضافه شده، بتوانیم دل ها را به هم نزدیک کنیم.

وی در پایان گفت: مردم و خیرین هر چه در توان داشتند در طبق اخلاص گذاشتند و به کمک دولتمردان ما آمدند و با تمام کاستی ها و انتقاداتی که به دولت وارد بود، دولت همه جوره سعی کرد که به کمک مردم بیاید. امیدواریم که هر چه زودتر این بحران از همه بشریت و کشورما دور شود و انشاءالله شاهد جامعه ای آزاد و آباد توام با همبستگی و همدلی و رفع حصر از همه عزیزان و آزادی زندانیان سیاسی باشیم.

در ادامه، سیدمحمد خاتمی رئیس عالی بنیاد باران گفت: کرونا سبب شد تا باران هم نتواند فعالیت های رایج خود را داشته باشد به همین دلیل اولین نشست آن به صورت مجازی و با تاخیر در ماه مبارک رمضان تحقق پیدا کرد.

وی افزود: ماه رمضان، ماه رحمت، برکت و نعمت است. گرچه فیض خداوند دائم و همیشگی است و رحمت خدا گسترده است و انقطاع ندارد. اما در ماه مبارک رمضان این رحمت گسترده تر از همیشه خواهد بود و راه های تماس با خدا و نزدیکی به او برای انسان بیشتر است. در ماه رمضان در سال دوم و سوم هجرت علاوه بر رحمت عمومی، خداوند هدیه بسیار ارزشمندی را به خاندان پیامبر(ص) بلکه به بشریت و عالم اسلام عنایت فرمود.

رئیس بنیاد باران ادامه داد: امام حسن مجتبی(ع)بنابر آنچه نقل شده است در نیمه ماه رمضان سال دوم یا سوم هجرت متولد شد. او مظلوم بزرگ تاریخ است؛ این نه بدان معناست که ما جز امام حسن(ع) مظلومی نداریم یا او حتی بزرگترین مظلوم است، نه؛ مظلوم در تاریخ زیاد است. همه کسانی که خواستار رهایی انسان از بند هوس خویش و نیز هوای قدرت های حاکم بوده اند، به خصوص آنان که این آزادی و رهایی را در بندگی خدا که خیر و کمال و حکمت مطلق است، می دیده اند. همه کسانی که به انسان و ماهوانسان احترام می گذاشته اند و کسانی که کرامت انسان را پاس می داشته اند. کسانی که انسان ها را به شناخت خویش و احقاق حقوق فراوان پایمال شده خود دعوت می کرده اند. کسانی که به عدالت فرامی خوانده اند و بیداد را محکوم می کرده اند، مظلومان بزرگ تاریخ هستند، حتی اگر در قدرت باشند.

خاتمی گفت: مگر امیرالمومنین(ع) که مدت کوتاهی به زمامداری یکی از پهناورترین سرزمین های معمول آن روز هم رسید، مظلومیتش در دوران زمامداری کمتر از غیر از آن زمان بود؟ این حکم تاریخ است. البته تاریخ حکم دیگری هم دارد که این مظلومیت ها خود سبب رهایی انسان ها خواهد شد. سبب آن می شود که انسان بتواند به زندگی ای که درخور آن است، برسد و در تحول زندگی بشر موثر باشد. همچنان که بوده است. به همین دلیل ما می بینیم که سیر تاریخ به سوی آزادی و عدالت است. تا آنگاه که همه انسان ها به آزادی و به زندگی عادلانه برسند.

او بیان کرد: امام حسن(ع) مظلومی بزرگ است و مظلومیت او ویژگی ممتاز و مجزایی دارد که در مقایسه با دیگر مظلومیت ها آشکارتر شده است. و آن اینکه ایشان در یک موقعیت حساس و سرنوشت سازی قرار گرفت و دوران مسئولیتش در دوران بسیار مهمی بود. دورانی که یک فاجعه بسیار بزرگ برای عالم اسلام و جهان بشریت رخ داد. می دانیم که اسلام وقتی آمد راه و حرکتش به سوی ایجاد یک نظام انسانی و سیاست خاصی انجامید. گرچه آن سیاست و نظام متعلق به دوره و زمان خاصی از تاریخ بود، ولی با آنچه مثلا در امپراطوری روم و شاهنشاهی ایران وجود داشت و همچنین مناطقی که حکومت های عقب افتاده داشتند، متفاوت بود. یعنی در صدر و ذیل دوران اولیه اسلام؛ زمان حیات پیامبر اکرم و تاسیس مدینه النبی و دوره کمتر از 5 سال حکومتحضرت امیرالمومنین(ع) و  کل دورانی که از آن به عنوان دوران خلافت راشده نام می برند، نگاه متفاوتی نسبت به انسان، احترام به انسان و احقاق حقوق، بیداری و رشد دادن او و نفی کردن بی عدالتی ایجاد شده بود. اما بعد از این دوران فاجعه بزرگی رخ داد و به نام اسلام و حکومت الله، امپراطوری جبار و نفس گیری استقرار یافت که هم به چپاول دارایی ها و اموال مردم به نفع خودش پرداخت، هم زور و تزویر را به کار گرفت و هم سرکوب و ایجاد اختناق و ترس را. و مشکل هم اینجا بود که به این وضع جدید رنگ و بوی دینی دادند. این امپراطوری دوام یافت. حتی بعد از امویان، عباسیان نیز به همین شیوه حکومت کردند.

خاتمی گفت: در دنیای اسلام چه حکومت هایی که خود را به نحوی منتسب به خلافت می دانستند مانند آل بویه یا سلجوقیان یا اصلا مستقل از آنها، حکومت هایی که عنوان دینی داشتند یا نداشتند، همه گرچه تفاوت هایی در صورت و ظاهر داشتند ولی ماهیتا همان بودند که در آن زمان صدر اسلام تحقق پیدا کرد. یعنی چرخشی بزرگ در تاریخ اسلام تحقق یافت و برای قرن ها تداوم پیدا کرد و هنوز هم به نحوی در دنیا تداوم دارد. مشکل کار امام حسن مجتبی این بود که او می بایست فضایی را فراهم می کرد که وجدان مسلمان و وجدان انسانی به ماهیت این خطر و مصیبت بزرگی که رخ داده، پی ببرد. در دوران بعد از پیامبر چنین فضایی نبود و جنگ ها و ناآرامی های سیاسی و اجتماعی یک نوع دل زدگی از سیاست در جامعه ایجاد کرده بود. و جامعه خواستار یک نوع آرامش و امنیت بود. شاید بخش هایی از جامعه اسلامی خیال می کرد حکومت مقتدری که معاویه ایجاد کرده می تواند این آرامش و امنیت را برقرار کند. از این رو، اگر امام حسن می خواست در برابر او بایستد به عنوان یک شورشی که می خواهد مانع برقراری آرامش و امنیت در جامعه اسلامی شود، معرفی می شد.

او بیان کرد: مظلومیت امام حسن(ع) اینجاست که او دلبسته به زندگی و قدرت نبود و فرزند کسی بود که می گفت مرگ در راه خدا را برای من سعادت است و مشتاق شهادت بود. اما مظلومیت امام حسن این بود که مجبور بود بماند برای اینکه ماهیت امر زشتی که در جهان اسلام رخ داده است را نشان دهد و وجدان بشر را بیدار کند. همچنان که کرد. مخصوصا با آن پیمان هوشمندانه ای که بست و تمام مفاد آن توسط طرف مقابل یعنی معاویه زیر پا گذاشته شد و نیز آن امانی که او در پیمان خود برای اصحاب مستقل و آزاده رسول خدا گرفته بود، وقتی همه آن اصحاب دچار قتل و نهب و دربه دری، انزوا و سرکوب شدند و دروغ و تزویر در همه جا نشر داده شد، امام تا حدود زیادی ماهیت پدیده جدید را آشکار و جهان را برای کار بزرگ اباعبدالله الحسین(ع) مهیا کرد. و باعث شد که او مانند صاعقه ای بر محتوا و مفهوم انحراف بزرگی که ایجاد شده بود فرود بیاید و برای همیشه نه تنها عالم اسلام بلکه جهان بشریت را متوجه فاجعه ای که گرفتارش شده، نماید.
خاتمی در ادامه با اشاره مجدد ماه رمضان، به لزوم تقوا و ذکر ویژگی های آن در این ماه اشاره کرد. وی با اشاره به ممتاز بودن انسان، تحقق زندگی بهتر را به خواست انسان مربوط دانست و یکی از دلایل آمدن پیامبران و مصلحان را نیز برای تقویت خواست برتر انسان عنوان کرد.

وی با بیان اینکه تقوا تجلی گاه اراده آدمی است و اراده تجلی گاه هویت واقعی انسان است که او را از سایر موجودات ممتاز می کند، گفت: انسان عدالت می خواهد و انسان نیکی به دیگران را می پسندد.

رئیس دولت اصلاحات در بخش دیگری از سخنان خود گفت: کووید19 به ما نشان داد که انسان با همه پیشرفت های دانش و فناوری تا چه اندازه نسبت به این ویروس نادان است. نه ماهیت آن را می داند و نه عوامل تاثیرگذار روی آن و نه راه درمانش را. البته وقتی پرسش مطرح می شود انسان تلاش می کند بداند و من فکر می کنم دیر یا زود همانگونه که انسان توانست بر طاعون و وبا مسلط شود به یاری خداوند بر کووید 19 نیز غلبه پیدا می کند. این ذره ناچیز که گفته می شود اگر تمام آن را یک جا جمع کنیم چند گرم بیشتر نمی شود بشر را ناتوان و عاجز کرده است.

وی افزود: پیداست که انسان ناتوان است و در دنیایی بسیار بزرگ قرار دارد و او گرچه از نعمت دانایی برخوردار است ولی دنیا به قدری بزرگ است که بازهم نادانسته های او بیشتر از دانسته هایش است. به طوری که ذره کوچکی مانند کرونا می تواند آشوبی در زندگی انسان به پا کند. این تذکری مهم برای کسانی است که خودخواه هستند و احساس خدایگانی می کنند. برای قدرت هایی که خیال می کنند بر عالم و آدم مسلطند.

خاتمی در قسمت دیگری از سخنان خود افزود: کووید 19 می تواند زمینه ای ایجاد کند تا ما تذکری پیدا کنیم اولا به نادانی و کم توانی خودمان و ثانیا به اینکه می توانیم با اتصال به منبع اصلی هستی خودمان از پرتاب شدگی، دلهره و حزن و اندوه نجات دهیم. دوم، کرونا بخش هایی از ما را از توهم و پندارهای سخیف و خرافات که گاهی رنگ و بوی دین به آن می زنند، نجات داد و به ما گفت: راهی که داریم این است که از طریق همین دانش محدود بشری که لحظه به لحظه بیشتر می شود، مشکلات خود را در این دنیا حل کنیم. البته این هیچ منافاتی با مناجات و رازو نیاز به درگاه خداوند ندارد. اما انسان به ماهو انسان در این جهان باید با دانش خود و با آزمون و خطا مسائل را پیش ببرد.

وی افزود: تمام انسانیت با یک مساله مواجه شده و حل آن نیز مربوط به یک بخش خاص نیست، و اگر حل بشود برای همه انسان ها حل خواهد شد. انسان ها با همدیگر همدل تر و مهربانتر شده اند. شما می توانید در اخبار و گزارش ها نیز این مساله را ببینید. حتی شما در لحن بسیاری از قدرتمندان و سیاستمدارانی که خشونت را به راحتی به کار می گرفتند نوعی مهربانی و آرامتر شدن را می بینید. این هم از برکاتی است که در کنار زیان های کووید19 وجود دارد.

وی بیان کرد: همبستگی در ایران مساله بسیار مهمی است. اولا باید بگویم دولت ما در این زمینه نسبتا خوب عمل کرد. بخش های دولتی خوب عمل کردند به خصوص بخش بهداشت و درمان، پزشکان عزیز ما، پرستاران عزیز و بخش خدمات پزشکی ما فوق العاده و فداکارانه کار کردند و آبرویی برای دولت و نظام کشور خریدند و دلها را به خودشان نزدیکتر کردند. معتقدم همانطور که نظرسنجی ها هم این را نشان می دهند تا حدودی فاصله میان دولت و ملت ترمیم شده و این نعمت بسیار بزرگی است.

رییس دولت اصلاحات در بخش دیگری از سخنان خود گفت: من سه چهارسال پیش از سرخیرخواهی مساله آشتی ملی را مطرح کردم. منی که هیچ نگاهی به قدرت ندارم و نخواهم داشت و یک ذره دلم برای قدرت تنگ نشده و فقط و فقط خدایم شاهد است برای این مملکت، برای نظام و مردم آنچه به نظرم خیر می آید، مطرح می کنم و گفتم آشتی ملی که مورد اعتراض هم قرار گرفت. معتقدم اگر این آشتی مورد قبول واقع شده بود شاید امروز بسیاری از مشکلات را نداشتیم و وضع بهتری داشتیم.

خاتمی با بیان اینکه ما باید همبستگی ملی را که زمینه آن را کرونا فراهم کرده گسترش دهیم، گفت: بخش های مختلف جامعه می توانیم در کنار هم باشیم. دولت باید اولویت هایی برای حفظ این همبستگی و ایجاد امید در جامعه تعیین کند. اولویت دولت باید مشاغل کوچک و تولیدکنندگان خرد و همین مشاغل و خدماتی که از کرونا بیشترین آسیب را دیدند، باشد. اتفاقا بیشتر مشاغل جزو این ها هستند و دولت باید از هر راهی که می تواند آنها را مد نظر قرار دهد. اگر ذخایری داریم، الان جای استفاده از آن است. برای اینکه بتوانیم هم اشتغال موجود را حفظ کنیم و هم مردم آسیب دیده را راضی نگه داریم.

وی با اشاره به آزادی زندانیان به دلیل شیوع کرونا گفت: ما چه زیانی از آزادی زندانیان خود به خاطر کرونا دیدیم؟ و چرا همه را آزاد نکردیم؟ و چرا نمی کوشیم که این آزادی را دائمی کنیم؟ اگر بنا باشد عفوی به خارج و داخل داده شود، آیا زمانی مناسب تر از الان داریم؟ آیا این کار سبب همبستگی بیشتر نخواهد شد؟ آیا سبب دلبستگی ها به همدیگر نخواهد شد؟ درست است که دشمن داریم و دشمن در ایجاد مشکلات ما موثر بوده، ولی عمدتا مشکلات ناشی از خود ماست و دشمن از این مشکلات سوءاستفاده می کند. از جدایی ملت و دولت سوءاستفاده می کند. ما باید جلو این سوءاستفاده را بگیریم و این سوءاستفاده با همبستگی خنثی می شود.

خاتمی گفت: رئیس محترم قوه قضائیه سال گذشته کار ابداعی ای انجام دادند و آن اینکه برای زندانیان و به خصوص کسانی که سیاسی بودند و با تعبیر اینکه ما میان زندانیان سیاسی و امنیتی تفاوت قائلیم، تقاضای عفو کردند. این عفو را گسترده تر کنند تا کسانی که از حضور در اجتماع محروم مانده اند و آزادی هایشان محدود شده نیز بتوانند به صحنه بیایند و در خدمت جامعه باشند. این ها است که می تواند همبستگی در جامعه را قوی تر کند و ما را به پیش ببرد.

وی خطاب به نمایندگان مجلس آتی گفت: شما می دانید که بیش از نیمی از کسانی که حق رای داشتند به پای صندوق نیامدند. الان که شما به مجلس راه پیدا کردید خواهشم این است که خودتان را تنها نماینده کسانی که به شما رای دادند، ندانید و بیایید مطالبات و خواست ها و توقعات به جای آن بیش از 50درصدی که به صحنه نیامدند را نمایندگی کنید. نماینده، نماینده کل ملت است. مردم باید احساس کنند با اینکه به پای صندوق نیامدند اما خواست های آنها نیز مطرح است. اندک افرادی که از غیرجناح شما به مجلس آمدند که اگر اکثریت مردم به پای صندوق می آمدند شاید اوضاع اقلیت و اکثریت عکس می شد را منزوی نکنید. از وجود آنها استفاده کنید.

او در پایان از اصلاح طلبان جامعه محور خواست تا برنامه ها و طرح های خود را برای چنین موقعیتی ارائه کنند و گفت: آنها در این مسیر می توانند از رقبای خود نیز کمک بگیرند و این کار می تواند به همدلی و همبستگی ملی کمک کند.

انتهای پیان