«دولت دانشگاهها را به حال خود رها کرده»
انصاف نیوز: بهمن ماه سال گذشته، 813 نفر از فعالین نشریات دانشجویی از دانشگاههای سراسری، آزاد اسلامی و علوم پزشکی در نامهای خطاب به رییس جمهور خواستند که به وضعیت نشریات دانشجویی رسیدگی شود، اما پس از گذشت تقریباً چهار ماه از انتشار آن نامه، هفتهی گذشته 393 فعال نشریاتی در دانشگاههای زیر مجموعهی وزارت علوم در نامهای خطاب به معاون فرهنگی وزیر علوم، از عملکرد وزارت علوم در حوزهی نشریات دانشجویی انتقاد کردند و از آنچه «کمتوجهیها و فشارهای روزافزون» بر نشریات دانشجویی خواندند، گلایه کردند.
پیش زمینههای انتشار دو نامه در بازهی زمانی کمتر از چهار ماه و انتقادات فراوانی که نسبت به وضعیت نشریات دانشجویی صورت گرفته، موضوع مصاحبه با یکی از امضاکنندگان این نامههاست.
«احسان فیض آبادی»، نمایندهی مدیران مسوول در شورای مرکزی ناظر بر نشریات دانشگاهی وزارت علوم، در گفتگو با انصاف نیوز، در پاسخ به چرایی امضای این نامهها میگوید: «نارضایتی دانشجویان اهل قلم از فضای فعلی آزادی بیان در دانشگاهها، رفتارهای غیرقانونی و فراقانونی برخی مسوولین دانشگاهی با دستاندرکاران نشریات دانشجویی، رعایت نشدن مقررات در کمیتههای ناظر بر نشریات دانشگاهها و عدم تشکیل به موقع جلسات این کمیتهها، نظارت قبل از چاپ و عدم حمایت مالی نظام مند و مشخص از نشریات دانشجویی و … از مهمترین مسایلی است که دست اندرکاران نشریات دانشجویی را به سمت بیان اعتراضی خواستهها و مطالبات قانونی خود کشانده است. البته نه اینکه تهیه و امضای این نامه اولین گام مسیر مطالبهگری ما باشد؛ این مطالبات هم اکنون سالهاست که با طرح مسایل و مشکلات در جلسات و نامهنگاریهای متعدد و … بدون انتشار رسانهای آنها، پیگیری میشده است، اما از آنجا که در برههای از زمان احساس شد که گویی عزم جدی برای رفع آنها وجود ندارد و مسوولین بیشتر به دادن وعدههای کلی شفاهی و بدون ضمانت اجرا بسنده میکنند، ناگزیر فعالین نشریاتی مجبور به تهیه و امضاء و انتشار این نامهها شدند».
فیض آبادی دربارهی دلیل بروز چنین فضایی گفت: «بگذارید خیلی واضح بگویم؛ ما الآن در فضایی هستیم که انگار دولت دانشگاهها را به حال خود رها کرده است. اکثر قریب به اتفاق خواستههای فعالین نشریاتی در دونامهی اخیر، مطالبات صنفی حداقلی بوده است، اما وقتی کوچکترین واکنش و یا حرکتی در جهت رفع این مشکلات ساده برداشته نمیشود، میتوان حدس زد که نه تنها ارادهای برای حل این مسایل در سطح کلان وجود ندارد، بلکه اساساً دولت مسایل و مشکلات دانشگاهها را فراموش کرده است و یا شاید میخواهد که فراموش کند. مشکل اینجاست که حداقل حقوق قانونی نشریات دانشجویی به رسمیت شناخته نمیشود و یا دیده نمیشود و یا انگار قرار نیست جدی گرفته شود، در حالی که بخش عظیمی از مسیر تولید علم و بالندگی فرهنگی و مطالبهگری و آزاداندیشی و … در دانشگاهها بر عهدهی همین نشریات دانشجویی است. از سوی دیگر انتقادات جدی نسبت به عملکرد وزیر علوم وجود دارد. وقتی نامهی 813 نفر از فعالین نشریاتی به دست وزیر علوم، وزیر بهداشت و رییس دانشگاه آزاد اسلامی میرسد و آقای دکتر فرهادی هم کتباً ذیل نامه ضمن تأیید مفاد آن دستور پیگیری موارد مطرح شده در نامه را میدهد، اما پس از آن دیگر هیچ خبری از پیگیری دستور قبلی ایشان نمیشود و یا هیچ اقدامی برای رسیدگی به موارد مندرج در این نامه، از سوی ایشان انجام نمیشود، طبیعی است که دانشجویان هم بیکار نمینشینند و مطالبات و خواستههایشان را مجدداً و از طرق مسالمت آمیز و قانونی مطرح میکنند».
وی افزود: «ببینید واقعیت این است که در برخی موارد کار تنها با پیگیری شخص وزیر انجام میشود. خود آقای وزیر هم از این مسأیل آگاه است؛ وقتی من دانشجوی عضو شورای مرکزی ناظر وزارت علوم کاملاً در جریانم که فلان دانشگاه ما از نظر مدیریتی و به ویژه در بخش فرهنگی دچار مشکلات جدی است و رایزنیها و تلاشهای دیگر مسوولین وزارتخانه هم نتیجهای در برنداشته، قطعاً آقای وزیر هم از این مسایل و مشکلات آگاهند. مگر میشود وزیر علوم از ساختار غیرقانونی کمیتهی ناظر در یکی از بزرگترین دانشگاههای کشور (که چند صد شعبه در سطح کشور دارد) بیاطلاع باشد؟ مگر میشود از رفتارهای غیرقانونی و اعمال محدودیتهای فراقانونی در آن دانشگاه بیخبر باشد؟ آن هم در حالی که ما می دانیم حل مسأله در گرو عزم جدی شخص وزیر است».
این دانشجوی دانشگاه صنعتی امیرکبیر همچنین گفت: «از یک طرف دخالتهای نامتعارف نهادهای غیر دانشگاهی، استقلال دانشگاهها را تهدید میکند و از طرف دیگر مسوولینی در برخی دانشگاهها در رأس امورند که نه تنها حامی دانشجویان و دانشگاه نیستند، بلکه با رفتارهای تحکمآمیز، تهدید دانشجویان و نگاههای تنگ نظرانه فضای دانشگاهها را بسته نگه داشتهاند و برای استقلال نهاد دانشگاه ارزشی قایل نیستند. اما در برابر اعتراضات قانونی و آرام فعالین دانشجویی چه اتفاقی افتاده است؟ هیچ! نه تنها این مسوولین هنوز در دانشگاهها در رأس امورند، بلکه روز به روز بر برخوردها و فشارهایشان بر بدنه دانشجویی افزوده میشود و اکثراً هم مورد بازخواست جدی قرار نمیگیرند».
به عقیدهی مدیر مسوول نشریهی دانشجویی «ساز و کار»، فعالین دانشجویی در دانشگاهها هم اکنون در میان منگنهی برخوردهای نهادهای بیرونی و احضارها و تهدیدهای آن مراجع از یکسو و انفعال و یا بعضاً همراهی مسوولین دانشگاهی از سوی دیگر قرار گرفتهاند و عدم واکنش وزارت علوم نیز در این شرایط فاقد هرگونه توجیه منطقی و عقلانی است. چرا که نتیجهی این فشارهای دوسویه تنها دلسردی دانشجویانی خواهد بود که با انگیزههای خیرخواهانه و به قصد پیشرفت علمی و اصلاح امور و تثبیت فضای آزاداندیشی فعالیت میکنند».
نمایندهی مدیران مسوول در شورای مرکزی ناظر بر نشریات دانشگاهی در انتقاد از مسوولین فرهنگی برخی دانشگاهها گفت: «جای تأسف است که یک نشریهی دانشجویی در دانشگاهی بابت انتشار عکسی توقیف میشود، اما همزمان پروندهی همان نشریهی دانشجویی در مراجع قضایی بابت انتشار همان عکس، منجر به صدور حکم برائت میشود».
فیض آبادی در ادامه به طرح این سؤال از وزیر علوم پرداخت که «تا چه زمانی قرار است با این گونه رفتارهای تنگنظرانه و فراقانونی برخی مسوولین دانشگاهها مماشات شود و به حقوق مسلم دانشجویان بی اعتنایی شود؟»
این فعال دانشجویی در پاسخ به این پرسش که اگر نقش دولت و وزیر علوم و مسوولین دانشگاهی را در روند افزایش این مشکلات اینقدر پررنگ میبینید، پس چرا نامهی دوم خطاب به معاون فرهنگی وزیر علوم نوشته شده است، گفت: «شورای مرکزی ناظر بر نشریات دانشگاهی بالاترین رکن تصمیمگیری در مورد نشریات دانشجویی در هر دستگاه آموزش عالی است؛ چرا که هم مفسر مقررات موجود در این حوزه است و هم وظیفهی نظارت بر حسن عملکرد کمیتههای ناظر بر نشریات دانشگاهها را بر عهده دارد و هم وظیفهی پیگیری اجرای مقررات موجود در دانشگاهها را بر عهده دارد و … حال آنکه عملکرد این شورا تا به امروز عملکرد چندان مطلوب و مورد انتظار ما نبوده است. بنابراین دانشجویان فعال در نشریات دانشجویی تصمیم گرفتند پس از انتشار نامه به رییس جمهور و عدم تحقق مطالبات بر حقشان، در نامهای خطاب به معاون فرهنگی که ریاست این شورا را بر عهده دارد، خواستار پیگیری مطالبات خود شوند. از طرف دیگر به هرحال ما به عنوان فعالین دانشجویی که کم و بیش در ارتباط با بدنه مدیریتی در وزارت علوم هستیم، این را می دانیم که دکتر هاشمی از جملهی معدود مدیرانی است که بالأخره حرف دانشجویان را میشنود و برای آن اهمیتی قایل میشود. به یک معنا ما احساس میکنیم بدنهی دولت و همچنین شخص وزیر و بسیاری از مسوولین دانشگاهی، کاملاً نسبت به مطالبات ما بی تفاوت شدهاند، عدم پیگیری و حمایت دولت و وزیر علوم از مطالبات ما، باعث شده که اثر فشار نهادهای بیرونی در دانشگاه بیشتر شود و برآورده کردن مطالبات ما دشوارتر شود. ما در این میان چارهای نداریم جز اینکه همچنان مطالباتمان را از طرق قانونی که فکر میکنیم اثرگذارترند پیگیری کنیم. لذا این بار سعی کردیم معدود کسانی را مخاطب قرار دهیم که فکر میکنیم به مطالبات ما اهمیت میدهند و گوش شنوایی دارند و امید داریم طی تعامل با آنها خواستههایمان برآورده شود، ضمناً این نامه را هم از آن جهت به صورت سرگشاده منتشر کردیم که دولت و وزارت علوم همچنان متوجه تداوم رو به افزایش مشکلات ما در ماههای اخیر باشند؛ چرا که اگر حمایت جدی و عملی آنها نباشد، قاعدتاً کاری از پیش نمیرود».
عضو شورای مرکزی ناظر بر نشریات وزارت علوم دربارهی برداشت خود از وضعیت مطلوب گفت: «وضعیت مطلوب ما اصلاً وضعیت عجیب و غریبی نیست. ما مطلقاً به دنبال خواستههای آنچنانی نیستیم. وضعیت مطلوب فعالین نشریات دانشجویی، وضعیتی است که در آن همین مقررات موجود درباره نشریات دانشگاهی، به درستی و تمام و کمال اجرا شود».
انتهای پیام