چرا تجار افغانستان از ایران فراری‌اند؟

سرویس اقتصادی انصاف نیوز: امنیت راه‌ها، ممنوعیت‌های صادراتی ایران، کاغذبازی ادارات ایران، تغییر ناگهانی ممنوعیت‌های صادراتی و از همه مهمتر هزینه بالای مبادله پول به دلیل تحریم‌ها از مهمترین مسائل تجارت بازرگانان با ایران است.

آن طور که تجار افغانستانی می‌گویند سایه تحریم‌ها و بلاتکلیفی مذاکرات ایران با دنیا و همینطور عاقبت FATF چالش‌هایی را برای بازرگانی ایران-افغانستان ایجاد کرده است.

به گفته تجار افغانستانی این مشکلات سبب شده، تجار افغانستانی تمایل پیدا کنند با ترکیه، تاجیکستان و ترکمنستان و مالزی و … کار کنند.

در همین رابطه با دو تاجر افغان گفت‌و گو کردیم. در مصاحبه نخست شیرآقا حبیبی به عنوان مدیر یک شرکت بازرگانی به سوالات انصاف نیوز در خصوص مشکلات پیش‌روی تجارت میان ایران و افغانستان پاسخ داده است و در مصاحبه دیگر ادیب نبی‌زاده از تجار با سابقه حوزه مواد نفتی و سوختی از مشکلات خود برای تجارت با ایران گفته است که در ادامه می‌خوانید:

هزینه تبادل پول با ایران زیاد است

شیرآقا حبیبی رئیس شرکت توسعه اقتصادی راه ابریشم در پاسخ به این سوال که «مهم‌ترین مسئله‌ی تجارت با ایران چیست؟» گفت: یکی از مشکلات اساسی، بحث برگشت ارز است.

وی در همین رابطه توضیح داد: در گذشته کارخانه‌های ایرانی از تجار افغانستانی دلار طلب می‌کردند. متاسفانه بعد از تحولات افغانستان، تمامی دلارهای افغانستان در بانک‌های دنیا منجمد شد.

حبیبی در پاسخ به این سوال که «آیا شرایط تحریمی ایران بر کیفیت تجارت آنها اثر گذاشته است یا نه؟» توضیح داد: بله. تجار افغانستانی به ازای هر دلار باید 600 تا هزار تومان هزینه اضافه بپردازند یا اینکه مجبور به تهاتر کالا هستند.

 وی اضافه کرد: وقتی این هزینه اضافه را در 50 هزار دلار محاسبه کنید حدود 30 میلون تومان خواهد شد که این عدد در شرایط بازار رقابتی بسیار زیاد است.

حبیبی در پاسخ به این سول انصاف نیوز که «تحولات اخیر افغانستان چه تاثیری بر آینده تجارت میان دو کشور خواهد گذاشت؟» گفت: برخی از مشکلات افغانستان در دولت قبلی هم وجود داشت. منتها در این دولت، نظام اداری و اقتصادی از بین رفته است و اکثر کشورها هنوز عمارت اسلامی را به رسمیت نشناخته‌اند.

وی اضافه کرد: مشکل بعدی بخشنامه‌ها هستند. بخشنامه‌های متعددی که یک روز صادرات رب گوجه فرنگی را ممنوع می‌کنند و روز دیگر تجارت آن را آزاد اعلام می‌کنند. تاجر بین‌اللملی نمی‌تواند در این فضا کار کند. تاجر باید در کشور مقصد برندی را جا بیاندازد و برای آن بازار ایجاد کند، نمی‌شود تاجر این حجم از زمان و انرژی را صرف کاری کند اما یک مرتبه صادرات آن کالا ممنوع شود.

حبیبی با بر شمردن مشکلات پیش روی تجار افغانستانی در بازرگانی با ایران گفت: کاغذ بازی ایران برای تاجران خسته کننده است.

وی اضافه کرد: ایرانی‌ها روی بحث بازاریابی و تحقیقات و مطالعه بازار کاری نمی‌کنند. ما از رقبا عقب افتاده‌ایم؛ رقبای ایران بسیار هوشمندانه و علمی و عملی کار می‌کنند. اشکال کار این است که واحدهای تولیدی ایران منتظر هستند تا خریدار به سمت آنها بیاید در حالیکه در بازار امروز جهان، این تولید کننده است که بازارهای جدید را پیدا می‌کند.

شیرآقا حبیبی در پاسخ به آخرین سوال انصاف نیوز که «اکنون کدام کشورها بیشترین حضور را در افغانستان دارند؟» گفت: نمی‌توانیم حضور ایران را نادیده بگیریم. اما ترکیه، اندونزی، روسیه و مالزی در تلاشند تا سهم خود را در بازار افغانستان افزایش دهند.

تجار افغانستانی از ایران فرار می‌کنند

ادیب نبی‌زاده از بازرگانان رسمی ایران و افغانستان، در گفت‌و گو با انصاف نیوز تبادلات پولی را مهمترین مشکل این تجارت دانست و گفت مشکل اصلی پول است.

ادیب نبی‌زاده در پاسخ به این سوال انصاف که «جدی‌ترین مساله پیش‌روی تجار افغانستانی چیست؟» گفت: نابسامانی بخشنامه‌ها و قوانین گمرکی از مشکلات جدی دو کشور ایران- فغانستان است. مثلا یک روز دولتی‌های افغانستان ناز می‌کنند و یک روز دولتی‌های ایران اذیت می‌کنند. وی در ادامه افزود: امینت راه‌ها نیز یکی از مشکلات بازرگانی ایران-افغانستان است.

وی در همین رابطه افزود: برخی کارخانه‌دارها و پالایشگاه‌های خصوصی مشکلاتی را برای تجار درست می‌کنند و دردسر ایجاد کردند؛ یعنی بعضا دولت به بهانه‌های مختلف جلوی صادرات کارخانه‌های پتروشیمی را می‌گیرد.

نبی زاده با اشاره به اینکه در برخی موارد دولت ایران معتقد است، کارخانه‌های ایرانی قوانین کالاهای صادرات ممنوع را رعایت نکرده‌اند، گفت: وقتی مجوز صادرات از کارخانه پتروشیمی گرفته می‌شود این سرمایه‌های تاجران افغان است که در ایران بلاتکلیف می‌ماند

این تاجر افغانستانی گفت: تجاری که با ایران کار می‌کنند همگی در حال فرار هستند. آنها علاقمند هستند به جای کار با ایران، با ترکمنستان و تاجیکستان کار کنند. این تصمیم‌گیری برای هر تاجری طبیعی است. وقتی دولت ایران، جوابگوی پول آنها نباشد، تاجر به طور قطع با کشوری تجارت می‌کند که امنیت پول او را حفظ کند.

ادیب نبی‌زاده تاکید کرد: دولت ایران باید به این مشکلات رسیدگی کند. اگر این فرد خلاف نکرده و اگر تاجری خوش نام بوده است و روزی 40 ماشین بارگیری می‌کرده، چرا باید ناگهان جلوی کار  او گرفته شود.

وی اضافه کرد: بزرگترین مشکل این است که کسی که دو میلیون دلارش به مدت یکسال در ایران گیر بیافتد صد درصد از این کشور فرار می‌کند. معلوم نیست کارخانه‌ای که روزی 40 ماشین بار می‌کند چرا دولت ناگهانی جلوی کار را می گیرد بدون آنکه تسویه کند.

این بازرگان افغانستانی در پاسخ به این سوال که کار با شرکت‌های دولتی چگونه است، گفت: شش ماه است که شرکت نفت بار نمی‌گذارد؛ وقتی دولت باری نمی‌گذارد، در عمل بازرگان را مجبور می کند که از کارخانه شخصی بار بخرد. در کارخانه‌های شخصی نیز هیچ ضمانتی برای امنیت پول نیست.

وی در پاسخ به این سوال که آیا مسائل تحریمی‌ ایران خللی در تبادلات بانکی و پولی این دو کشور به وجود آورده است، گفت: صد درصد مشکلاتی به وجود آمده است. ولی تا الان توانسته‌ایم با همکاری شرکت نفت و صرافان داخل دبی و ترکیه و افغانستان تحریم‌ها را دور بزنیم و به هر شکلی شده، پول را منتقل کنیم. الان چندان مشکل تبادل پولی نداریم بلکه مشکل بلاتکلیف ماندن پول‌ تجار افغانستانی در کارخانه‌های ایران است.

پیش از این نیز پیرمحمد ملازهی و وحید ظهوری حسینی کارشناس مسائل افغانستان به انصاف نیوز گفته بود که: تجار ما مشکل دارند. تجار ما سود آنی و فوری می‌خواهند به همین دلیل برنامه‌ریزی بلند مدت ندارند. ترک‌ها نگاه بلند مدت دارند و نمی‌خواهند بازار را به دیگران واگذار کنند.

وی در همین رابطه یاداور شده بود: دولت و بخش خصوصی باید فعال شود. دولت در بازار تامین انرژی و برق افغانستان فرصت سرمایه‌گذاری دارد. ایران می‌تواند در افغانستان پالایشگاه تبدیل نفت خام به بنزین تاسیس کند. ایران می‌تواند با راه‌اندازی نیروگاه بادی و خورشیدی در نواحی مرزی نیازهای انرژی افغانستان را تامین کند و با این کار افغانستان از نظر سیاسی و اقتصادی به ایران وابسته خواهد شد و روابطی پایدار شکل خواهد گرفت.

انتهای پیام