تواضع یا التماس؟

حجت‌الاسلام احمد حیدری در یادداشتی با عنوان ««تواضع رئیس جمهور در برابر پوتین» یا ذلّت و التماس؟» که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، درباره‌ی سفر رئیس دولت سیزدهم به روسیه نوشت:

سفر آقای رئیسی به عنوان رئیس جمهور کشور اسلامی ایران به روسیه و دیدار با رئیس جمهور آن کشور آقای «ولادیمیر پوتین»، حواشی بسیاری داشت و به برداشت قشر وسیعی از مردم، نشانه‌هایی از عدم عزت [یکی از ارکان سه‌گانه سیاست خارجی ایران یعنی عزت، حکمت و مصلحت] در این سفر مشاهده شد از جمله نبود پرچم ایران در مراسم استقبال در فرودگاه، عدم استقبال از ایشان حتی تا دم در سالن محل ملاقات، نشستن میزبان زودتر از میهمان و … و گفتن جمله «من در خدمت شما هستم» از جانب رئیس جمهور به آقای پوتین که معنای تواضع منفی، خود کوچک شماری و التماس در مقابل پوتین و … می‌داد. البته آقای رئیسی سابقه برخورد دیپلماتیک با سران کشورهای خارجی نداشته و تیم دیپلماتیک ایشان هم نشان داده که از قوت کافی برخوردار نیست. همچنین ایشان در برخوردها و سخنرانی‌ها متأسفانه از تسلط کافی برخوردار نیست و به همین جهت رفتارها و سخنانی «سوتی‌وار» از ایشان سر می‌‎زند که دستمایه طنز و … می‌شود که تأسف‌بار است. حاشیه‌های مذکور از سفر اخیر ایشان انعکاس گسترده یافته و اسباب طنز و نقد گردیده به گونه‌ای که امامان جمعه در نمازهای جمعه و … و دولتی‌ها از جمله معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما به توجیه این حاشیه‌ها پرداخته است که چند نکته در زمینه توجیه آقای معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور، قابل توجه است:

1. این که معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور برای توجیه یک رفتار غیرعزتمندانه ایشان به تلویزیون بیاید و توضیح دهد، نشان می‌دهد که به اقناع افکار عمومی اهمیت داده‌اند و این ارزشمند است و امید که تداوم یابد.
2. این حضور نشان می‌دهد نقدها نه یاوه‌گویی منافقان، ضدانقلاب، دشمن و استکبار جهانی بلکه نقد دلسوزانه مردم است و صحیح نیست که در مقام جوابگویی و توجیه، آیه قرآن خطاب به منافقان را تلاوت کنند که: «ذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَ يَلْعَبُوا»(زخرف/83)[آنان را رها كن تا در ياوه‌‏گويى خود فرو روند و بازى كنند].
3. ایشان و دیگر مقامات باید بدانند که «توجیه بد»، «عذر بدتر از گناه» است. ایشان جمله «در خدمت شما هستیم» را برخاسته از «زمینه فرهنگ ایرانی و تواضع یک ایرانی مؤمن» می‌شمارد حال آن که تواضع دینی و فرهنگ ایرانی، این را «تواضع منفی و ناپسند» می‌شمارد.
   تواضع آن است که اشتباه خود را بپذیریم و از توجیه آن خودداری ورزیم و سعی در اصلاح گفتار و رفتار خود داشته باشیم.
   تواضع آن است که با عمل به آیه «فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ»(آل عمران/159)[ از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه و در كار حکومت با آنان مشورت كن]، از خطای فرودستان درگذریم و با مهربانی و فروتنی، با آنان مواجه شویم و آنان را بلند کرده و در کنار خود در کارها شریک سازیم.
   تواضع آن است مردم را به عنوان «صاحبان اصلی کشور» پذیرفته و خود را خادمان آنان بشمریم و اجازه دهیم هر زمان ما را به خدمتگزاری نپسندیدند، به راحتی ما را کنار بگذارند.
   تواضع آن است که …
4. روسیه در مقام ابرقدرتی، خود را برتر از ایران می‌شمارد و رفتار آقای پوتین در مواجهه با آقای رئیسی، به خوبی متکبرانه بودن را نشان می‌داد و فروتنی در مقابل متکبر، نه نشانه «تواضع ممدوح و پسندیده» که نشانه «التماس و فروتنی ضعیف در برابر قوی» است که قطعا ناپسند می‌باشد. حتما جریان ابودجانه انصاری مدّنظر آقای رئیسی هست که وقتی با غرور و سربلندی در میدان جنگ قدم می‌زد، رسول خدا فرمود: «خداوند این گونه راه رفتن را جز در میدان جنگ با دشمن، دوست ندارد»(سیره ‌ابن هشام 3/ 66 و 67‌ و طبقات ابن سعد 3/‌ 420 و مجمع‌البیان‌ 2/ 826‌.). آقای رئیسی باید وقتی با رفتار مغرورانه و متکبرانه آقای پوتین مواجه شد، با رفتاری مغرورانه و به ظاهر متکبرانه او را سر جای خود می‌نشاند که دینداران به درستی گفته‌اند «التکبّر مع المتکبّر عبادة».

امید که دولتمردان در مقابل مردم و فرودستان به واقع متواضع باشند و با تواضع حقیقی در مقابل مردم، سخن ناصحان را بشنوند و به پشتیبانی این مردم در مواجهه مغرورانه با مغروران متکبر، آنان را سر جای خود بنشانند.

انتهای پیام