جنبه های غیر مذهبی روزه؛ مزایا و معایب

دکتر ویل کلاور نویسنده، عصب شناس، متخصص تغذیه و بناینگذار مدیترانه سلامت دز طی یادداشتی نوشت:

«بسیاری روزه گرفتن را تنها یک فریضه دینی می دانند، اما واقعا روزه به همینجا ختم می شود؟ در واقعا چنین نیست، این روزها علم ثابت کرده که روزه فواید فراوانی دارد. برای مثال بسیاری از رژیم های شناخته شده در خود قسمتی مانند زمان روزه داری دارند. اگر بخواهم یک نمونه برایتان مثال بزنم برنامه غذایی ( ۶:۱ ) است که در آن یک روز به طور کامل چیزی خورده نمی شود ( این تنها مثالی بود از به کار گیری روزه در برنامه های غذایی ). علم درباره فواید روزه گرفتن چه می گوید؟ بیایید بررسی کنیم که چه زمانی روزه داری خوب است و چه زمانی ممکن است آسیب برساند. آیا روزه گرفتن برایمان خوب است؟ مزایا و معایب ایده اینکه حذف غذا خوردن می تواند سالم باشد شاید در ابتدا متناقض به نظر برسد، چون غذاهای حاوی مواد مغذی هستند و شما به آنها نیاز دارید. جواب اینکه روزه می تواند سالم باشد یا خیر به بیش از مقدار کالری و اینکه چه زمانی غذا می خورید بستگی دارد. اینکه در چه شرایطی روزه می گیرید هم تاثیر بزرگی روی آن خواهد داشت. محدود شدن کالری بنجامین فرانکلین ( یکی از اولین بنیان گذاران ایالات متحده ) می گوید: برای بالا بردن طول عمرت، غذایت را کمتر کن. تحقیقات نشان داده کاهش مجموع کالری مصرفی در روز می تواند عمل برخی آنتی اکسیدان ها در کاهش عوامل بالا برنده سن در مغز و بدن را تقلید کند. به عبارت دیگر، یکی از قوی ترین شاخص های طول عمر غذایی که می خورید نیست بلکه مقدار غذایی است که می خورید. آنهایی که کمتر غذا می خورند بیشتر هم زندگی می کنند. با این حال اگر کاهش کالری دریافتی بیش از حد باشد و این کار به صورت مداوم ادامه پیدا کند بدن این شرایط را یک عامل استرس زا قلمداد می کند. پس قرار نیست خود را کاملا از غذا خوردن محروم کنیم. برای مثال اگر یک فرد دو روز چیزی نخورد دچار نشانه هایی مانند مقاومت به انسولین می شود و همین می تواند در برخی موارد منجر به دیابت شود. در کنار افزایش هورمون های استرس و مقاومت به انسولین، بدنتان می تواند به حالتی برود که به آن قحطی زدگی بدن می گویند، در این شرایط سوخت و ساز بدن کاهش پیدا می کند ( کمتر کالری می سوزانید ). حتی بدتر از این، ممکن است بدن چربی هایی که دارد را حفظ کند. روزه داری متناوب روزه داری متناوب یعنی مدتی روزه بگیرید و سپس مدتی استراحت کنید. در واقع نوعی رژیم غذایی به حساب می آید. محققان می گویند روزه داری متناوب می تواند برای بدن و وزنتان مفید باشد. در تحقیقی که روی روزه داری های دینی مانند رمضان صورت گرفت محققان متوجه شدند کسانی که اقدام به روزه داری در این ماه می کنند در واقع دچار هیچگونه مشکل متابولیک مربوط به محدود شدن کالری ها نمی شوند. آنچه دیگر تحقیقات درباره تاثیر روزه داری متناوب بدست آوردند: آیین ۲۱ روز روزه داری دانیل ( در این رسم فرد محصولات حیوانی و غذاهای حاوی مواد نگه دارنده را مصرف نمی کند ) باعث بهبود پارامترهای سلامت و کاهش خطر بیماری های قلبی می شود. روزه ارتدوکس یونانی نشان داده که می تواند باعث بهبود شاخص های LDL/HDL شود. روزه داری در طول ماه رمضان نشان داده که می تواند تاثیری مثبت روی سیستم ایمنی بدن بگذارد، و همچنین التهاب را پایین آورده و سطح کلسترول را بهبود ببخشد. مسلما به تحقیقات بیشتری نیاز است تا کاملا متوجه شد چرا روزه داری تاثیرات مثبتی روی سلامتمان دارد. موضوع فقط مقدار کالری یا عنصر مذهبی نیست، در موارد بالا روزه داری سالم چیزی است که در چارچوب ذهن نیز رخ می ده و باعث پاکی روحی، احساسی و فیزیکی است. ذهن و بدن با هم درگیر می شوند تا به نتیجه ای سالم برسند. در مقابل، روزه داری ناسالم یعنی فرد فقط روی محروم ساختن خود تمرکز کند، یعنی بدون برنامه ریزی فقط قصدش کاهش غیر هوشمندانه کالری ها باشد. ایـن شـرایط کرونایـی باعـث شـده همـه خونـه نشـین بشـیم و فرصـت خوبیـه کـه یـه تغییـر بـزرگ بدیـم و بـرای مهمونیا و عروسیای بعد از کرونا همه رو سوپرایز کنیم. کافیـه همیـن الان تصمیم بگیری که میخـوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه ارزوشو داشتی برسی! سخن پایانی روزه گرفتن به خودی خود برای شما بد یا خوب نیست. بستگی به این دارد که شما چگونه انجامش دهید. اگر می خواهید از روزه داری به عنوان یک رژیم سفت و سخت برای کاهش سریع وزن و مجازات خود برای پرخوری های قبلی استفاده کنید، بدن بر علیه تلاشتان عمل خواهد کرد. از سوی دیگر، اگر از روزه به عنوان ابزاری برای تمیز کردن فکر، بدن، و روح استفاده می کنید، راهنمایتان می شود. دلیلش هم این است که برنامه غذایی بیش از آن چیزی است که فقط می خورید.»

دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه تعدادی از نظر پزشکان بزرگ جهان درباره روزه داری در ماه مبارک رمضان را برای باشگاه خوانندگان مجله شبانه ارسال کرده که می خوانید
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،؛

دکتر ژان فرموزان در باره فواید روزه داری چنین می گوید:

در آغاز روزه داری، زبان باردار است، عرق بدن زیاد می شود، دهان بو می گیرد، گاه آب بینی را می افتد و همه، علامت شستشوی کامل بدن است. پس از سه، چهار روز، بو برطرف می شود، اسیداُوریک ادرار کاسته می شود و شخص احساس سبکی و خوشی خارق العاده ای می کند و در این حال اعضا هم استراحتی دارند.

دکتر کارلو آمریکایی در مورد فواید روزه می گوید:

روزه درمانی دراز مدت برای موارد زیر تجویز می شود:

1- فشار خون زیاد،2-تَصَلُّب شرائین که تازه آغاز شده،3-گرفتگی مجاری خون و لنف،4-آسم قلب،5-آنژین قلبی،6- سرطان خون،7- امراض عصبی،8-اختلالات دستگاه متابولیسم (چاقی، نِقرِس، ورم مفاصل، رماتیسم،9-امراض کبد،10- ورم کیسه صفرا،11-امراض معده و روده،12-یبوست مزمن،13-ورم لوزه مزمن،14-زکامهای حلق و بینی،15-زکامهای نای و نایژه،16-ناراحتی های کلیه و مثانه،17-امراض زنان (تورم لگن خاصره، اختلالان قائدگی، نازایی، یائسگی)،18- اگزما،19-دمل،20-کورک و کهیر،21-امراض چشمی مثل آب سبز،22-سر درد مزمن،23-افسردگی،24- ضعف جنسی،25-هیجان شدید،26-وسواس،27- نوالژی، مخصوصاً میگران،28- صعب العلاج،29- سرطان قبل از آشکار شدن

دکتر کارلو :

روزه ای که اسلام واجب کرده، بزرگترین ضامن سلامتی بدن است.

دکتر کارل (فیزیولوژیست بزرگ فرانسوی) می گوید:

لزوم روزه داری در تمام ادیان تأکید شده است. در روزه ابتدا گرسنگی و گاهی نوعی تحریک عصبی و بعد ضعف احساس می شود، ولی در عین حال کیفیات پوشیده ای که اهمیت زیادی دارند، به فعالیت می افتند و بالاخره تمام اعضا مواد خاص خود را برای نگهداری و تعادل محیط داخلی و قلب قربانی می کنند.

دکتر کودل پا فرانسوی می گوید:

5/4 بیماری ها از تخمیر غذا در روزه ها است که همه با روزه اصلاح می گردد.

دکتر بندیکت :

در این مدت (ایام روزه) در ترکیب خون، هیچگونه اخلاطی به هم نرسیده و آن نوری که در بعضی از روزه داران دیده می شود، یک حالت جوانی و نشاطی است که برای روزه داران رخ می دهد.

کلنل درورشا (روانشناس) :

روزه موجب حالت جزبه روحی می شود.

دکتر تومانیاس:

فایده بزرگ کم خوردن و پرهیز نمودن از غداها در یک مدت کوتاه، آن است که چون معده در طول مدت یازده ماه مرتب پر از غذا بوده و در مدت یک ماه روزه داری، مواد غذایی خود را دفع می کند و همین طور کبد، که برای حل و هضم غذا مجبور است دائماً صفرای خود را مصرف کند. در مدت سی روز ترشحات صفراوی را صرف حل کردن باقیمانده غذای جمع آوری شده خواهد کرد.دستگاه هاضمه در نتیجه کم خوردن غذا اندکی فراغت حاصل نموده و رفع خستگی می نماید. روزه یعنی کم خوردن و کم آشامیدن در مدت معینی از سال و این بهترین راه معالجه و حفظ تندرستی است که طب قدیم و جدید را از این حیث متوجه خود ساخته، مخصوصاً امراضی را که به آلات هاضمه به خصوص کلیه و کبد عارض می شود و توسط دارو نمی توان آنها را علاج کرد، روزه بخوبی معالجه می نماید.چنانچه بهترین داروها برای برطرف کردن سوء هاضمه روزه گرفتن است، مرض مخصوص کبد نیز که موجب یرقان می گردد، بهترین طریقه معالجه اش همانا روزه گرفتن است، چه آنکه ایجاد این مرض اغلب اوقات بواسطه خستگی کبد است، که در مواقع زیادی عمل و فعالیت نمی تواند صفرا را از خون بگیرد.

شهید دکتر پاک نژاد :

در ظرف مدت یک ماه روزه داری، آدمی دارنده یک بدن تازه تعمیر شده و آزاد گردیده و از قید و بند سموم رها شده است.

دکتر کلوخ (پزشک مشهور آمریکایی) :

سرطان از تماس زیاد میکروب های عفونی و سم های آنها با بدن پدید می آید، سرطان ابتدا دمل کوچکی است که در روده یا معده می روید، این دمل ها را می توانیم به آسانی با یکی دو هفته روزه، معالجه کنیم. معالجه کم خونی معمولی، سیلیس، مالاریا، کثافت و چرک ریه، دمل ها ی بسیار بد که بوسیله ترک غذا، ترک خورامهای گوشت دار ممکن می شود.

دکتر آلکسی سوفورین(پزشک روسی) :

تنها طریق برای قطع ریشه سرطان روزه است و بس.درمان از طریق روزه فائده ویژه ای در بیماری های کم خونی، ضعف روده ها، التهاب بسیط و مزمن، دمل های خارجی و داخلی، سل، نِقرس، بیماری های چشم، مرض قند، بیماری های جلدی، بیماری های کلیه، کبد، و اسکلیرور، روماتیسم، استسقا، نوراستنی، عرق النساء، خراز (ریختگی پوست) و بیماری های دیگر دارد.

دکتر اتوبو خنگر در کنگره پزشکی بغداد :

شخص روزه دار با سوزاندن رسوبات بیمارگونه و چربی های زائد بدن، کوره متابولیسم خود را می افروزد. در مدت پنجاه سال که از تأسیس کلینک اتوبوخنگر می گذرد، بیش از پنجاه هزار بیمار در این کلینیک، توسط روزه درمان شده امد.دانستن فلسفه احکام، سبب معرفت و شناخت بیشتر نسبت به دین می گردد و همین شناخت، باعث تقویت اعتقاد و ایمان انسان خواهد شد.

تذکر مهم: اگر هدف از روزه این باشد که مثلاً روزه بگیرد تا در چاقی و لاغریش اثر کند، و یا در قند و چربی خونش و … مؤثر واقع شود، این روزه نزد خداوند سبحان ذره ای ارزش و ثواب ندارد و چه بسا موجب خشم و غضب خداوند گردد و او را به عذاب الهی مبتلا سازد. بر همین اساس حضرت علی (ع) فرمودند: با اخلاص (عمل را فقط برای خشنودی خداوند انجام دادن) کارهای انسان نزد خداوند قبول می شود.(غررالحکم، ص 432).

بنابراین وظیفه یک فرد مسلمانی که می خواهد روزه بگیرد و یا عمل واجب و مستحبی را انجام دهد، آن است که بگوید:«خدایا! می دانم تو حکیمی و تمام دستوراتت برای خیر و سعادت ما است، و می دانم این عمل فوائد زیادی برای من و حتی جامعه دارد، ولی من این عمل را فقط برای رضایت و خشنودی تو انجام می دهم».و لازم نیست اینها را به زبان بگوید، بلکه در دلش چنین نیتی داشته باشد، کافی است.

کسانی که دلشان به حال مردم می سوزد و دوست دارند جوانان این مرز و بوم، جوانانی سالم از نظر روحی و جسمی باقی بمانند، راهی ندارند جز آنکه دلهای پاک جوانان را با دستورات حیاتبخش اسلام عزیز آشنا سازند و مسائل اسلام را با استدلال و منطق برای آنان بیان نمایند.

برادران و خواهران عزیر بدانند که آنچه درباره فلسفه احکام گفته می شود، قسمتی از علت احکام می باشد و الا ذهن ما توان درک حقیقت و تمام علت احکام را ندارد، زیرا علم ما در برابر علم بی نهایت خداوند علیم و ائمه اطهار (ع) نا چیز است. بر همین اساس،رسول گرامی اسلام (ص) می فرماید:«در روزه آنقدر فایده هست، که قابل شمارش نیست». (بحارالانوار، ج 93، ص 254) (کتاب فلسفه روزه).

وبلاگ دکتر کرمانی نوشت:

عوارض روزه داری ؛ در ماه رمضان بسیاری از مسلمانان روزه دار هستند و تا ساعتها از خوردن، نوشیدن، استعمال دخانیات و رابطه جنسی پرهیز می کنند. پژوهش ها نشان دادند به دلیل تغییر در ساعات غذا خوردن، نوع غذاها و مقدار دریافت مایعات افراد ممکن است تاثیرات مثبت و گاهی منفی را تجربه کنند. در این مقاله سعی داریم شما را با مشکلات سلامت در روزه داری آشنا کنیم. مشکلات و عوارض روزه داری در افراد سالم ۱- تعادل انرژی در طول ماه رمضان تعداد وعده های غذایی کمتر می شود و اگر مقدار انرژی دریافتی هم پایین باشد ممکن است فرد دچار کاهش وزن شود. بسیاری از پژوهش ها نشان دادند در طول ماه رمضان سوخت و ساز چربی ها، کربوهیدرات ها، پروتئین و هورمون تغییر می کند. نتایج بررسی ها نشان دادند سبک زندگی افراد در ماه رمضان در برخی سبب کاهش، افزایش و یا تثبیت وزن می شود. در حقیقت نقش هر فرد در مثبت یا منفی بودن تعادل انرژی اهمیت زیادی دارد. ۲- ایجاد تغییر در خلق و خو پژوهش های انجام شده بر روی خلق و خوی افراد در ماه رمضان نشان دادند بعضی افراد در این ماه دچار اضطراب، افزایش بی میلی و تحریک پذیری می شوند. نتایج شماری از پژوهش های کوچک نشان دادند در طول ماه رمضان عملکرد شناختی کمتر می شود. بخشی از این تغییرات خلق و خو به دلیل تغییر در برنامه شبانه روزی است. افراد عصر ها و شب ها فعال تر و دچار کم خوابی می شوند. همچنین محدود شدن مصرف تنباکو، کافئین و مایعات در این ماه سبب تغییراتی در افراد می شود. یکی دیگر از مشکلاتی که روزه داران ممکن است با آن مواجه شوند، سردرد است. سردرد در هنگام روزه داری به دلیل کم آب شدن بدن و یا کاهش گلوکز اتفاق می افتد. البته مواردی مانند کافئین و نیکوتین نیز تاثیرگذار هستند. افرادی دارای میگرن نیز هنگام روزه داری بیشتر در خطر حملات میگرنی قرار می گیرند. بنابراین باید قبل از روزه گرفتن حتما با پزشک خود مشورت کنند و در صورت دستور دکتر روزه نگیرند. ۳- تصادف و موارد اورژانسی در طول ماه رمضان برخی افراد دچار تغییرات خلق و خو و کاهش عملکرد شناختی می شوند که این موضوع سبب تصادفات جاده ای می شود. پژوهش ها نشان دادند آمار تصادف طی این ماه نسبت به ماه های گذشته ( البته به غیر از تعطیلات عید ) مقداری افزایش یافته است. بنابراین رانندگانی که در روزهای عادی، کاری چالش برانگیز دارند ممکن است در این ماه کارشان کمی سخت تر از قبل شود. ۴- مصرف داروها در ماه رمضان کسانی که به دلیل بیماری دارو مصرف می کنند باید با اجازه پزشک روزه بگیرند. مخصوصا کسانی که از داروهای زمان بندی شده استفاده می کنند. پژوهش ها نشان دادند در ماه رمضان درصد محدودی از افراد مصرف قرص ها را کنار می گذارند. پزشک ممکن است دوز یا زمان مصرف داروها را تغییر دهد. ۵- آسیب گرما هنگام کار برخی افراد که مشاغل فیزیکی سنگین دارند ممکن است در طول ماه رمضان دچار مشکلاتی نظیر از دست دادن شدید آب بدن شوند. در بررسی روی ۳۲ کارگر شرکت تولیدات شیمیایی مشخص شد این افراد تا پایان ماه رمضان حدود ۳٫۶ کیلو وزن کم کردند و دچار کاهش در بسیاری از پارامترهای بیوشیمیایی شدند. ۶- خانم های باردار کاهش انرژی یا دریافت مایعات در خانم های باردار سبب اختلال در رشد جنین می شود. بنابراین روزه گرفتن برای خانم های باردار توصیه نمی شود. عوارض روزه داری در افراد بیمار ۱- دیابت به دلیل رابطه بین روزه داری و هیپوگلیسمی ( کم شدن قند در خون ) افراد مبتلا به دیابت از آسیب پذیرترین گروه ها به حساب می آیند. با این حال پژوهش ها نشان دادند افراد دیابتی با تغذیه اصولی و توصیه ها پزشک می توانند روزه بگیرند و هم تاثیر مثبتی روی بهبود بیماری خود بگذارند. اما برخی از بیماران دیابتی به انسولین نیاز دارند و بدون اجازه پزشک نمی توانند روزه بگیرند. پزشک با دست کاری دوز داروهای مورد استفاده و تعیین وعده های غذایی کمک می کند بدون مشکل روزه بگیرید. ۲- بیماران قلبی عروقی برخی پژوهش ها ادعا می کنند روزه داری تاثیرات زیادی در کاهش ابتلا به بیماری های قلبی عروقی دارند. روزه داری در ماه رمضان سبب افزایش کلسترول خوب (HDL) و کاهش کلسترول بد ( LDL ) می شود. با این حال بهتر است قبل از هر کاری با پزشک خود مشورت کنید. ۳- زخم معده بررسی ها در رابطه با زخم معده و ماه رمضان نشان دادند تنها مقداری تشدید عوارض برای روزه داران مبتلا به این مشکل مشخص شده است. پزشک بر اساس شدت عوارض، روزه داری را برایتان جایز یا مانع می داند. ۴- سنگ کلیه در حالت عادی تغییری در افزایش یا کاهش سنگ کلیه در طول ماه رمضان دیده نشده است. برخی مناطق به دلیل وضعیت آب و هوایی مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستند. ۵- بیماران پیوند کلیه نخوردن آب در طول روزه داری و کم آبی بدن فشار را روی قابلیت های کلیه افزایش می دهد. با این حال پژوهش های انجام گرفته بر روی افرادی با موفقیت پیوند نشان دادند روزه داری تاثیر منفی روی آنها می گذارد. توجه داشته باشید کسانی که پیوند کلیه انجام دادند باید حداقل یک سال پس از انجام عمل روزه بگیرند. برای اینکه کاملا مطمئن شوید حتما با پزشک خود مشورت و سپس اقدام به روزه گرفتن کنید همچنین تا جای ممکن از کم آب شدن شدید بدنتان جلوگیری کنید.

روزه همچنین ممکن است شماره چشم را بیشتر کند.

انتهای پیام