استیضاح فاطمی امین هنوز پابرجاست
«جهانصنعت»- در حالی که دو ماه پیش استیضاح وزیر صمت با توافق دولت و مجلس برای ارائه لایحه تفکیک وزارت صمت و معرفی وزیر بازرگانی متوقف شد، هنوز خبری از لایحه تفکیک نیست و همچنان بر سر تفکیک یا احیای وزارت بازرگانی اختلافنظرهای زیادی وجود دارد. اما آنچه بسیار قابل تامل است اینکه مسوولان و سیاستمداران در حوزههای مختلف اظهارنظرهای متفاوتی را نیز در این باره مطرح میکنند که منجر به بلاتکلیفی نمایندگان مجلس و ابهام در این خصوص شده است. اخیرا معاون پارلمانی رییسجمهور اعلام کرد که با تفکیک وزارت صمت بار وزیر کمتر میشود؛ پس نیازی نیست که وزیر صمت را دوباره معرفی کنیم، ولی امضاکنندگان استیضاح میگویند حتی در لحظه آخر نیز از تعداد امضاهای استیضاح کاسته نشد و صرفا بنا به درخواست رییس مجلس و در جهت همکاری با دولت فقط یک فرصت دوماهه برای اصلاح این وزارتخانه به دولت دادیم. دیروز هم یکی از نمایندگان در اخطاری به رییس مجلس، درخواست کرد که از این موضوع رفع ابهام شود که قالیباف هم پاسخ داد و گفت: دو وزیر برای وزارت صمت معرفی خواهد شد.
رییس مجلس در تاریخ ۷ تیرماه از فرصت دوماهه مجلس به دولت برای ارسال لایحه به مجلس به منظور تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت و اصلاح ساختاری در این وزارتخانه خبر داد. قالیباف گفت که مجلس به این نتیجه رسید که باید استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت انجام شود. اما تا به امروز که پایان زمان رسیدگی به درخواست استیضاح است، این استیضاح همچنان ۱۷ امضا دارد. زمانی که درخواست استیضاح بالای ۱۰ نفر امضا داشته باشد قابل رسیدگی در صحن است، اما نیت مجلس اصلاح امور است.
وی در ادامه تاکید کرد: با صحبتی که با رییسجمهور و معاون اول ایشان و وزیر صنعت، معدن و تجارت داشتم آنها پذیرفتهاند که مشکل ساختاری در این وزارتخانه وجود دارد. در آخرین صحبتی که با رییسجمهور داشتم به این جمعبندی رسیدیم که نیازمند تجدیدنظر در ساختار این وزارتخانه بوده و باید این وزارتخانه به دو وزارت تبدیل شود و دو وزیر به مجلس معرفی شوند و قرار شد دولت به سرعت این موضوع را در قالب یک لایحه به مجلس ارائه کند. این در حالی است که با گذشت دو ماه از این موضوع نه از ارائه لایحهای به مجلس خبری هست و نه استیضاح وزیر صمت.
در این میان البته با وجود اینکه تشکیل وزارت بازرگانی میتواند منجر به تقویت و تجمیع ابزارهای نظارتی دولت بر بازار، کنترل موثرتر قیمتها، تسهیل تجارت و رونق تجارت خارجی، سیاستگذاری واحد و چابکی در امور بازرگانی و حمایت جدیتر از مصرفکننده شود اما همچنان توافقی بین مسوولان و کارشناسان در این خصوص ایجاد نشده و همچنان اظهارنظرهای متفاوتی در این باره ارائه میشود و حتی گفته میشود که کمیسیون صنایع به شدت با احیای وزارت بازرگانی مخالف است.
مخالفت کمیسیون صنایع با احیا
در این خصوص مهدی عسگری عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اخیرا با بیان اینکه احیای وزارت بازرگانی هزینهبر و زمانبر است، گفت: اکثریت کمیسیون صنایع با احیای وزارت بازرگانی مخالف هستند. وی افزود: نظر من این است که این مشکلات با تشکیل وزارتخانه جدید حل نمیشود چراکه این مسائل نشأت گرفته از تصمیماتی است که باعث بههمریختگی در حوزه تنظیم بازار شده، بنابراین تشکیل وزارت بازرگانی به نوعی فرافکنی و رد گم کردن از ریشههای اصلی است. وی همچنین معتقد است که تشکیل این وزارتخانه در شرایط فعلی به صلاح کشور نیست.
در این باره همچنین عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با بیان اینکه احیای وزارت بازرگانی مشکلات را برطرف نمیکند، گفت: اصلیترین راهکار رونق تولید و جلوگیری از تلاطمات قیمتی وحدت مدیریتی در تولید و توزیع است.
محمدرضا صباغیان بافقی اظهار کرد: عدهای نظر بر این دارند که این تلاطم قیمتی در بازار به دلیل عدم وجود وزارت بازرگانی است ولی بنده این دلیل را صحیح نمیدانم و تفکیک وزارت صمت را کاری اشتباه میدانم. در گذشته این راه رفته شد و وزارتی با عنوان وزارت بازرگانی وجود داشت اما متاسفانه کارساز نبود. عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس افزود: بنده از مخالفان تشکیل وزارت بازرگانی هستم اگر مجددا احیا شود، مشکلات را برطرف نخواهد کرد.
وی ادامه داد: مشکل اقتصادی ما کمبود نظارت، ضعف در مدیریت و تعارض منافع است لذا در این حوزه یک وزیر و معاون قدرتمند میخواهیم که مشکلات را حل کند. وی تصریح کرد: تشکیل یک وزارتخانه جدید و فراهم کردن ساختمان، تجهیزات و نیروی کافی نیازمند زمان است و زمان زیادی را میطلبد. در واقع در کنار زمانبر بودن تفکیک وزارت بازرگانی، این تفکیک هزینهبر نیز است و هزینه زیادی را برای کشور ایجاد میکند.
پیشنهاد انتقال وظایف صمت به وزارتخانههای دیگر
این نماینده مجلس اصلیترین راهکار رونق تولید و جلوگیری از تلاطمات قیمتی را وحدت مدیریتی در تولید و توزیع دانست و تاکید کرد: زمانی که وزارتخانهها ادغام شدند ما نیازمند یک متولی واحد بودیم. اکنون هم این نیاز وجود دارد چراکه تجارت و صادرات باید در کنار یکدیگر باشند. در واقع متولی واحد، تعامل میان این چند وزارتخانه را ایجاد میکند و مانع تداخل در امورات میشود. اصلیترین راهکار رونق تولید و جلوگیری از تلاطمات قیمتی وحدت مدیریتی در تولید و توزیع است.
وی ادامه داد: چاره این است که وزارت صمت بخشی از وظایفش را به وزارتخانههای دیگر محول کند. تمرکز در این موضوع بسیار مطلوبتر از تشکیل یک وزارتخانه جدید است؛ به عنوان مثال اکنون بخش نظارتی حوزه کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی محول شده است.
اما واقعیت این است که وزارت بازرگانی از دوازدهم تیر سال ۱۳۹۰ با وزارت صنایع و معادن ایران ادغام شده است و در این زمان ۱۱ساله که از ادغام میگذرد، روزبهروز وضعیت صنعت، بازار، تجارت، معدن و دیگر بخشهای مرتبط با این وزارتخانه آشفتهتر شده است. بنابراین بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که باید احیای وزارت بازرگانی هر چه زودتر در دستور کار قرار گیرد.
صحبتهایی که اشکال داشت
این در حالی است که با گذشت فرصت دوماهه به وزیر صمت، هنوز اقدام خاصی در این خصوص انجام نشده است. بر همین اساس لطفالله سیاهکلی در تذکری شفاهی در جلسه علنی دیروز مجلس گفت: معاون پارلمانی رییسجمهور در امور مجلس صحبتهایی داشتند که خیلی اشکال داشت. آقای حسینی برخلاف وعدهای که رییسجمهور داده بود که دو ماه به دولت برای استیضاح فرصت دهید که دو وزیر برای وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت بازرگانی به مجلس معرفی شوند، گفته که تنها یک وزیر به مجلس معرفی خواهد شد. وی در ادامه تاکید کرد: چرا اظهارات معاون پارلمانی رییسجمهور خلاف اظهارات شخص رییسجمهور است؟ چنین نگاهی تمسخر به کار کارشناسی مجلس است. استیضاح وزیر صمت هنوز پابرجاست و اگر دو وزیر به مجلس معرفی نشوند، قطعا دوباره دنبال خواهد شد.
در اینباره محمدباقر قالیباف رییس مجلس در رابطه با موضوع استیضاح وزیر صمت و مهلت مجلس به دولت عنوان کرد: حرف رییسجمهور همان نکتهای است که از تریبون مجلس به آن اشاره کردم. دیروز با آقای حسینی صحبت کردیم و او گفت آنچه من درباره وزارت صمت به رسانهها گفتم معرفی یک وزیر نبوده و تیتر مصاحبه این طور انتخاب شده است و بنا شد این صحبت اصلاح شود.
در مهلت مقرر تفکیک وزارتخانهها انجام خواهد شد
در این راستا نمایندگان مجلس نیز از موضع خود عقبنشینی نکردهاند و همچنان به دنبال استیضاح سیدرضا فاطمیامین وزیر صمت هستند. در همین خصوص محمدرضا دشتیاردکانی با اشاره به پایان مهلت دو ماهه به وزیر صمت پیرو استیضاح وی و توضیحات دولتمردان در زمینه ارائه لایحه تفکیک این وزارتخانه به مجلس گفت: در این بخش هماهنگیهایی بین ریاست مجلس و رییسجمهور صورت گرفت.
وی تاکید کرد: تعیین فرصت دو ماهه برای ارائه لایحه تفکیک وزارت صمت توافقاتی بود که انجام شد و این مساله قانونی نیست که بخواهیم دولت سر مهلت دو ماه آن را عملیاتی کند. عضو هیات رییسه مجلس تاکید کرد: در مهلت مقرر تفکیک وزارتخانهها با توجه به توافقاتی که صورت گرفته انجام خواهد شد.
مجلس و دولت باید نشست مشترک داشته باشند
همچنین در همین زمینه سیدمحمدرضا میرتاجالدینی با بیان اینکه اطلاعی از انصراف نمایندگان از استیضاح وزیر صمت ندارد، بیان کرد: با این حال در خصوص تفکیک وزارت صمت دیدگاههایی وجود دارد.
این نماینده مجلس تاکید کرد: یک نظر بر این اساس است که دولت لایحه بدهد که موافقت خود را در این زمینه اعلام کرده است، چراکه پیشتر طرحی در این زمینه در مجلس تصویب شده بود و مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفت لذا باید اینجا بین مجلس و دولت یک نشست کارشناسی و مشترک برای هماهنگی و تصمیمگیری در این بخش صورت بگیرد.
نایبرییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در ادامه بیان کرد: فرصت دوماه تمام شده اما این هماهنگی هنوز مدنظر قرار نگرفته است. البته این احتمال هم وجود دارد طرح مجلس که از گذشته مدنظر بوده و به ایجاد وزارت بازرگانی میپرداخت، مدنظر قرار گیرد.
لایحه تفکیک ارائه نشود، سراغ استیضاح میرویم
با این حال پیشتر صدیف بدری با بیان اینکه دولت هنوز لایحه تفکیک وزارت صمت را به مجلس ارائه نکرده است، گفت: ما همچنان به قول و وعده رییسجمهور مبنی بر ارائه لایحه تفکیک وزارت صمت احترام قائل هستیم. عضو کمیسیون عمران مجلس بیان کرد: اگر لایحه تفکیک وزارت صمت به مجلس ارائه نشود، روی حرفمان خواهیم ماند و استیضاح وزیر صمت را مطرح خواهیم کرد.
این نماینده مجلس در ارزیابی خود پیرو تفکیک وزارت صمت اظهار کرد: دولت یا فرد مناسبی را برای مدیریت این وزارتخانه پیدا نمیکند و یا نمیخواهد این مساله عملیاتی شود با این حال باید در این بخش تعیینتکلیف شود، چراکه شرایط فعلی جوابگوی نیازها نیست.
لایحهای برای فرار از استیضاح
همچنین جلال رشیدیکوچی با اشاره به تفکیک وزارت صمت اظهار کرد: تفکیک وزارت صمت ابعاد اقتصادی قوی دارد، اما این موضوع در زمانی مطرح شد که بیشتر برای فرار از استیضاح فاطمیامین بود.
این نماینده مجلس بیان کرد: اگر دولت لایحه جداسازی وزارت صمت را در زمان مقرر به مجلس ارائه ندهد، موضوع استیضاح فاطمیامین مجددا مطرح خواهد شد، چراکه تقاضای این استیضاح از دستور کار مجلس خارج نشده است. لذا دولت تقاضا داشت که مجلس دست نگه دارد تا وزارت صمت تفکیک شود که مجلس هم به خواسته دولت جامع عمل پوشاند. نماینده مردم مرودشت در مجلس بیان کرد: هنوز از جزئیات این لایحه خبری نیست و دولت موضوعی را مطرح نکرده است. این نماینده مجلس تاکید کرد: البته زمان دولت در زمینه ارائه این لایحه به صحن مجلس تمام شده است و باید این لایحه تاکنون به مجلس ارائه میشد.
وی با بیان اینکه وزارت صمت یکی از وزارتخانههای کلیدی قلمداد میشود، تاکید کرد: متاسفانه عملکرد این وزارتخانه آنطور که باید مثبت نیست و البته شاید ادغامش کار اشتباهی بود که در حال حاضر تلاش میشود تا جداسازی شود.
این نماینده مجلس تصریح کرد: به اعتقاد بنده این وزارتخانه باید تفکیک شود و البته زمانی که این موضوع در دولت روحانی مطرح شد، موافق بودم. البته یک عدهای هم بودند که در دولت آقای روحانی مخالف این موضوع بودند و در دولت رییسی موافق شدند و معلوم نیست که چرا تغییر رویه دادند.
لازم به ذکر است سخنگو و رییس شورای اطلاعرسانی دولت در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سرنوشت تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت به کجا رسیده است و آیا وزرای جدید بازرگانی و صمت هم انتخاب شدهاند یا خیر؟ گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت موضوع بحث نیست و وزارت صنعت، معدن و تجارت به جای خود باقی است و در اینجا بحث تشکیل وزارتخانه جدید بازرگانی مطرح است؛ یعنی بهشیوه سابق که قبل از ادغام وزارت بازرگانی بوده است، برگردیم و آن هم بحث دولت نیست و توسط مجلس مطرح شده است.
بهادریجهرمی افزود: مجلس طرحی را از مجلس گذشته در دستور کار خود قرار داده و تصویب شده بود و با دولت مکاتبه و نظرخواهی صورت گرفت که نظر دولت چیست، بنابراین یک روال در طرحهای جاری مجلس است و دولت اظهارنظر میکند که نظرش نسبت به کلیات موافق یا مخالف است. وی خاطرنشان کرد: دولت رسما نسبت به کلیات طرح موافقت کرده است، بنابراین یک سوال و یک جواب وجود داشت که داده شد و این موضوع در مجلس در حال رسیدگی است و باید همه منتظر بمانند، مجلس نسبت به وزارت بازرگانی تصمیمگیری کند که آیا وزارتخانه جدیدی ایجاد شود یا خیر؟!
انتهای پیام