رحمانیان: رسانه‌ها آچمز شده‌اند!

در ادامه‌ی مصاحبه‌هایی که انصاف نیوز با فعالان رسانه‌ای مختلف پیرامون حوادث اخیر و بایدها و نبایدهای رسانه‌ای در چنین بزنگاه هایی داشته با مهدی رحمانیان، مدیر مسئول روزنامه‌ی شرق، نیز برای قیاس نظرات مختلف گفت‌وگویی با همان سوال‌ها داشتیم.

انصاف نیوز – ارزیابی شما از رفتار رسانه‌های داخلی در زمان‌های بحرانی از جمله هفته‌ی گذشته چیست؟

میان رسانه‌ها و صاحبان قدرت از هر دو طرف یک بی‌اعتمادی‌ وجود دارد؛ این بی‌‎اعتمادی فاصله‌ای ایجاد کرده که به‌نظر من تا مدت‌ها پر نخواهد شد. مهم‌ترین محصول این عدم اعتماد این بوده که مرجعیت از رسانه‌های داخلی گرفته شده و به رسانه‌های خارج از کشور داده شده است. اگر رسانه‌های فارسی‌زبان را رصد کرده باشید حتما دید‌ه‌‎اید که در بزنگاه‌های کشور مثل همین حادثه‌ی اخیر چه جولانی می‌‎‌دهند. بخش عظیمی از آن هم پروپاگاندا و خلاف واقع بود.

رسانه‌های داخلی مرجعیت خود را از دست داده‌اند و مردم هم اعتمادشان را نسبت به صداقت رسانه‌های داخلی از دست داده‌اند بنابراین به رسانه‌های بیرون از مرزها گرایش پیدا می‌‎کنند. فرزند نامیمون عدم اعتماد بین صاحبان قدرت و رسانه‌های داخلی همین بود که مرجعیت از رسانه‌های داخلی گرفته شد و به رسانه‌های بیرون از مرز داده شد. این مسئله‌ای است که حاکمیت باید به آن فکر کند و آن را حل کند.

سال 96 یا 98 در جریان اعتراضاتی شبیه به همین که ما امروز با آن درگیر هستیم، صداوسیما تعداد کشته شده‌ها را اعلام کرد و مرجع خبر شد. هر رسانه‌ای چه داخلی چه خارجی وقتی می‌خواست تعداد را نقل کند به آمار صدا و سیما ارجاع می‌داد و این خیلی خوب بود. هرچند که من بعدا از یکی از مسئولان صدا و سیما پرسیدم گفت که بعدا به‌خاطر آن تحت فشار قرار گرفته‌اند.

وقتی ما مواجهه‌ی شفاف و واقع بینانه با واقعیت نداریم نتایجی که به دست می‌آید دیگر نتایج دلخواه ما الزاما نیست.

انصاف نیوز – اینکه رسانه‌ها تمام واقعیت را به مردم نشان نمی‌‎دهند متاثر از همان فاصله‌ای است که با حکومت دارند؟

رسانه‌ها اصلا آزادی بیان تمام حقیت را ندارند. البته که من معتقد نیستم که تمام واقعیت در رابطه با هر موضوعی باید گفته شود؛ مهم‌‎ترین مسئله‌ای که وجود دارد این است که یک رسانه نباید به مردم و مخاطب دروغ بگوید. طبیعی است که تمام ابعاد یک حادثه را نمی‌توان گفت و بستگی به موضوع آن دارد. صد البته که در این موضوع اخیر اتفاقا بحثی نبود که نشود گفت. اگر روز اول خود پلیس پیش‎قدم می‌شد، اطلاع‌رسانی می‌کرد، ماموری که خطا کرده بود با او برخورد می‌شد و عذرخواهی می‌کرد به‌نظر من موضوع به راحتی قابل حل کردن بود ولی این کار را نکرد و اتفاقات بعد افتاد.

بنابراین من فکر می‌کنم رسالت اصلی رسانه‌ها این است که حقیقت را بگویند؛ یک رسانه حق دروغگویی ندارد اما می‌تواند بنابر مصالح بزرگتری تمام حقیقت را نگوید. سرمایه‌ی اصلی رسانه اعتماد مخاطبانش است و اعتماد هم از صداقت می‌‎آید؛ یک دروغ می‌تواند تمام اعتماد مخاطب را از بین ببرد.

انصاف نیوز – بایدها و نبایدهایی که برای رسانه‌ها در زمان‌های بحرانی قائل هستید چه مواردی هستند؟

همین‌هایی که گفتم؛ نخ تسبیح هر رسانه‌‎ای راستگویی است.

انصاف نیوز – عملكرد رسانه‌های فارسی زبان خارجی را در بحران‌های كشور چگونه می‌بینید؟

حساسیتی كه روی رسانه‌های داخلی وجود دارد روی رسانه‌های خارجی وجود ندارد. بعضی از آن‎ها گویی یک بشكه‌ی نفت در اختیار آن‎ها است و به محض اینکه آتش یک بحران می‌خواهد فروکش کند این‎ها با همان بشکه‌ی نفتی که در اختیار دارند باعث شعله‌ورتر شدن می‌‎شوند. این‎ها دنبال حل چالش نیستند اصلا چالش برای این‎ها آورده دارد. هر چقدر فاجعه عظیم‌‎تر باشد برای این‎ها دلچسب‌تر است. این رسانه‌های داخلی هستند که آرامش کشور برایشان مهم است.

انصاف نیوز – باتوجه به شرایطی که وجود دارد برای بهتر کردن شرایط رسانه ها باتوجه به فشارهایی که وجود دارد چه می‌توان کرد؟

دست رسانه‌ها نیست! متاسفانه در کشور ما N مرجع وجود دارد که با رسانه در ارتباط است و هرکس فکر می‎‌کند تنها جایی که متوجه موضوع است هم اوست. نوع کنش و واکنش‌هایی هم که صورت می‌‎گیرد چندان ربطی به واقعیت‌های روی زمین رسانه ندارد.

رسانه‌ها به نوعی آچمز شده‌اند! اینطور نیست که رسانه‌ها بتوانند چند حرکت انجام دهند حالا ما بگوییم کدام حرکت بهترین است. تا زمانی که همان امر دوسویه بین صاحبان قدرت و رسانه‌ها درست نشود زیاد نمی‌توان انتظار معجزه داشت.

انصاف نیوز – نگاه دستگاه های مختلف نسبت به اطلاع رسانی در زمان بحران‌هایی مثل هفته‌ی گذشته را چطور می‌بینید؟

رسانه‌های ما عمدتا تحت نظارت کسانی هستند که غیرکارشناس‌اند و اشرافی به این حوزه ندارند و همین باعث می‌شود مطالبات و دستورات‌شان غیرواقع بینانه و خارج از قاعده باشد. بهتر است همه‌ی این دستگاه‌های موازی که اتفاقا همه خود را محق برای نظارت بر رسانه می‌دانند یک‌کاسه شوند و از این موازی‌کاری خارج شوند.

انصاف نیوز – نگاه نظارتی که دارند به‌نظر شما درست است؟ به شرایط بحرانی دامن نمی‌زند؟

نگاه نظارتی‌ که هست رسانه‌ها را به رکود می‌کشاند و به جای اینکه رسانه فعال مایشا باشد خود رسانه نیز ناظر می‌شود و دیگر هیچ اثری در کنش و واکنش‌هایی که در روابط اتفاق می‌افتد نخواهد داشت.

انتهای پیام