بايگاني وعده «يك ميليون شغل در هر سال»

روزنامه اعتماد نوشت: كمتر از دوماه پس از اعلام موفقيت دولت در كاهش ۰.۷ درصدي نرخ بيكاري، گزارش جديد مركز آمار نشان مي‌دهد نرخ بيكاري با رسيدن به ۹.۷ درصد در زمستان ۱۴۰۱ نسبت به سه ماه پيشين خود ۱.۵ درصد و نسبت به زمستان 1400 رقم ۰.۳ درصد افزايش يافته است. اين آمارها نشان مي‌دهد كه علاوه بر نوعي «ركوردشكني در نرخ بيكاري» وعده بزرگ «ايجاد يك ميليون شغل» نيز به صف «وعده‌هاي پيشين» پيوسته است. به عبارت ديگر، از وعده ايجاد يك ميليون شغل در يكسال، صرفا ۲۶ درصد آن تحقق يافته است؛ يعني 262 هزار و 716 نفر به جمعيت شاغل اضافه شده است؛ عددي كه حتي كمتر از افراد جوياي كار جديد است. معني نرخ بيكاري زمستان سال گذشته اين است كه به‌طور تقريبي 10 درصد از جمعيت فعال كشور – جمعيتي كه مي‌تواند كار كند و ارزش افزوده ايجاد كند- بيكار بوده‌اند. 

ركورد بيكاري سه سال اخير
وعده ايجاد يك ميليون شغل در پايان هر سال از دولت سيزدهم در حالي محقق نشد كه در پايان سال 1401 نيز بيش از 2.5 ميليون نفر به خيل بيكاران ايران اضافه شده است. در تابستان و پاييز سال گذشته، نرخ بيكاري روندي نزولي داشت و حتي در كانال 8 درصدي (به گفته مركز آمار) حركت مي‌كرد. اما در پايان سال گذشته، نرخ بيكاري در آستانه دو رقمي شدن قرار گرفته است. پيش از اين، در زمستان 1399 نرخ بيكاري به 9.7 درصد رسيده بود و از اين نظر مي‌توان گفت كه ركورد سه ساله نرخ بيكاري شكسته شده است.

مشاركت اقتصادي پايين آمد
مطابق تعاريف موجود نرخ مشاركت اقتصادي از تقسيم نسبت جمعيت فعال (شاغل و بيكار) 15 ساله و بيشتر به جمعيت در سن كار، 15 ساله و بيشتر به دست مي‌آيد. با اين تعريف محصلان، خانه‌داران و دارندگان درآمد بدون كار، چنانچه شاغل يا بيكار نيز بوده‌اند، فعال اقتصادي محسوب مي‌شوند. ضمن اينكه نرخ مشاركت اقتصادي به متغيرهايي چون جمعيت فعال و جمعيت در سن كار كه در دل خود جمعيت غيرفعال را نهفته دارد، وابسته است.  آمارهاي تازه نشان مي‌دهد نرخ مشاركت اقتصادي در زمستان سال قبل روندي كاهشي پيدا كرده است. چنانكه نرخ مشاركت اقتصادي در پايان سال به 40.5 درصد رسيده كه پايين‌ترين سطح اين شاخص در سال گذشته است. 
نرخ مشاركت اقتصادي از تابستان 1399 كه در اعدادي بالاتر از 41.5 درصد سير مي‌كرد تاكنون كه نزديك به سه سال مي‌گذرد، در يك شيب كاهشي حركت كرده است. در بهار سال 1400 نرخ مشاركت اقتصادي 41.4 درصد بوده. در تابستان به 41.1 درصد رسيده و در پاييز 40.9 درصد را ثبت كرده و در زمستان به 40.4 درصد كاهش پيدا كرده است. نرخ مشاركت اقتصادي پس از آن دوباره رو به بالا رفته و خود را به سطح 41 درصد در پاييز سال گذشته رسانده، اما دوباره در زمستان پارسال كاهش پيدا كرده و همان‌گونه كه گفته شد به 40.5 درصد رسيده است.  براي پي بردن به ميزان ناچيز بودن اين اعداد فقط كافي است به آمار مشابه در همين كشورهاي همسايه ايران نگاهي بيندازيد. به‌طور مثال نرخ مشاركت اقتصادي در سال 2020 در قطر 86 درصد بوده. اين عدد در جمهوري آذربايجان 63 درصد و تركيه 50 درصد بوده است. البته در كشورهايي مانند چين با نرخ مشاركت 67 درصد و ويتنام يا آنگولا با 76 و 75 درصد، اين ارقام بسيار بالاتر هم هست.

بيكاري زنان بيشتر از مردان
 آمار تازه نشان مي‌دهد كه در زمستان سال گذشته، سهم زنان در اشتغال بيشتر از مردان بوده است. اما نكته جالب‌تر اينكه، نرخ بيكاري در زنان در سن كار بسيار بالاتر از مردان است.  در اين بازه زماني، 126هزار و 903 نفر از مردان 15 سال به بالا شغل پيدا كرده‌اند و تعداد زنان نيز 135هزار و 813 نفر بوده. مقايسه‌ها حاكي از اين است كه اشتغال مردان 3 دهم درصد كاهش و اشتغال زنان 3دهم درصد افزايش نسبت به زمستان سال گذشته داشته است. اما در عين حال، نرخ بيكاري زنان 15 سال به بالا در زمستان سال گذشته 8 دهم درصد و نرخ بيكاري مردان 1 دهم درصد بوده است. حتي در بخش بيكاري فارغ‌التحصيلان دانشگاهي نيز اين موضوع ديده مي‌شود و تعداد زنان فارغ‌التحصيل دانشگاهي كه بيكار بوده‌اند از مردان بيشتر است. 

كردستان در صدر بيكاري
آمار تازه ارايه‌شده از وضعيت بيكاري در زمستان سال گذشته نشان مي‌دهد كه در 12 استان كشور نرخ بيكاري در بازه يكساله دو رقمي شده است. در زمستان سال گذشته نسبت به زمستان 1400 در استان‌هاي آذربايجان غربي، اردبيل، البرز، چهارمحال‌وبختياري، خوزستان، سيستان و بلوچستان، كردستان، كرمانشاه، گيلان، لرستان، هرمزگان و همدان نرخ بيكاري دو رقمي شده است. همچنين در 15 استان نسبت به زمستان 1400 شرايط بيكاري وخيم‌تر و در 16 استان بهتر شده است.  ركورددار نرخ بيكاري در استان‌ها نيز كردستان بوده و نرخ بيكاري در اين استان با رشد 3.8 واحد درصدي از 16.7 درصد در زمستان سال 1400 به 20.5 درصد در زمستان سال 1401 رسيده است. استان‌هاي همدان، استان سيستان و بلوچستان و گلستان در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند.  البته شرايط در بسياري از استان‌ها از اين بهتر نيست. در استان چهارمحال‌وبختياري نرخ بيكاري از 12.4 درصد طي سال 1400 به 13.5 درصد در سال 1401 رسيده. يا در خراسان رضوي نرخ بيكاري از 6.8 درصد در زمستان 1400، به 9.4 درصد در زمستان پارسال رشد كرده. يا در استان همدان كه نرخ بيكاري ظرف يكسال نزديك به 4 درصد رشد كرده و از 8.5 درصد به 12.3 درصد رسيده است. 

انتهای پیام