معماي تعطيلات؛ گرماي هوا، كمبود برق يا گراني حامل‌هاي انرژي؟
اعتماد نوشت:
همزمان با اعلام تعطيلات 2 روزه در ايران، رمزگشايي از اين نكته كه دولت چرا در اين بازه زماني، حكم به تعطيلي روزهاي چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته داده در افكار عمومي ايرانيان آغاز شد. دولت ابتدا اعلام كرد با توجه به درخواست وزارت بهداشت تصميم گرفته براي جلوگيري از گرمازدگي شهروندان، دو روز را در سراسر كشور تعطيل اعلام كند. اما در ادامه پاي شايعات ديگري ازجمله كمبود برق، مشكل تعطيلي نيروگاه‌هاي برق، تصميم‌سازي‌هاي اجرايي در زمينه تغيير حامل‌هاي انرژي، جلوگيري از افزايش انتظارات تورمي و… هم به ميان اين منازعه باز شد. ابهامات اين تعطيلات غيرمترقبه به اندازه‌اي گسترش پيدا كرد كه حتي توجه نيويورك تايمز را هم به خود جلب كرد. نيويورك تايمز نوشت: «هنگامي كه دولت ايران اعلام كرد به دليل گرماي «بي‌سابقه» و به منظور صرفه‌جويي در مصرف انرژي و همچنين حفظ سلامتي مردم، كل كشور از روز چهارشنبه به مدت دو روز تعطيل است، شهروندان و كارشناسان به سرعت دليل ناگفته ديگري را علت تعطيلات دانستند.»
در كشاكش اين شايعات اما هرگز ارگان‌ها و نهادهاي دولتي، تصوير شفافي از چرايي اين تصميم ارايه نكردند. غيرمترقبه بودن اين تعطيلات به اندازه‌اي وسعت پيدا كرد كه حتي صداي انتقاد برخي چهره‌هاي اصولگرا را هم به آسمان بلند كرد ازجمله سيدمصطفي ميرسليم نماينده خبرساز تهران در مجلس اين‌بار از در نقد دولت سيزدهم وارد شد و با انتشار توييتي هر روز تعطيلي را معادل كاهش نيم درصد توليد ناخالص داخلي ايرانيان برآورد كرد و به اين دليل دولت رييسي را نواخت.
سياست سكوت و ابهام دولت
سياست دولت در مواجهه با همه اين انتقادات، سياست سكوت و ابهام توامان بود. سخنگوي وزارت بهداشت ايران طي بيانيه‌اي اعلام كرد كه «در ۲ تا ۳ هفته اخير ۱۰درصد افزايش تعداد بيماران قلبي و فشارخوني داشته و به شهروندان توصيه شده كه در معرض هواي گرم قرار نگيرند.» اما در برابر چنين استدلال دولتمردان بسياري از تحليلگران اعلام كردند اگر واقعا تعطيلات كشور به دليل گرماي هوا بوده است، چرا دولت اقدام به تعطيلي سراسري (حتي در استان‌هاي خنك كشور) كرده است. بسياري از استان‌هاي ايران مانند آذربايجان‌هاي شرقي و غربي، اردبيل، چهارمحال و بختياري و… از دماي مناسبي برخوردارند و تعطيلي اين شهرها به دليل گرماي هوا چندان منطقي به نظر نمي‌رسيد! از سوي ديگر اين ابهام نيز شكل گرفت كه اگر دماي هوا طي روزها و هفته‌هاي آتي به همين منوال باشد، آيا دولت باز هم تعطيلات سراسري اعلام خواهد كرد؟ با گسترش چنين استدلال‌هايي بود كه آرام آرام زمزمه‌هاي ديگري در فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي طنين‌انداز شد. برخي تحليلگران با اشاره به اينكه بهرام عين‌اللهي وزير بهداشت درخواست تعطيلي شهرهايي با درجه هواي بالاي 40درصد را مطرح كرده بود، دليل واقعي تعطيلات را موضوعات متفاوتي ارزيابي كردند.
موضوع كمبود برق، گزاره مهم ديگري بود كه دليل اين تعطيلات عنوان شد. اين گزاره با توجه به اينكه اقتصاد ايران به دليل تحريم‌ها قادر به سرمايه‌گذاري در زيرساخت‌هاي انرژي نبوده، جدي‌تر گسترش پيدا كرد. اما سخنگوي شركت دولتي برق ايران، با تكذيب اينكه تعطيلي به دليل كمبود برق بوده است، اعلام كرد: «نيروگاه‌هاي كشور ظرفيت كافي دارند.» ساعاتي پس از اين تكذيبيه علي بهادري جهرمي، سخنگوي دولت سيزدهم هم با انتشار پستي در توييتر نوشت: «باتوجه به گرماي بي‌سابقه، هيات دولت با پيشنهاد وزارت بهداشت براي تعطيلي سراسري موافقت كرده است.» اظهارات اين چهره‌هاي دولتي در حالي رسانه‌اي شد كه بسياري از كارگران صنايع، پالايشگاه‌ها و پتروشيمي‌هاي جنوب كشور در گرماي بالاي 50 درجه در عسلويه و… مشغول فعاليت بودند و از تعطيلات برخوردار نشدند. براساس ماده 7 قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هوا، در مواقعي كه شرايط هوا در خوزستان بحراني مي‌شود، معاونت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي دانشگاه جندي شاپور اهواز بايد شرايط تعطيلي را به مقامات عالي استان گزارش دهد، اما اين ساز و كار دنبال نشد.
نگراني از تغيير نرخ حامل‌هاي انرژي
در شرايطي كه افكار عمومي ايرانيان در انتظار دريافت استدلال منطقي‌تري از سوي دولتمردان بودند، زمزمه‌هايي در شبكه‌هاي اجتماعي شكل گرفت كه دولت با هدف تغيير حامل‌هاي انرژي راي به تعطيلي دو روزه داده است. اين زمزمه‌ها زماني جدي‌تر شد كه وزير نفت چهارشنبه پس از پايان نشست هيات دولت از آغاز ادغام كارت سوخت با كارت بانكي خبر داد. جواد اوجي، وزير نفت گفت: ادغام كارت‌هاي سوخت با كارت‌هاي بانكي به صورت پايلوت در يكي از جايگاه‌هاي پمپ بنزين در حال آزمايش است. مردم نگران هستند كه با پايان تعطيلات شاهد برخي تصميم‌سازي‌هاي بنيادين در حوزه‌هاي اقتصادي و راهبردي باشند. بايد ديد طي روزهاي آتي از معماي تعطيلات اخير در ايران رمزگشايي مي‌شود يا اينكه اين ابهام همچنان نامكشوف باقي خواهد ماند؟ مهم‌تر از اين پرسش اگر طي روزهاي آينده دوباره درجه هوا گرم‌تر شود، دولت راي به تعطيلات مي‌دهد يا نه؟
انتهای پیام
