متن و حاشیه مصاحبه شبکه خبر با محسن هاشمی رفسنجانی: از قطع کردن حرف ها او توسط مجری تا توصیه ها و تحلیل ها درباره انتخابات
فیلم کامل مصاحبه برنامه صف اول با محسن هاشمی رفسنجانی در آستانه انتخابات مجلس و همچنین کلیپ های منتخب از این برنامه را می توانید در ادامه ملاحظه کنید. هر کدام از رسانه های اصولگرا نیز گزارشی از این مصاحبه تهیه کرده اند. و همچنین متن کامل مصاحبه در ادامه می آید.
ویدیوی کامل مصاحبه را می‌توانید در ادامه ببینید.
ویدویی از رفتار عجیب مجری تلویزیون در برنامه صف اول در برابر پاسخ‌های محسن هاشمی رفسنجانی را ببینید. منبع: چندثانیه
محسن هاشمی گفت: ساختار فعلی انتخابات باید تغییر کند تا مشارکت بالا برود. ۴۰ سال قبل مرحوم هاشمی رفسنجانی توسط آیت الله جنتی تایید صلاحیت شدند و اخیرا همین ایت الله جنتی با ۱۰۰ سال سن دوباره برای ریاست شورای نگهبان منصوب شدند. خود همین عدم تغییر باعث می‌شود مشارکت کم شود. / عصر ایران
متن کامل مصاحبه را که توسط خبرگزاری صدا و سیما پیاده شده است را می خوانید:
مجری: یکی از راهبرد‌های چهارگانه‌ای که رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره انتخابات بر آن تاکید داشتند موضوع و امر رقابت است و تحقق این امر به حضور افراد از گروه‌ها و احزاب مختلف بستگی دارد. می‌خواهیم در مورد مباحث مختلف انتخابات مجلس شورای اسلامی و موضوع مهم رقابت صحبت کنیم. در ابتدا بفرمایید مجلس در اداره کشور چه جایگاه و نقشی دارد؟
آقای مهندس محسن هاشمی رفسنجانی رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران: اجازه بدهید ابتدا ایام عزاداری حسینی و روز خبرنگار را گرامی بدارم همانطور که می‌دانید خبرنگاری این طور تعریف می‌شود که دیدن و شنیدن و روایت برای مردم و دولت مردان. این کار در این جهت انجام می‌شود که هم به گوش دولت مردان برسد و مواردی که مشکل وجود دارد اصلاح کنند هم به گوش مردم برسد برای این که بفهمند چه اصلاحاتی را باید از دولتمردان بخواهند. ولی متاسفانه می‌بینیم که بعضی از خط قرمز‌هایی که الان وجود دارد مثل مثلا تشویش اذهان عمومی یا بعضا بحث تبلیغ علیه نظام مشکلاتی را برای خبرنگاران بوجود می‌آورد که مرجعیت خبرنگاری را زیرسوال می‌برد. امیدوارم در روز خبرنگار نگاه ویژه‌ای به این موضوع بشود و چارچوب مشخصی ایجاد بشود تا خبرنگاران بتوانند کار خودشان را انجام بدهند. به رسانه ملی هم باید تبریک گفت به همین خاطر. باید یادی هم از شهدا و امام راحل داشته باشیم. می‌دانید که ما الان در نیمه دوم مردادیم و نیمه دوم مرداد ما روز‌های پرافتخاری را پشت سرگذاشتیم. در سال ۶۹ روز‌هایی که صدام حسین با نوشتن نامه‌ای به آیت الله هاشمی رفسنجانی اعتراف کرد که ایران در دفاع مقدس به همه خواسته‌های خودش رسید و به صورتی این نیمه دوم مرداد روز پیروزی ایران در جنگ و دفاع مقدس است و به همین مناسبت بود که فرمانده محترم کل قوا مدال درجه یک فتح را به آیت الله هاشمی رفسنجانی دادند. ولی خب متاسفانه بازم می‌بینیم مثل بعضی از مباحث همین موضوع هم در صدا و سیما به صورتی می‌شود گفت ممیزی و سانسور می‌شود. خواهشم این است که این روز‌های مهم را فراموش نکنند و بهش پرداخته شود. اجازه بدهید تشکر کنم از دعوتی که از من بعمل آمد و امیدوارم با توجه به این که برنامه ضبطی است سخنانم تقطیع و ممیزی نشود و به صورت کامل ان شاء الله پخش شود.
مجری: البته آقای مهندس این ضبط به این دلیل است که تداخل زمانی ایجاد شده. همین.
محسن هاشمی: گفتم تذکری باشد که بعضی وقت‌ها که صحبت‌ها تقطیع می‌شود آن هدفی که مخصوصا الان در شرایط انتخابات و رقابت داریم و دنبال مشارکت بیشتر مردمیم خوب است تا این شش ماه و اندی و هفت ماهی که تا انتخابات مانده صدا و سیما از حالت تک صدایی خارج شود و اجازه بدهد که احزاب، فرهیختگان، نخبگان و مردم بیشتر بتوانند در مورد نیاز‌ها و مشکلات کشور صحبت کنند و انتخابات سالم و همراه با رقابت و با مشارکت بالا و امنی را ان شاء الله داشته باشیم. همانطور که می‌دانید پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند که دوست تو کسی است که با تو سخن در راستی و حقیقت بگوید و نه این که دائم تصدیقت کند یا تاییدت کند و قطعا امثال بنده و دلسوزانی که در کشور فعالیت می‌کنند هدف شان از حضور در این گونه مصاحبه‌ها یا برنامه‌ها این است که کمکی به پایداری جمهوری اسلامی بکنند و امیدوارم که مورد مقبول مردم هم واقع شود. من در خدمت شما هستم.
مجلس متکثر، ملی، فراگیر و کارآمد می تواند مشکلات کشور را حل کند
مجری: چون زمان مان محدود است لطفا مدیریت زمانی بفرمایید. سوالی که ابتدا از محضرتان پرسیدم نقش و جایگاه مجلس در اداره کشور بود. وصلش کنم به سوال بعدی و پاسخ شما را دریافت کنم که حضور نخبگان و خبرگان در مجلس چقدر می‌تواند کمک کند به تحقق اهداف؟
محسن هاشمی: اگر اجازه بدهید بحث را این جوری دنبال نکنیم سوالات کلیشه‌ای می‌شود و بعد آن هدفی که دنبال می‌کنیم را نخواهیم گرفت. اجازه بدهید مستقیم بروم به آن موضوع مهم که مشارکت بالای مردم در انتخابات است. براساس آیه ان الله لایغیر ما بقوم حتی یغیر بانفسهم خوشبختانه الان بر همگان روشن شده که کشور احتیاج به یک انتخابات رقابتی و با مشارکت بالا دارد و من فکر میکنم بحث اصلی که الان مدنظر مقامات عالی کشور است همین بحث مشارکت بالاست. می‌دانید برای این اتفاق کشور احتیاج به یک مجلس متکثر و ملی و فراگیر و کارآمد دارد. یعنی مجلس باید چنین خصوصیاتی را پیدا کند و اگر چنین خصوصیاتی پیدا کند می‌تواند خیلی از مشکلات کشور را حل کند. چون جایگاهی است که اگر تصمیمات دقیق گرفته بشود تاثیر آن در مدیریت کشور بسیار بالاست.
مجری: یک نکته بگویم آقای مهندس هاشمی…
محسن هاشمی: بگذارید حرفم تمام شود. حرفم را قطع نکنید.
مقامات عالی کشور به دنبال یک انتخابات همراه با سلامت، امنیت، رقابت و مشارکت بالا هستند
مجری: ما از احزاب و گروه‌های مختلف به صف اول دعوت می‌کنیم تعدادی از سوالات را می‌پرسیم و قضاوت را برعهده مردم می‌گذاریم. درخصوص افرادی که قرار است از سوی این احزاب در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کنند، پاسخ شما بسیار مهم در قضاوت مردم.
محسن هاشمی: حالا شما سوال خودتان را بپرسید. من پاسخ خودم را می‌دهم. ولی می‌بینید که بعضا دیده می‌شود که دست اندرکاران به نظر علاقه‌ای به این مشارکت بالا نشان نمی‌دهند. بعضا نه همه شان. مقامات عالیه دنبال این کار نمی‌روند. علی رغم این که توصیه بالاترین مقام کشور از ابتدای سال بوده، ما حرکت خیلی جدی و برنامه‌های راهبردی در این جهت نداریم. هرچند رهبری فرمودند که برنامه‌های راهبردی را باید عملی کنیم. تا به حال دیده نشده است. مطمئنا همان طور که گفته شد مقامات عالی کشور به دنبال یک انتخابات همراه با سلامت، امنیت، رقابت و مشارکت بالا هستند و مشخصا نباید مانند بعضی از انتخابات گذشته صدا و سیما به سمت فعالیت‌های کلیشه‌ای برود که اثری در مشارکت بالای مردم نداشته باشد. این بسیار مهم است و من از شما خواهش میکنم که اجازه بدهید من بتوانم حرف هایم را در جهتی که می‌خواهم بگویم.
به هر حال مقامات عالی کشور دنبال چنین راهبردی هستند، ولی آیا واقعا مجریان مجلس مجریان و مدیران در مجلس، در دولت، در وزارت کشور، در صدا و سیما، در شورای نگهبان، دست اندرکاران حتی امنیتی‌ها در کشور آیا دنبال چنین مسیری هستند و این مسیر پرشور کزدن انتخابات را پیگیری می‌کنند؟
مجری: اشاره کردید برخی مخالفند، برخی سنگ انداز هستند. این‌ها کیا هستند؟
محسن هاشمی: حالا بهش می‌رسیم. مثلا یکیش همین ثبت نام و پیش ثبت نام که خب یک دفعه ناگهانی اتفاق افتاد. من به هر حال نمی‌خواهم درباره ابعاد پیش ثبت نام الان صحبت کنم که مثبت است یا خیر. ولی اینکه یک دفعه و ناگهانی این اعلام شد و جریان‌های سیاسی آن حلقه تصمیم گیری شان به شدت تنگ شد و در شرایطی قرار گرفتند که آمادگی ثبت نام نیروهایشان را ندارند.
حضور جریان های سیاسی با برنامه ریزی دقیق، مشارکت را بالا می برد
مجری: یعنی پیش ثبت نام یکی از علل نتایج پایین آمدن مشارکت در انتخابات می‌شود؟!
محسن هاشمی: نه، اینرا نگفتم. مثلا همین حرکت خودش یک حرکتی بود. خب حرکت مردمی ایجاد شد شاید هم گفته شد همه بروند ثبت نام کنند ثبت نام‌ها هم احتمالا زیاد می‌شود. ولی جریان‌های سیاسی را در تنگنا قرار داد. یعنی حلقه‌ای که دارند روی آن کار می‌کنند تنگ شد و خود همین باعث می‌شود که یک جوری انتخابات شکل کنکور بخودش می‌گیرد. اطلاعیه می‌دهند که همه بروید ثبت نام کنید، در صورتی که آن چیزی که مشارکت بالا را در انتخابات ایجاد می‌کند حضور جریان‌های سیاسی با برنامه ریزی دقیق است و این حرکت سریع که در عرض دو سه هفته گفتند مجلس تصویب کرد و شورای نگهبان تایید کرد و حالا انتخابات کلیدش خورد پس از شانزدهم، چیزی در حدود هفت هشت روز فرصت ایجاد شد که گروه‌های سیاسی دورهم بنشینند و تصمیم بگیرند که چگونه بروند ثبت نام افراد موثرشان را انجام بدهند. کار سختی است. قبول کنید اصولا اکثر جریان‌های سیاسی فرض شان این بوده که انتخابات مثلا از آخر شهریورو مهرماه کلید می‌خورد و در حال برنامه ریزی بودند. یک دفعه مواجه شدند با یک «پیش ثبت نام» که همه دارند بحث می‌کنند. البته فرصت هم هست، ولی بالاخره می‌تواند باعث بشود که جریان سیاسی آن طور که لازم است در ثبت نام موفق عمل نکند.
اگر بخواهم در رابطه با خود انتخابات به صورت اصولی و راهبردی صحبت کنیم من از آن موضوع الان جدا می‌شوم. می‌دانید که سه نگاه در کشور درباره انتخابات و رای مردم و نگاه‌ها به نحوه اداره نظام وجود داشته در طول این ۴۴ سال ۴۵ سالی که می‌گذرد. اصولا اگر اصل بر این باشد که نظام برای این که مقبول باشد احتیاج به مشروعیت و کارآمدی دارد. الان در مورد کارآمدی، چون فرصت کم است نمی‌توانم خیلی صحبت کنم. بالاخره کارآمدی مجلس، کارآمدی دولت، کارآمدی قوه قضاییه، کارآمدی همه دستگاه ها، کارآمدی نیرو‌های مسلح این‌ها امر بسیار مهمی است که بعد از مشروعیت هر نظامی باعث می‌شود که این نظام مورد اقبال مردم قرار بگیرد و مردم آن نظام را دوست داشته باشند.
مجری: مثال بزنید. مثلا بهترین دوره مجلس شورای اسلامی از نگاه شما کدام است؟
محسن هاشمی: می‌خواهم این سه نگاه را خدمت تان بگویم و کاری به کارآمدی ندارم. نسبت به مشروعیت نظام سه نگاه وجود دارد. نگاه اول نگاهی است که آیاتی مثل مرحوم نایینی، امام خمینی (ره)، آیت الله خامنه‌ای و آیت الله هاشمی رفسنجانی، تعداد زیادی از علما و نخبگان کشور داشتند و این نظریه را تایید می‌کردند که حتی اگر نظام اسلامی براساس این فکر که می‌خواهد اجرای احکام اسلامی را انجام بدهد شکل بگیرد و حمایت اکثریت مردم را نداشته باشد این نظام نامشروع است. پس داشتن یک اکثریت مشروعیت می‌آورد برای نظام و بسیار مهم است. این تفکر نگاه اولی بوده که سال‌ها در جمهوری اسلامی بهش عمل شد و نتایج بسیار خوبی گرفته شد. نگاه دوم که می‌شود گفت بخشی از علما و احتمالا بخشی از مدرسین حوزه علمیه قم یا بخشی از اعضای شورای نگهبان به آن اعتقاد داشتند و دارند نقش مردم را در این حد نمی‌بینند در ایجاد مشروعیت برای نظام. آن‌ها می‌گویند حضور مردم ایجاد یک مقبولیت می‌کند. یعنی به جای داشتن مشروعیت برای نظام به دنبال یک مقبولیت هستند. می‌گویند خود نظام ولایت فقیه خود به خود یک نظام مشروعی است. حالا اگر بتوانیم و رای مردم را هم داشته باشیم برای اداره و کارآمدی خودمان نیازمند به این رای ایم و این مقبولیت بیشتری برای نظام ایجاد می‌کند؛ لذا در یک دوره‌ای از این مشروعیت رفتیم به سمت مقبولیت. متاسفانه در سال‌های بعد نگاه سومی شکل گرفت برای انتخابات و مشروعیت نظام که این نگاه می‌گوید که نظر اکثریت جامعه نه در سطح مشروعیت و نه در سطح مقبولیت لازم نیست. در حدی لازم است که یک زینتی برای نظام باشد. خب این فکر در بعضی از علما ایجاد شد. من نمی‌خواهم نام ببرم و اطرافیان شان این را هم تبلیغ می‌کردند. زینت نظام یعنی انتخابات این حالت و نفش را دارد.
می‌خواهم اثرگذاری مشارکت مردم را بحث کنیم. این که شما بیایید یک سوالی را که ۴۰ سال از همه پرسیدید که آقا اهمیت مجلس چیست بپرسید مشکلی را حل نمی‌کند.
مجری: آقای مهندس هاشمی نه به صحبت‌های اول شما که خیلی دفاع کردید از جامعه، نه…
محسن هاشمی: من می‌خواهم حرف بزنم. برنامه‌های قبلی تان را گوش دادم. آقای باهنر این جا آمد ۴۰ دقیقه همین جوری صحبت کرد. من هر جمله‌ای می‌گویم سوال می‌کنید و میخواهید مسیر را برایم تغییر دهید. اینطوری که نمی‌توانم حرفم را بزنم.
من دارم در مورد انتخابات صحبت میکنم. گفتم سوالات کلیشه‌ای نپرسید، اهمیت مجلس چیست کلیشه‌ای است دیگر، من بیایم تعریف کنم اهمیت مجلس را؟! من نیامدم این جا که سوالات کلیشه‌ای پاسخ بدهم و بروم. من آمدم گفتم می‌خواهم کمک کنم به نظام که یک انتخابات، چه اشکالاتی دارد. درست شما وسط نگاه سوم پریدید وسط حرف. دفعه اول گفتم اگر از حرف‌های من خوشتان نیامد می‌توانید کلا پخشش نکنید. حرفم این است که ممیزی نکنید.
مجری: چند تا پلی بک داریم به شما نشان می‌دهم نظرتان را در مورد آن‌ها بفرمایید.
محسن هاشمی: من میگم آمدم اینجا حرف بزنم. نیامدم این جا بازی کنم. می‌خواهم حرف هایم را بزنم. به هیچ کدام از این افرادی که قبلا آمدند پلی بک نشان ندادید بگذارید حرف هایم را بزنم. اگر نپسندید پخش نکنید.
مجری: خب نکته سوم را بفرمایید.
محسن هاشمی: گفتم سه نگاه وجود دارد. دو نگاه را گفتم. نگاه سوم را می‌خواستم بگویم نگذاشتید. اصلا سیستمم بهم می‌ریزد و اصلا خوب درنمی آید. اگر میخواهید سوالات تان را همه را بگویید من تنظیم کنم براساس سوال حرف بزنم.
داشتم می‌گفتم در نگاه سوم نقش رای مردم و نظر اکثریت جامعه را نه در سطح مشروعیت و نه در سطح مقبولیت درنظر می‌گیرند. بلکه در حد یک زینت برای نظام درنظر می‌گیرند. چنین نگاهی هم وجود داشته در جمهوری اسلامی که بعضی از علما که نمی‌خواهم نام ببرم به آن زیاد پرداخته بودند. زینت یعنی چی؟ یعنی مثلا خانمی می‌خواهد برود مهمانی. مثلا جواهر ارزشمندی دارد. این را آویزان می‌کند می‌رود مهمانی برمی گردد درمی آورد و در کمدش قایم می‌کند. به مردم این جوری نگاه می‌کنند. می‌گویند نظام ولایت فقیه احتیاج به این رای اکثریت ندارد، ولی به عنوان زینت خوب است که مورد استفاده قرار بگیرد و هر چهار سال یکبار یا دو سال یکبار مردم بیایند و رای بدهند و به عنوان زینت نظام از این امر استفاده بشود. خب اگر از این جا سوال دارید می‌توانید به انتخابات گذشته بپردازیم. الان می‌توانیم در مورد انتخابات گذشته صحبت کنیم. اگر بخواهیم به انتخابات در حدود ۴۴ یا ۴۵ سال گذشته در جمهوری اسلامی نگاه کنیم کارکرد این نظریاتی که در بالا گفتم نسبت به انتخابات را خوب می‌بینیم و لازم است ما یک آسیب شناسی دقیقی به ۳۹ انتخاباتی که در گذشته داشتیم داشته باشیم که بتوانیم این چهلمین انتخابات را، این انتخابات مجلس دوازدهم را-، چهلمین انتخابات را به عنوان یک انتخابات بسیار عالی در سطح بالا همان طوری که مقامات ارشد کشور خواستند برگزار کنیم. ما خودمان یا خانواده مان می‌دانید از کسانی بودیم که آیت الله هاشمی رفسنجانی شاید بیش از ۱۳ بار در انتخابات شرکت کردند. از اعضای خانواده هم دو سه بار شرکت کردند. مجموعا شاید چیزی در حدود پانزده، شانزده بار در انتخابات شرکت کردیم. در بعضی از انتخابات هم باختیم و باختند و رای لازم را نیاوردند. ولی از آن طرف هم در همه انتخابات هم شرکت کردیم و رای دادیم و اگر دارم این جوری صحبت میکنم براساس دلسوزی برای نظام است. برای رسیدن به یک مشارکت بالاست. در این دوران‌ها می‌گویید کدام مجلس بهتر بود؟ در دهه نخست و دوران امام خمینی (ره). همان طور که می‌دانید تا سال ۱۳۹۶ مخصوصا در انتخابات‌های ریاست جمهوری ما همواره انتخابات پرشوری داشتیم و رقابتی بودند و بالای ۷۰ درصد مشارکت داشتیم. چون مبنای دست اندرکاران همین مشروعیت نظام بود و مشروعیت نظام را براساس رای مردم فرض می‌کردند. اما بعد از مجلس ششم اتفاقی افتاد و در انتخابات مجلس هفتم به سمت نگاه دوم رفتیم. همان نگاه مقبولیت ساز و شاهد کاهش مشارکت بودیم. در نتیجه خود به خود مجالسی داشتیم که با مشارکت کمتر مردم شکل گرفت و رقابتی نبود. چرا؟ چون نظارت استصوابی وارد معرکه انتخابات شد. البته در این مدت دو انتخابات بسیار مهم داشتیم که حالت رقابتی خوبی پیدا کرد که یکی انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری در سال ۱۳۹۴ بود که باوجود اتفاقاتی هم که افتاد و تخریب‌هایی هم که بود شاهد رای تاریخی حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی هم بودیم که رای بسیار بالایی در سال ۱۳۹۴ بود. شما گفتید که نقش احزاب در این چه بود؟ حالا از سال ۹۴ به بعد را توضیح می‌دهم برایتان. خب احزاب باید نقش خودشان را بازی کنند. جریان‌های سیاسی باید نقش شان را بازی کنند تا مشارکت بالا برود چرا؟ چون احزاب تشکیل می‌شوند برای این که قدرت اجرایی را به دست بگیرند و حکمرانی بکنند. با این هدف می‌آیند. ولی متاسفانه در کشور بهای جدی به احزاب داده نمی‌شود. همان چیزی که گفتید و موضوع احزاب یکی از سوالات تان بود. در این ۷ ماه تا انتخابات باید روش تغییر بکند و به جریان‌های سیاسی و احزاب مخصوصا در صدا و سیما و رسانه‌هایی که از بودجه‌های عمومی استفاده می‌کنند اهمیت ویژه‌ای داده بشود تا این مشارکت بالایی که شما دنبالش هستید شکل بگیرد.
نقش احزاب برای کارآمدی و مسئولیت پذیر ی مجلس بسیار مهم است
مجری: آقای دکتر جبلی ریاست محترم سازمان صدا و سیما تاکید کردند که در انتخابات فضای بی طرف و یک فضا مبتنی بر رقابت برای همه نیرو‌های سیاسی قرار است شکل بگیرد در سازمان صدا و سیما. اجرا و فراهم کردن یک فضای سیاسی بی طرف در عین این که رقابت در آن است نیازمند این است که چه امکاناتی فراهم شود؟
محسن هاشمی: شما می‌دانید که از اول انقلاب تا به حال اگر بروید در بایگانی جایی که احزاب ثبت می‌شوند حدود ۴۰۰ حزب ثبت شده آمدند و رفتند و بی رونق شدند و از بین رفتند. الان فکر کنم هنوز اسم ۱۳۰ تا ۱۴۰ حزب آن جا باشد که هنوز تاسیس شدند، ولی باز هم بی رونقند. تنها از این ۴۰۰ حزب چیزی حدود ۴۰ حزب عضو خانه احزابند. شاید هم کمتر که براساس تقسیم بندی اصلاح طلبان، اصولگرایان، مستقلین و معتدلین دارند فعالیت می‌کنند؛ لذا آقای متکی تشریف آوردند این جا صحبت کردند. جلسه‌ای که در این چهار ماه باید زودتر گذاشته می‌شد. همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند باید راهبردی عمل می‌شد. جریان‌های سیاسی وظیفه شان این است که در انتخابات شرکت کنند، فعال بشوند. خب باید با خانه احزاب جلسه گذاشته می‌شد، ازشان خواسته می‌شد که چه کار کرد؟ نه اینکه کلید شروع انتخابات زده شده و تازه جناب آقای جبلی بیایند بگویند ما قصدمان این است که مشارکت را بالا ببریم. باید این کار‌ها قبل از این که من بخواهم بگویم خود صدا و سیما بگوید. الان صدا و سیما هم با یک عمل انجام شده مواجه شد. چون فکر نمی‌کرد که یک دفعه کلید به این سرعت بخورد. ولی حالا دیر نشده و بالاخره شش، هفت ماه تا انتخابات هست و لازم است که ما از این خانه احزاب و احزابی که در این جریان‌های سیاسی که آن جا فعالند با جلساتی ازشان بخواهیم که چگونه عمل کنند که جریان‌های سیاسی و احزاب بتوانند در انتخابات مشارکت را بالا ببرند و به اهداف سیاسی خودشان برسند. البته می‌دانید یک مشکل جدی وجود دارد از اول انقلاب هم تا الان، ساختار نظام ولایی یک مقدار با خود وجود احزاب همگون نیست و متاسفانه در طول این چهل و چند سال این مشکل بررسی نشده، ضعف هایش درنیامده که طوری شود که احزاب بتوانند خودی نشان بدهند. آن وظایف شان که آموزش نیرو‌های نخبه برای حکمرانی در کشور را انجام بدهند؛ لذا احزاب مان، چون ضعیفند، اگر هم به میدان بیایند نمی‌توانند آن ۱۴ کمیسیون تخصصی که الان در مجلس وجود دارد و با نخبگان آموزش دیده می‌تواند کارآمد بشود را پوشش بدهند؛ لذا در این مورد هم باید به نظرم صدا و سیما و همه اجزایی که در انتخابات الان فعالند عمل کنند که احزاب بتوانند لیست‌هایی بدهند که نخبگانی در آن وجود داشته باشد که البته یک مقدار هم دیر شده است. چون باید همه بروند، سمت ما هم الان شروع شده که بعد که وارد مجلس می‌شوند بتوانند در کمیسیون‌های چهارده گانه‌ای که آن جاست طوری فعالیت کنند که قوانین و لوایح را درست بررسی کنند. این کارآمدی مجلس بسیار مهم است و نقش احزاب برای این که مجلس کارآمد بشود و مسئولیت پذیر باشند بسیار مهم است، ولی خب به این موضوع آن طور که باید توجه نشده.
مجری: آقای مهندس هاشمی از شما اجازه می‌خواهم یک گزارش تصویری ببینیم و برگردیم.
محسن هاشمی: بگذارید نظریه سوم را بگویم بعد آن را پخش کنید. ببینید دو قطعه از تاریخ انتخابات را گفتم. قطعه سوم از سال ۹۶ به بعد بود که دو انتخابات سال ۱۳۹۸ و ۱۴۰۰ را برگزار کردیم. آن نظریه زینتی بودن که آن جا گفتم متاسفانه در این دو انتخابات به نحوی حاکم شد و به همین دلیل بود که ما شاهد کاهش رقابت و مشارکت حتی نسبت به دوره‌های قبل بودیم به صورت خیلی جدی. به نحوی که در این انتخابات یعنی مجلس فعلی -مجلس یازدهم- در تهران فقط ۲۵ درصد واجدین شرایط شرکت کردند و در انتخابات ریاست جمهوری اخیر فقط ۴۲ درصد رای صحیح داشتیم و ۵۸ درصد مردم با رای ندادن یا رای باطله خودشان را نشان دادند. در نتیجه می‌بینید که اگر ما درست عمل نکنیم باعث تضعیف جدی نظام می‌شویم و باید منویاتی که ولایت فقیه برای انتخابات امسال در نظر گرفته اند مدنظرمان باشد.
مجری: بسیار خب، آقای دکتر جبلی صحبت‌هایی درخصوص ایجاد یک فضای بی طرف و البته کاملا رقابتی داشتند. تصاویر این صحبت‌ها را ببینیم و برگردیم نظر آقای مهندس هاشمی را در این خصوص بشنویم.
محسن هاشمی: من دارم به شما راهکار می‌دهم که چه جوری انتخابات پرشور بشود وگرنه من بیایم بنشینم این جا تاکید کنم چه فایده‌ای دارد؟ به نظرم می‌آید که همان منویاتی که آقای جبلی دارند را می‌گویم حالا یک ذره با زبان خودم.
مجری: در سیاست‌های کلی رهبری آن بند تبلیغات صدا و سیما گفته که همه از امکانات بصورت برابر استفاده کنند. پیشنهادتان چیست؟
محسن هاشمی: شما باید بیایید با خانه احزاب بنشینید. ما هم عضو خانه احزاب هستیم. همین الان چهل تا حزب آن جاست. یک جلسه آقای جبلی دعوت کنند. الان با این پیش ثبت نامی یک جوری جریان‌های سیاسی را کنار گذاشتند.
محسن هاشمی: دیدم چند دفعه دیدم این را دیدم.
مجری: بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی را درباره اهمیت موضوع مشارکت در انتخابات دیدیم و شنیدیم.
محسن هاشمی: این سخنان واقعا سخنان ارزشمندی است و به نظرم کار را برای صدا و سیما و تمام دست اندرکاران انتخابات بسیار سخت می‌کند. حتی گروه‌های افراطی که چنین نظری را که ایشان به آن‌ها می‌گوید باید به سمتی ببرند که این اتفاقی که مدنظر ایشان است حتما بیفتد. من در بحثم وقتی جلوتر می‌رویم در مورد موضع گروه‌ها و افراد نسبت به شرکت در انتخابات حرف‌هایی دارم که خیلی تطبیق می‌کند با همین صحبت‌های مقام معظم رهبری که ان شاء الله آن جا می‌گویم. ولی برای اینکه حرف قبلی ام را تکمیل کرده باشم فقط می‌خواهم مقایسه‌ای بکنیم که کاهش مشارکت دقیقا مشخص شود. ببینید اگر انتخابات مجلس اخیر را مقایسه کنید با انتخابات شورای شهر سال ۱۳۹۶ که من خودم در آن انتخابات شرکت کردم. رای من به عنوان سرلیست اصلاح طلبان و شاید هم فرزند آیت الله هاشمی رفسنجانی یک میلیون و ۷۵۰ هزار رای بود که رای بی سابقه‌ای بود. این رای حدود ۳۰ درصد بیشتر از رای آقای قالیباف است به عنوان رئیس مجلس که تازه در یک حوزه بزرگ تری از حوزه تهران انتخابات برگزار شده و اگر به متوسط رای نمایندگان مجلس یازدهم را شما نگاه کنید می‌بینید کمتر از متوسط شان یعنی کمتر از ۲۰۰ هزار رای است. یعنی نمایندگان با حدود ۱۵ درصد رای واجدین شرایط به مجلس رفتند. به این دلیل که با دید «انتخابات زینتی» انتخابات برگزار شد و لازم است که همین صحبت‌های مقام معظم رهبری مدنظر قرار بگیرد تا ما یک انتخابات رقابتی و پرشور را انشاء الله داشته باشیم.
مجری: یک گزارش دیگر ببینیم برمی گردیم بازهم به نظرات آقای مهندس محسن هاشمی.
محسن هاشمی: هنوز که من صحبت نکردم. بعدا این‌ها را می‌بینم. شما روش تان را در طول این چهار پنج دوره تغییر دادید. همه این برنامه‌های گذشته را از روز اولی که این برنامه شروع شد دیده ام. اصلا این جوری نبود که یکی بگوید هی قطع کند. مثلا ۲۰ دقیقه آقای باهنر صحبت کرد هیچی گفته نشد. من بر این مبنا صحبت هایم را درست کردم و اگر به من گفته بودید سوال‌ها این است می‌رفتم بر مبنای آن عمل می‌کردم. قبلش آقای احدی هم این جوری نبود. حالا اشکال ندارد بگذارید من صحبت هایم را جمع بندی کنم، روی آن سوال بگذارید. شما حرف هایتان را بزنید من باید این‌هایی که نوشتم را بگویم حالا شما هر جور که میخواهید بگویید.
اگر گروه های سیاسی به وعده های خود در انتخابات عمل کنند امید و مشارکت مردم بالا می رود
مجری: میخواهید شما به من محور بدهید من پرسش کنم.
محسن هاشمی: صحبت نکنید، من یک ربع صحبت کنم. چه کار دارید؟ هی دلیل ندارد وسط حرفم بپرید. هر جا صحبت هایم تمام شدم در خدمتم. من کلی فکر کردم براساس اینکه خواستم یک حرکت جدی برای مشارکت بالای مردم در انتخابات شکل بگیرد. گروه‌های سیاسی تقویت شوند، فکر کنند که جدی است و بیایند میدان. منظورم این بوده و گر نه هیچ منظور دیگری ندارم.
داشتم می‌گفتم مشارکت پایین اتفاق افتاد. البته خوشبختانه به نظر می‌رسد که با حوادث خشنی که ما سال گذشته داشتیم بخش‌هایی از نظام از جمله برخی از دستگاه‌های امنیتی و نظارتی به این نتیجه رسیدند که یکی از دلایل شلوغ شدن و این شورش خیابانی و اعتراضات مردمی خلوت شدن صندوق‌های رای بوده. این نظر امنیتی هاست. نظر من نیست. می‌گویند زمانی که مردم از تغییر سیاست‌ها به وسیله شرکت در انتخابات ناامید می‌شوند سعی می‌کنند که حرف شان را در کف خیابان بزنند و با شعار نظرشان را به مسئولین برسانند. اگر ما می‌خواهیم مساله اعتراضات و این شورش‌ها را حل کنیم باید کشور را ایمن کنیم. باید به رونق انتخابات و مشارکت بیشتر کمک کنیم. همین نظری است که رهبر انقلاب داشتند و همین که شما الان پخش کردید. البته این حرف، حرف بسیار درستی است. تکرار هم شد، ولی به نظر می‌آید روشی که برای بالابردن مشارکت در پیش گرفته شده روش کارآمدی نیست و آن نتیجه‌ای که رهبری انقلاب دنبالش هستند با این روش به دست نمی‌آورید و باید در شیوه‌های عمل در انتخابات تغییراتی ایجاد کنیم و حرف‌های کلیشه‌ای مانند همین سوالاتی که شما می‌کنید نپرسید. سوال‌های تکراری که بار‌ها در هر انتخابات تکرار شده مردم شنیده اند. برویم به سمت این که صندوق‌های رای را به حالتی دربیاوریم که مردم با علاقه مندی به سمتش بیایند. چراکه مردم الان دیگه به اشخاص خیلی نگاه نمی‌کنند. مردم به عملکرد‌ها نگاه می‌کنند. به کارآمدی نگاه می‌کنند و اگر احساس کنند امیدی ایجاد شد حتما پا به میدان می‌گذارند. این جوری خدمت تان می‌خواهم بگویم که اگر ما روش اجرا را کارآمد نکنیم، حتی اگر فرض کنیم که جبهه اصلاحات که جای خودش بیاید میدان حتی اگر شخص آقای خاتمی بیاید یک لیست خودش بدهد، حتی آقای موسوی بیاید الان لیست بدهد، باز احتمالا مردم نیایند و مشارکت نکنند. پس باید برویم به سمت این که تاثیرگذاری نهاد‌هایی مثل مجلس و وزارت کشور و ساختار‌هایی که همین الان وجود دارد طوری عمل کنند که باعث مشارکت بالا بشود و منویاتی که مدنظر مقامات عالی کشور است ان شاء الله اجرا شود و می‌دانید که یکی از مسایل بسیار مهم این است که مردم حس کنند که این امکان وجود دارد که گروه‌های سیاسی که می‌آیند و وعده‌هایی که می‌دهند بتوانند به وعده هایشان عمل کنند. اگر این احساس باز به مردم دست بدهد که می‌آیند صحبت می‌کنند. وعده‌هایی می‌دهند و عمل نمی‌کنند. باز باعث پایین آمدن مشارکت می‌شود. همین طور که می‌بینید حتی برای دولت جناب آقای رئیسی همین الان این اتفاق افتاده و وعده‌هایی که ایشان داده بعضا نتوانسته اجرا کند و به نتیجه نرسیده. حتی بخشی از اصولگرا‌هایی که به ایشان رای دادند الان دچار ناامیدی شدند و می‌توانند همین اصولگرا‌هایی که همیشه در انتخابات شرکت می‌کردند در انتخابات شرکت نکنند. حالا چه دلایلی دارد که ایشان نتوانسته این‌ها باید برای مردم تبیین شود و امید داده شود که مردم بتوانند در انتخابات شرکت کنند و با علاقه وارد انتخابات بشوند که برای جمهوری اسلامی این بسیار مهم است. یعنی این سوال پیش می‌آید خب باید چکار بکنیم که این اتفاق بیفتد؟ به نظرم می‌آید در این مورد اگر میخواهید شما سوالتان را مطرح کنید. من مسیر را هدایت کنم شما سوال کنید.
انتخابات آزاد مسیر واقعی حل مشکلات است / باید کاری بکنیم که نیرو‌ها و جریان‌های سیاسی با علاقه به میدان بیایند تا انتخابات رونق بگیرد
مجری: راهکار و پیشنهاد بدهید.
محسن هاشمی: به نظرم گام نخست تغییر در ساختار فعلی است. ساختار فعلی انتخابات هفت ماه هم فرصت است. من یادم می‌آید که آیت الله هاشمی رفسنجانی ۴۰ سال پیش شاید ۴۰ و چند سال پیش در انتخابات مجلس شرکت کردند. توسط شورای نگهبان و آیت الله جنتی که البته ۱۰ سال هم از ایشان بزرگ‌تر بودند تایید صلاحیت شدند. الان هم می‌دانید حدود ۷ سال است متاسفانه ایشان فوت کرده اند. خب اخیرا آیت الله جنتی با ۱۰۰ سال سن دوباره منصوب شدند به ریاست شورای نگهبان. خب این یک حالتی برای مردم ایجاد می‌کند که انگار قرار نیست هیچ تغییری اتفاق بیفتد. خود همین عدم تغییر یا اینگونه نگاه به مسایل باعث می‌شود که مشارکت کم شود. در نتیجه ما اگر کاری می‌خواهیم انجام بدهیم باید تصمیماتی بگیریم. البته می‌دانید که در شورای نگهبان به نظرم آیت الله جنتی از بعضی از اعضای موجود هم میانه روتر هستند. یعنی کسانی هستند که آیت الله جنتی مجبورند آن‌ها را کنترل کنند که تندروی ایجاد نشود. در نتیجه اگر ما این حس را در ساختار انتخابات ندهیم و آقای جبلی مثلا ۱۰ تا از این صحبت‌ها کند چه تاثیری در مشارکت مردم می‌گذارد؟ چون مردم می‌بینند ساختار همان ساختار است و قرار نیست تغییری اتفاق بیفتد. چون نتیجه خوبی هم نگرفته اند در نتیجه سطح مشارکت می‌تواند پایین بیاید. اگر ما علاقه مندیم به نظام مان و اگر دل مان می‌خواهد که منویات رهبر انقلاب اجرا شود باید به فکر حرکت‌های واقعی باشیم که مشارکت در حد ۹۰ درصدی که مدنظر است بالا بیاید. اگر یادتان باشد اولین انتخاباتی که در جمهوری اسلامی برگزار شده مشارکت بالای ۹۵ درصد بوده. مشارکت برای همه پرسی. ما ریاست جمهوری انتخاباتی داشتیم که ۸۵ درصد مردم در انتخابات شرکت کردند و چطور شده انتخاباتی برای مجلس برگزار می‌کنیم که ۲۵ درصد در تهران شرکت می‌کنند. بعد آن موقع می‌خواهیم بنشینیم این ۲۵ درصد تهران را بیاوریم برسانیم به ۵۰ درصد ۵۵ درصد ۶۰ درصد؟! خب خیلی کار می‌برد؟ کار سختی نیست. این همه بودجه و این همه تلاش و مثلا حضور جنابعالی و بنده و همه نیرو‌ها در صحنه و همه نیرو‌های جریان‌های سیاسی و مردم بعد نتیجه‌ای که می‌خواهیم متاسفانه نگیریم. خب این برای نظام به هیچ وجه خوب نیست؛ لذا من اینجا تعبیر انتخابات آزاد را که آیت الله هاشمی مطرح کردند به عنوان مسیر واقعی حل مشکل مطرح میکنم. همان طور که گفتم این را هم باید بگویم که ایشان هیچ وقت با انتخابات قهر نکرد. یعنی در طول این مدت حتی خودشان ردصلاحیت شدند، ولی از انتخابات قهر نکردند. جالب است ما مثلا کسی مثل آیت الله هاشمی را در انتخابات رد صلاحیت می‌کنیم، اما ایشان می‌آیند میدان و می‌گویند مردم بیایید شرکت کنید و جالب است که همین انتخاباتی که خودشان رد می‌شوند را به صورتی در درون انتخابات برنده اند. یعنی اثرگذارند. پس باید کاری بکنیم که نیرو‌ها و جریان‌های سیاسی با چنین علاقه‌ای به میدان بیایند و این باعث می‌شود که مردم در انتخابات شرکت کنند. انتخابات رونق بگیرد و در نتیجه باید در این هفت ماه به همان نظریه نخست که جایگاه مشروعیت ساز را به رای مردم میدهد برگردیم و از جایگاه مقبولیت ساز و زینتی عبور کنیم و می‌دانید که به نظر می‌آید که بعضی از مسئولین و شاید هم بعضی از کسانی که در جریان بالا در حاکمیتند از وضعیت فعلی که مشارکت کم باشد راضیند. چرا که منافع شان را تامین می‌کند و در یک انتخابات بی رونق و خلوت خب برنده می‌شوند و حتما کسانی الان در کشورند که دنبال اینند که این انتخاباتی با مشارکت پایین دارد دوباره برگزار می‌شود و در انتخابات برنده می‌شوند و ما نباید بگذاریم این اتفاق بیفتد. چرا؟ چون دستور صریح مقام ولایت فقیه در کشورمان است بدون هیچ اغماضی. بعضی وقت‌ها یادم است که گه گاهی آیت الله هاشمی رفسنجانی می‌گفتند، می‌گفتند مقام معظم رهبری می‌فرمایند من یک حرفی می‌زنم، ولی بعضی‌ها می‌روند همان کاری که خودشان دل شان می‌خواهد می‌کنند و می‌آیند تفسیر به رای خودشان را می‌گذارند و آن عملی که لازم است و رای و نظر رهبری را انجام نمی‌دهند. اگر راه حل واقعی این است، ولی اگر بخواهید در مورد راه‌های کلیشه‌ای هم می‌توانم برایتان صحبت کنم اگر بخواهید! سوال بعدی را بپرسید؟
عده ای به دنبال این هستند که کارآمدی نظام لطمه بخورد تا مشارکت مردم کاهش یابد
مجری: این‌ها چه کسانی هستند؟
محسن هاشمی: امروز این سه موضع و نظر سیاسی نسبت به اجرای انتخابات وجود دارد موضع اولی موضعی است که جریان افراطی دارد که خودش را بی نیاز از رای اکثریت جامعه می‌داند و می‌خواهد حتی برخلاف نظر ولایت فقیه انتخابات را خلوت و بی رونق برگزار کند. این نظر که الان مشکل اصلی انتخابات در صحبت‌های آقا هم هست و ایشان می‌فرمایند که بعضی می‌گویند چرا شما اینقدر می‌گویی انتخابات رونق، مشارکت، همین گروهند. ایشان منظورشان همین گروه است. گروه دوم جریانات اصلاحات و میانه روست که علاقه‌مند به نظام ست، ولی می‌خواهد که خود نظام به این نتیجه برسد که مصلحت نظام در رقابت و پر شور بودن انتخابات است و بنابراین الان در شرایطی قرار گرفتیم که دیگر گدایی صلاحیت نمی‌کنیم. یعنی مثلا در انتخابات قبلی یک دفعه آیت الله هاشمی رفسنجانی با این همه سابقه و سران سه قوه و مجمع تشخیص مصلحت نظام ردصلاحیت می‌شود. می‌رسیم به انتخابات ریاست جمهوری این دوره و مثلا آقای لاریجانی رئیس مجلس ردصلاحیت، آقای جهانگیری معاون اول ردصلاحیت، حتی آقای احمدی نژاد رئیس جمهور ردصلاحیت می‌شود. خب این گروه الان چه می‌کنند؟ شما بروید بگویید. آقای جهانگیری، آقای لاریجانی این‌ها نمی‌آیند که گدایی صلاحیت بکنند. خود من هم کسی بودم که ردصلاحیت شدم. حالا فرض کنید رد دصلاحیتم اصلا درست (خنده). ولی این افراد گروه دوم که دل شان می‌خواهد انقلابشان، دولت شان، کشورشان پویا بشود. مشکلاتش حل شود، ولی دیگر الان حاضر به گدایی صلاحیت نیستند؛ لذا می‌بینید که این گروه دوم صبر و سکوت را پیش گرفتند و تا به حال هم توصیه‌ای هنوز برای شرکت در انتخابات از هیچ کدام از این‌ها شما نشنیدید. البته یک مقدار هم هول شدند. چون یک دفعه انتخابات زنگش زده شد. موضع سوم که موضع تفریطی هاست. این‌ها عمدتا به دنبال براندازیند. همین‌هایی که در همین صحبت‌های مقام معظم رهبری می‌فرمایند که این‌ها دوست دارند که فقط ده درصد مردم در انتخابات شرکت کنند، نود درصد شرکت نکنند. این‌ها همین هایند. اگر چه بخشی از مردم ممکن است با این جریان هم همراهی کنند، اما اکثر جامعه این کار را نخواهند کرد. چون نسبت به نتیجه و رهبری این جریان برانداز هیچ اطمینانی ندارند و اختلافات رهبران آن‌ها هم در خارج از کشور خودش را نشان داد که جایگاه جریان را به شدت تضعیف کرده و آن جایگاه را در ایران ندارند؛ لذا به نظرم در نتیجه جریان سوم که جریان تفریطی است تهدیدی برای نظام نیست، ولی تهدید اصلی همان افراطیونی است که مقام معظم رهبری بهشان اشاره دارند. چرا؟ چون آن‌ها کشور را می‌برند به سمت خودبراندازی. کشور را می‌برند به سمت خودتحریمی. همین موضوعی است که دلسوزان نظام هی می‌خواهند بگویند، مقام معظم رهبری هم در صحبت هایشان گفتند. این صحبت‌ها برای چه زمانی بود که گذاشتید؟ چه تاریخی بود؟ مثلا برای چند ماه پیش است و روی این مورد اصلا صدا و سیما هیچ کاری نکرد. خیلی از موارد ایشان صد‌ها بار صحبت شده، ولی روی همین مورد صحبتی نشده. خب خوب است الان، که صحبت شد روی آن کار شود. شما به خاطر دارید دو سال قبل در آخر دولت گذشته چه اتفاقی افتاد؟ برای اینکه مردم مشارکت کنند باید یک کم مشکلات اقتصادی شان حل شود. معیشت شان حل بشود. کارآمدی نظام خودش را نشان بدهد خب برجام مثلا آماده شده بود می‌توانستند امضایش کنند. گفته شد حالا فعلا امضا نکنید و بگذارید در دولت بعد. دولت بعد یک سال طول کشید که صحبت کردند رسیدند به امضا. یک دفعه عده‌ای آمدند گفتند نه. حالا صبر کنید. یک، دو، سه ماه صبر کنید زمستان سخت بگذرد بعدا امضا می‌کنیم. بعد آن زمستان سخت نشد و الان این وضعیت را پیدا کردیم. این‌ها همان افراطی‌هایی هستند که نقش بازی می‌کنند که کارآمدی نظام اتفاق نمی‌افتد و در نتیجه مشارکت کم می‌شود. خب باید مواظب باشیم. یا اصلا همین موضوع حجاب را شما می‌بینید که الان موضوع حجاب.
مبارزه با افراط و تفریط از مبارزه با استعمار و مبارزه با استبداد بسیار سخت‌تر است
مجری:، چون برجام را گفتید یک سوال بپرسم اگر خود شما نماینده مجلس بودید به برجام چه نظری داشتید؟
محسن هاشمی: حالا اینجا جای صحبت برجام نیست. اصلا موضوع در انتخابات است. اگر بخواهم در مورد برجام صحبت کنم باید دو ساعت صحبت کنم، اصلا نمی‌خواهم. گفتم که باید آن امضا می‌شد. نظرم این بود که باید آن امضا شود. نظرم را در یک کلمه گفتم. یا همین خود حجاب. این خودبرانداز‌ها با سیاسی کردن موضوع حجاب و عصبانی کردن مردم موجب شدند یک مساله اجتماعی و مذهبی به مبارزه سیاسی تبدیل شود. یادم است که هفده، هجده سالم بود در زمان انقلاب. پدرم مبارز انقلاب بود. خب این‌ها می‌خواستند در زمان شاه مبارزه کنند. کار بسیار سختی باید انجام می‌دادند. تعداد کمی مبارزه می‌کردند. الان مبارزه با نظام جمهوری اسلامی خیلی ساده شده. یک دختری مثلا روسریش را بردارد انگار دارد مبارزه با نظام می‌کند! خب بعد این اتفاقات می‌افتد. مبارزه سیاسی آن موقع سخت بود، الان مبارزه سیاسی را به راحتی با نظام فعال کردیم. نتیجه اش چی است؟ همین افراطی است که وجود دارد؛ لذا راهکارم این است که صدا و سیما و سخنرانان و تحلیل گران و بعضا ائمه جمعه باید در جهت مشارکت حداکثری حرکت کنند و مردم را در این وضعیت اقتصادی و مشکل معیشت و ناترازی‌ها و تبعیض‌ها ناامید و عصبانی نکنند که باعث عدم مشارکت نشود، این هم یک نکته دیگر است.
محسن هاشمی: آخرین جمله ام را بگویم. نکته بسیار مهمی که آیت الله هاشمی رفسنجانی این اواخر می‌گفتند و بعد از ۶۰ سال مبارزه به آن رسیده بودند این بود که می‌گفتند من قبل از انقلاب فکر می‌کردم که اگر با استبداد و استعمار مبارزه کنیم و پیروز بشویم، ریشه‌های مشکلات کشور حل می‌شود و با از بین بردن این دو تا ایران بهشت می‌شود. اما بعد از پیروزی انقلاب و حوادثی که رخ داد فهمیدیم مبارزه با افراط و تفریط از مبارزه با استعمار و مبارزه با استبداد بسیار سخت‌تر است. به نوعی خود ایشان هم توسط جریان‌های افراط و تفریطی دو بار ترور شدند. از فرقان و ترور سال ۷۲ بگیرید تا اینکه بار‌ها ایشان ترور شخصیت شدند از طرف این گروه ها؛ لذا راه حل کشور این است که ما باید با افراط و تفریط مبارزه کنیم تا بتوانیم مشارکت را بالا بیاوریم. در نهایت نمی‌خواهم قضاوت کنم به یک سبکی. اینطور می‌خواهم بگویم که افراطیون و تفریطیون از هم جدا نیستند. این‌ها روی دو سکه اند و ممکن است بخشی از خودبرانداز‌هایی هم که موجودند و خودتحریمی‌ها نتیجه جریان نفوذ هم باشند و ما باید مواظب باشیم که نکند از خارج نفوذی دارد اتفاق می‌افتد که این‌ها می‌خواهند انقلاب را از طریق جهل و تندروی از بین ببرند. حالا اگر فرصت دارم حرف‌های قشنگ دیگری هم دارم که برای شرکت در انتخابات است.
مجری: در حد دو دقیقه.
محسن هاشمی: به نظرم فرصت را بدهید، چون این جا می‌خواهم بگویم قهر از صندوق‌ها درست نیست. ببینید اینجا حرفی است که شما دیگر خوب می‌پسندید این جا من را آوردید که
کم هزینه ترین و سریع ترین راه برای حضور مردم در اداره کشور انتخابات است
مجری: پخش شبکه خبر ۵ دقیقه‌ای را، آقای مهندس هاشمی از ساعت ۵ دقیقه به ۱۹ کاملا تریبون را دست شما داده ام به شرطی که چند سوال هم من بپرسم.
محسن هاشمی: آره، آخرش بپرسید. روش و سیره آیت الله رفسنجانی قهر از صندوق‌ها نبود. ایشان همیشه می‌گفتند که قهر از صندوق‌ها درست نیست. چرا؟ چون می‌گفتند کم هزینه‌ترین و سریع‌ترین راه برای حضور اراده مردم در اداره کشور همین انتخابات است و مهمترین وظیفه شهروندی ماست. ولی نباید عده‌ای نظام را به سمت خودتحریمی پیش ببرند. مخصوصا با نسل جدیدی که الان در گام دوم ما با آن روبروییم، نباید کاری بکنیم که مردم فکر کنند که این انتخابات به صورت جدیدی مهندسی دارد می‌شود. اگر این حس بهشان دست بدهد دوباره مشارکت در حدی که ما می‌خواهیم نخواهد شد. الان خوشبختانه هفت ماه فرصت داریم و می‌توانیم همه این مسایل را انشاء الله پیاده کنیم.
در آخر هم بگویم که امیدوارم مسیر کشور بتواند با انتخابات سالم، امن، رقابتی و با مشارکت بالا که همه آن را با تیتر انتخابات آزاد تشخیص می‌دهند و معرفی می‌کنند به توسعه کشور بپردازد و به سمت غنی شدن مردم برویم و رفاه به کشور بازگردد. متاسفانه می‌بینید که هنوز مسیر کشور به سمت فقر می‌رود و روز به روز وضع معیشت مردم بد می‌شود. می‌دانیم که با فقر و جهل و عقب ماندگی نه عدالت به دست می‌آید و نه عزت و نه الهام بخشی. چرا که حتی برای معرفی اسلام، ساختن ایرانی آباد و آزاد و معتدل لازم است و همه چیز برای این منظور در کشورمان وجود داد. اگر این کار را بکنیم، نفوذ ایران را در مسایل جهانی بالا می‌بریم. در داخل هم عدالت موردنظر را می‌توانیم به دست بیاوریم. قطعا افراطیون عدالت اسلامی را نمی‌فهمند و نمی‌توانند اجرا کنند و البته به نظرم عقیده‌ای هم به آن ندارند.
مجری: خیلی متشکرم از حضورتان در استودیو صف اول و صحبت‌هایی که درخصوص انتخابات داشتید.
محسن هاشمی: من هم یک تشکر ویژه میکنم و عذر می‌خواهم طوری صحبت کردم که وظیفه خبرنگاری تان را نتوانید خوب انجام بدهید و عذر می‌خواهم.
تفاوت در نحوه گزارش فارس، تسنیم و باشگاه خبرنگاران
نکته جالب این است که تاکنون بیشتر خبرگزاری ها و پایگاه ها خبری که این مصاحبه را پیاده کرده اند اصولگرا هستند. همچنین باشگاه خبرنگاران صدا و سیما از دو کلید واژه «آیت الله هاشمی رفسنجانی» و «اعتراضات» استفاده کرده است اما خبرگزاری فارس از «آقای هاشمی رفسنجانی» و «اغتشاشات»
باشگاه خبرنگاران نوشت:
رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران در یک گفتگوی تلویزیونی، راه‌حل افزایش مشارکت در انتخابات مجلس را مبارزه با افراط و تفریط عنوان کرد.
محسن هاشمی رفسنجانی رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران با حضور در برنامه صف اول شبکه خبر و در ارتباط با انتخابات مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: ابتدا روز خبرنگار را گرامی می‌دارم. همانطور که می‌دانید خبرنگاری این طور تعریف می‌شود که دیدن و شنیدن و روایت برای مردم و دولت مردان. این کار در این جهت انجام می‌شود که هم به گوش دولت مردان برسد و مواردی که مشکل وجود دارد اصلاح کنند هم به گوش مردم برسد برای این که بفهمند چه اصلاحاتی را باید از دولتمردان بخواهند.
به رسانه ملی هم باید تبریک گفت به همین خاطر. باید یادی هم از شهدا و امام راحل داشته باشیم. می‌دانید که ما الان در نیمه دوم هستیم و نیمه دوم مرداد ما روز‌های پرافتخاری را پشت سرگذاشتیم. در سال ۶۹ روز‌هایی که صدام حسین با نوشتن نامه‌ای به آیت الله هاشمی رفسنجانی اعتراف کرد که ایران در دفاع مقدس به همه خواسته‌های خودش رسید و به صورتی این نیمه دوم مرداد روز پیروزی ایران در جنگ و دفاع مقدس است و به همین مناسبت بود که فرمانده محترم کل قوا مدال درجه یک فتح را به آیت الله هاشمی رفسنجانی دادند.
هاشمی گفت: همانطور که می‌دانید پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند که دوست تو کسی است که با تو سخن در راستی و حقیقت بگوید و نه این که دائم تصدیقت کند یا تاییدت کند و قطعا امثال بنده و دلسوزانی که در کشور فعالیت می‌کنند هدف شان از حضور در این گونه مصاحبه‌ها یا برنامه‌ها این است که کمکی به پایداری جمهوری اسلامی بکنند و امیدوارم که مورد مقبول مردم هم واقع شود.
کشور احتیاج به یک انتخابات رقابتی دارد
هاشمی ادامه داد: الان بر همگان روشن شده که کشور احتیاج به یک انتخابات رقابتی و با مشارکت بالا دارد و می‌دانید برای این اتفاق کشور احتیاج به یک مجلس متکثر و ملی و فراگیر و کارآمد دارد. یعنی مجلس باید چنین خصوصیاتی را پیدا کند و اگر چنین خصوصیاتی پیدا کند می‌تواند خیلی از مشکلات کشور را حل کند. چون جایگاهی است که اگر تصمیمات دقیق گرفته بشود تاثیر آن در مدیریت کشور بسیار بالاست.
وی ادامه داد: هرچند رهبری فرمودند که برنامه‌های راهبردی را باید عملی کنیم. تا به حال به آن عمل نشده است. مطمئنا همان طور که گفته شد مقامات عالی کشور به دنبال یک انتخابات همراه با سلامت، امنیت، رقابت و مشارکت بالا هستند.
محسن هاشمی درباره مشکلات پیش ثبت نام انتخابات گفت: نمی‌خواهم درباره ابعاد پیش ثبت نام صحبت کنم که مثبت است یا خیر. اما اینکه یک دفعه و ناگهانی این اعلام شد و جریان‌های سیاسی آن حلقه تصمیم گیری شان به شدت تنگ شد و در شرایطی قرار گرفتند که آمادگی ثبت نام نیروهایشان را ندارند چندان خوش آیند نبود.
حضور جریان‌های سیاسی با برنامه دقیق موجب مشارکت بالای مردم در انتخاب می‌شود
هاشمی افزود: حرکت مردمی ایجاد شد شاید هم گفته شد همه بروند ثبت نام کنند ثبت نام‌ها هم احتمالا زیاد می‌شود. ولی جریان‌های سیاسی را در تنگنا قرار داد. یعنی حلقه‌ای که دارند روی آن کار می‌کنند تنگ شد و خود همین باعث می‌شود که یک جوری انتخابات شکل کنکور بخودش می‌گیرد. اطلاعیه می‌دهند که همه بروید ثبت نام کنید، در صورتی که آن چیزی که مشارکت بالا را در انتخابات ایجاد می‌کند حضور جریان‌های سیاسی با برنامه ریزی دقیق است و این حرکت سریع که در عرض دو سه هفته گفتند مجلس تصویب کرد و شورای نگهبان تایید کرد و حالا انتخابات کلیدش خورد پس از شانزدهم، چیزی در حدود هفت هشت روز فرصت ایجاد شد که گروه‌های سیاسی تصمیم بگیرند که چگونه بروند ثبت نام افراد موثرشان را انجام بدهند. کار سختی است. قبول کنید اصولا اکثر جریان‌های سیاسی فرض شان این بوده که انتخابات مثلا از آخر شهریورو مهرماه کلید می‌خورد و در حال برنامه ریزی بودند. یک دفعه مواجه شدند با یک «پیش ثبت نام» که همه دارند بحث می‌کنند.
وی افزود: می دانید که سه نگاه در کشور درباره انتخابات و رای مردم و نگاه‌ها به نحوه اداره نظام وجود داشته. می‌خواهم این سه نگاه را خدمت تان بگویم و کاری به کارآمدی ندارم. نگاه اول نگاهی است که آیاتی مثل مرحوم نایینی، امام خمینی (ره)، آیت الله خامنه‌ای و آیت الله هاشمی رفسنجانی، تعداد زیادی از علما و نخبگان کشور داشتند و این نظریه را تایید می‌کردند که حتی اگر نظام اسلامی براساس این فکر که می‌خواهد اجرای احکام اسلامی را انجام بدهد شکل بگیرد و حمایت اکثریت مردم را نداشته باشد این نظام نامشروع است. پس داشتن یک اکثریت مشروعیت می‌آورد برای نظام و بسیار مهم است. این تفکر نگاه اولی بوده که سال‌ها در جمهوری اسلامی بهش عمل شد و نتایج بسیار خوبی گرفته شد. نگاه دوم که می‌شود گفت بخشی از علما و احتمالا بخشی از مدرسین حوزه علمیه قم یا بخشی از اعضای شورای نگهبان به آن اعتقاد داشتند و دارند نقش مردم را در این حد نمی‌بینند در ایجاد مشروعیت برای نظام. آن‌ها می‌گویند حضور مردم ایجاد یک مقبولیت می‌کند. یعنی به جای داشتن مشروعیت برای نظام به دنبال یک مقبولیت هستند. می‌گویند خود نظام ولایت فقیه خود به خود یک نظام مشروعی است. حالا اگر بتوانیم و رای مردم را هم داشته باشیم برای اداره و کارآمدی خودمان نیازمند به این رای ایم و این مقبولیت بیشتری برای نظام ایجاد می‌کند؛ لذا در یک دوره‌ای از این مشروعیت رفتیم به سمت مقبولیت. متاسفانه در سال‌های بعد نگاه سومی شکل گرفت برای انتخابات و مشروعیت نظام که این نگاه می‌گوید که نظر اکثریت جامعه نه در سطح مشروعیت و نه در سطح مقبولیت لازم نیست.
سه نگاه موجود به مشروعیت نظام از نظر محسن هاشمی
نسبت به مشروعیت نظام سه نگاه وجود دارد. نگاه اول نگاهی است که آیاتی مثل مرحوم نایینی، امام خمینی(ره)، آیت الله خامنه ای و آیت الله هاشمی رفسنجانی، تعداد زیادی از علما و نخبگان کشور داشتند و این نظریه را تایید می کردند که حتی اگر نظام اسلامی براساس این فکر که می خواهد اجرای احکام اسلامی را انجام بدهد شکل بگیرد و حمایت اکثریت مردم را نداشته باشد این نظام نامشروع است. پس داشتن یک اکثریت مشروعیت می آورد برای نظام و بسیار مهم است. این تفکر نگاه اولی بوده که سال ها در جمهوری اسلامی بهش عمل شد و نتایج بسیار خوبی گرفته شد. نگاه دوم که می شود گفت بخشی از علما و احتمالا بخشی از مدرسین حوزه علمیه قم یا بخشی از اعضای شورای نگهبان به آن اعتقاد داشتند و دارند نقش مردم را در این حد نمی بینند در ایجاد مشروعیت برای نظام. آن ها می گویند حضور مردم ایجاد یک مقبولیت می کند. یعنی به جای داشتن مشروعیت برای نظام به دنبال یک مقبولیت هستند. می گویند خود نظام ولایت فقیه خود به خود یک نظام مشروعی است. حالا اگر بتوانیم و رای مردم را هم داشته باشیم برای اداره و کارآمدی خودمان نیازمند به این رای ایم و این مقبولیت بیشتری برای نظام ایجاد می کند. لذا در یک دوره ای از این مشروعیت رفتیم به سمت مقبولیت. متاسفانه در سال های بعد نگاه سومی شکل گرفت برای انتخابات و مشروعیت نظام که این نگاه می گوید که نظر اکثریت جامعه نه در سطح مشروعیت و نه در سطح مقبولیت لازم نیست. در حدی لازم است که یک زینتی برای نظام باشد. خب این فکر در بعضی از علما ایجاد شد. من نمی خواهم نام ببرم و اطرافیان شان این را هم تبلیغ می کردند. می گویند نظام ولایت فقیه احتیاج به این رای اکثریت ندارد، ولی به عنوان زینت خوب است که مورد استفاده قرار بگیرد و هر چهار سال یکبار یا دو سال یکبار مردم بیایند و رای بدهند و به عنوان زینت نظام از این امر استفاده بشود. خب اگر از این جا سوال دارید می توانید به انتخابات گذشته بپردازیم. الان می توانیم در مورد انتخابات گذشته صحبت کنیم. اگر بخواهیم به انتخابات در حدود 44 یا 45 سال گذشته در جمهوری اسلامی نگاه کنیم کارکرد این نظریاتی که در بالا گفتم نسبت به انتخابات را خوب می بینیم و لازم است ما یک آسیب شناسی دقیقی به 39 انتخاباتی که در گذشته داشتیم داشته باشیم که بتوانیم این چهلمین انتخابات را، -این انتخابات مجلس دوازدهم را-، چهلمین انتخابات را به عنوان یک انتخابات بسیار عالی در سطح بالا همان طوری که مقامات ارشد کشور خواستند برگزار کنیم.
باید آسیب‌شناسی دقیقی نسبت به ۳۹ انتخابات گذشته انجام شود
وی افزود: در نگاه سوم نقش رای مردم و نظر اکثریت جامعه را نه در سطح مشروعیت و نه در سطح مقبولیت درنظر می‌گیرند. بلکه در حد یک زینت برای نظام درنظر می‌گیرند. می‌گویند نظام ولایت فقیه احتیاج به این رای اکثریت ندارد، ولی به عنوان زینت خوب است که مورد استفاده قرار بگیرد و هر چهار سال یکبار یا دو سال یکبار مردم بیایند و رای بدهند و به عنوان زینت نظام از این امر استفاده بشود. خب اگر از این جا سوال دارید می‌توانید به انتخابات گذشته بپردازیم. الان می‌توانیم در مورد انتخابات گذشته صحبت کنیم. اگر بخواهیم به انتخابات در حدود ۴۴ یا ۴۵ سال گذشته در جمهوری اسلامی نگاه کنیم کارکرد این نظریاتی که در بالا گفتم نسبت به انتخابات را خوب می‌بینیم و لازم است ما یک آسیب شناسی دقیقی به ۳۹ انتخاباتی که در گذشته داشتیم داشته باشیم که بتوانیم این چهلمین انتخابات را به عنوان یک انتخابات بسیار عالی در سطح بالا همان طوری که مقامات ارشد کشور خواستند برگزار کنیم. ما خودمان یا خانواده مان می‌دانید از کسانی بودیم که آیت الله هاشمی رفسنجانی شاید بیش از ۱۳ بار در انتخابات شرکت کردند. از اعضای خانواده هم دو سه بار شرکت کردند. مجموعا شاید چیزی در حدود پانزده، شانزده بار در انتخابات شرکت کردیم. در بعضی از انتخابات هم باختیم و باختند و رای لازم را نیاوردند. ولی از آن طرف هم در همه انتخابات هم شرکت کردیم و رای دادیم و اگر دارم این جوری صحبت میکنم براساس دلسوزی برای نظام است. برای رسیدن به یک مشارکت بالاست.
هاشمی ادامه داد:احزاب باید نقش خودشان را بازی کنند. جریان‌های سیاسی باید نقش شان را بازی کنند تا مشارکت بالا برود چرا؟ چون احزاب تشکیل می‌شوند برای این که قدرت اجرایی را به دست بگیرند و حکمرانی بکنند. با این هدف می‌آیند. ولی متاسفانه در کشور بهای جدی به احزاب داده نمی‌شود. همان چیزی که گفتید و موضوع احزاب یکی از سوالات تان بود. در این ۷ ماه تا انتخابات باید روش تغییر بکند و به جریان‌های سیاسی و احزاب مخصوصا در صدا و سیما اهمیت ویژه‌ای داده بشود تا این مشارکت بالایی که دنبالش هستیم شکل بگیرد.
سخنان رهبر معظم انقلاب درباره اهمیت مشارکت در انتخابات سخنان ارزشمندی است
محسن هاشمی درباره فضای سیاسی بی طرف در بحث انتخابات اظهار کرد: شما می‌دانید که از اول انقلاب تا به حال اگر بروید در بایگانی جایی که احزاب ثبت می‌شوند حدود ۴۰۰ حزب ثبت شده آمدند و تنها از این ۴۰۰ حزب چیزی حدود ۴۰ حزب عضو خانه احزابند. شاید هم کمتر که براساس تقسیم بندی اصلاح طلبان، اصولگرایان، مستقلین و معتدلین دارند فعالیت می‌کنند. همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند باید راهبردی عمل می‌شد. جریان‌های سیاسی وظیفه شان این است که در انتخابات شرکت کنند، فعال بشوند. خب باید با خانه احزاب جلسه گذاشته می‌شد، ازشان خواسته می‌شد که چه کار کرد؟ ولی حالا دیر نشده و بالاخره شش، هفت ماه تا انتخابات هست و لازم است که ما از این خانه احزاب و احزابی که در این جریان‌های سیاسی که آن جا فعالند با جلساتی ازشان بخواهیم که چگونه عمل کنند که جریان‌های سیاسی و احزاب بتوانند در انتخابات مشارکت را بالا ببرند و به اهداف سیاسی خودشان برسند. در این مورد هم باید به نظرم صدا و سیما و همه اجزایی که در انتخابات الان فعالند عمل کنند که احزاب بتوانند لیست‌هایی بدهند که نخبگانی در آن وجود داشته باشد که البته یک مقدار هم دیر شده است.
محسن هاشمی در ارتباط با سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی را درباره اهمیت موضوع مشارکت در انتخابات گفت: این سخنان واقعا سخنان ارزشمندی است و به نظرم کار را برای صدا و سیما و تمام دست اندرکاران انتخابات بسیار سخت می‌کند. من در بحثم وقتی جلوتر می‌رویم در مورد موضع گروه‌ها و افراد نسبت به شرکت در انتخابات حرف‌هایی دارم که خیلی تطبیق می‌کند با همین صحبت‌های مقام معظم رهبری که ان شاء الله آن جا می‌گویم.
وی افزود:اگر می‌خواهیم مساله اعتراضات و را حل کنیم باید کشور را ایمن کنیم. باید به رونق انتخابات و مشارکت بیشتر کمک کنیم. همین نظری است که رهبر انقلاب داشتند. البته این حرف، حرف بسیار درستی است. تکرار هم شد، ولی به نظر می‌آید روشی که برای بالابردن مشارکت در پیش گرفته شده روش کارآمدی نیست.
مردم به عملکرد‌ها نگاه می‌کنند
وی ادامه داد: باید در شیوه‌های عمل در انتخابات تغییراتی ایجاد کنیم برویم به سمت این که صندوق‌های رای را به حالتی دربیاوریم که مردم با علاقه مندی به سمتش بیایند. چراکه مردم الان دیگه به اشخاص خیلی نگاه نمی‌کنند. مردم به عملکرد‌ها نگاه می‌کنند. به کارآمدی نگاه می‌کنند و اگر احساس کنند امیدی ایجاد شد حتما پا به میدان می‌گذارند. پس باید برویم به سمت این که تاثیرگذاری نهاد‌هایی مثل مجلس و وزارت کشور و ساختار‌هایی که همین الان وجود دارد طوری عمل کنند که باعث مشارکت بالا بشود و منویاتی که مدنظر مقامات عالی کشور است ان شاء الله اجرا شود و می‌دانید که یکی از مسایل بسیار مهم این است که مردم حس کنند که این امکان وجود دارد که گروه‌های سیاسی که می‌آیند و وعده‌هایی که می‌دهند بتوانند به وعده هایشان عمل کنند. اگر این احساس باز به مردم دست بدهد که می‌آیند صحبت می‌کنند. وعده‌هایی می‌دهند و عمل نمی‌کنند. باز باعث پایین آمدن مشارکت می‌شود.
ساختار فعلی انتخابات باید تغییر کند
رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران درباره راهکار‌های حل این موضوع گفت: به نظرم گام نخست تغییر در ساختار فعلی است. ساختار فعلی انتخابات هفت ماه هم فرصت است. اگر ما علاقه مندیم به نظام مان و اگر دل مان می‌خواهد که منویات رهبر انقلاب اجرا شود باید به فکر حرکت‌های واقعی باشیم که مشارکت در حد ۹۰ درصدی که مدنظر است بالا بیاید. اگر یادتان باشد اولین انتخاباتی که در جمهوری اسلامی برگزار شده مشارکت بالای ۹۵ درصد بوده. مشارکت برای همه پرسی. ما ریاست جمهوری انتخاباتی داشتیم که ۸۵ درصد مردم در انتخابات شرکت کردند و چطور شده انتخاباتی برای مجلس برگزار می‌کنیم که ۲۵ درصد در تهران شرکت می‌کنند. بعد آن موقع می‌خواهیم بنشینیم این ۲۵ درصد تهران را بیاوریم برسانیم به ۵۰ درصد ۵۵ درصد ۶۰ درصد؟! خب خیلی کار می‌برد؟ کار سختی نیست؛ لذا من اینجا تعبیر انتخابات آزاد را که آیت الله هاشمی مطرح کردند به عنوان مسیر واقعی حل مشکل مطرح میکنم. همان طور که گفتم این را هم باید بگویم که ایشان هیچ وقت با انتخابات قهر نکرد. یعنی در طول این مدت حتی خودشان ردصلاحیت شدند، ولی از انتخابات قهر نکردند.
وی ادامه داد:باید کاری بکنیم که نیرو‌ها و جریان‌های سیاسی با چنین علاقه‌ای به میدان بیایند و این باعث می‌شود که مردم در انتخابات شرکت کنند. انتخابات رونق بگیرد و در نتیجه باید در این هفت ماه به همان نظریه نخست که جایگاه مشروعیت ساز را به رای مردم میدهد برگردیم و از جایگاه مقبولیت ساز و زینتی عبور کنیم و می‌دانید که به نظر می‌آید که بعضی از مسئولین و شاید هم بعضی از کسانی که در جریان بالا در حاکمیتند از وضعیت فعلی که مشارکت کم باشد راضیند. چرا که منافع شان را تامین می‌کند و در یک انتخابات بی رونق و خلوت خب برنده می‌شوند و حتما کسانی الان در کشورند که دنبال آن هستند که این انتخاباتی با مشارکت پایین دارد دوباره برگزار می‌شود و در انتخابات برنده می‌شوند و ما نباید بگذاریم این اتفاق بیفتد. چرا؟ چون دستور صریح مقام ولایت فقیه در کشورمان است بدون هیچ اغماضی. بعضی وقت‌ها یادم است که گه گاهی آیت الله هاشمی رفسنجانی می‌گفتند، می‌گفتند مقام معظم رهبری می‌فرمایند من یک حرفی می‌زنم، ولی بعضی‌ها می‌روند همان کاری که خودشان دل شان می‌خواهد می‌کنند و می‌آیند تفسیر به رای خودشان را می‌گذارند و آن عملی که لازم است و رای و نظر رهبری را انجام نمی‌دهند.
بعضی جریانات در کشور خود را بی نیاز از رای اکثریت جامعه می دانند
هاشمی ادامه داد: امروز این سه موضع و نظر سیاسی نسبت به اجرای انتخابات وجود دارد موضع اولی موضعی است که جریان افراطی دارد که خودش را بی نیاز از رای اکثریت جامعه می‌داند و می‌خواهد حتی برخلاف نظر ولایت فقیه انتخابات را خلوت و بی رونق برگزار کند. این نظر که الان مشکل اصلی انتخابات در صحبت‌های آقا هم هست و ایشان می‌فرمایند که بعضی می‌گویند چرا شما اینقدر می‌گویی انتخابات رونق، مشارکت، همین گروهند. ایشان منظورشان همین گروه است. گروه دوم جریانات اصلاحات و میانه روست که علاقه‌مند به نظام ست، ولی می‌خواهد که خود نظام به این نتیجه برسد که مصلحت نظام در رقابت و پر شور بودن انتخابات است. یعنی مثلا در انتخابات قبلی یک دفعه آیت الله هاشمی رفسنجانی با این همه سابقه و سران سه قوه و مجمع تشخیص مصلحت نظام ردصلاحیت می‌شود. می‌رسیم به انتخابات ریاست جمهوری این دوره و مثلا آقای لاریجانی رئیس مجلس ردصلاحیت، آقای جهانگیری معاون اول ردصلاحیت، حتی آقای احمدی نژاد رئیس جمهور ردصلاحیت می‌شود. خب این گروه الان چه می‌کنند؟ شما بروید بگویید. آقای جهانگیری، آقای لاریجانی این‌ها نمی‌آیند که گدایی صلاحیت بکنند. خود من هم کسی بودم که ردصلاحیت شدم. ولی این افراد گروه دوم که دل شان می‌خواهد انقلابشان، دولت شان، کشورشان پویا بشود. مشکلاتش حل شود، ولی دیگر الان حاضر به گدایی صلاحیت نیستند؛ لذا می‌بینید که این گروه دوم صبر و سکوت را پیش گرفتند و تا به حال هم توصیه‌ای هنوز برای شرکت در انتخابات از هیچ کدام از این‌ها شما نشنیدید
وی ادامه داد: موضع سوم که موضع تفریطی هاست. این‌ها عمدتا به دنبال براندازیند. همین‌هایی که در همین صحبت‌های مقام معظم رهبری می‌فرمایند که این‌ها دوست دارند که فقط ده درصد مردم در انتخابات شرکت کنند، نود درصد شرکت نکنند. این‌ها همین هایند. اگر چه بخشی از مردم ممکن است با این جریان هم همراهی کنند، اما اکثر جامعه این کار را نخواهند کرد. چون نسبت به نتیجه و رهبری این جریان برانداز هیچ اطمینانی ندارند و اختلافات رهبران آن‌ها هم در خارج از کشور خودش را نشان داد که جایگاه جریان را به شدت تضعیف کرده و آن جایگاه را در ایران ندارند؛ لذا به نظرم در نتیجه جریان سوم که جریان تفریطی است تهدیدی برای نظام نیست، ولی تهدید اصلی همان افراطیونی است که مقام معظم رهبری بهشان اشاره دارند.
با سیاسی کردن موضوع حجاب موجب عصبانی کردن مردم شدند
محسن هاشمی با اشاره به موضوع برجام گفت: نظرم این بود که باید آن امضا شود. یا همین خود حجاب. این خودبرانداز‌ها با سیاسی کردن موضوع حجاب و عصبانی کردن مردم موجب شدند یک مساله اجتماعی و مذهبی به مبارزه سیاسی تبدیل شود. یادم است که هفده، هجده سالم بود در زمان انقلاب. پدرم مبارز انقلاب بود. خب این‌ها می‌خواستند در زمان شاه مبارزه کنند. کار بسیار سختی باید انجام می‌دادند. تعداد کمی مبارزه می‌کردند. الان مبارزه با نظام جمهوری اسلامی خیلی ساده شده. یک دختری مثلا روسریش را بردارد انگار دارد مبارزه با نظام می‌کند! لذا راهکارم این است که صدا و سیما و سخنرانان و تحلیل گران و بعضا ائمه جمعه باید در جهت مشارکت حداکثری حرکت کنند.
محسن هاشمی گفت: آخرین جمله ام را بگویم. نکته بسیار مهمی که آیت الله هاشمی رفسنجانی این اواخر می‌گفتند و بعد از ۶۰ سال مبارزه به آن رسیده بودند این بود که می‌گفتند من قبل از انقلاب فکر می‌کردم که اگر با استبداد و استعمار مبارزه کنیم و پیروز بشویم، ریشه‌های مشکلات کشور حل می‌شود و با از بین بردن این دو تا ایران بهشت می‌شود. اما بعد از پیروزی انقلاب و حوادثی که رخ داد فهمیدیم مبارزه با افراط و تفریط از مبارزه با استعمار و مبارزه با استبداد بسیار سخت‌تر است. به نوعی خود ایشان هم توسط جریان‌های افراط و تفریطی دو بار ترور شدند. از فرقان و ترور سال ۷۲ بگیرید تا اینکه بار‌ها ایشان ترور شخصیت شدند.
وی افزود:لذا راه حل کشور این است که ما باید با افراط و تفریط مبارزه کنیم تا بتوانیم مشارکت را بالا بیاوریم. در نهایت نمی‌خواهم قضاوت کنم به یک سبکی. اینطور می‌خواهم بگویم که افراطیون و تفریطیون از هم جدا نیستند. این‌ها روی دو سکه اند و ممکن است بخشی از خودبرانداز‌هایی هم که موجودند و خودتحریمی‌ها نتیجه جریان نفوذ هم باشند و ما باید مواظب باشیم که نکند از خارج نفوذی دارد اتفاق می‌افتد که این‌ها می‌خواهند انقلاب را از طریق جهل و تندروی از بین ببرند.
روش و سیره آیت الله رفسنجانی قهر از صندوق‌ها نبود
هاشمی در انتها گفت:روش و سیره آیت الله رفسنجانی قهر از صندوق‌ها نبود. ایشان همیشه می‌گفتند که قهر از صندوق‌ها درست نیست. چرا؟ چون می‌گفتند کم هزینه‌ترین و سریع‌ترین راه برای حضور اراده مردم در اداره کشور همین انتخابات است و مهمترین وظیفه شهروندی ماست. ولی نباید عده‌ای نظام را به سمت خودتحریمی پیش ببرند. مخصوصا با نسل جدیدی که الان در گام دوم ما با آن روبروییم، نباید کاری بکنیم که مردم فکر کنند که این انتخابات به صورت جدیدی مهندسی دارد می‌شود. اگر این حس بهشان دست بدهد دوباره مشارکت در حدی که ما می‌خواهیم نخواهد شد.
وی افزود:در آخر هم بگویم که امیدوارم مسیر کشور بتواند با انتخابات سالم، امن، رقابتی و با مشارکت بالا که همه آن را با تیتر انتخابات آزاد تشخیص می‌دهند و معرفی می‌کنند به توسعه کشور بپردازد و به سمت غنی شدن مردم برویم و رفاه به کشور بازگردد. اگر این کار را بکنیم، نفوذ ایران را در مسایل جهانی بالا می‌بریم. در داخل هم عدالت موردنظر را می‌توانیم به دست بیاوریم. قطعا افراطیون عدالت اسلامی را نمی‌فهمند و نمی‌توانند اجرا کنند و البته به نظرم عقیده‌ای هم به آن ندارند.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، محسن هاشمی‌رفسنجانی رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در برنامه تلویزیونی «صف اول» با اشاره به وظایف احزاب در پرشور شدن انتخابات، گفت: امیدوارم صداوسیما فضا را همین طور باز نگه داشته و ممیزی‌ها را کنار گذاشته تا شاهد یک فضای رقابتی در انتخابات داشته باشیم.
وی افزود: کشور نیاز به یک انتخابات رقابتی با مشارکت بالا دارد و ما نیاز به یک مجلس ملی و متکثر و کار آمد داریم و اگر چنین مجلسی داشته باشیم، تأثیر زیادی در زندگی مردم خواهد داشت.
رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی تأکید کرد: قهر از صندوق‌ها درست نیست، چون کم هزینه‌ترین راه برای حضور مردم در تعیین سرنوشت‌شان، حضور در انتخابات‌ها است و ما نباید کاری کنیم که مردم حس بدی نسبت به انتخابات داشته باشند.
هاشمی‌رفسنجانی خاطرنشان کرد: پیش ثبت‌نام ناگهانی که اتفاق افتاد، حلقه تصمیم‌گیری جریان‌های سیاسی به شدت تنگ شد و آن چیزی که مشارکت بالا را محقق می‌کند، حضور جریان‌های سیاسی با یک برنامه‌ریزی است.
رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در ادامه گفت: سه نگاه در کشور نسبت به رأی مردم و انتخابات وجود دارد، نگاه اول نگاه علما و نخبگانی مثل امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب و آقای هاشمی‌رفسنجانی بود که برخورداری از اکثریت برای نظام، مشروعیت به عمل می‌آورد و نگاه‌شان همراه کردن اکثریت مردم بود.
وی در ادامه گفت: نگاه دوم، نگاه بخشی از اعضای شورای نگهبان و بخشی از علمای حوزه علمیه قم است که می‌گویند حضور مردم ایجاد مقبولیت می‌کند و نظام اسلامی خود به خود مشروعیت خود را دارا است.
رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی تصریح کرد: نگاه سوم این است، اکثریت جامعه، در سطح مشروعیت و مقبولیت لازم نیست و در حدی لازم است که برای نظام زینت باشد و بعضی از علما و نزدیکانشان، چنین نگاهی داشتند.
هاشمی‌رفسنجانی یادآور شد: اگر بخواهیم به انتخابات در ۴۴ سال گذشته نگاه کنیم، کارکرد انتخابات را به خوبی متوجه می‌شویم و نیاز است که یک آسیب‌شناسی انتخابات‌های کشور را داشته باشیم و اگر این اتفاق بیفتد، ما شاهد یک انتخابات پرشور در انتخابات آینده خواهیم بود.
وی عنوان کرد: احزاب باید در موسم انتخابات فعالیت‌های خود را انجام دهند تا ماهیت فعالیت خود را به ثمر برسانند و در این هفت ماه تا انتخابات باید حمایت ویژه‌ای از احزاب صورت گیرد.
رئیس پیشین شورای شهر تهران گفت: لازم است احزابی که در خانه احزاب فعال هستند، در جلساتی از آن‌ها خواسته شود که وظایف خود را که کنشگری در انتخابات است را انجام دهند.
وی افزود: صداوسیما باید به احزاب کمک کند تا این احزاب، نخبگان را در لیست‌های خود قرار دهند.
رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در ادامه گفت: باید منویاتی که ولایت‌فقیه برای انتخابات در نظر گرفته‌اند، سرلوحه کار مسئولین قرار گیرد تا شاهد یک انتخابات پرشور و با مشارکت گسترده مردم باشیم.
وی افزود : این سخنان کار را برای صداوسیما بسیار سخت می‌کند و ما انتظاریم مطالبات رهبر انقلاب نسبت به مسئله مشارکت واقعا محقق شود.
هاشمی‌رفسنجانی گفت: به نظر می‌رسد یکی از دلایل شلوغ شدن و اغتشاشات خلوت شدن صندوق‌های رأی است و اگر ما می‌خواهیم مسأله امنیت کشور را تقویت کنیم، باید به رونق انتخابات کمک کنیم.
