گزارش انصاف‌نیوز درباره ی نظربازی یا نظرسنجی‌های انتخاباتی
در روزهای اخیر موجی از نظرسنجی‌های اینترنتی درباره‌ی نامزدهای احتمالی انتخابات آتی ریاست جمهوری را شاهدیم؛ نظرسنجی‌هایی با نتایج کاملا متفاوت و البته با گزینه‌هایی متفاوت! همینطور اظهارنظرهای کاملا متفاوتی درباره‌ی نتیجه‌ی نظرسنجی‌های مراکز مختلف؛ یکی آقای فلانی را با 70 درصد از همه بالاتر و دیگری آقای بهمانی را در صدر اعلام می‌کند. به راستی آیا نتیجه‌ی نظرسنجی‌های علمی اینقدر می‌تواند متفاوت باشد و چرا نمی‌توان به نتیجه‌ی این نظرسنجی‌ها اعتنا کرد؟
به گزارش انصاف نیوز (رسانه‌ی کمپین انتخاباتی دکتر مسعود پزشکیان)، امر سیاسی و ظهور و بروز میدانی آن به موازات پیشرفت‌های تکنولوژیک دچار تغییر و تحولاتی شده و بهره گیری از ظرفیت های تازه برای پیشبرد اهداف و دست یابی به چشم اندازهای وسیع‌تر، به بخش جدا ناشدنی کنش سیاسی تبدیل شده است. طیف‌های مختلف سیاسی در رقابتی تنگاتنگ می‌کوشند تا با بهره گیری از ابزارهای مختلف نبض افکار عمومی را بدست آورند و با توجه به سلایق و علایق آنان برنامه‌های خود را به محک اجرا بگذارند.
بی‌گمان یکی از بهترین و سهل الوصول ترین راه های دستیابی به منویات لایه‌های مختلف و متکثر جامعه که بطور معمول چندان بروز و ظهور بیرونی ندارد و تنها در فواصلی خاص همچون انتخابات جلوه های بیرونی آن به منصه ظهور می‌رسد، گزاره ای است با نام ” نظر سنجی”.
نظرسنجی علاوه بر آنکه دستمایه‌ی خوبی برای تحلیل رویکرد پیش روی طیف‌های مختلف اجتماعی بدست می‌دهد از سوی دیگر از طرف طیفی از سیاسیون ابزاری شده تا با انتشار آن بر خط سیر رویدادها اثر بگذارند و به قول معروف افکار عمومی را مدیریت کنند.
در این میانه نباید این نکته را از نظر دور داشت که نظرسنجی به عنوان یک ابزار همانند دیگر مقولات آداب و سبک و سیاق منحصر به خودش را دارد و الزامات و قواعدی که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت. به‌واقع نام هر فعل و انفعال معطوف به نظر خواهی از مردم را نیز نمی‌توان نظرسنجی نامید؛ چرا که فنی دارد و راهکاری.
بنابر گزارش انصاف نیوز، در همین یک ماه گذشته، یک بار آقای محمدرضا باهنر می‌گوید که بر اساس نظرسنجی‌ها آقایان خاتمی و هاشمی و قالیباف در صدر نظرسنجی‌ها هستند و روز دیگری کسانی از طرف ستاد حامیان خود آقای باهنر خبری منتشر می‌کنند که محمدرضا باهنر با 70 درصد در صدر یک نظرسنجی قرار دارد! کدام یک از آنها قابل اعتنا و توجه است؟
بی‌گمان یکی از برهه‌هایی که نظرسنجی بازاری داغی دارد و بخصوص سیاسیون برای آن سر و دست می‌شکنند هنگامه‌ی انتخابات است. کافی است سایت‌های ریز و درشت و چپ راست را مروری کنید تا در هر کدامشان یک دو جین از این به اصطلاح نظرسنجی‌ها ببینید. نظرسنجی‌هایی که به دلایل مختلف از قواعد علمی تبعیت نمی‌کنند و آمایش متین را سرلوحه‌ی خود ندارند.
از معایب ساختاری این نظرسنجی‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: اول آنکه تجربه‌ی چندین دوره از انتخابات نشان داده که نظرسنجی‌های ارائه شده از سوی طیف‌ها و نحله‌های مختلف سیاسی فاقد دقت نظر بوده چرا که همواره نتیجه‌ی نهایی متفاوت رقم خورده و این موضوع نشات گرفته از آنست که بیشتر این نظرسنجی‌ها با رویکرد تحریک و تهییج افکار عمومی و حامیان سیاسی انعکاس یافته و به عنوان ابزار تبلیغاتی به آن نگریسته شده است.
دوم اینکه نظرسنجی‌ها در کشور ما از سوی نهادهای رسمی هم چندان معتبر نشان نداده است چرا که به واسطه‌ی فضای خاص به طور معمول مردم از ابراز نظر علنی به واسطه‌ی ملاحظات ویژه پرهیز می‌کنند و بدین سان آن نظرسنجی‌ها نمی‌تواند به شکل تام و تمام بیانگر نظر توده‌ها باشد. سوم: سبک و ابزار نظرسنجی‌ها چندان معقول و متعارف و سامان‌مند نیست، عدم توجه به جامعه‌ی آماری مطلوب بهره گیری از ابزارهای دم دستی و ناهوشمندانه از زمره این نکات است.
چهارم نظرسنجی‌های اینترنتی چندان نمی‌تواند محلی از اعراب داشته باشد چرا که از یکسو بهره گیری از فضای مجازی هنوز عامیت لازم را نیافته و بیشتر منحصر به طبقه‌ای خاص است و از سوی دیگر طیف‌ها می‌توانند با سامان دهی جمعی خاص و حضور سازمان دهی شده به ناگهان نظرسنجی‌ها را دچار تغییر و تحول کنند و بدیهی است که نتایج در اینصورت نمی‌تواند ملاک باشد و در نهایت عدم وجود گزینه‌های مختلف است که چندان در نظرسنجی‌های اینترنتی رقبا مورد عنایت و التفات قرار نمی‌گیرد.
به هر روی زمان بسیاری لازم است تا این معایب ساختاری مرتفع شود و نظرسنجی‌ها همان کارکرد واقعی خود را در جامعه ما به منصه ظهور برسانند. نظرسنجی‌های کنونی به دلیل شفاف نبودن ساز و کار آنها و نیز تجربه‌ی نظرسنجی‌های نامعتبر فراوانی که نتایج آنها هر روز منتشر می‌شود، غیر قابل اعتماد هستند و به قول یکی از کاندیداهای انتخابات سال 88، ده شاهی نمی ارزند.
انتهای پیام
