«تبدیل ریال به تومان تبعات منفی ندارد»
هیات دولت در جریان بررسی«لایحه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» واحد پول ایران را تومان و برابر با ۱۰ ریال تعیین کرد. براین اساس در صورت تصویب نمایندگان مجلس و شورای نگهبان، واحد پول کشور رسما از ریال به تومان تبدیل میشود. در این باره در یک ماه گذشته اظهارنظرهای متفاوتی ارائه شده است. در صورتی که برخی از کارشناسان معتقدند که تبدیل ریال به تومان تورمزا خواهد بود و هزینههایی را به کشور تحمیل میکند اما بسیاری از کارشناسان معتقدند این طرح محاسبات را آسان میکند.
تاکید کارشناسان در این باره در حالی است که پیش از این ولی الله سیف، رییس کل بانک مرکزی نیز هدف از این طرح را «احترام گذاشتن به ذهنیت جامعه» عنوان کرده است. کامران ندری، استاد دانشگاه و مدیر گروه بانکداری اسلامی در این باره به پایگاه اطلاعرسانی دولت گفت: حذف صفر از پول ملی تبعاتی ندارد گرچه بهتر است که اصلاحات اساسیتر در واحد پولی کشور صورت گیرد.
با مطرح شدن حذف یک صفر از پول ملی برخی کارشناسان نگرانیهایی بابت احتمال تورمزا بودن این طرح داشتهاند. چقدر این اظهارات کارشناسی است؟
تبدیل ریال به تومان اگرچه به صورت رسمی تاکنون صورت نگرفته است اما با این وجود این رویه سالهاست در بین مردم وجود داشته است. در واقع حذف یک صفر از پول ملی را نمیتوان رفرم پولی دانست، بنابراین نمیتواند تورمزا باشد. تبدیل ریال به تومان میتواند به تسهیل معاملات کمک کند. همانگونه که اظهارات مقامهای مسئول از جمله رییس کل بانک مرکزی نیز همین مساله را نشان میدهد که هدف از حذف یک صفر نقل و انتقال آسانتر پول است.
حذف صفر از پول ملی چه مزایایی دارد؟
به طور کلی حذف صفر از پول ملی یک اتفاق مثبت در اقتصاد کشور ما است. توصیه بسیاری از کارشناسان در این باره حذف تعداد بیشتر صفر است. در واقع واحد پول باید به گونه ای تعریف شود که از قدرت خرید مناسبی در اقتصاد برخوردار باشد. یک تومان در اقتصاد ما در حال حاضر توانایی خرید هیچ کالا و خدماتی را ندارد.
مقایسه کنید واحد پول ما را با واحد پول کشورهای دیگر. مثلا دلار نه تنها خودش بلکه واحدهای خردتر آن نیز مثل سنت در اقتصاد کاربرد دارد و مورد استفاده مردم قرار میگیرد. بنابراین اگر بانک مرکزی بخواهد اصلاح پولی از این منظر داشته باشد بهتر است اصلاحات جدید به گونه ای انجام گیرد که هم مورد استفاده عموم قرار گیرد و هم نتایجی کلان تر در بر داشته باشد؛ چرا که برای حذف صفر از پول لازم است که تغییراتی صورت گیرد که این هزینههایی را در بردارد. در واقع حذف صفر از پول ملی هزینههایی برای چاپ اسکناس و سکههای جدید دربردارد.
همچنین تغییر صورتهای مالی یا برنامههای کامپیوتری که بر اساس ریال تعیین شدهاند نیز از جمله دیگر تغییرات است که همانگونه که اشاره کردم هزینه هایی در بر دارد. البته میزان هزینه متفاوت است که باید قبل از انجام آن کار مطالعاتی و محاسباتی صورت گیرد.
چه تغییراتی در صورتهای مالی انجام میشود؟
تبدیل ریال به تومان تغییرات مثبتی در صورتهای مالی خواهد داشت. در حال حاضر بخشهای حسابداری و مالی تمام موسسات برای انجام امور مالی با صفرهای زیادی در پول سرو کار دارند که با کاهش تعداد صفرها، هم در وقت و هم در هزینهها صرفهجویی میشود. بنابراین برای اینکه این فاصله از بین برود که چیزی که مینویسیم با آنچه که خوانده میشود، متفاوت نباشد این اصلاحات موثر است. با این وجود آنچه پیشنهاد می شود این است که تلاش شود تا شرایط حذف تعداد بیشتر از صفر از واحد پولی مان فراهم شود. رفرم و اصلاحات پولی در حال حاضر یک ضرورت در نظام بانکی کشور است که هر چه زودتر این مهم فراهم شود موثرتر است.
واحد پول ما باید بر اساس واحد پول بسیاری از کشورهای دیگر معنادار شود. معنادار نبودن واحد پول باعث میشود که صفرها را حذف کنیم. این مساله در واقع محاسبات را سخت و دشوار کرده است. در واقع آنچه مهم است تسهیل واحد پولی است که همان گونه که رییس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرده است به نظر نمیآید که هزینه چندانی هم داشته باشد؛ چرا که بر اساس گفته مسوولان در این باره گفته شده که در صورتی که این پیشنهاد و لایحه در مجلس تصویب شود از اسکناسهای چاپ شده میتوان تا آخرین لحظه استفاده کرد.