زمان طلایی مذاکرات ایران و آمریکا

حسام عسگری، دانشجوی دکتری روابط بین الملل، در یادداشتی نوشت:

در سال‌های اخیر، روابط میان ایران و روسیه در حوزه‌های مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی دستخوش تغییراتی شده است. تحولات جدید در منطقه قفقاز، جنگ اوکراین، و رویکردهای جدید روسیه نشان می‌دهد که این کشور بیشتر بر منافع خود تمرکز دارد و حتی به هم‌پیمانان قدیمی مانند ایران پشت کرده است. یکی از نمونه‌های این رفتار، موضوع گذرگاه زنگزور و جزایر سه‌گانه ایرانی است که روسیه مواضعی مغایر با منافع ایران اتخاذ کرده است. این تغییر رویکرد، همراه با تحولات داخلی در ایران و تغییر دولت، فرصت‌های جدیدی را برای بازنگری در سیاست خارجی ایران و استفاده از شرایط برای ورود به مذاکرات سازنده با ایالات متحده آمریکا فراهم کرده است.

پشت کردن روسیه به ایران: یک فرصت یا تهدید؟

روسیه با رویکردهای جدید خود، از جمله حمایت از موضع جمهوری آذربایجان در مورد گذرگاه زنگزور و عدم حمایت از ایران در خصوص جزایر سه‌گانه، نشان داده که به راحتی می‌تواند منافع ایران را فدای منافع خود کند. این رویکرد، ایران را مجبور می‌کند تا به دنبال راه‌های دیگری برای حفظ منافع خود باشد و به طور جدی به امکان تعامل با غرب فکر کند. در واقع، عدم اطمینان به هم‌پیمانی استراتژیک با روسیه و تضعیف این کشور در نتیجه جنگ اوکراین، باعث می‌شود که ایران به سمت تنوع در روابط خارجی خود گام بردارد.

جنگ اوکراین: روسیه ضعیف‌تر از همیشه

روسیه پس از جنگ اوکراین، به دلیل تحریم‌های اقتصادی و فشارهای بین‌المللی، به لحاظ اقتصادی و نظامی ضعیف‌تر شده است. جنگی که نزدیک دو سال به طول انجامیده و موفقیت چشمگیری برای روسیه به همراه نداشته، این کشور را در موقعیتی قرار داده که توان حمایت از هم‌پیمانان خود را به شدت کاهش داده است. این ضعف روسیه باعث می‌شود که ایران، به عنوان یکی از کشورهایی که به شدت تحت تأثیر تحریم‌های غربی قرار دارد، به دنبال راهکارهای جدیدی برای حل بحران‌های داخلی خود باشد.

انتخابات آمریکا: فرصتی برای تعامل

انتخابات پیش‌روی آمریکا نیز فاکتور مهم دیگری است که ایران باید به آن توجه کند. در شرایطی که رقابت میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان به شدت فشرده شده، دولت بایدن ممکن است به دنبال راه‌هایی برای نمایش دستاوردهای بین‌المللی باشد. یکی از این دستاوردها می‌تواند بهبود روابط با ایران و رسیدن به توافقی جدید باشد. این توافق نه تنها به نفع ایران در راستای رفع تحریم‌هاست، بلکه می‌تواند کارت بازی مهمی برای دموکرات‌ها در مقابل جمهوری‌خواهان باشد. از سوی دیگر، آمریکایی‌ها ممکن است به منظور تضعیف روابط ایران و روسیه و به دست آوردن امتیازاتی در حوزه ژئوپلیتیک، حاضر به دادن امتیازاتی به ایران باشند.

فشارهای داخلی: نیاز به رفع تحریم‌ها

با توجه به شرایط دشوار اقتصادی در داخل ایران، از جمله تورم بالا، نرخ بیکاری و مشکلات معیشتی، نیاز به رفع تحریم‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. دولت جدید ایران که با وعده بهبود اقتصادی به روی کار آمده است، نیازمند اقداماتی جدی برای حل مشکلات اقتصادی است و ورود به مذاکرات می‌تواند به آن کمک کند. رفع تحریم‌های اقتصادی و دستیابی به منابع مالی مسدود شده می‌تواند یکی از راه‌های کاهش فشارهای مردمی و برآورده کردن انتظارات جامعه باشد.

تغییر دولت: فرصت برای بازنگری در سیاست خارجی

با تغییر دولت در ایران، فرصتی تازه برای بازنگری در سیاست‌های کلان کشور ایجاد شده است. دولت جدید ممکن است با رویکردی متفاوت وارد عرصه مذاکرات شود و به دنبال توافقاتی باشد که در دولت‌های قبلی به نتیجه نرسید. این تغییر نگرش می‌تواند شانس بیشتری برای رسیدن به توافق با غرب به وجود آورد و دستاوردهای مهمی برای ایران به همراه داشته باشد.

موازنه در سیاست خارجی: استفاده از اهرم‌های جدید

ایران باید از شرایط فعلی برای ایجاد توازنی جدید در سیاست خارجی خود استفاده کند. با تضعیف روسیه و فشارهای بین‌المللی بر این کشور، ایران می‌تواند با تنوع بخشیدن به روابط خارجی خود و افزایش تعامل با کشورهای منطقه مانند چین و هند، اهرم‌های جدیدی در مذاکرات با غرب به دست آورد. این تنوع می‌تواند به ایران کمک کند تا در مذاکرات جدید، امتیازاتی همچون رفع تحریم‌های نفتی و بازگشت به بازار جهانی را کسب کند.

نتیجه‌گیری: استفاده از فرصت‌های بین‌المللی و داخلی

در شرایطی که روسیه ضعیف شده، انتخابات آمریکا نزدیک است و دولت جدید ایران نیازمند دستاوردهای اقتصادی برای تثبیت جایگاه خود است، ایران می‌تواند از این فرصت طلایی برای ورود به مذاکرات جدید با آمریکا استفاده کند. مذاکراتی که می‌تواند منجر به کاهش تحریم‌ها، بهبود وضعیت اقتصادی و ایجاد شکافی میان ایران و روسیه شود. همچنین، از منظر سیاست داخلی، این مذاکرات می‌تواند جایگاه دولت جدید را تقویت کند و فشارهای مردمی ناشی از مشکلات اقتصادی را کاهش دهد. با اتخاذ یک رویکرد هوشمندانه و عمل‌گرایانه، ایران می‌تواند از شرایط فعلی برای دستیابی به اهداف استراتژیک خود بهره‌برداری کند و به سمت توازنی جدید در سیاست خارجی خود حرکت کند.

انتهای پیام