مهاجرت بزرگ در عصر شاه‌طهماسب صفوی
عباس کاظمی، جامعه‌شناس، در کانال تلگرامی خود نوشت: «یکی از مهاجرت‌های بزرگ در ایران، ذیل‌حکومت صفوی در اواسط(۱۵۳۲ میلادی به بعد) سلطنت شاه طهماسب اتفاق افتاد، بعد از رخداد معروف به توبه‌ی شاه و اعمال محدودیتهای فقهی و نیرو گرفتن بیشتر روحانیون جبل عامل، اتفاقات جدیدی در صفویه در‌حال‌ظهور بود.
در نتیجه‌ی قدرت‌گرفتن سادات‌مرعشی مازندران و پیوند مستحکم آن با محقق کرکی که از جبل‌عامل به دولتخانه صفوی کوچ‌کرده بود، طیفی از هنرمندان زمان از جمله خطاطان، نگارگران، و دیگر مشاغل چون کاتبان، دیوانیان، پزشکان، شاعران و صحافان از ایران به هند گروکانی مهاجرت کردند، برخی از محققان، گستره‌ی این کوچ را “هراس‌انگیز “توصیف‌کرده‌اند.
اولین جایی که از این مهاجرت لطمه دید دبیرخانه صفوی بود. با برکناری دیوانیان با تجربه ایرانی، طبقه‌جدیدی از منشیان و دبیران که از روحانیون بودند جایگزین شدند. به تعبیر کالین میچل در کتاب سیاست‌ورزی در عصر صفوی “تنها به گزاف می‌توان ادعا کرد که تشیع عرب‌تبار انحصارطلبی توانست فرهنگ ادبی چندوجهی ایرانی_اسلامی کسانی مانند قاضی‌جهان قزوینی را ریشه‌کن کند”ص ۲۱۶.»
انتهای پیام
