نابودی شناسنامه هویتی قزوین با معماری غربی

بسیار از محلات تاریخی و کهن ما از یک همبستگی، پیوستگی و همگونی جمعیتی، فرهنگی و اجتماعی خاصی برخوردار هستند که متأسفانه با اجرای برخی طرح‌ها و پروژه‌های شهری آن‌ها را از میان برمی‌داریم که در واقع با این اقدام هویت، فرهنگ و گذشته خود را نابود می‌کنیم.

به گزارش سایت صبح قزوین، «معماری ایرانی اسلامی یکی از برجسته‌ترین و مشهورترین معماری‌های جهان است که بر پایه سنت‌ها، باور‌ها، تاریخ و فرهنگ ایرانی و هنر اسلامی شکل گرفته و از دوران باستان آغاز شده و پس از ظهور اسلام با معماری اسلامی ادغام می‌شود.

معماری ایرانی اسلامی در واقع ترکیبی از طرح‌های خلاقانه، هنری و متنوع است که علاوه‌بر حفظ هویت و فرهنگ هر شهر، موجب ایجاد آرامش مردم خواهد شد.

برای بررسی معماری ایرانی اسلامی در شهر قزوین به گفتگو با چند کارشناس و دوست‌دار این حوزه پرداختیم؛

حسن ذوالفقارزاده، عضو هیأت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در گفتگو با خبرنگار فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»؛ با بیان اینکه معماری ایران بالای ۶ هزار سال قدمت دارد، اظهار کرد: با توجه به پژوهش‌های محققان نظریه‌پردازی معماری ایرانی، هر 300 سال یک بار، شیوه‌ جدیدی از معماری در ایران مطرح می‌شد که از شیوه‌های پارتی‌ و‌ پارسی پیش از اسلام آغاز شده و به خراسانی، رازی، آذری و اصفهان و تهران رسیده است.

او بیان کرد: شیوه‌های معماری ایران وجه تمایز خاص خود را دارد به طوریکه با هیچکدام از شیوه‌ها در کشورهای دیگر هم‌خوانی ندارد.

ذوالفقارزاده با اشاره به کشف آثار یکجانشینی در سگزآباد بوئین‌زهرا گفت: اخیرا مناطق سکونتی در قزوین کشف شده که قدمت 9 هزار ساله دارد؛ بنابراین تمدن ایرانی در مقایسه با دیگر کشورها قدمتی بسیار دیرینه دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه بین الملل امام خمینی(ره) ادامه داد: ساختمان‌های تاریخی که امروز در قزوین به جا مانده متعلق به دوره قاجار و برخی متعلق به دوره صفویه است اما بعد از دوره قاجار، تهاجم فرهنگی موجب می‌شود معماری رنگ و بوی معماری غربی بگیرید و آپارتمان‌نشینی متداول شود.

او اذعان کرد: با بررسی خانه‌های دوره قاجار و یا پیش از آن در قزوین و سایر شهرها می‌توان دریافت که همه دارای حیاط مرکز و اندرونی و بیرونی هستند و هر ساختمان متعلق به یک خانواده و آبا و اجداد است که متأسفانه امروز تبدیل به آپارتمان.نشینی شده است.

ذوالفقارزاده با اشاره به پهنای وسعت کشور ایران تصریح‌کرد: اگر مساحت کل شهرها و روستاهای ایران را جمع بزنیم، تنها یک صدم کل سرزمین ایران را تشکیل می‌دهند یعنی ۹۹ درصد سرزمین ایران آمادگی گسترش و ساخت‌وساز را دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه بین‌الملل امام خمینی(ره) اذعان کرد: برخی مدعی هستند که زمین کافی برای احداث منازل چند صدمتری نداریم در حالی‌که این تحلیل اشتباه است و اگر به تعداد جمعیت ایران به متقاضیان جدید زمین ارائه شود، تنها ۲ درصد کل مساحت ایران را تشکیل خواهد داد.

لزوم حفظ خانه‌های سنتی قزوین

او در خصوص حفظ بناهای قدیمی و تاریخی اظهار کرد: خانه‌های سنتی و تاریخی قزوین باید حفظ شوند اما برخی منازل هستند که ارزش تاریخی و معماری ندارند لذا باید تخریب و با رعایت الگوهای ایرانی و اسلامی ساخته شوند.

ذوالفقارزاده عنوان کرد: در دولت سیزدهم در استان یزد به هر خانوار ۲۰۰ متر زمین در جهت ساخت ارائه شد که این طرح جز در استان‌های شمالی که باید منابع جنگلی حفظ شوند، در همه استان‌ها امکان‌پذیر است.

عضو هیأت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) با اشاره به مشکلات مجتمع‌های چند واحدی گفت: خوشبختانه در تمام شهرها در سطح کشور زمین به اندازه کافی وجود دارد و‌ به نظر می‌رسد که می‌توان به جای آپارتمان‌سازی مانند قدیم در افق حرکت کنیم چه بسا که محلات کم‌جمعیت با خانه‌های حیاط‌دار موجب آرامش اعضای خانواده و محله خواهد بود.

او ابراز کرد: تا زمانی که نگاه ما به معماری ایرانی اسلامی درآمدزایی باشد، قطعا مسیر کنونی و تراکم‌سازی ادامه خواهد یافت اما اگر احیای فرهنگ معماری ایران الگو‌ قرار گیرد، شاهد نتایج بهتری خواهیم بود.

عضو هیأت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) تصریح کرد: امروز معماری ایران در عمودگرایی و بلندمرتبه‌سازی غرق شده و تا زمانی که شیوه معماری حرکت در افق احیا نشود، این مشکلات وجود خواهد داشت.

او افزود: در گذشته مکان‌های شاخص قزوین نظیر مقابر و مساجد و حتی مقبره شاهزاده حسین(ع) از دور هویدا بود که امروز به علت بلندمرتبه سازی بی‌رویه، یادمان‌های مذهبی داخل ساختمان‌ها گم‌ شده است.

ذوالفقار زاده ادامه داد: ما می‌توانیم در شهرک‌های جدید مانند شهرک عظیمیه، اسماعیل‌آباد و شهرک‌های دیگر از الگوی حرکت در افق استفاده کنیم و علاوه‌بر حفظ معماری ایرانی اسلامی و تلفیق آن با اصول معماری جدید؛ آرامش را از طریق حیاط و فضای سبز در خانه‌ها حاکم کنیم تا به محض تعطیلات، مردم از خانه به سمت استان‌های شمالی و پارک‌ها و فضاهای سبز گریزان نشوند.

او در پایان گفت: خوشبختانه زمین به اندازه کافی وجود دارد و لازم است در اختیار جوانان قرار گیرد تا منازل ایرانی و اسلامی را با ایده‌های جدید بسازند.

احیای معماری ایرانی و اسلامی گامی در جهت حفظ شناسنامه هویتی و تاریخ شهر

در ادامه محمدحسن سلیمانی کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه در گفتگو با خبرنگار فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»؛ در رابطه با فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی در قزوین اظهار کرد: حفظ آثار تاریخی و میراث گذشتگان در حوزه معماری علاوه بر پاسداری از معماری و سبک زندگی است نیز در واقع پاسداری از فرهنگ مردم پیشینیان است.

او افزود: شاید یک بنا چندان از نظر مردم اهمیتی نداشته باشد اما حفظ یک بنای تاریخی و ابنیه مختلف از خانه‌ها و آثار دیگر در حوزه‌های عمومی نظیر آب انبارها، سقاخانه‌ها، مساجد، مراکز حکومتی و هر آنچه متعلق به گذشته است، حفظ شناسنامه هویتی و پیشینه دیرینه ما خواهد بود.

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه بیان کرد: یکی از مهم‌ترین داشته‌ها ما در حوزه تاریخ و فرهنگ، معماری است یعنی معماری نه‌تنها سازه و نحوه ساخت و بهره‌برداری را نشان دهد بلکه می‌تواند هنر و فرهنگ را نیز بازتاب دهد.

سلیمانی عنوان کرد: خوشبختانه اکنون آثار تاریخی متعددی از جمله مقابر و بقاع و امازادگان، کلیساها، مساجد، آب انبارها، سقاخانه‌ها، دولتخانه صفوی و… همه بازتاب دهنده یا آئینه سبک زندگی، فرهنگ، دیرینگی، هویت و داشته‌های کهن ما است.

او تصریح کرد: باید تلاش کنیم که این داشته‌ها را به عنوان برگ، برگ شناسنامه هویتی کهن خود حفظ کنیم؛ گرچه طی سال‌های اخیر تلاش‌هایی در این زمینه شده اما کافی نبوده چراکه بسیاری از ابنیه از میان رفته ما، ناشی از القاء تفکر تحت عنوان توسعه شهری رخ داده است.

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه ابراز کرد: متأسفانه احداث خیابان‌ها در طول صد ساله گذشته در قزوین، آثار مخربی بر جای گذاشته است و امروز هم همچنان امرو شاهد هستیم که تلاش می‌شود بخش دیگری از دیرینگی و هویت ما با احداث خیابان شهید انصاری شرقی تخریب شود.

سلیمانی اضافه کرد: بسیار از محلات تاریخی و کهن ما از یک همبستگی، پیوستگی و همگونی جمعیتی، فرهنگی و اجتماعی خاصی برخوردار هستند که متأسفانه با اجرای برخی طرح‌ها و پروژه‌های شهری آن‌ها را از میان برمی‌داریم که در واقع با این اقدام هویت، فرهنگ و گذشته خود را نابود می‌کنیم.

او ادامه داد: باید تلاش شود که داشته‌های شهر قزوین از باغستان که یک قدمت ۳ و هزار و پانصد ساله دارد تا آثار دیگر که مربوط به دوره‌های مختلف است را حفظ کنیم چراکه استان قزوین موزه تاریخی و طبیعی است که با حفظ این موزه می‌توانیم اصالت و دیرنگی و شناسنامه شهر را به نسل‌های آینده منتقل کنیم.

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه اظهار کرد: حفظ بناها و ابنیه‌های مختلف با معماری و سبک‌های متفاوت می‌تواند نمایه‌ای از پیشینه ما باشد لذا باید تلاش شود که این آثار حفظ شوند تا بر اساس آن بتوانیم ضمن حفظ هویت شهر در جهت توسعه صنعت گردشگری پایدار به بهره‌داری برسانیم.

سلیمانی تشریح کرد: بعد از براندازی حکومت قاجاریه در سال ۱۳۰۴، کشور ما دچار یک غرب‌زدگی افراطی شد گرچه طبیعی است که در حوزه‌های مختلف از دستاوردهای غرب استفاده شود اما متأسفانه کشور در برخی بخش‌ها در آن مقطع دچار نوعی وادادگی شد.

او ادامه داد: از طرف دیگر در دوره پهلوی اول معماری ایرانی مورد نادیدگی و بی‌توجهی قرار گرفت به طوری که به مدت ۱۵ سال، طراحان و معماران آلمانی و طرح‌هایی مبتنی بر معماری غربی در ایران رواج یافت گرچه پیش از آن نیز در دوره قاجار؛ معماری ایرانی تحت تاثیر معماری روسی و بعضاً اروپایی قرار گرفته بود لذا معماری بومی که مبتنی بر فرهنگ، باورها و اعتقادات ما بود به فراموشی سپرده شد.

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه بیان کرد: بعدها تلاش شد که موضوع دوره باستان احیا شود که البته در این راستا تا حدودی موفق بودیم اما متاسفانه هرگز ما به آن معماری گذشته برنگشتیم؛ گرچه معماری دوره قاجار و ابنیه ناشی از آن، برای ما یک اثر تاریخی و یادمان فرهنگی است.

سلیمانی تصریح کرد: طی ادوار مختلف معماری‌های ایرانی پیشرو بود اما متأسفانه این نادیده گرفته شد به طوریکه امروز معماری مبتنی بر معماری ایرانی یا اسلامی در کشور نداریم.

او اذعان کرد: متاسفانه امروز هیچ حریمی در هیچ اثر ساخته شده‌ای وجود ندارد به طوریکه تمام حرائم داخل منازل برداشته شده و تمام قسمت‌های یک منزل نظیر اندرونی، آشپزخانه و اتاق خواب به راحتی قابل دید است.

تقلید کورکورانه از معماری غربی و پشت پازدن به باورها و سنت‌های شهری

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه عنوان کرد: متأسفانه ما با تقلید از معماری غربی به معماری کهن خود بی‌اعتنایی کردیم به سبک زندگی و باورهای خود پشت پا زدیم به همین دلیل اکنون هیچ الگویی مشخصی در حوزه معماری نداریم.

سلیمانی با اشاره به تقلید کورکورانه از معماری‌های غربی اذعان کرد: امروز نماهای ساختمان‌ها به عنوان مهمترین بخش از یک سازه، برگرفته از معماری رومی است در حالیکه می‌توانستیم به معماری ایرانی در دوره‌های هخامنشی و ساسانی و یا معماری در دوره اسلامی توجه کنیم؟

او تصریح کرد: متأسفانه مشکل اینجاست که در حوزه آکادمیک و دانشگاهی به خوبی نتوانستیم ساختار معماری ایرانی و اسلامی را به دانشجویان منتقل کنیم و همین موجب شده که طراحان و مهندسان از معماری ایرانی و اسلامی فاصله بگیرند.

بافت‌های قدیمی شناسنامه هویتی شهر محسوب می‌شوند

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه با تصریح بر اینکه حفظ محلات قدیمی باید در دستور کار قرار گیرد، تشریح کرد: زمانی که خیابان انصاری غربی از تقاطع مولوی به سمت خیابان میرزا کوچک خان متصل شد؛ محله قملاق‌ کاملا نابود شود و ساکنین این منطقه با سابقه سکونت ۵۰۰ تا هزار ساله نتوانستند زیستگاه خود را حفظ کرده و ناچار به کوچ به مناطق دیگر شدند.

سلیمانی تصریح کرد: متأسفانه تدابیر اشتباه شهری موجب شده که تمام محلات قدیمی ما نظیر محله امامزاده سلطان سید محمد، محله مغلواک، محله آخوند، دیمج، محله بلاغی و محلات دیگر اتباع خارجی‌نشین شود که این مسئله علاوه بر ایجاد تضاد و تقابل فرهنگی موجب مشکلات ساختاری در حوزه فرهنگ و مسائل اجتماعی خواهد شد

او اذعان کرد: علاوه بر حفظ محلات کهن باید خانه‌ها با سبک‌ها و معماری‌های گذشته و تاریخی نیز حفظ شود؛ متأسفانه طی یک سده اخیر با اوج توسعه افسارگسیخته‌ شهری بسیاری از خانه‌های تاریخی ما به دلیل احداث خیابان‌ها و معابر مورد بی‌توجهی قرار گرفت و تخریب شد.

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه ابراز کرد: در حال حاضر شهر قزوین دارای حدود ۵۰ تا ۶۰ خانه تاریخی است که حفظ آن‌ها می‌تواند نماد پیشینه و گذشته ما باشد گرچه برخی از این خانه‌ها به همت بخش خصوصی و میراث فرهنگی مرمت شده است.

او عنوان کرد: مسئولان استان باید به این باور برسند که قزوین بدون تاریخ، هویت و پیشینه و فرهنگ خود دیگر قزوین نخواهند بود و هر نام دیگری می‌توان بر آن گذاشت.

سلیمانی با اشاره به قدمت بیش از یک هزار و هشتصد ساله قزوین گفت: یافته‌های باستانشناسی نشان داده شده که در جنوب استان در منطقه سگزآباد، یکجانشینی ۸ تا ۱۰ هزار ساله را تجربه شده بنابراین نباید این دیرینگی و قدمت، دستخوش اقدامات تحت عنوان توسعه قرار گیرد.

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه تصریح کرد: توسعه‌ای که هویت فرهنگ و تاریخ مردم قزوین در آن نادیده گرفته شود یک توسعه مورد ارتجاعی و روبه عقب است که موجب از دست رفتن تمام داشته‌های تاریخی و فرهنگی خواهد شد.

افزایش تراکم و بلندمرتبه سازی گامی در جهت نابودی تاریخچه شهری

او افزود: متأسفانه شهرداری و استانداری نگاه درستی در این رابطه ندارند چراکه افزایش تراکم و بلند مرتبه‌سازی در بافت‌های تاریخی به معنای نابودی آن بافت‌ها محسوب می‌شود.

سلیمانی با اشاره به ثبت جهانی بافت تاریخی یزد و رونق گردشگری به این شهر گفت: متأسفانه در قزوین علی‌رغم مصوبه شورای عالی شهرسازی تلاش می‌شود که تراکم در مناطق و بافت تاریخی افزایش و از دو به سه و چهار طبقه برسد.

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه ابراز کرد:چنانچه ضوابط تعیین شده معماری عالی شهرسازی در بافت‌های تاریخی جاری و ساری شود و طراحی و نماها الگوهای ایرانی در ساخت‌وسازها مدنظر قرار گیرد قطعا شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود.

او ادامه داد: باید به افرادی که در بافت تاریخی ساکن هستند، بسته‌های تشویقی ارائه شود تا آن‌ها بتوانند در آنجا زندگی کنند نه اینکه تنها با ارائه مجوز ساخت طبقاتی ، اینگونه محلات را به نابودی بکشانند.

سلیمانی بیان کرد: با نگاهی تاریخی به سراسر دنیا خواهیم دید که تمام نماهای ساختمان‌ها، همچنان نمای گذشته است چرا که با ارائه بسته‌های تشویقی سعی می‌کنند که ابنیه تاریخی و قدیمی خود را به عنوان اصالت شهر را حفظ کنند.

کارشناس فرهنگی و قزوین پژوه در پایان گفت: حفظ اصالت و قدمت شهر می‌تواند در جهت توسعه صنعت گردشگری بسیار راهبردی باشد؛ چنانچه مدبرانه و مبتنی بر گذشته عمل کنیم نتایج بسیار خوبی را خواهیم داشت.

تلفیق معماری قدیمی و مدرن در مناطق جدید و نوساز با در نظر گرفتن قواعد پایداری بناها

در ادامه فرهود جلالی عضو هیأت مدیره نظام مهندسی استان قزوین در گفتگو با خبرنگار فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»؛ اظهار کرد: معماری ایرانی تاریخچه طولانی و ریشه‌داری دارد که از دوران باستان ایران آغاز و بعد از ظهور اسلام با معماری اسلامی ادغام می‌شود.

او با اشاره به ویژگی‌های شاخص معماری ایرانی افزود: معماری ایرانی در بناهای تاریخی مانند تخت جمشید و پاسارگاد که سازه‌های آن‌ها متعلق به دوره هخامنشی و ساسانی‌ها است، بسیار آشکار است که از مهمترین شاخص‌های آن می‌توان به بحث تقارن و تعادل، استفاده از فضاهای داخلی مانند باغات و حیاط‌های مرکزی و تالارها، استفاده از مسائل بومی و بوم آور، استفاده از آجر و خاک و کاشی‌های محلی و تجهیزاتی مانند گچ‌بری و آجر کاری، نقوش هندسی و گل و گیاه و اشکال انتزاعی اشاره کرد.

عضو هیأت مدیره نظام مهندسی استان قزوین بیان کرد: بعد از ظهور اسلام عناصر و مفاهیم اسلامی با معماری ایرانی ادغام و مفاهیم با دقت‌تری مانند توحیدگرایی و سادگی در موضوعات یکتاپرستی، بنای مساجد به عنوان یک نماد اسلامی، استفاده از خوشنویسی و تزیینات هندسی به صورت خطوط عربی و آیات قرآن، استفاده هوشمندانه از نور و فضای طبیعی در ایجاد فضاهای معنوی و روحانی، کاشی‌کاری‌های و ایوان‌ها و گنبدها که عظمت و قدرت معماری را در مساجد و آرامگاه‌ها وارد معماری شد.

او با اشاره به تاریخچه غنی و فرهنگ و معماری قوی در قزوین بیان کرد: قزوین ظرفیت بالایی برای ایجاد بناها با سازه‌های ایرانی و اسلامی را دارد که در این رابطه باید موضوعات تراکم جمعیت، استحکام و بهره‌وری انرژی مد نظر گرفته شده و با معماری ایرانی و اسلامی تلفیق شود گرچه ممکن است با چالش‌هایی نیز همراه باشد.

قزوین زیرساخت لازم برای تلفیق سبک های مختلف ایرانی را دارد

عضو هیأت مدیره نظام مهندسی استان قزوین ادامه داد: بناهای تاریخی و قدمت شهر قزوین به عنوان ۵۷ سال پایتخت دوران صفویه بر کسی پوشیده نیست و زیرساخت‌های لازم برای تلفیق سبک‌های مختلف ایرانی و اسلامی را دارد.

جلالی ابراز کرد: مسجد جامع، عمارت چهل ستون، کاروانسرای قدیم و الگوهای بسیاری در قزوین وجود دارند که می‌تواند تاریخچه هویتی قزوین را به نمایش بگذارند.

او تصریح کرد: گرچه جمعیت شهر قزوین افزایش یافته اما در مقایسه با کلان‌شهرهایی مانند مشهد یا تهران از تراکم جمعیتی کمتری نسبت به فضای موجود برخوردار است یعنی قزوین نسبت به شهرهای بزرگتر فضا و زمین‌های بیشتری دارد.

عضو هیأت مدیره نظام مهندسی استان قزوین اظهار کرد: تلفیق معماری قدیمی و جدید در مناطق جدید و نوساز و در نظر گرفتن قواعد استحکام و پایداری بناها در برابر زلزله می‌تواند گامی موثر در جهت احیای معماری ایرانی و اسلامی باشد، در صورتی که المان‌های افزوده شده تاثیر منفی روی ساختار و استحکام بنا نداشته باشند.

او ادامه داد: هنگام تطابق نیازهای مدرن با نیازهای سنتی نظیر بهره‌وری انرژی و تکنولوژی هوشمند در فضاها ممکن است چالش‌هایی وجود داشته باشد که نیاز به خلاقیت و نو‌آوری دارد که قطعا معماران با سلیقه و با ذوق می‌توانند آن‌ها را برطرف کنند.

جلالی بیان کرد: به طور کلی چالش‌هایی اقتصادی و عملی در ساخت‌وساز بناهای ایرانی و اسلامی را نمی‌توان نادیده گرفت اما با افزودن المان‌های ایرانی و ترکیب آن‌ها با تکنولوژی و نیازهای مدرن می‌توان هویت فرهنگی و تاریخی شهر را حفظ کرد.

او تشریح کرد: بهره‌گیری از المان‌های معماری ایرانی و اسلامی مطابق با نیازهای مدرن قطعا در طراحی فضاها و زیرساخت عمومی نظیر پارک‌ها، میدان‌ها، مراکز فرهنگی، مساجد و ایستگاه‌های حمل‌ونقل می‌تواند بسیار کاربردی باشد.

عضو هیأت مدیره نظام مهندسی استان قزوین عنوان کرد: بحث ایوان‌ها و فضاهای باز، رعایت سلسله مراتب دسترسی و فضایی، استفاده از کاشی‌کاری‌های سنتی و شکسته برای جذابیت ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی، نورپردازی فضاهای شهری، استفاده از نور طبیعی و ایجاد حس آرامش و معنویت می‌تواند در مناطق شهری تلفیق شود.

جلالی اضافه کرد: معابر و بازارچه‌های عمومی به صورت بازارهای سرپوشیده مانند بازار قزوین حس ساختاری و عملکرد اقلیمی دارد که می‌تواند بازی با سایه و نور را به مخاطب منتقل کند.

او عنوان کرد: یکی از عناصر برجسته معماری ایرانی و اسلامی گنبد یا گبه است که در ساختمان‌های مذهبی و غیرمذهبی نقش مهمی دارد و علاوه بر ساختار زیباشناسی؛ کاشی‌کاری‌ها و نوع سازه آن یک معماری خارق‌العاده از سبک ساخت های ایرانی و اسلامی را به نمایش می‌گذارد که از فواصل دور به عنوان یک نماد و شاخص شهری قابل دید است.

جلالی بیان کرد: موضوع کاشی‌کاری مساجد و آرامگاه‌ها، نقوش و خوشنویسی، خطوط و آیات قرآنی و اشعار عارفان، تهویه و بادگیر‌ها در برخی شهرهای کشور، حیاط‌ها و جداسازی فضاهای اندرونی و بیرونی، سیرکوله هوا، باغات ایرانی که تقارن ایرانی در آن‌ها موج میزد و الهام بخش فضاهای عمومی بود.

او افزود: به طور کلی در معماری ایرانی و اسلامی می‌توان از ترکیب ظرافت و هنر و عمق معنویت و ویژگی‌های منحصر به فرد بهره برد که علاوه بر نمایش زیبایی و هویت فرهنگی با اقلیم و نیازهای کاربردی هر منطقه به صورت هوشمندانه سازگار بود.

مهاجرت و گسترش شهرنشینی و راهکار آپارتمان‌سازی

عضو هیأت مدیره نظام مهندسی استان قزوین ادامه داد: با گسترش شهر نشینی، افزایش مهاجرت در چند دهه اخیر مباحث کمبود زمین و فضا مطرح شد که به دنبال آن تراکم‌سازی و آپارتمان‌نشینی رواج یافت.

جلالی عنوان کرد: در ایران پس از انقلاب صنعتی در دهه‌های چهل و شصت شمسی و با توجه به مهاجرت روستاییان؛ ساخت آپارتمان‌های چند طبقه به عنوان یک راهکار در دستور کار قرار گرفت که این موضوع به ویژه در کلان شهرهای تهران، مشهد و اصفهان متناسب با کمبود فضاها، تراکم‌سازی و مرتفع‌سازی مشهودتر بود.

او در خصوص موضوعات مدرن سازی و تاثیرات غربی تشریح کرد: بعد از اواخر دوره قاجاریه الگوپذیری از معماری غربی و بلندمرتبه‌سازی به سرعت در مراکز اداری و تجاری در ایران رشد پیدا کرد و به طبع مناطق مسکونی نیز به سمت آپارتمان‌سازی سوق پیدا کرد.

او بیان کرد: برای حفظ معماری ایرانی و اسلامی می‌توانیم با اتصال و پیوند معماری ایرانی و اسلامی با معماری جدید در ساختمان‌های مدرن و حتی آپارتمانی تلاش کنیم تا این فرهنگ و هویت حفظ شود.

کمبود زمین در کلانشهرها گامی در جهت تراکم‌سازی

او کمبود زمین در کلان شهرها به عنوان یک معضل مطرح کرد و گفت: عامل اصلی در تغییرات معماری اسلامی مهاجرت است که قطعا با افزایش جمعیت برای پاسخگویی به نیاز به آپارتمان سازی روی خواهیم آورد؛ برای پاسخگویی به نیاز مهاجر پذیران باید زیرساخت‌های شهری با توجه جمعیت منطبق شود.

جلالی اذعان کرد: خوشبختانه امروز نیز شهرداری قزوین در کمیته سیما و منظر شهری از آجرنماها به عنوان یک راهکار جذاب در سطح شهر به کار برده که می تواند تلفیق زیبایی معماری ایرانی و اسلامی در شهر قزوین باشد.

حفظ و احیای بافت‌های قدیمی موجب جذب گردشگر و توسعه درآمد پایدار شهری خواهد شد

عضو هیأت مدیره نظام مهندسی استان قزوین در خصوص احیای بافت‌های قدیمی اظهار کرد: می‌توانیم از هویت فرهنگی و تاریخی شهر در جهت حفظ ارزش‌های تاریخی برای بهبود کیفیت زندگی در مناطق قدیمی و افزایش جاذبه‌های گردشگری بهره ببریم اما این فرایند نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و رعایت اصول فنی و فرهنگی دارد.

او ادامه داد: قطعا حفظ این آثار برای جذب گردشگر بسیار کمک‌کننده خواهد بود و ما نیز توانیم در بافت‌های تاریخی به عنوان عوامل مهم جذب گردشگر و تولید درآمد پایدار برای شهر استفاده کنیم.

جلالی ابراز کرد: به منظور بهبود کیفیت زندگی در راستای بازسازی ساختمان‌های فرسوده باید ضمن حفظ الگو و ساختار و مفاهیم ایرانی و اسلامی از مصالح جدید و تکنولوژی نوین و مدرن بهره‌مند شد.

او در پایان گفت: خوشبختانه در شهر قزوین تعداد بناهای بدون استفاده و رها شده کم‌ نیست که با تکنولوژی‌های نوین و طراحی‌های خلاقانه می‌توان از این ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی برای بهبود کیفیت زندگی استفاده کرد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی «صبح قزوین»؛ با توجه به گفته‌های کارشناسان معماری ایرانی و اسلامی در واقع آیینه‌ای از زیبایی‌ها، هنر، فرهنگ و هویت یک شهر را بازتاب می‌کند که به نظر می‌رسد که دست‌اندرکاران به ویژه شهرداری و میراث فرهنگی به کمک بخش خصوصی باید به این حوزه ورود کنند چه بسیار که علاوه بر ارزآوری و جذب گردشگر می‌تواند جلوه‌هایی از زیبایی و سنت‌ها را در شهر به نمایش بگذارد که قطعا در راستای داشتن شهر و استان شاد تسهیل‌گر خواهد بود.»

انتهای پیام