گزارشی از اعتراض دانشجویان به کمکهزینههای دکتری
روزنامهی «فرهیختگان» در گزارشی نوشت: بازهم یک اعتراض دانشجویی؛ اما اینبار دانشجویان دکتری. گویا آنقدر عرصه بر آنان تنگ شده بود که زیر آفتاب سوزان خرداد و همراه با ماه مبارک رمضان تا بعدازظهر دیروز جلوی در ورودی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پر بود از دانشجویانی که به شرایط پرداخت کمکهزینه تحصیلی سال 96 که بنابه وعدههای قبلی مسئولان وزارت علوم در سالهای گذشته، قرار بود به صورت بلاعوض به آنها تعلق گیرد، اعتراض داشتند. آنچه بیش از همه توسط دانشجویان در تجمع اعتراضی دیروز مورد تاکید قرار گرفت این بود که براساس قانون باید به دانشجویان دکتری حقوق ماهیانه تعلق گیرد، اما نهتنها حقوق داده نمیشود بلکه شرایط دریافت وامهای دانشجویی از سالهای پیش نیز سختتر شده و دانشجویان بهسختی میتوانند این وامها را دریافت کنند. از آنجاکه برخی بانکها شرایط سادهتری برای دریافت وام به مشتریان ارائه میدهند، اما بانک عامل پرداختکننده وام به دانشجویان دکتری، شرایط سختی چون حضور دو ضامن معتبر را برای دریافت وام در نظر گرفته است و این هم یکی از عوامل نارضایتی دانشجویان است. البته برخی دانشجویان معترض در گفتوگو با «فرهیختگان» اذعان کردند که وزیر علوم به صورت شفاهی وعده داده است که کمکهزینه یا پژوهانه اعطایی این وزارتخانه به دانشجویان به صورت بلاعوض و بهعنوان حقوق خواهد بود، چیزی که تا این لحظه هیچیک از مسئولان وزارت علوم آن را تایید نکردهاند و «فرهیختگان» نیز با بررسی در فضای مجازی و رسانههای مکتوب به چنین وعدهای از جانب وزیر علوم یا سایر مسئولان این وزارتخانه برنخورده است.
هیچ درخواستی بیپاسخ نمانده است
اما سخنان چندیپیش فردین تقیزاده، معاون تسهیلات دانشجویی صندوق رفاه دانشجویان هم قابل توجه بود که درباره وامهای دوره دکتری گفته بود: «درواقع همه دانشجویانی که از طرف دانشگاهها به صندوق رفاه دانشجویان معرفی شدهاند، وام ویژه دانشجویان دکتری دریافت کردهاند و هیچ درخواستی بیپاسخ نمانده است.» او با بیان اینکه اعطای وام ویژه دکتری از اواسط سال 93 توسط بخشنامهای به دانشگاهها ابلاغ شد، افزود: «دانشجویان بعد از سپریکردن امتحان جامع و تصویب پروپزال (طرح پیشنهادی) میتوانستند از این وام بهرهمند شوند. همچنین وام ویژه دانشجویان دکتری تا پایان سال 94 به صددرصد متقاضیان اعطا شده و همه دانشجویانی که از طرف دانشگاهها به صندوق رفاه دانشجویان معرفی شدهاند، وام خود را دریافت کردهاند.»
دوره اول وامهای دکتری سال 95
پیش از پایان سال 95 بود که ذوالفقار یزدانمهر، رئیس صندوق رفاه دانشجویان از پرداخت تمامی وامهای دانشجویی مربوط به نیمسال اول سال تحصیلی 96-95 دانشجویان خبر داد و گفت: «ثبتنام مرحله دوم وام ویژه دکتری مربوط به فصل زمستان از ابتدای بهمن تا آخر این ماه در سال 95 صورت میگیرد.» او تاکید کرد: «وام ویژه دکتری از مهر سال جاری با تاکید و حمایت مقام عالی وزارت و همچنین حمایتهای سازمان مدیریت و برنامهریزی با رویکرد جدید آغاز شده است.» بنابر اعلام یزدانمهر، همان سال و در مرحله اول این وام بیش از 12 هزار و 500 نفر ثبتنام کردند که حدود 250 میلیارد ریال به آنان پرداخت شد. در همان سال یزدانمهر گفته بود که مبلغ این وام برای دانشجویانی که موضوع پایاننامه آنها کاربردی یا تقاضامحور و مورد تایید شورای پژوهشی دانشگاه باشد، ماهیانه هفتمیلیون و 500 هزارریال و مبلغ وام سایر دانشجویان واجد شرایط 6 میلیون و 500 هزار ریال است.
حمایت در قالب تسهیلات، نه بلاعوض
اما هفته گذشته بود که رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم از افزایش تسهیلات وام ویژه دانشجویان دکتری و تسهیلشدن روند پرداخت وام ویژه دکتری خبر داد. مجتبی صدیقی با اشاره به روند پرداخت وامها گفت: «ثبتنام وام ویژه دکتری از ۱۳ خرداد آغاز شده و تا ۱۵ تیر ۹۶ ادامه خواهد داشت.» او با اشاره به حمایتهای سازمان امور دانشجویان از دانشجویان دکتری براساس سیاستهای مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم گفت: «کمکهزینه تحصیلی، کمکهزینه مسکن و دورههای کوتاهمدت تحقیقاتی ازجمله حوزههای دانشجویی هستند که توسط سازمان امور دانشجویان پیگیری میشود و دانشجویان دکتری در این سه حوزه حمایت میشوند.» او تاکید کرده بود یکی از سیاستهای نقشه جامع علمی کشور این بود که سازمان امور دانشجویان از دانشجویان دکتری حمایت کند منتها حمایت آن به صورت پرداخت بلاعوض نباشد بلکه به صورت پرداخت تسهیلات باشد.
رئیس صندوق رفاه اعلام موضع کرد
در ساعات پایانی دیروز ذوالفقار یزدانمهر، رئیس صندوق رفاه دانشجویان درخصوص تجمع دانشجویان دکتری گفت: «ماموریت صندوق رفاه دانشجویان ارائه تسهیلات به دانشجویان مستعد کمبضاعت است که خوشبختانه در چهار سال اخیر روند بسیار رو به رشدی داشته، بهطوری که در رابطه با وام ویژه دکتری از پرداخت سهمیلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به دانشجویان دکتری در سال ۹۴ به ۲۰ میلیارد تومان و سال ۹۵ به ۶۰ میلیارد تومان، امسال نیز حداقل به ۱۱۰ میلیارد تومان میرسد.» او ادامه داد: «صندوق رفاه دانشجویان شرایط پرداخت را تا حد امکان تسهیل کرده است و اگر باز ابهامی باشد، تسهیل میکند. مبلغ این وام از ۵۰۰ هزارتومان به صورت ماهیانه به ۷۰۰ هزارتومان در ماه رسیده است و در مجموع به یک دانشجوی دکتری ۳۳ میلیون و ۶۰۰ هزارتومان وام ویژه دکتری با دو سال تنفس با اقساط ۶۰ ماهه ارائه میشود که بعد از تحصیل از دانشجو دریافت میشود.» او افزود: «دریافت سفته نیز حذف شده و دانشجویانی که به هر دلیلی نخواهند با همافزایی بانک این وام را دریافت کنند، میتوانند ماهیانه ۵۰۰ هزارتومان از طریق صندوق و با همان تضامین موجود در صندوق که تعهد محضری است، وام دریافت کنند که قرضالحسنه است.» وی ادامه داد: «در ضمن سهمیلیون تومان وام ضروری نیز به این دانشجویان پرداخت میشود؛ اما خواسته حدود ۴۸ نفر از دانشجویان دکتری که مقابل وزارت علوم تجمع کرده بودند بحث دریافت حقوق ماهیانه است و اینکه چهار سال تحصیل آنها بهعنوان سنوات خدمتی و پرداخت حق بیمه محسوب شود.» یزدانمهر افزود: «البته این خواسته را دانشجویان از دولت مطالبه کردهاند و در حیطه اختیارات صندوق رفاه دانشجویان نیست و نقشه جامع علمی کشور که به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده، تاکید دارد حتیالامکان از پرداخت بلاعوض به دانشجویان دکتری خودداری شود.»
از آنجاکه تا امروز وعده قابل استنادی مبنیبر پرداخت بلاعوض کمکهزینه دکتری از جانب مسئولان وزارت علوم داده نشده، اما شایسته است شرایطی فراهم شود تا ضمانت دریافت تسهیلات از سهولت بیشتری برخوردار باشد.
انتهای پیام