مخالفان برجام و خطای راهبردی در همسان سازی اروپا و آمریکا

مواضع ضد برجامی «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا به ویژه تصمیم اخیر وی مبنی بر عدم تایید پایبندی ایران به برجام بیش از پیش مسیر اروپا را از ایالات متحده جدا کرد. مخالفان داخل اما با قرار دادن واشنگتن و بروکسل در کنار هم، این دستاورد نمایان برجام را نادیده می گیرند.

به گزارش ایرنا، مخالفان و منتقدان توافق هسته ای از همان روزهای نخست آغاز مذاکرات از راه های مختلف درصدد به بن بست کشاندن گفت گوهای بین ایران و گروه 1+5 برآمدند؛ داستانی که تا کنون باگذشت بیش از دو سال از عمر برجام، همچنان ادامه دارد.

هر چند به باور همه طرف های درگیر در توافق، برجام نیز مانند هر توافق دیگری در سطح بین الملل بی نقص و کامل نیست اما تمرکز بر کاستی ها و نادیده گرفتن دستاوردهای ایران از این توافق نه اخلاقی است و نه در راستای منافع ملی کشور.
بنابراین انتظار می رود که همزمان با کاستی ها، نیمه پر لیوان را نیز دیده و از قضاوت غیرمنصفانه در این زمینه پرهیز شود؛ قضاوت هایی که برخی به دلیل ناآگاهی و برخی هم به لحاظ اولویت یافتن منافع فردی و جناحی بر منافع ملی انجام می گیرد.

** همسان سازی ناصحیح اروپا و آمریکا

به رغم حمایت های قاطعانه اروپا از برجام و هشدارهای مکرر مقامات بروکسل به ترامپ مبنی بر ضرورت پایبندی همه طرف ها به توافق هسته ای اما برخی در داخل ایران، نظری متفاوت از دیگران دارند. به طوری که آنان بر این باورند آمریکا و اروپا دو روی یک سکه اند و فقط در ظاهر قضیه با یکدیگر متفاوت عمل می کنند.

مخالفان برجام بر این تئوری که واشنگتن و بروکسل با نمایش پلیس خوب و بد قصد منحرف نمودن افکار عمومی جهان و به ویژه ایران را دارند، تکیه می کنند. آنان معتقدند اروپا و آمریکا در صددند تا تهران ضمن ماندن در توافق هسته ای به زیاده خواهی های غرب نیز تن دهد. در نگاه این افراد، اروپا در نقش پلیس خوب ظاهر شده و ایالات متحده نقش بد داستان را ایفا می کند.

در پاسخ به منتقدان داخلی برجام و تئوری توطئه ایجاد شده این پرسش به ذهن می رسد که چرا در یک دهه گذشته با وجود فراز و فرودهای مذاکرات هسته ای، شاهد بازی پلیس خوب و بد از طرف اروپا و آمریکا نبودیم؟ اگر این یک بازی سیاسی است پس تنش ها در هیات حاکمه آمریکا و شکاف بین دو طیف دموکرات و جمهوریخواه چگونه قابل ارزیابی است؟

یکی از ویژگی های مخالفان برجام، الگوسازی از رفتار ترامپ و تعمیم رفتار کاخ سفید به سایر اعضای گروه 1+5 است. مخالفان با نادیده گرفتن حمایت های جهانی از برجام تنها به کارشکنی های آمریکا توجه کرده و آن را معیاری برای سنجش توافق هسته ای و دستاوردهای ایران می دانند در حالی که ایالات متحده به عنوان یکی از اعضای توافق مطرح بوده و از درخت برجام میوه ای نچیده است.

حال با تشدید حمایت های جهانی از برجام در تقابل با تکروی جمهوریخواهان حاکم بر ایالات متحده، هم کاسه نشان دادن اروپا و آمریکا از نظر مخالفان برجام اولویت پیدا کرده در حالی که همین حمایت های اروپایی از توافق هسته ای یکی از عوامل تاثیرگذر بر ماندگاری توافق و گام های رو به جلو در پیشبرد اجرای برجام بوده است. در غیر این صورت به احتمال زیاد شاهد تندروی های بیشتری از سوی کاخ سفید در ده ماه گذشته بودیم.

اختلافات داخلی در ایالات متحده یکی دیگر از گزینه هایی است که از واقعیت تنش ها بین اروپا و آمریکا پرده بر می دارد. در ماه های اخیر نه فقط تصمیمات ترامپ با موج اعتراضی دموکرات ها مواجه شده بلکه در درون کاخ سفید نیز اختلاف ها بر سر برجام بالا گرفته است. در این میان نزدیک ترین افراد به رییس جمهوری آمریکا همانند «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه و «جیمز متیس» وزیر دفاع این کشور به طور علنی علیه تصمیمات برجامی ترامپ موضع گرفته اند.

** آمریکا و اروپا در راهی جدا

در دوره «باراک اوباما» رییس جمهوری قبلی آمریکا، این کشور با اروپا روابط حسنه ای برقرار کرده بود؛ روابطی که در در ماه های گذشته به دلیل برخی مواضع نسنجیده و ناهمسوی ترامپ از خروج از پیمان آب و هوایی پاریس و لغو عضویت در یونسکو گرفته تا موضوع مهاجرت و توافق هسته ای با ایران دچار شکافی عمیق شده است. بنابراین در چند ماه زمامداری جمهوریخواهان، شمار اختلاف های بین واشنگتن و بروکسل از شمار انگشتان دست فراتر رفته است.

حال که اعضای اروپایی گروه 1+5 برنامه های خود را برای گسترش روابط با تهران عملیاتی کرده اند حاضر به پذیرش زورگویی ترامپ و ازدست رفتن نتیجه مذاکرات 13 ساله خود نیستند. بنابراین، آنها شدیدترین موضع گیری ها را علیه آمریکا اتخاذ کرده و تصریح نموده اند حتی در صورت خروج آمریکا از برجام همچنان به آن متعهد خواهند ماند.

قاطع ترین اظهارات علیه یکجانبه گرایی آمریکا بارها از سوی «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صورت گرفته و دیگر سران اروپایی نیز در این زمینه با او همصدا هستند. در همین ارتباط پس از انعکاس مواضع اخیر ترامپ، «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان، «امانوئل ماکرون» رییس‌ جمهوری فرانسه و «ترزا می» ‌نخست ‌وزیر بریتانیا با انتشار بیانیه ای، حمایت قاطع خود را از توافق هسته ای اعلام کردند.

همزمان وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نشست 24 مهرماه جاری در لوکزامبورگ خواستار حفظ برجام شدند؛ موضوعی که نشان می دهد اتحادیه اروپا با بهره گیری از هر فرصتی درصدد زنده نگهداشتن برجام اشت؛ توافقی که فرسوده ترین و حساس ترین اختلاف ایران و غرب را حل کرده و می تواندبه عنوان الگویی برای حل وفصل اختلافات بزرگ بین المللی مورد استفاده قرار گیرد.

در مجموع هیچ ابزاری برای آمریکا و دشمنان منطقه ای ایران، کارامدتر از شکل گیری اختلاف بین ایران و گروه 1+5 نیست. از این رو، در یک جبهه قرار دادن اروپا و آمریکا از طرف مخالفان داخلی به منزله ریختن آب در آسیاب دشمن است.

متاسفانه برخی در داخل در راستای تحقق منافع سیاسی و تضعیف دولت حاضرند در بسیاری مسائل با دولت آمریکا و شخص ترامپ همصدا شوند در حالی که اجماع ملی و انسجام داخلی رمز خنثی سازی نقشه شوم دشمنان است.

انتهای پیام