«دولت فرصت را غنیمت شمارد» | یادداشت یک حقوقدان
«شهرام کیوانفر»، حقوقدان، در یادداشتی با عنوان «دولت فرصت را غنیمت شمارد» نوشت: «تهیه منشور حقوق شهروندی اقدام مثبتی بوده است و می تواند مقدمه و گام اول برای انجام اقدامات بعدی در این زمینه ارزیابی شود. ابلاغ منشور حقوق شهروندی زمانی در اجرایی شدن منشور موثر خواهد بود که دستگاه ها مطمئن شوند دولت در این عرصه جدی است. سخنرانی اخیر رئیس جمهور در سالگرد تهیه منشور نشانه هایی امیدوار کننده در خود داشت بنابراین معاونان، وزیران و دستیار ویژه رئیس جمهور وظیفه دارند از فضایی که آماده شده استفاده کنند و برنامه های اجرایی برای تحقق منشور تدارک ببینند. مردم و تشکلهای مردم نهاد نیز باید این اتفاق را یک فرصت تلقی کرده و فعالیت های خود را تشدید و تقویت کنند و هر جا به مانعی برخوردند موضوع را به دولت منعکس کنند تا مورد بررسی واقع شود و مورد توجه عموم قرار گیرد.
همچنین باید به این نکته اشاره کرد که ارایه گزارش دقیق عملکرد بر عهده خود دستگاه ها است ولی آنچه از خارج دیده می شود چندان چشمگیر نیست. این موضوع یا ناشی از ضعف اطلاع رسانی دولت است یا به این دلیل است که اقدام عمده و قابل عرضه ای انجام نشده است اما مردم هنوز ناامید نشده اند اما فرصت نیز کوتاه بوده که باید مورد توجه قرار بگیرد.
در همین حال اطلاع رسانی در باره منشور مناسب بوده ولی به نظر می رسد دولت در جلب اعتماد مردم به صورت کامل موفق نبوده است زیرا به نطر می رسد مردم در وجود اراده دولت برای عملی کردن مفاد منشور تردید های جدی دارند. در مراسم اخیر رئیس جمهور تاکید کردند که تا پای جان بر عهد خود ایستاده اند. با توجه به شرایط به نظر می رسد امروز وجود التزامی با این قوت برای عملی ساختن وعده ها ضروری است و نباید آن را یک تعارف تلقی کرد.
موضوع دیگر در ارتباط با منشور حقوق شهروندی به همراهی مجلس شورای اسلامی و قوه قضاییه با دولت بر می گردد. به نظر می رسد که قوه قضاییه در این زمینه همراه نبوده و حتی در حیطه وظایف خود نیز در جلب اعتماد عمومی موفق عمل نکرده است. قوه قضایه نیازمند اصلاحات عمیق و کلی است، مشابه اقداماتی که در زمان مرحوم داور در تشکیل دادگستری نوین انجام شد. این نباید بهانه ای برای تضعیف قوه قضائیه قرار گیرد. مردم خواهان قوه قضائیه متخصص، قوی، مستقل و کارآمد هستند که تضمین کننده و مدافع حقوق و آزادیهای آحاد مردم باشد بر حسن اجرای قوانین نظارت کند و در مقابل ظلم بایستد.
باید توجه داشت که عملی شدن منشور متضمن منافع مردم و دولت باهم است. قدرت سیاسی به صورت یک سیستم اجتماعی عمل می کند. بیشتر اوقات اینطور فهمیده و تصور می شود که حقوق شهروندی مطالبه و دغدغه مردم نسبت به حکومت است. این فهم درست است ولی کامل نیست. وجه دیگر موضوع این است که حکومت ها بدون تقویت و تضمین حقوق شهروندی نمی توانند به صورت موثر و کارآمد عمل کنند و پایدار بمانند. بی تردید بقای حکومت در نهایت وابسته به همکاری موثر و خواست مردم است. با مردم و بر مردمی که به دلیل محروم ماندن از حقوق مختلف مثل حق بر تحصیل، داشتن شغل مناسب، آزادی بیان، دادرسی عادلانه، مشارکت سیاسی و سایر حقوق خود ناتوان و ناراضی اند نمی توان به نحو موثر و موفقی حکومت کرد. بنابراین مهمترین مانع در برابر تحقق حقوق شهروندی این است که حکومت هنوز درک درستی از مفهوم، مکانیسم و کارکرد قدرت سیاسی ندارد و ارتقا حقوق شهروندی و تضمین حقوق بشر را تهدیدی برای قدرت سیاسی می پندارد. تجربه حکومت های مقتدر و مستقر فعلی چنین تصوری را تایید نمی کند و فرجام حکومت های بی توجه به حقوق شهروندی موید خلاف این تفکراست.
انتهای پیام
