مدرس حوزه قم: کشاورزی سنتی قدغن!
آیت الله نکونام با انتقاد از سیستم فتوا و درس های حوزه های علمی، بر «لزوم تدریس علوم نوپدید از جمله جامعه شناسی و روان شناسی علمی بر اساس آموزه های فراوانی که در قرآن کریم و سنت حضرات معصومین علیهم السلام وجود دارد»، تأکید کرد و گفت: در فتوا، جامعه و مردم لحاظ می شود و شناخت جامعه نیازمند چیرگی بر دانش جامعه شناسی و شناخت مردم و نیز روان شناسی است.
به گزارش خبرنگار انصاف نیوز از قم، استاد دروس خارج حوزه علمیه ی قم با استناد به روایت “العلماء ورثه الانبیاء” خاطر نشان کرد: اگر عالمی خود را ادامه دهنده ی راه انبیای الهی می داند باید دغدغه ی مردم را داشته باشد و از آن ها حمایت کند و با تولید علم مبتنی بر نیروی استنباط و با مددگیری از توان قدسی، به این کشور کمک رساند.
وی ادامه داد: امروز نباید پنداشت مشکل مردم، تنها با بیان تکراری احکام غسلات و مسحات حل می شود، بلکه مشکل امروز جامعه، نبود فتوا در مسایل حیاتی و زیربنایی کشور است.
نکونام نمونه ای از این موضوعات را «کشاورزی و خشکسالی» خواند و گفت: باید با خشکسالی ایران، مواجهه ای کلان و علمی داشت، نه آنکه برای برخی مناطق (مانند برخی از روستاهای قم) چند تانکر برای آبرسانی قرار داد. هم چنین انتقال آب از نقطه ای به نقطه ی دیگر، مانند طرح آبرسانی از سد کوچری به قم، مشکل آب این شهر را حل نمی کند، بلکه مواجهه ی علمی با خشکسالی به این صورت است که لایه های سطحی زمین را به ویژه با توسعه ی فضاهای سبز و درختکاری، مرطوب نگاه داشت. زمین مرطوب ایجاد جاذبه می کند و ابرهایی که بر سرزمین های مرطوب قرار می گیرند به همین دلیل، بارور شده و می بارند.
وی تصریح کرد: برای مبارزه با خشکسالی و داشتن بارش های فراوان، باید زمین را مرطوب نگاه داشت. به این منظور باید از کشاورزی سنتی و آبیاری غرقابی که چیزی جز هدر دادن آب و وارد آوردن ضرر به منابع آبی نیست، دست برداشت و با کشاورزی مدرنیزه، آن هم در سطح بسیار کلان، این هدف (مرطوب نگاه داشتن سطح زمین) را محقق ساخت. در غیر این صورت، خشکسالی های پی در پی رخ خواهد نمود و سال به سال، بر وخامت خشکسالی ها افزوده می شود و هوا حتی در فصل بهار رو به گرمی می رود و سال به سال گرم تر و موجب بروز بیماری های فراوانی می شود و ابرها نیز بر ایرانی که خشک باشد نمی بارند.
این مدرس حوزه افزود: در نتیجه خواهیم دید که دریاچه های ایران یکی پس از دیگری خشک می شود و چیزی جز نمک از آن نمی ماند. چنان که دریاچه ی ارومیه خشک شد و از دریاچه ی قم، تنها نمکی باقی مانده است و نمی توان نام دریاچه را بر آن نهاد.
وی ادامه داد: خشکسالی ها و کم بارانی ها پی آمد سیاست های غلط در زمینه ی کشاورزی، آن هم توسعه ی همه جانبه ی کشاورزی سنتی (به ویژه غرقابی) با سیاست های بسیار اشتباه و نیز توسعه ی شهرها و گسترش بی رویه و غیر علمی ساختمان سازی و از بین رفتن فضای سبز طبیعت است که لایه های رویی زمین را مرطوب نگاه می دارد، وگرنه مردم محترم ایران بر نجابت و دین مداری خود پایدار هستند.
آیت الله نکونام افزود: فقه در چنین زمینه هایی است که می تواند به خدمت مردم درآید؛ آن هم فقه شیعه که به دلیل فرازمانی بودن می تواند با گذر از جوامع بدوی و سنتی، قدرت مدیریت خود را در جوامع مدرن علمی نشان دهد؛ البته به شرط آن که فقه باشد؛ به این معنا که به مدد توان علمی و قدسی، قابل استناد به شرع و دارای حجیت باشد؛ نه آن که پیرایه های سلیقه ای و مزاجی، به جای فقه تبلیغ شود.
وی گفت: این بسیار اشتباه، آن هم اشتباهی ضرر آفرین است که کشاورزی سنتی ترویج شود و توسعه یابد و گیاهی که ریشه ای کوتاه دارد و تنها چند سی سی آب مورد نیاز آن است، با آبیاری غرقابی، چند هزار لیتر آب به لایه های زیرین داده شود. آن هم آب هایی که در مسیر طولانی هم در زمین، هرز و هدر می رود و هم تبخیر می شود. توسعه ی کشاورزی سنتی و ساخت بی رویه ی ساختمان ها و از بین رفتن فضای سبز در این سال ها، از مهم ترین عوامل خشکسالی ایران است.
آیت الله نکونام، بارش باران را دارای سیستمی طبیعی و نظام مند دانست که می توان آن را با قدرت تسخیری انسان، هم مورد شناخت علمی قرار داد و هم بر تولید آن قدرت داشت و به توانایی تولید باران بر زمین های خشک ایران دست یافت؛ چنان که سیاست های غلط و اشتباه مدیریتی نیز می تواند پدیده ی خشکسالی را موجب شود.
انتهای پیام
