اندیشه
-
آبان- 1402 -29 آبان
تأملی بر مفهوم «تعادل» در فلسفه سیمون وی
سید مصطفی موسوی اعظم (استادیار گروه فلسفه) و زهرا قاسم زاده (کارشناس ارشد فلسفه) در مجله متافیزیک به نفهوم تعادل از دیدگاه سیمون وی پرداختند. چکیدهتعادل، یکی از ایده‌های محوری در تاریخ فکری سیمون وی است که با بررسی آن می‌توان رخنۀ نگرش خاص او را در تمام ابعاد زندگی…
بیشتر بخوانید » -
29 آبان
بیوگرافی میشل فوکو
موسسه گسترش فرهنگ و مطالعات نوشت: «میشل فوکو زاده‌ی پانزدهمین روز اکتبر ۱۹۲۶ در پواتیه فرانسه. پدرش، پل فوکو، از جراحان ثروتمند فرانسوی بود. فوکو با هر معیاری که سنجیده شود، یکی از سرآمدان متفکران قرن بیستم است که ایده‌ها و نظریاتش معمولاً در محافل گوناگون به بحث گذاشته می‌شود.…
بیشتر بخوانید » -
29 آبان
کدام کنش مدنی؟! | محمدرضا تاجیک
دکتر «محمدرضا تاجیک»، نظریه‌پرداز و استاد دانشگاه در یادداشتی با عنوان «کدام کنش مدنی؟!» که برای انتشار در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت: یک آلن بدیو، جایی تصریح می‌کند: «خطری که امروزه تهدیدمان می‌کند انفعال نیست بلکه فعالیت کاذب است، اشتیاق به «فعال‌بودن»، «مشارکت‌کردن» و پنهان‌ساختن پوچی آنچه…
بیشتر بخوانید » -
29 آبان
«داوری اردکانی برای اولین بار توسعه را وارد ادبیات فلسفی کرد»
محمدجواد صافیان، دانشیار فلسفه دانشگاه اصفهان گفت: داوری در تاریخ ما اولین فیلسوفی است که «توسعه» و «توسعه‌نیافتگی» را وارد ادبیات فلسفی می‌کند و از این جهت فضل تقدم با ایشان است. سارا فرجی در خبرگزاری مهر نوشت: «استاد رضا داوری اردکانی به لحاظ تألیف و انتشار کتب، مقالات و…
بیشتر بخوانید » -
28 آبان
فلسفه برای کودکان و نوجوانان چیست؟
فلسفه برای کودکان (فبک) یا فکرپروری برای کودکان یا P4C یکی از شاخه‌های آموزش فلسفه است که به پرورش قدرت استدلال و تفکر فلسفی در کودکان می‌پردازد. آموزک نوشت: «در اواخر سال‌های ۱۹۶۰، زمانی که متیو لیپمن در دانشگاه کلمبیا واقع در نیویورک در رشته فلسفه مشغول تدریس بود متوجه…
بیشتر بخوانید » -
28 آبان
مروری بر کتاب مراقبت و تنبیه اثر میشل فوکو
آوانگارد نوشت: «دستگاه انضباطى كامل امكان مى‌دهد كه بتوان با يك نگاه همه چيز را پيوسته ديد. نقطه‌اى مركزى كه هم منبع نور روشن كننده‌ى همه چيزها باشد و هم مكان همگرايى هر آن چه بايد دانسته شود: چشمى كامل كه هيچ‌چيز از نظرش نمى‌گريزد و مركزى كه همه‌ى نگاه…
بیشتر بخوانید » -
28 آبان
پیوند میان عرفان و اخلاق با ماشین در فلسفه برگسون
اصغر سلیمی نوه، استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، سال ۱۳۹۶ در مجله‌ی متافيزيك نوشت: چکیدههانری لوئیس برگسون در کتاب «دو سرچشمه‌ی اخلاق و دین» نشان می‌دهد که برای اخلاق و دین، دو سرچشمه وجود دارد و به‌تبعِ آن دو نوع اخلاق و دین وجود دارد: 1. اخلاق بسته که…
بیشتر بخوانید » -
28 آبان
در دفاع از گواهی اخلاقی
«در دفاع از گواهی اخلاقی»، عنوان مطلبی است که اسلیوا استاد دانشگاه کمبریج نوشته‌است و امید کشمیری آن را برای صدانت ترجمه کرده‌است. متن کامل را در ادامه می‌خوانید. امیدکشمیری در مقدمه‌ای درباره‌ی نویسنده این مقاله نوشت: پائولینا اِی. اسلیوا [۱] استاد دانشگاه کمبریج است. او به¬طور گسترده در حوزه…
بیشتر بخوانید » -
28 آبان
آیا شهامت خروج از نابالغی را داریم؟
متن زیر مروری بر مقاله‌ی «روشنگری چیست» از ایمانوئل کانت است و به امکانی برای برون رفتن از نابالغی می‌پردازد. نویسنده: علی هداوند در سایت سیاووشان نوشت: «کانت به شیوه‌ای جدلی نخستین سطر از مقاله‌اش را اینگونه آغاز می‌کند: «روشن‌نگری، خروج آدمی است از نابالغیِ به تقصیرِ خویشتنِ خود. و…
بیشتر بخوانید » -
28 آبان
حقیقت در فلسفهی نیچه و داستایوفسکی
سایت آپاراتوس نوشت: «مقدمه‌ی مترجم (تارا حسینی): مقاله‌ای که پیش‌رو دارید، نوشته‌ی اشرف ابو فارس (Ashraf Abu-Fares) پژوهشگر و دکترای ادبیات انگلیسی از دانشگاه اردن است. که بیش از ده سال در سطح دانشگاهی سابقه‌ی تدریس دارد. گرایش پژوهش‌های ابوفارس غالباً در زمینه‌ی رمان انگلیسی، تئوری ادبیات و مطالعات فرهنگی…
بیشتر بخوانید » -
28 آبان
فلسفه علم چیست؟
«فلسفه علم از دو بخش «فلسفه» و «علم» تشکیل شده است. فلسفه نیز به دو معنای متفاوت به کار می‌رود، یک معنای آن، نوعی شناخت نظام‌مند است اما در گفت و گو‌های روزمره منظور ما از «فلسفه» چیز دیگری است.» سایت موازی نوشت: «فلسفه علم از دو بخش «فلسفه» و…
بیشتر بخوانید » -
28 آبان
«علامه طباطبائی مسائل فلسفی را در حوزه علمیه اشاعه داد»
«آیت الله جعفر سبحانی در پیام تصویری به کنگره بزرگداشت علامه طباطبائی تبریزی، یادآوری کرد: این عالم و فقیه و مفسر بزرگ جهان اسلام، مسایل فلسفی را در حوزه علمیه اشاعه داد که تا پیش از او چندان به موضوع فلسفه در حوزه ها توجه نمی شد.» به گزارش نصر…
بیشتر بخوانید » -
28 آبان
کاش دفترچه‌ی خاطرات فرگه پیدا نمی‌شد
«کاش دفترچه‌ی خاطرات فرگه پیدا نمی‌شد»، عنوان مطلبی است که ری مانک، استاد فلسفهی دانشگاه ساوتهمپتون در سایت پراسپکت مگزین نوشته‌است و با ترجمه‌ی حمیدرضا محمدی در ترجمان منتشر شده‌است. متن کامل را در ادامه می‌خوانید. فیلسوفان تحلیلی را همیشه به واضح اندیشیدن می‌شناسند. مقاله‌هاشان گاهی تنها نیم‌صفحه است. چند…
بیشتر بخوانید » -
27 آبان
تعهد فرگه و راسل به حقیقت
«راسل می‌نویسد: «هنگامی که به کمال و ایثار می‌اندیشم، می‌بینم تا آن‌جا که می‌دانم، هیچ‌چیز با تعهد فرگه به حقیقت قابل‌مقایسه نیست. حاصل یک عمر کار او نزدیک به اتمام بود؛ بسیاری از آثارش با بی‌اعتنایی روبه‌رو شده بود، آن‌هم به سودِ کسانی که توانایی آنها بی‌نهایت کمتر از او…
بیشتر بخوانید » -
27 آبان
نظریه مُثُل افلاطون
محمدمهدی اردبیلی*[۱]، مدرس فلسفه در فلسفه نو نوشت:چکیدهنظریه مُثُل را بی‌تردید می‌توان نقطه‌ی ثقل و اتکای فلسفهی افلاطون دانست که کل منظومه‌ی فکری وی، اعم از هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، منطق، اخلاق، سیاست و حتی هنر بر مدار آن می‌چرخد. ما در این تحقیق خواهیم کوشید تا رویکرد افلاطون نسبت به جایگاه…
بیشتر بخوانید » -
27 آبان
سعدی و فلسفه زندگی
حیدر رقابی در کتاب «سعدی و فلسفه زندگی» می‌نویسد: «از چهره های درخشنده ای که در پیدایش و کار برد این فلسفهی جهانی می‌تواند و می‌باید به نام یک چهره‌ی اصیل و آفریننده شناخته شود سعدی شیرازی است.» صدو پنجاه سال پیش فلسفه ای در تاریخ شکل گرفت که با…
بیشتر بخوانید » -
27 آبان
مصائب جامعه‌شناسی دين در ايران
نشست «دين در آيينه پژوهش و نشر» با حضور برخي پژوهشگران و نويسندگان حوزه دين و جامعه‌شناسي دين برگزار شد. گزارش این نشست را در ادامه می‌خوانید. روزنامه اعتماد نوشت: «دين فارغ از ابعاد كيهاني و قدسي، مقوله‌‌اي مهم براي مطالعه و پژوهش در نظام‌هاي آكادميك جهاني است. اين مساله…
بیشتر بخوانید » -
27 آبان
هستی و عدم از نگاه خیام و مولانا؛ قسمت دوم
«هستی و عدم از نگاه خیام و مولانا» عنوان مطلبی است که آرش نراقی، پژوهشگر فلسفه به آن پرداخته است. قسمت دوم این متن را در ادامه می‌خوانید. صدانت نوشت: «موضوع بحث ما درباره تلقی خیام و مولانا درباره سرشت سوگناک هستی انسان در این عالم بود.در نوبت گذشته عرض…
بیشتر بخوانید » -
27 آبان
فضا و کنشگری آفریننده
انسان شناسی و فرهنگ نوشت: «چگونه می‌توان فارغ از نظریه‌های پیچیده، از فضا و کنشگری در فضا به زبان ساده سخن گفت؟ فضا چیست؟ آیا فضا محاط است یا محیط؟ آیا فضا ظرفی است که همه چیز در آن قرار گرفته است؟ یا خود مظروف است؟ آیا فضا بزرگ و…
بیشتر بخوانید » -
27 آبان
فلسفه ذهن در رویکردهای مختلف
مهدی عبداللهی در پژوهه نوشت: «فلسفه ذهن» و «فلسفه روان‌شناسی»، دو اصطلاح برای حوزه واحدی از کاوش فلسفی‌اند که عبارت است از حقیقت پدیده‌های ذهنی و رابطه آنها با رفتار و مغز.[1] فلسفه تحلیلی ذهن، رشته‌ای است که در قرن بیستم در پی مباحث رایج میان فلاسفه تحلیلی در حوزه‌های…
بیشتر بخوانید »
