اندیشه
-
آبان- 1402 -14 آبان
«فلسفه در برابر آلام جامعه ساکت نیست»
فلسفه به گفته‌ی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی «ناظر بر دغدغه و درد و رنج انسان است، لذا اهالی علوم انسانی و خاصه فلسفه نمی‌توانند نسبت به آلام مردم در جامعه بی تفاوت باشند.» فرهنگ امروز نوشت: «این برنامه با اجرای محمدمهدی ابراهیمی نصر به موضوع تولید علم در…
بیشتر بخوانید » -
14 آبان
کارهای روزمره می‌گویند ما چه کسی هستیم
کارهای روزمره ما که آگانه و ناآگاهانه انجام می‌شوند، چقدر می‌توانند معرف شخصیت ما باشند؟ الایس آنتیلا، دانش‌آموخته‌ی فلسفه و تاریخ علم از دانشگاه کمبریج این موضوع را از دیدگاه‌های فلسفی بررسی کرده‌است. این متن با ترجمهی ملیکا خوش‌نژاد در فلسفیدن منتشر شده‌است که متن کامل آن را در ادامه…
بیشتر بخوانید » -
14 آبان
مرزبندی‌ها، بستری برای خشونت
هرجایی که خشونتی وسیع و سازمان‌یافته شکل‌گرفته در آنجا مرزی تعریف‌شده و به‌واسطه مرزها خشونت روا گشته است. با مرزهای زمینی از قدیم آشنا هستیم که بیشتر درگیری آدمیان در طول تاریخ بر سر آنها بوده است. این مرزها برای بشر کافی نبوده و لذا مرزهای زبانی، کیشی، قومی و……
بیشتر بخوانید » -
14 آبان
چرا رستوران علم اقتصاد اين روزها فقط يک غذا دارد؟
«چرا رستوران علم اقتصاد اين روزها فقط يک غذا دارد؟» عنوان مطلبی است که هاجون چانگ (Ha-Joon Chang) استاد پژوهشی کالج سواسِ دانشگاه لندن با تیتر «The empty basket» نوشته‌است. این مطلب با ترجمهی شهریار سرفلاح در سایت ترجمان منتشر شده‌است که متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید. وقتی…
بیشتر بخوانید » -
13 آبان
ایرانشهر، خاورمیانه و پانترکیسم
در ادامه چندین مقاله و تحلیل در مورد ناسیونالیسم، خاورمیانه، پانترکیسم، پان ایرانیسم و …. با دیدگاه های مختلف آورده شده است. در کنار هم گذاشتن این ایده ها و نظرات لزوما به معنی تایید یا رد آنها نیست اشکان زارع در دنیای اقتصاد نوشت: بر اساس نگاه غربی در…
بیشتر بخوانید » -
13 آبان
نقدهایی به هگل
محسن آزموده، دانش‌آموخته‌ی فلسفه، شرح این نقد را در آکادمی فلسفه نوشته‌است. به باور او، هگل جنبه‌ی اجتماعي يا اقتصادي آزادي را درنظر نگرفته‌است. انتقاد اول به هگل اين است كه اگرچه هگل به معناي سردستي و ساده‌انگارانه نيست، با وجود اين در فلسفه او نوعي از خوش‌بيني مندرج است.…
بیشتر بخوانید » -
13 آبان
نیاز جوامع علمی و دینی به یکدیگر از نظر استاد دانشگاه رایس
«چرا جوامع علمی و دینی به یکدیگر نیاز دارند؟» عنوان سخنرانی پروفسور الین هاوارد اکلاند، استاد دانشگاه رایس در تگزاس است که اخیرا در موسسه فارادی به موضوع ارتباط علم و دین پرداخته‌است. صدانت نوشت: «موضوع بحث این است که چرا جوامع علمی و مذهبی به یکدیگر نیاز دارند؟ پروفسور…
بیشتر بخوانید » -
13 آبان
کانت از روشنگری می‌‌گوید
کانت مقالهی مشهوری با عنوان «در پاسخ به پرسش: روشنگری چیست؟» دارد که در سپتامبر ۱۷۸۴ نوشته‌است. یدالله موقن با توجه به ترجمه‌های مختلفی که از این مقاله منتشر شده‌است، ترجمهی شخصی‌اش را در سایت انگاره منتشر کرد. انگاره نوشت: «ترجمه‌های متعددی به زبان انگلیسی از مقالهی مشهور کانت «در…
بیشتر بخوانید » -
13 آبان
فلسفه و معنای زندگی
فلسفه برای معنای زندگی انسان پاسخ‌هایی دارد و کمک می‌کند تا بحران معنا حل شود. یافتن معنا و معنادادن به زندگی، دیدگاه‌هایی هستند که در‌این‌باره وجود دارند. حسین مصباحیان در یادداشتی نظر فلاسفه را درباره‌ی معنای زندگی در سایت سیاووشان بررسی کرده‌است. سیاووشان نوشت: «ما در فلسفه وقتی به‌صورت تخصصی…
بیشتر بخوانید » -
13 آبان
روش‌های تسلی بخشی از نظر مصطفی ملکیان
تسلی بخشی روش‌های مختلفی دارد و شامل مواردی مثل مرور زمان، امیدآفرینی، حمایت عملی و… است. متن کامل این یادداشت به قلم مصطفی ملکیان در مجله اندیشه پویا منتشر شده‌است که متن کامل آن را می‌خوانید. مصطفی ملکیان، فیلسوف اخلاق، در صفحه شخصی خود روش‌های تسلی بخشی برای انسان را…
بیشتر بخوانید » -
13 آبان
هيوم مرد تناقض‌ها؛ آيا چنين کسی می‌تواند مرشد خودياری شود؟
«هيوم مرد تناقض‌هاست؛ آيا چنين کسی می‌تواند مرشد خودياری شود؟» عنوان مطلبی است که کِیرِن سِتیا، استاد فلسفه نوشته با عنوان «To Err Is Humean» در سایت لس‌آنجلس ریویو آو بوکس منتشر شده است. این مطلب با ترجمهی بابک طهماسب در ترجمان منتشر شده‌است و متن کامل آن را می‌توانید…
بیشتر بخوانید » -
13 آبان
عاطفه گرایی از نظر فلاسفه
عاطفه گرایی از نظر دو فیلسوف استیونسون و ایر در قرن بیستم بررسی شد. عاطفه گرایی انواع مختلفی دارد و آرش شمسی از دیدگاه فلاسفه به این مطلب پرداخته‌است. مجله لوکئوم نوشت: «در طی سلسله‌نوشتارهایی به معرفی مکاتب مهم و بزرگ فلسفه‌ی اخلاق در طی تاریخ و به‌خصوص در قرن…
بیشتر بخوانید » -
13 آبان
عقلانیت و دشواری‌های آن
سنجشگرانه نوشت: «عقلانیت به مثابه‌ی یک فضیلت، به خودی خود حاصل نمی‌آید و به آسانی نمی‌توان آن را حفظ کرد و بدان پایبند بود؛ از این جهت شاید همانند همه‌ی فضیلت‌های دیگر باشد. به نظر می‌رسد هر فضیلتی در جا یا جاهایی با راحت‌طلبی، لذت‌طلبی، و… در تعارض قرار می‌گیرد.…
بیشتر بخوانید » -
9 آبان
مغلطه علت جعلی را بشناسیم
مغلطه یا سفسطه گاهی از روی عمد، گاهی برای مصلحت (قصد صحیح) یا اهداف مغرضانه شخصی استفاده می‌شود. یکی از مغالطه‌ها، مغالطه علت جعلی است که توضیح آن را می‌توانید در ادامه بخوانید. فیلسوف یار نوشت: «نوع اول مغالطه علت جعلی وقتی است که چیزی به عنوان «علت» وانمود می…
بیشتر بخوانید » -
9 آبان
دکارت و دوگانه عقل و احساس {+ فیلم}
دکارت جزو فیلسوفانی است که آلن دوباتن اندیشه‌های او را در سایت موسسه مدرسه زندگی بررسی می‌کند. ایمان فانی، این مقاله را ترجمه کرده‌است که در ادامه متن کامل آن را می‌خوانید. دکارت فیلسوف فرانسوی قرن هفدهم بود که بیشتر شهرتش به خاطر این گفته است: «می اندیشم پس هستم».…
بیشتر بخوانید » -
9 آبان
آدم‌ها در لحظه‌ی مرگ خود چه چیزهایی می‌گویند؟
«آدم‌ها در لحظه‌ی مرگ خود چه چیزهایی می‌گویند؟» تیتر مطلبی است که مایکل اِرارد نوشته است و با عنوان «What People Actually Say Before They Die» در وب‌سایت آتلانتیک منتشر شده است. این متن با ترجمهی آرش رضاپور در سایت ترجمان منتشر شده است و می‌توانید متن کامل را در…
بیشتر بخوانید » -
9 آبان
فلسفه علم به چه جنس پرسش‌هایی می‌پردازد؟
فلسفه علم و موضوعات پیرامون آن در پادکستی با همین نام بررسی می‌شوند. سیاوش صفاریان‌پور، پژمان نوروزی و امیرحسن موسوی کارشناسان این برنامه هستند و متن پادکست را سهیلا علایی پیاده کرده‌است که در ادامه می‌خوانید. بنیاد جایزه چراغ نوشت: اهالی فلسفه علم، چه می‌کنند؟ چه نقش و تاثیری بر…
بیشتر بخوانید » -
9 آبان
معنی آینده و شرایط امکان آینده نگری از نظر رضا داوری اردکانی
معنی آینده از نظر رضا داوری اردکانی، فیلسوف، وجوه مختلفی دارد و به گفته‌ی او «آینده‌نگری علم شرایط و امکان های عمل است و آن را می توان بخشی از کوشش و اهتمامی دانست که برای درک شرایط و تحقق بخشیدن به امکان ها صورت می گیرد.» رضا داوری اردکانی،…
بیشتر بخوانید » -
8 آبان
چرا دانشمندان هم باید داستان بخوانند
داستان خواندن نه فقط برای مردم که برای دانشمندان هم می‌تواند به همدلی و بالابردن کیفیت کار دانشمندان کمک کند. کیتلین آدامز مطلبی با عنوان «چرا دانشمندان هم باید داستان بخوانند» نوشته‌است که متن کامل آن را در ادامه می‌خوانید. مجله نبشت در سایت خود نوشت: «داستان خوش‌ساختْ دانشمندان را…
بیشتر بخوانید » -
8 آبان
عقلانیت و معنویت از نظر مصطفی ملکیان
عقلانیت و معنویت به فهم زندگی آرمانی کمک می‌کند و از نظر مصطفی ملکیان، عقلانیت این‌گونه تعریف می‌شود: «عقلانیت نظری یعنی متناسب ساختن میزان پایبندی به یك عقیده با میزان قوّت شواهد و قرائنی كه آن عقیده را تأیید می‌کنند.» مصطفی ملکیان فیلسوف اخلاق در صفحه شخصی خود نوشت: «عقلانیت…
بیشتر بخوانید »
