کند و کاوی بر نمایش فیلم «چ» در دانشگاه
سامان حقانی، دانشجوی پزشکی در یادداشت ارسالی به انصاف نیوز، نوشت:
بالاخره فیلم سینمایی «چ» به اکران عمومی رسید. هرچند این ساخته ی حاتمی کیا، کارگردان معروف ژانر دفاع مقدس در جشنواره ی فیلم فجر هم پخش شد و عده ای موفق به تماشای این فیلم شدند ولی قطعا میدان تاخت و تاز اصلی این فیلم در بیش از 50 سالن سینمایی سراسر کشور خواهد بود.
این ساخته ی حاتمی کیا در برخی از دانشگاه های کشور هم اکران شد تا هم دانشجویان که بدنه ی اصلی فرهنگی کشور را تشکیل می دهند از تماشای زود هنگام این فیلم لذت ببرند و هم درآمدی نصیب سرمایه گذاران این اثر هنری – ارزشی شود. چنانکه گزارشات از موفقیت اکران این فیلم در دانشگاه ها هم خبر می دهد.
روزی که اطلاعیه فروش بلیط فیلم «چ» را در دانشکده پزشکی دیدم در ذهنم چند موضوع پیش آمد. اول آنکه بسیار خوشحال شدم از اینکه توفیق تماشای یکی از پر سر و صداترین و معروفترین فیلم های این دوره جشنواره را خواهم داشت، که موفق به کسب چند جایزه و سیمرغ بلورین شده بود.
دوم خود موضوع فیلم بود که بسیار جذب کننده بود … شهید چمران … شخصیتی بسیار معروف و البته محبوب میان جوانان … البته این معروفیت و محبوبیت شهید دکتر چمران میان دانشجویان بسیار بیشتر از سایر اقشار است که دلیل آن هم کاملا مبین است چرا که شهید چمران به عنوان یک چهره ی علمی برجسته هم مطرح بوده … شخصی که دوره دکتری رشته فیزیک پلاسما و الکترونیک را از دانشگاه برکلی آمریکا با درجه ی ممتازی اخذ می کند و دارای سوابق بسیار درخشان و مهم پژوهشی بود تا حدی که در یکی از دیالوگ های همین فیلم در جریان دیدار شهید با یکی از سرکرده های جدایی طلب کرد به نام دکتر عنایتی که معلوم می شود همراه شهید چمران در آمریکا بوده است و در این دیالوگ برای شهید چمران شانس برنده شدن جایزه نوبل قائل می شود!
به هر صورت اکران این فیلم در دانشگاه ها چند پیام هم به متصدیان امور فرهنگی به خصوص حوزه ی سینمایی می دهد که هنوز دانشجویان از اثرهای هنری-ارزشی استقبال می کنند ولی با چند شرط که در ادامه به صورت کاملا خلاصه به آن خواهیم پرداخت. یکی از این شروط جذابیت در این اثرها برای قشر هدف که همان جوانان دانشجو است باید توجه ویژه شود. از جمله موضوع اثر و جنبه ی هنری آن که باید با توجه به مقتضیات روز و خواسته های جوانان و همسو با تحولات جهانی و زمانی به آن پرداخت.
اما فیلم «چ»؛ اینکه بنده در این نوشتار می خواهم نقد یا کند و کاوی بر این اثر هنری داشته باشم کاملا جنبه شخصی دارد که زیاد با حوزه هنر سینما آشنا نیست ولی این نقد را به عنوان یک دانشجو که این فیلم را تماشا کرده و نظرات دیگران را شنیده احتمالا قابل پذیرش خواهد بود. هر چند هم موضوع فیلم و هم ساخته بسیار زیبای کارگردان کارکشته آن نوشتن هرگونه مطلبی برای آن را بسیار مشکل می کند.
اما چند نکته: اول اینکه در نگاه اول این فیلم بسیار موفق و خوب بوده است چرا که قرار است چند موضوع مهم را به بیننده انتقال دهد … همین که با اکران این فیلم در دانشگاه، سالن مملو از تماشگر می شود و اکران کننده مجبور به افزایش سانس های اکران می شود خود مدعی قویی برای این ادعا است … در این فیلم سعی شده تا علاوه بر موضوع اصلی که خود شهید چمران است به طور بسیار زیبایی حوادث سال 58 منطقه ی کردنشین پاوه را به تصویر بکشد.
همچنین در این فیلم رشادتهای گروههای بسیجی که در این منطقه حضور پیدا کرده بودند و مانع از سقوط شهر شده بودند به زیبایی به تصویر کشیده می شوند.
اما برجسته ترین چیزی که در میان نقاط مثبت به چشم می خورد و از همان اوایل فیلم بیننده را به وجد می آورد جلوه های ویژه ای است که در این فیلم استفاده شد. چیزی که با دریافت سیمرغ بلورین جلوه های ویژه ی جشنواره فجر مهر تاییدی بر این مدعی است. بحث جلوه های ویژه امروزه در صنعت سینماهای موفق جهان بسیار مورد توجه قرار دارد و به عنوان یک فاکتور تعیین کننده در ساخته های آنان شناخته می شود. مخصوصا درسینمای اکشن که جلوه های ویژه بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و به جزئی جدایی ناپذیر در این نوع فیلم ها تبدیل شده است. متاسفانه سینمای ایران ضعف بسیار زیادی در حوزه سینمای اکشن دارد و به تبع در حوزه ی جلوه های ویژه هم نتوانسته رشد خوبی داشته باشد و ضعف بسیار شدیدی در استفاده از تکنولوژی های روز نسبت به سایر جهان دارد.
در این فیلم تماشاگر شاهد کاری نو و بسیار در خور تقدیر بود و تقریبا کم نظیر در سینمای ایران به طوری که تماشای این فیلم را بسیار لذت بخش می کرد.
اما این فیلم نقاط ضعفی هم داشت که به چند صورت می توان آنها را بررسی کرد. اولین نکته ای که درباره ی نقاط ضعف این فیلم می توان اشاره کرد این است که تماشاگر احساس می کند در این فیلم بیش از آنچه به بیان شخصیت دکتر چمران پرداخته باشد به حوادث پاوه پرداخته و مسائل مربوط به آن به تصویر کشیده؛ اگر چه این موضوع در ذات نقطه ی ضعفی محسوب نمی شود ولی با توجه به محوریت شهید چمران در این فیلم این موضوع را می توان به عنوان یک نقطه ی ضعف دانست.
اما بحث دومی که می شود به آن اشاره کرد این است که در این اثر آنچان که باید شخصیت دکتر چمران برای بیننده به تصویر کشیده نشده است و بسیاری از تماشاگران از این موضوع ناراحت بودند. اما این موضوع را می توان از چند بعد بررسی کرد. یکی اینکه ممکن است این ضعف از اشتباهی باشد که نویسنده آن 48 ساعت برشی از زندگی این شهید بزرگ را خوب انتخاب نکرده. در واقع شاید مقطعی بوده که نمی شود با تکیه بر آن شخصیت این شهید والامقام را به تصویر کشید.
نکته بعدی این است که شاید بزرگنمایی هایی در جامعه اتفاق افتاده باشد، چیزی که متاسفانه در جامعه ما کاملا شایع است و هم ظلمی بسیار بزرگ در حق خود آن شخصیت است و هم برای جامعه اثرات نامطلوبی خواهد داشت. اگر چه همه ی ما هم می دانیم در یک فیلم 2 ساعته نمی شود یک شخصیت عظیم را توصیف کرد و نیاز به فرصت بیشتری است ولی در مجموع این اثر بسیار موفق بوده و تماشاگر را راضی از سالن سینما بدرقه می کند.
در پایان شایسته است برای خلق این اثر بسیار جالب از جناب آقای حاتمی کیا و یاران او تقدیر وتشکر کرد.
انتهای پیام