در مدارس ایران چه میگذرد؟
مهران صولتی، جامعهشناس، در کانال تلگرامی خود نوشت: «کلیپ پیوست نشانهای آشکار از شکست سیاستهای آموزش و پرورش کشور محسوب میشود. دانشآموزانی که با پایان سال تحصیلی کتابهای خود را پاره کرده و اوراق آن را در خیابان پراکندهاند.
روز گذشته رهبری هم در دیدار سالانه با جمعی از معلمان با انتقاد از فرم و محتوای کنونی کتابهای درسی بر نقش ممتاز معلم و این کتابها در پرورش فرزندان ایران اسلامی تاکید ورزیدند. درباره وضعیت فعلی مدارس و نقش این دو مولفه میتوان به نکات زیر اشاره کرد:
آموزش و پرورش در ایران یک نهاد حکومتی است که متکفل انتقال ارزشهای ایدئولوژیک و پرورش نسلی وفادار به آرمانهای نظام جمهوری اسلامی میباشد. معلمان و کتابهای درسی دو ابزار مهم نظام سیاسی برای تحقق این هدف میباشند که سعی شده است با سختگیریهای وسواسگونه در چارچوب ایدئولوژی ترسیم شده قرار گیرند.
از آنجا که نظامهای ایدئولوژیک میکوشند تا واقعیتها را به تناسب روایتها شکل دهند نگرش ویژهای به متون و کتابهای درسی دارند. در این نگاه دانشآموزان لوح سفید و منفعلی تصور میشوند که قرار است با پمپاژ ارزشهای حکومتی در کلاسهای درس جامعهپذیر شوند اما در عمل وجود عللی همچون فشار واقعیتهای اجتماعی، عدم اعتقاد برخی معلمان به ایدئولوژی حاکم، و بیتوجهی دانشآموزان به محتوای کتابهای درسی این برنامه را با شکست روبرو ساخته است.
در این میان انباشتن کتابها از آموزههای ایدئولوژیک و بیاعتنایی مولفین به واقعیتهای معرفتی دانشهای مختلف که در موارد زیادی با اعتراضات معلمان هم مواجه شده است پذیرش محتویات این کتابها از سوی دانشآموزان را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. در حقیقت عدم انعطاف مولفان در بازنگری کتابهای درسی به شکاف میان معلمان – متون دامن زده و آموزههای مندرج را به سطح محفوظات فروکاسته است.
همچنین آمرانگی آموزش در مدارس ایران به فرآیند مقاومت و پیدایش سوژه معترض در آن دامن زده است. آموزش بهجای خلق موقعیت یادگیری با مشارکت معلم – دانشآموز به ایجاد رابطه عمودی و مکانیکی میان دو طرف انجامیده و آموزش را از اهداف ذاتی خود تهی ساخته است. در چنین شرایطی کژکارکردهای مدارس بر کارکردهای آن تفوق یافته و سرمایههای انسانی و اجتماعی در خطر فرسایش قرار میگیرند.
نکته پایانی: در روزگار رسانهای شده کنونی که سهم سلبریتیها و شبکههای اجتماعی در تاثیرگذاری بر نسلهای جدید شتابی فزاینده یافته است سخن گفتن از نقش چشمگیر معلمان و کتابهای درسی به غایت محل تردید است. به نظر میرسد اگر این دو مولفه نتوانند به موازات تغییرات چشمگیر نسلی و تحولات سریع جهانی فعالیتهای خود را بهروز نمایند به زودی از گردونه تاثیرگذاری حذف خواهند شد.»
انتهای پیام