تحلیل روزنامه‌ی نزدیک به قالیباف درباره‌ی ایده‌ی شورای میانه‌روها
روزنامه‌ی صبح نو، از رسانه‌های نزدیک به محمدباقر قالیباف، در واکنش در مطلبی با عنوان «تنفس مصنوعی به یک ایده قدیمی / آیا ائتلاف مجدد اصلاحات و اعتدال ممکن است؟» درباره‌ی ایده‌ی تشکیل شورای میانه‌روها نوشت: با مشاهده پنج چهره اصلی شورای میانه‌روها، در می‌یابیم که این شورا، در جامعه استقراری ندارد و فاقد مقبولیت گسترده اجتماعی است. شاید تنها نقطه اتکا و امید عناصر این شورا برای گردهم‌آیی و هم‌افزایی جهت کنش رسمی سیاسی در آینده را صرفاً مانور روی عملکرد دولت مستقر در حوزه به ویژه اقتصادی دانست تا بشود از طریق نقد صریح کمبودها و نقصان‌ها، به وجاهت نسبی اجتماعی دست یافت.
متن کامل یادداشت منتشرشده در صبح‌نو و گفتوگوی این روزنامه‌ی اصولگرا با دو فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره‌ی شورای میانه‌روها را در ادامه می‌خوانید:
«نحوه سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبان و اعتدالیون در آینده سیاسی کشور، موضوعی است که حرف و حدیث درباره آن بسیار وجود دارد. در میان گمانه‌زنی‌های موجود، یک سایت اصلاح طلب از تشکیل یک ائتلاف وسیع توسط نخبگان اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا خبر داده است. هر چند این ایده جدید نیست، لیکن موانعی نیز بر سر راهش است. ریزش شدید پایگاه اجتماعی رأی اصلاحات و ناامیدی از نخبگان اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا، شاید مهم‌ترین مانعی باشد که آینده این دو جریان سیاسی را با اما و اگرهای زیاد مواجه ساخته است. اظهارات اخیر علی مطهری درباره لزوم شکل‌گیری «شورای میانه‌روها»، شاید خبر از پشت‌صحنه‌ای می‌دهد که مدت‌هاست بازیگرانش با گعده‌گیری‌های متناوب، به‌دنبال فرصتی جهت عرض‌اندام رسمی در سپهر سیاسی کشور هستند.
شورای مدنظر مطهری شامل چه عناصری هستند. علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس دهم اخیرا در گفتوگو با سایت «انصاف نیوز»، درباره تشکیل شورایی از چهره‌های میانه‌رو گفت: «اگر چنین شورایی تشکیل شود و امکان حضور در انتخابات را داشته باشند، قطعاً به سود نظام تمام خواهد شد.»
مطهری با اشاره به برخی عناصر شورای میانه‌روها از جمله «سیدمحمد خاتمی، حسن روحانی، علی لاریجانی، علی‌اکبر ناطق‌نوری و سیدحسن خمینی» گفت: «اصلا به این افراد اجازه نخواهند داد که فعالیتی به این شکل یا به‌صورت یک جبهه سیاسی داشته باشند.»
مطهری هم‌چنین درباره منابع جلوگیری از فعالیت شورای میانه‌روها، به «شورای نگهبان و جاهای دیگر» اشاره کرد و مدعی شد: «تصمیم‌گیران نظام به این افراد برای ورود به انتخابات میدان نخواهند داد.»
مطهری با اشاره به موانع بیرونی برای شکل‌گیری این مجموعه گفت: «اگر بین این افراد اختلاف‌نظری هم باشد خیلی زیاد نیست، نکته مهم این است که طرف مقابل به این‌ها اجازه فعالیت نخواهد داد، نه اختلافات احتمالی بین این افراد در برخی موضوعات.»
مطهری در شرایطی مدعی «موانع بیرونی» برای شکل‌گیری شورای موسوم به میانه‌روها شده که همین جمع به‌اضافه مرحوم هاشمی‌رفسنجانی، عامل مؤثر در پیروزی حسن روحانی در انتخابات سال ۹۲ و پیروزی «لیست امید» در انتخابات سال ۹۴ بود و برخلاف ادعای مطهری، هیچ گروه و سازمانی در این دو مقطع تاریخی، از فعالیت‌های آن جلوگیری به‌عمل نیاورد.
از سوی دیگر و برخلاف مطهری که به موانع بیرونی برای شکل‌گیری شورای میانه‌روها اشاره می‌کند، غلامعلی رجایی فعال اصلاح‌طلب چندی پیش در گفت‌وگویی با بیان اینکه «برای تشکیل چنین شورایی در حد همین معتدلین هم موانعی وجود دارد که بیرونی نیست» تصریح کرد: «جوابی که من از آقای خاتمی شنیدم این بود که گفت، این پیشنهاد شدنی نیست.»
بنابراین برخلاف گفته مطهری و با استناد به اظهارات رجایی، هیچ مانع بیرونی بر سر راه شکل‌گیری شورای موسوم به میانه‌روها وجود ندارد و آن چیزی که جلوی این امر را گرفته، اختلافات درونی میان عناصر آن است.
این پرسش مطرح است که چهره‌هایی نظیر ناطق‌نوری که همواره سعی داشته‌اند نسبت خود با حاکمیت را موثق نگاه دارند، آیا حاضر می‌شوند با افرادی نظیر محمد خاتمی که عملاً اصلاحات نظام را ممتنع دانسته‌اند، زیر یک سقف بنشینند و امور میانه‌روی را تمشیت کنند؟ چه آن‌که محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و از چهره‌های نزدیک به ناطق‌نوری نیز چندی پیش در گفتوگو با سایت «فردا»، درباره علت بروز و ظهور نداشتن ناطق در آسمان سیاست ایران، به نقل از رئیس مجلس پنجم گفت: «شاید برخی حرف‌ها را بزنم که با بعضی مواضع جور در نیاید، بنابراین الان احساس تکلیفی که بیایم و در عالم سیاست باشم نمی‌کنم.»
از سوی دیگر و برخلاف ادعای مطهری، آن‌چه تشکیل شورای میانه‌روها را در عمل نشدنی می‌سازد، نه عامل به‌زعم او «بیرونی» و حاکمیتی، بلکه از قضا «عامل اجتماعی» و از «پایین به بالا» است.این نکته را هم فراموش نکنیم که علی لاریجانی سعی می کند بیش از اندازه به این گروه نزدیک نشود تا موقعیت خود در جناح راست را به کلی از دست ندهد.
با مشاهده پنج چهره اصلی شورای میانه‌روها، در می‌یابیم که این شورا، در جامعه استقراری ندارد و فاقد مقبولیت گسترده اجتماعی است. شاید تنها نقطه اتکا و امید عناصر این شورا برای گردهم‌آیی و هم‌افزایی جهت کنش رسمی سیاسی در آینده را صرفاً مانور روی عملکرد دولت مستقر در حوزه به ویژه اقتصادی دانست تا بشود از طریق نقد صریح کمبودها و نقصان‌ها، به وجاهت نسبی اجتماعی دست یافت.
گرامی‌مقدم: باید ائتلاف کرد
اسماعیل گرامی‌مقدم عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی، از احتمال اجماع برخی چهره‌ها چون علی لاریجانی، سیدحسن خمینی، سیدمحمد خاتمی، حسن روحانی و علی‌اکبر ناطق‌نوری حمایت می‌کند و این ائتلاف را برای خروج اصلاحات از بن‌بست، ضروری می‌داند. در ادامه مشروح گفتوگو با این چهره اصلاح‌طلب را از نظر خواهید گذراند.
وی در پاسخ به این سوال که تشکیل شدن شورای موسوم به میانه‌روها شامل علی لاریجانی، سیدحسن خمینی، سیدمحمد خاتمی، حسن روحانی و علی‌اکبر ناطق‌نوری را تا چه اندازه محتمل می‌دانید اظهار کرد: «در شرایط کنونی کشور و بعد از حوادثی که در پنج ماه اخیر اتفاق افتاد، ضرورت گفتوگوی ملی از نان شب هم واجب‌تر است و روشن است که کشور نیاز به وفاق و جریان‌های اعتدالی دارد. حالا هر شخصی در این مسیر پا بگذارد و گفتوگو را شروع کند، زمینه برای حل بسیاری از چالش‌های داخلی‌مان به وجود می‌آید.
گرامی‌مقدم افزود: در این جمعی که وجود دارد، همگی شخصیت‌های محترمی هستند اما آقای خاتمی از گذشته بحث آشتی و وفاق ملی گفتوگوی ملی را مطرح کردند و مجامع بین‌المللی هم ایشان را به عنوان طراح گفتوگوی تمدن‌ها می‌شناسند. بنابراین باید گفتوگوی ملی را آغاز کند و حتی باید دامنه گفتوگو را فراتر برد و تقریباً تمامی دلسوزان نظام را گرد گفتوگوی ملی جمع کرد.»
وی تاکید کرد: «گفتوگوی ملی باعث خواهد شد در مجامع بین‌المللی وجهه قابل قبولی پیدا کنیم و هم‌چنین به چالش‌های داخلی کمک خواهد کرد و پشتیبان سیاست‌های خارجی خصوصاً در مذاکراتی که داریم می‌تواند باشد. گفتوگوی ملی هم‌چنین می‌تواند از هم گسیختگی‌ها را پوشش دهد و انسجام ملی را بیشتر کند.»
گرامی‌مقدم در پاسخ به این سوال که مأموریت شورای میانه‌روها آیا حول انتخابات مجلس آینده تعریف خواهد شد یا ریاست‌جمهوری آینده، تصریح کرد: «من نمی‌دانم، اما فکر می‌کنم مأموریت این‌ها انتخاباتی نیست و مأموریت، فراتر از انتخابات است. بخش زیادی از جامعه اصلاح‌طلبی و اعتدالی که در اثر ناامیدی در انتخابات مجلس، ریزش کرد و به سمت براندازی و شعارهای تند رفت، برای اینکه بتواند امید را در کشور ایجاد کند و اعتماد را برگرداند، فعلاً می‌تواند گفتوگوی ملی را رقم بزند.»
گرامی‌مقدم افزود: «اکنون که تا انتخابات، خیلی فرصت است، شاید بشود زمینه اعتماد را مهیا کرد تا آن انتخابات تحقق پیدا کند. با وضعیتی که وجود دارد، سخن گفتن از انتخابات زود و غیرواقعی است.»
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا نخبگان اصلاحات این جمع را می‌پذیرند گفت: «ائتلاف این افراد که اشکال ندارد. هر کسی که دلسوز نظام، بقا و حس تمامیت کشور است، باید از این جریان استقبال کند. هر نیرویی اعم از اصولگرا و میانه‌رو، ولو اینکه با اصلاح‌طلبان تعارض داشته باشند، می‌توانند در این گفتوگوی ملی کمک کنند و حضور داشته باشند. وقتی از گفتوگوی ملی سخن می‌گویم، منظورمان فقط گفتوگو با اصلاح‌طلبان و در درون اصولگرایان نیست.»
گرامی‌مقدم تاکید کرد: «حتماً مشکلی وجود دارد که نیاز به این گفتوگو پیش آمده است. بی‌اعتمادی و نارضایتی که به‌وجود آمده و منجر به اعتراضات شده، همگی الزام می‌کنند تا همه جریان‌های سیاسی، حول محور گفتوگوی ملی با همدیگر صحبت و مذاکره کنند و در نهایت، اصلاحاتی که ساختار نظام نیازمند آن است، انجام شده و همه به‌نوعی در جهت اعتمادسازی، اصلاحاتی را اعمال کنند.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا شورای مزبور صاحب پایگاه اجتماعی است گفت: «روشن است که ما پایگاه اجتماعی را در صندوق انتخابات باید ببینیم و در این‌باره نمی‌شود عدد و رقم ذکر کرد. اما می‌توانیم بگوییم که با اعتراضاتی که در پنج ماهه اخیر داشتیم، نارضایتی بالاست و نمی‌توانیم بگوییم همه این‌ها دارای جامعیت و محبوبیت بالایی هستند. اما روشن است که با آمار و ارقامی که وجود دارد، فعلاً آقای خاتمی جزء کسانی است که هنوز مورد قبول است.»
گرامی‌مقدم افزود: «ایشان در بیانیه خودشان گفتند که اصلاحات به صخره خورده است و به‌نظرم برای خروج از اصلاحات، بن‌بست و هر نوع اصلاحی، باید گفتوگوی ملی شکل بگیرد که این جمع می‌تواند شکل دهد.»
نقاشی: ائتلافی که مطهری دوست دارد شکل بگیرد، پایگاه مردمی و سیاسی ندارد
حسین نقاشی عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت، درباره احتمال ائتلاف خاتمی، ناطق‌نوری، لاریجانی، سیدحسن خمینی و روحانی گفت: «اساس این خبر بر مبنای صحبت آقای مطهری با یکی از رسانه‌ها بود که گفتند اگر این اتفاق بیفتد خوب است، ولی اینکه خبری باشد و نشستی پیرامونش اتفاق افتاده باشد، مطلع نیستم و فکر می‌کنم بیشتر فضاسازی از سوی رسانه‌ای است که با آقای مطهری صحبت کرده است.»
وی ادامه داد: «وقتی مصاحبه را می‌خوانید مطهری می‌گوید اگر هم‌چنین ائتلافی صورت بدهند، خوب است و صحبت او خبری نیست و بر همین اساس این خبر کار آن رسانه‌ای است که با مطهری مصاحبه کرده است.»
نقاشی درباره احتمال چنین ائتلافی و موفقیت آن در بین جامعه نیز گفت: «من این ائتلاف را محتمل نمی‌دانم، چرا که این اقدام خیلی برای فضای امروز کشور و اتفاقاتی که رخ داده مخصوصاً در سه ماه گذشته با خط اعتراضات و مطالبات معترضین، مناسب نیست. این حرف‌ها و این‌طور شکل‌گیری برای چهار الی پنج سال پیش بود و این‌طور ائتلافات امروز برای پایگاه رأی و جامعه مخاطب خودش اهمیت سیاسی ندارد.»
فعال اصلاح‌طلب ادامه داد: «برای این‌گونه ائتلاف‌ها لازم است که جایی به آن ارج بنهد و مورد توجه باشد، مثلاً برای ائتلاف میانه‌روها با این ترکیب قابل تأمل باشد اما در جبهه انقلابی و اصولگرا که این افراد حائز اهمیت و لیدرهای سیاسی نیستند. این‌ها علی‌الاصول باید لیدرهای میانه‌رو و اصلاح‌طلب باشند که در آن‌جا هم جامعه و پایگاه رأی اجتماعی‌شان سال‌هاست از این نوع موضوعات و بحث‌های سیاسی عبور کرده و بر همین اساس، حتی اگر این ائتلاف رخ بدهد کار عبث و بیهوده ای است و لااقل در کوتاه‌مدت و میان‌مدت هیچ پاسخی از جامعه دریافت نمی‌کند و پایگاه رأی هم ندارد.»
وی گفت: «البته اصولگراها هم پایگاه مردمی ندارند و در اقلیت ۱۵ الی ۲۰ درصدی هستند. پایگاه اصلاح‌طلب‌ها و میانه‌روها که معمولا پایگاه گسترده‌تری بوده و به آن‌ها اقبال می‌شده هم دیگر از این نوع سیاست‌ورزی، عبور کرده است.»
نقاشی گفت: «میانه‌روی و اینکه آقای ناطق نوری بیاید با آقای حسن خمینی و خاتمی بنشیند، پایگاه رأی معمول از این نوع کارها عبور کرده است. ائتلاف فایده ندارد و اگر این خبر واقعیت هم داشت، فایده نداشت و پایگاه رأی به آن اقبال نشان نمی‌داد.»
وی درباره اینکه پیشنهادش برای جامعه چیست و از میان بیانیه سران اصلاحات کدام مورد وثوقش است نیز خاطرنشان کرد: «بیانیه این و آن را قبول داشتن جزو پیشنهادات نیست، چون فضای کنونی، نه بیانیه آقای میرحسین را ممکن می‌کند، نه خاتمی را. هیچ‌کدام از این‌ها در این وضعیت فعلی موجود، ممکن نیست.»
نقاشی مدعی شد: «نه نیروهای اپوزیسیون خارج از کشور در کوتاه‌مدت یا میان مدت می‌توانند کاری انجام دهند، نه نیروی مخالف یا همین اصلاحات و نه جریان اصولگرا.»»
انتهای پیام
