سیاست‌های یک بام و دو هوای جشنواره!
فرانک آرتا، در روزنامه شرق نوشت: حالا که به روزهای پایانی جشنواره نزدیک شده‌ایم، دیگر می‌توان با قاطعیت درباره سمت‌وسوی سیاست‌های این دوره سخن گفت. بدون‌شک نگاه ناظر بر انتخاب فیلم‌ها، پرفروش‌بودن آنها بوده و به وضوح «گیشه» را نشانه گرفته است. وقتی که رئیس سازمان سینمایی کشور در اظهاراتی به صراحت می‌گوید «هیچ فیلم حاضر در جشنواره مشکل پروانه نمایش پیدا نمی‌کند»؛ یعنی همه فیلم‌ها از فیلتر ما به سلامتی عبور کرده‌اند و مورد تأیید ما هستند. حالا اگر با این نگاه فیلم‌ها را رصد کنیم؛ به‌راحتی به این نکته خواهیم رسید که بیشتر از هر معیاری، هیئت محترم انتخاب فیلم‌هایی را برگزیده‌اند که در درجه نخست پرفروش هستند تا گیشه آینده سینمای ایران را ناامید نکنند!
اما چنین رویکردی سؤالات متعددی ایجاد می‌کند. از‌جمله اینکه ما در همه ادوار با این شعار که «سینمای ایران یگانه سینمایی است که در مقابل هالیوود ایستاده است»، به نیکویی از سینمای ایران دفاع کرده‌ایم یا سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد، در مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم فجر در سخنانی گفت: «سینمایی که در چهار دهه گذشته با حضورهای جهانی سفیر فرهنگی-هنری و پیشتاز گفت‌وگوی فرهنگی شد و نشان داد می‌توان سینمای انسانی و شاعرانه، متفکرانه و قصه‌دار داشت، همان‌طور که ادبیات ایرانی در قله خویش این ترکیب را داشت». حالا سیاست‌های کلان سازمان سینمایی در این دوره با این جملات چه نسبتی دارد؟! پر واضح است که سینمای قصه‌گوی داستان‌پرداز در ید سینمای آمریکاست. حتی بهترین فیلم‌های این دوره – از نگاه تماشاگران – با سبک و سیاق سینمای هالیوود قصه‌پردازی کرده‌اند. «لاتاری»، «به وقت شام» و… مدل فیلم‌سازان آمریکایی است؛ درحالی‌که روزگاری بهترین فیلم‌های جشنواره از جنس «خانه دوست کجاست» بود. جشنواره‌هایی مثل کن که همواره مورد عتاب متولیان فرهنگی ماست، همواره سعی کرده به فیلم‌های هنری یا آلترناتیو بها بدهد تا مقابل سینمای آمریکا کم نیاورد؛ اما امسال نه‌تنها از این خبرها نبود؛ بلکه حتی بخش فیلم‌های اول را حذف کردند. چرا؟ چون نسل جوان دیگر به نوع فیلم‌سازی متحجری مانند کمدی‌های پرفروش و کپی دست‌سوم فیلم فارسی‌های قبل از انقلاب اعتقادی ندارند! جلوی بخش «هنر و تجربه» را گرفتند و به این بهانه که پرفروش نیستند و سالن‌های نمایش این نوع فیلم‌ها خالی هستند. حال اساسی به فیلم‌های کمدی داده‌اند و اساسا به نوع فیلم‌سازی شهرام مکری، مجید برزگر و… وقعی ننهادند. بد نیست مسئولان مربوطه و سیاست‌گذاران با همین دست‌فرمان پیش بروند و سال آینده شاهد آثاری مانند «خالتور» در بخش مسابقه سینمای ایران باشیم!
آقای محمد‌مهدی حیدریان در گفت‌وگویی اظهار کردند: «هر جشنواره‌ای برای خودش سمت‌و‌سویی دارد و براساس آن آثار آن جشنواره انتخاب می‌شوند؛ ولی باید در شفاف‌تر‌شدن این رویکرد و انتخاب کسانی که سنجش دقیقی دارند، تلاش کنیم». ایشان در پاسخ به پرسشی درباره حضور فیلم سینمایی «لاتاری» با نگاه انتقادی‌اش در این جشنواره اظهار کرد: «این موضوع مربوط به هیئت انتخاب است. به نظر من نباید اصرار داشته باشیم که فیلم‌ها موضع دولت را داشته باشند. به نظرم حضور فیلم سینمایی «لاتاری» با آن موضوع در جشنواره خطرناک نیست. سینمای ما فراتر از این حرف‌ها است که موضوعات آن به‌عنوان مواضع رسمی دولت تلقی شود». با این نگاه لطفا اجازه دهید کسانی مانند بیضایی و تقوایی هم فیلم بسازند؛ چون آنها هم صاحب‌سلیقه هستند و با همین نوع سلیقه‌‌شان فقط فیلم می‌سازند. اگر فیلم «لاتاری» مشکلی ایجاد نمی‌کند، حتما فیلم‌های بیضایی و تقوایی هم مشکلی ایجاد نخواهند کرد! الان فیلم‌هایی در جشنواره فیلم فجر اجازه عرض‌اندام داشتند که قدرت چانه‌زنی بالا داشتند؛ اما امسال برخی از فیلم‌های خوب از حضور در جشنواره باز مانده‌اند. مسئولان محترم جشنواره اگر فردا از این فیلم‌ها حمایت شد، ناراحت نشوید. اگر از فروغ جشنواره‌تان کم شد، رسانه‌ها را مقصر ندانید. چون اساسا حرمت امامزاده را متولی آن نگه می‌دارد.
