بازار ثانویه با اعتماد به دولت راهگشا است
فاطمه مقیمی، عضو اتاق بازرگانی ایران در یادداشتی نوشت: ایده بازار ثانویه می‌تواند به‌خوبی بازار ارز را کنترل کند اگر نظارت دولت به‌صورت کامل بر آن وجود باشد. در این بازار صادرکنندگان می‌توانند هزینه قیمت در مورد کالای ردوبدل شده را تعیین کند و از سویی دیگر برای واردکنندگان فضایی ایجاد شود که به قیمت مناسب‌تری برای خریدوفروش دسترسی داشته باشند. زمانی بازار ثانویه ارز موفق عمل می‌کند که نظارت مربوط به فروش ارز حاصل از صادرات در این مجموعه توسط نظارت بر اسناد قابل‌ارائه و دفاع بخش واردات در سامانه مربوط به خریدوفروش ارز با عرضه و تقاضای بازار رقم بخورد. ولی اگر قرار باشد در این بازار هم نرخی را تعیین کنند و فقط صادرکنندگان و واردکنندگان ملزم شوند که در یک چارچوب خاص خریدوفروش خودشان را انجام دهند، موفقیتی در پی نخواهد داشت.
وقتی بانک مرکزی نتوانست ثابت نگه‌داشتن نرخ ارز را رقم بزنند و اطمینان لازم را از این حیث ایجاد کنند، مشکلات بروز کرد. مطمئناً راهکارهای بخش خصوصی در این‌گونه موارد می‌تواند کمک‌کننده و گره‌گشا باشد. پیش‌ازاین نباید تعیین نرخ ارز دستوری تعیین می‌شد، بهتر بود بازار شناوری بین عرضه و تقاضا ایجاد شود و نرخ از این طریق تعیین می‌شد چراکه با عرضه و تقاضای واقعی در بازار، نرخ واقعی حاصل می‌شود. ناامنی‌های اقتصادی اخیر شرایطی ایجاد کرد که افراد سرمایه‌های اندک خود را نیز به دلار تبدیل کردند البته دولت در حال حاضر با آسیب‌شناسی سیاست‌هایی که اعمال‌شده می‌تواند مانع از تصمیم‌گیری‌های اشتباه بعدی شود.
در بازار ثانویه نرخ ارز متناسب باعرضه و تقاضا تعیین می‌شود. واردکننده و صادرکننده طبق توافق خود مبادله ارز انجام می‌دهد همچنین صرافی‌ها می‌توانند بین وارده کننده و صادرکننده ایفای نقش کنند؛ ممکن است یک صادرکننده کل ظرفیتی که برای عرضه به بازار دارد را از طریق صرافی‌ها انجام دهد. سیف رئیس بانک مرکزی از اتاق بازرگانی به‌عنوان نقش واسطه نام‌برده‌اند که در شرایط فعلی اتاق بازرگانی نمی‌تواند نقش این واسطه‌گری را به عهده بگیر. درنهایت امر اتاق بازرگانی می‌تواند نظارت بر صادرات و واردات را داشته باشد که مدارک و اسناد آن مورد تأیید باشد و همین نقش به علت اینکه بانک‌ها آن را به‌درستی ایفا می‌کنند و کنترل توسط آن‌ها صورت می‌گیرد، اتفاق نخواهد افتاد. در شرایط فعلی فعالان اقتصادی به جایگاه دولت و بانک‌ها اطمینان بیشتری دارند و بازار ثانویه نیز باید توسط آن‌ها اجرایی شود.
امضای تفاهم‌نامه برجام، بازتاب خوب و مثبتی را ایجاد کرد. در معاملات تجاری وقتی نگاه دنیا به‌طرف ایرانی خوب می‌شود، آثار آن، کل جامعه را دربر می‌گیرد. ماهیت کار ما که به‌ویژه در ارتباط با جامعه بین‌المللی معنا پیدا می‌کند، تأثیرپذیر از شرایطی است که پیش‌گرفته می‌شود. بعد از برجام دروازه‌های کاری بیشتری باز شد. اتفاقات مطلوب بیشتری را دیدیم و خطوط کاری ما هم باز متغیر شد. معامله ما با اروپا مقداری بهتر شد. در تحریم‌ها، ما بازار اروپایی خود را از دست دادیم. به همین دلیل مجبور شدیم به سمت بازارهای چین، مالزی، هند، پاکستان و آسیای شرقی تمرکز فعالیت داشته باشیم. اکنون در شرایط تحریمی جدید نیز می‌توانیم مسیرهای خود را پیدا کنیم.
بانک مرکزی در سامانه نیما نیز عملکرد موفقی نداشته است ولی اکنون این روند روبه بهبود است و در چند وقت اخیر از شروع به کار سامانه نیما شاهد بودیم که تلاطم بازار ارز کاهش پیداکرده است. اگر دولت پای خود را در تعیین نرخ کنار می‌کشید و به بازاری که غیرمتعارف آغاز کرده دامن نمی‌زد، نوسانات اخیر شکل نمی‌گرفت. ایجاد زیرساخت مناسب بانکی برای تحقق بازار ثانویه بسیار ضروری است. در شرایط فعلی دیگر نمی‌توان عرضه و تقاضا را مبنای تعیین نرخ قرار دارد و امیدواریم ایجاد بازار ثانویه با زیرساختی مناسب عامل مؤثری در کنترل بازار باشد.
انتهای پیام
