«با محور شدن اندوه افراد از حقیقت عاشورا دور شدند»

ناصر مهدوی با بیان این که اتفاق عاشورا خیلى تلخ و غم انگیز است، گفت: پایبندى به اصول و ارزش هاى والا، وفاى به عهد و اعتقاد به باورهاى انسانى و اخلاقى و احترام به بشریت از نکات ارزشمند این ماجراست و تلاش امام حسین (ع) هم در این راستا بود که ارزش ها بر باد نرود.

به گزارش شفقنا، در دومین شب از سلسله نشست‌های «عاشورا و امروز ما» که شب گذشته – یکشنبه شب – با همکاری انجمن اندیشه و قلم، خانه اندیشمندان علوم انسانی و بنیاد اندیشه و احسان توحید برگزار شد، دکتر ناصر مهدوی، در سخنانی با بیان اینکه متاسفانه طى سال هاى اخیر فضاى روشنفکرى در محرم ایجاد شده است که یک عده از روشنفکران دینى درباره برخى مسائل عاشورا داورى هایى مى کنند که کاملا غلط است، گفت: این روشنفکران تصور دارند نقل برخى از وقایع عاشورا هیچ پایه و اساسى ندارد و همه آنها ساخت ذهن برخى افراد است. اما خوشبختانه وجود تاریخ طبرى و برگزارى این محافل در جهت شفاف سازى تاریخ عاشورا امثال مرا بسیار دلگرم مى کند.

دکتر مهدوی در ادامه افزود: در ارتباط با گزاره «عاشورا امروز با ما چه نسبتى دارد؟» کوشش مى کنم پاسخ کامل و جامع بدهم. تاریخ طبرى درباره اتفاق کربلا خدمت بزرگى به مسلمانان کرده است و تمام عناصر مهم عاشورا را از منابع قدیمى تر دیگر ضبط و اعلام کرده است. همچنین با رجوع به «انساب الاشراف» و کتاب معروف ابن اعثم کوفى متوجه مى شویم آن زمان کتابت و نگارش وجود داشته، هرچند به مانند امروز این اتفاق رخ نمى داد. اما اینگونه نبود که افراد همگى بى سواد باشند و فرد با سواد در میان آنها حضور نداشته باشد. در کتاب انساب الاشراف و گفته هاى ابن اعثم کوفى به همراه کتاب «تاملى بر نهضت عاشورا» اثر رسول جعفریان، چندین فراز مهم و حقیقى عاشورا قید شده است که باید به فراخور فکر، خرد و اندیشه خودمان آن را بررسى کنیم.

وی در ادامه این سخنان تصریح کرد: بدون تعارف مى خواهم موضوعى را عنوان کنم و امیدوارم برایم دردسر ساز نشود، متاسفانه شیعیان بیشترین لطمه را به عاشورا و پیام عاشورا وارد کردند. زیرا با اکتفا به اشک ریزى و اندوه و ماتم، افراد را از حقیقت عاشورا دور کردند. همچنین برخى دیگر کلمات اندیشه اى و الهى خودشان را به عاشورا نسبت دادند که هر دو دسته به امام حسین و اتفاق کربلا ضربه زدند.

این استاد فلسفه افزود: برخى پیغمبر و امام را فردى با دسترسى کامل به علم غیب معرفى کردند، به شکلى که اعلام مى کنند پیغمبر از وقایع عاشورا خبردار بوده و به حضرت على (ع) گفته است که خون امام حسین ریخته خواهد شد و حضرت على گریه کردند. یا اینکه پس از چند روز مقدمه چینى خبر ریختن خون امام حسین (ع) بر روى زمین را به حضرت فاطمه (ص) انتقال دادند و سپس همه با خبر شدند که چه اتفاقى قرار است ۶١ سال بعد براى امام حسین (ع) رخ بدهد. متاسفانه این روایات بیانگر علم غیب ائمه بوده است و متاسفانه این تفکر در تاریخ و تحلیل تاریخى قرار گرفت که نتیجه آن تاکنون مشخص نشده است. این روایات باعث شد که با امام حسین (ع) نتوانیم درست ارتباط برقرار کنیم و از تجربه هاى کربلا سود ببریم.

به اعتقاد مهدوی، جبری و تقدیری کردن واقعه عاشورا ز سوی برخی شیعیان باعث شده این واقعه از حالت طبیعی خود خارج شود. در حالی که قرار نیست به‌خاطر انطباق با ذهنیت کلامی‌مان این واقعه را غلط تحلیل کنیم.

دکتر مهدوی با اشاره به کتب تاریخی معتبر افزود: خوشبختانه تاریخ طبرى و انساب الاشراف به خوبى عمق فاجعه عاشورا را روایت کرده است. متاسفانه نمونه هاى روایى علم غیب که نقل کردم نه با خرد و نه با قرآن و نه حتى با سلوک امام حسین (ع) جور در نمى آید.
وی گفت: بسیارى از بزرگان دیگر همچون مرحوم نراقى، مرحوم مجلسى و… گریه، اشک ریزى و خرافاتی را در ارتباط با عاشورا مطرح کردند که نوشته هاى آنها باعث تشکیل مراسم هایى با مضامین هویت انتقامى، هویت مظلوم بودن، هویت احساس ترحم، احساس عقیده یک باور و… شد که تنها اشک ریختند و هیچ راه حلى ارائه ندادند. در حالى که امام حسین (ع) خطاب به حضرت زینب گفت: عواطف خودت را کنترل کن، هرچند مصیبت بسیار تلخ و سنگین بود اما حضرت زینب بر خود مسلط بود و این حرکت فوق بشرى را انجام داد. حضرت زینب این اندوه را در سینه خود قرار داد تا روزى که آن را براى همگان نقل کرد.
به گفته مهدوی، در سیستمی که جاهل تصمیم گیری کند و تریبون و قدرت داشته باشد‌و متفکر درونش خفه شود آن جامعه تباه می شود و در واقع بی فکری و جهل و ابتذال مردم و حاکمان زمانه امام حسین(ع) را در محاصره قرار داد.
این استاد دانشگاه در پایان گفت: حادثه عاشورا به لحاظ منابع تاریخ کم نظیر است. اتفاق عاشورا خیلى تلخ و غم انگیز است، پایبندى به اصول و ارزش هاى والاى خود بسیار ارزشمند است. وفادارى به عهد و اعتقاد به باورهاى انسانى و اخلاقى احترام به بشریت بود که تلاش امام حسین (ع) هم در این راستا بود تا ارزش ها بر باد نرود.

گفتنی است این نشست ها ساعت ۸ امشب با سخنرانی حجج اسلام مهدی مهریزی و محمد سروش محلاتی در خیابان استاد نجات الهی، نبش ورشو، سالن فردوسی ادامه می یابد.

انتهای پیام