شهود چیست؟
کانال تلگرامی مدرسه علوم انسانی نوشت: «آیا تا به حال برایتان پیش آمده که عقل شما بر چیزی به عنوان امری معتبر صحه بگذارد اما شما در عمق وجود خود عمیقا معتقد باشید که چنین نیست؟ در چنین مواقعی ممکن است هیچ دلیل قانعکنندهای هم برای عدم اعتماد به استدلال عقل خود پیدا نکنید؛ در واقع گاه، هیچ دلیل منطقی برای این احساس شما وجود ندارد، اما شهود و صدای دل شما میگوید که حق با شماست.
مفهوم شهود (Intuition) یا فراست (درک بیواسطه) یا صدای دل:
● ۱.نوعی نتیجهگیری ذهنی که فرد تصمیمگیرنده بر اساس تجربیات و هیجانات گذشتهی خود به آن میرسد.(Lisa A. Burke and Monica K. Miller).
● ۲. افکار و ترجیحاتی که به سرعت به ذهن میرسند و برای شکلگیری آنها،تلاش و تأمل چندانی انجام نمیشود(دنیل کانمن).
● ۳. شهود، روشی برای ترجمه کردن تجربههای ما به قضاوت و تصمیم است(گری کلین).
اگر بخواهیم برخی ویژگیهای تفکر شهودی را بر اساس آنچه در تعریفهای بالا آمده کنار هم بگذاریم به سه مورد کلیدی میرسیم:
الف: سرعت بالا
ب: وابستگی به تجربیات و ورودیهای گذشتهی ذهن
ج: شفاف نبودن مکانیزم و منطق تفکر برای خود فرد
بهترین روش برای درک”تفکر شهودی” (و به تبع آن تصمیمگیری شهودی) این است که آنها را روبروی “تفکر تحلیلی” قرار دهیم.
تفکر تحلیلی و تصمیمگیری تحلیلی یک فرایند مکانیکی و کاملاً مشخص دارد. به محض طرح یک مسئله یا مشکل، باید تمام گزینههای ممکن را روی میز گذاشته و برای هر کدام، بیشترین اطلاعات در دسترس را گردآوری کنید.سپس معیارهای تصمیمگیری خود را مشخص کرده و ارزش هر گزینه،منافع، هزینهها و ریسکهای احتمالی آن را بسنجید و در پایان بهترین گزینه را انتخاب کرده و اجرا کنید. اما تفکر شهودی از مسئله به پاسخ میپرد؛ در این میان، همهی مراحل رسمی و از پیشتعیینشدهی فرایند تصمیمگیری را نادیده میگیرد.
در طی زمان و در طول زندگی هر فرد ذهن، تجربیات بینهایتی را ثبت و ضبط میکند.دورترین خاطراتی که داریم شاید به زمان نوزادی و کودکی برگردد.از آن زمان، و در طول زندگی، با افراد زیادی ملاقات کرده و موقعیتهای بسیاری را، چه خوب و چه بد تجربه کردهایم.همه این تجربیات در بخشی از حافظه ما ثبت شده است،اگرچه نمیتوان آنها را بهوضوح به خاطر آورد و یافتن برخی از وقایع و خاطرات بسیار دشواراست.
طی روز صدها کار کوچک و بزرگ خود را به کمک شهود انجام میدهیم. در کمتر از ثانیه تصمیم میگیریم؛ برای اینکه سوار مترو شویم یا اتوبوس،دیگر از استدلال استفاده نمیکنیم. البته شهود چیزی جادویی یا ماورایی نیست که ما با آن متولد شویم.شهود با یادگیری از همه چیزهایی که در اطراف خود میبینیم و تجربه میکنیم، ایجاد میشود.به گفته سانچز؛ دانشمند عصبشناس، شهود حاصل استفاده از تجربه، غریزه و ابتکار است.استفاده از شهود موجب میشود تا تفکر منطقی- انتقادی، خلاقیت و هوش هیجانی بهطور متعادل با یکدیگر ادغام شوند.
یادمان باشد که اعتماد به شهود و الهامها بدان معنا نیست که هر بار که شهود ما چیزی گفت،درست و بهجا است.چیزی که ما در اینجا بهعنوان شهود در مورد آن صحبت میکنیم،غرایز اساسی بقاء است که به انسان اجازه داده خود را با آن شرایط سازگار کند. بنابراین منظور از شهود، مهارت در پیشگویی یا موفقیت در مسائل با اتکا به شانس و تصادف نیست.
گرچه به نظر میرسد که شهود یا احساسات درونی (gut feeling) اغلب از جایی در درون ما ناشی میشوند،اما آنها نه تصادفی هستند و نه واقعاً از دل یا قلب یا شکم منشاء میگیرند. هنگامیکه با اضطراب، ترس یا اطمینان حس میکنید چیزی اشتباه است، ممکن است دچار پیچش معده،درد یا حالت تهوع شوید.این حالت از جایی نشأت میگیرد که اصطلاح “gut feeling” یا “احساس شکمی/درونی” از آن گرفته شده است. برخی مطالعات نشان میدهد که “محور شهود” در قشر جلوی مغز قرار دارد. این ناحیه در اصطلاح فنی vmPFC (قشر پیشپیشانی شکمی)نامیده میشود.
تکاپو و شلوغی زندگی روزمره میتواند هماهنگی با شهود یا همان راهنمایی احساسات درونیتان را برای شما سخت کند. وقتی برنامهریزی میکنید که میخواهید برای آن روز چه کاری انجام دهید و خود را در آن مسیر قرار میدهید،گوشدادن به آنچه شهودمان ممکن است به ما بگوید دشوار است.با این حال، نادیده گرفتن آن اشتباه بزرگی است، زیرا شهود یا اتکاء به احساسات درونی میتواند به ما کمک کند زندگی بهتری داشته باشیم.
راههای تقویت تفکر شهودی
۱. مراقبه
۲. شنونده خوبی باشید
۳. داشتن اطلاعات کافی و مناسب
۴. کتابخوان باشید
۵. با خودتان روراست باشید
۶. باورها و عقایدتان را زیر ذره بین قرار دهید
۷. ارتباطات اجتماعیتان را افزایش دهید
۸. تجارب هیجانی خود را افزایش دهید
۹. درهای ذهنتان را باز بگذارید
۱۰. توجه به گزینههای متنوع
منابع: وبسایتهای متمم، ویرگول، ذهن +++
انتهای پیام