اسلام‌هراسی در فیلم‌های مستند غربی
یادداشت عباس عیسی‌زاده، دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، با عنوان «اسلام هراسی در فیلم‌های مستند غربی» که در دین آنلاین منتشر شده است، در پی می‌آید:
تاکنون فیلم‌های مستند بسیاری در رابطه با اسلام تولید شده است. عمده این آثار علی‌رغم استفاده نمایشی از برخی قواعد ژانر مستند – از جمله رعایت دقت، انصاف و بی‌طرفی و نیز به‌کارگیری کارشناسان خبره و شواهد و مدارک محکمه‌پسند- سزاوار عنوان مستند نیستند و “سبک متوهمانه یا پارانویایی” بیشتر برازنده آنهاست؛ زیرا اغلب با اغراق، بدگمانی بی‌پایه و اساس و تئوری توطئه همراه هستند و هدف اصلی آنها تثبیت این نکته در ذهن مخاطب غربی است که: «ما درگیر جنگی تمام‌عیار هستیم که اساس و بنیان تمدنمان را به‌خطر انداخته است». ضمناً، این فیلم‌ها با پخش تصاویری خاص مسلمانان را به‌منزله خطر و تهدید معرفی می‌کنند؛ تصاویری که بر شاخص‌های ظاهری عجیب مسلمانان [از منظر غربی‌ها]، مانند روسری، عمامه یا ریش، نحوه متفاوت عبادت آنان (خم و راست شدن هنگام عبادت دسته‌جمعی) و در یک کلام، سبک زندگی نامتعارف و بدوی آنها نظیر زورگویی و ظلم به زنان تأکید دارد.
در ایالات متحده حتی سازمان‌هایی رسمی برای ساختن فیلم‌های ضداسلامی وجود دارد که یکی از آنها مؤسسه کلاریون در نیویورک است که رسالت خود را آشکارا، تولید و توزیع مستندهای هشداردهنده درباره خطر و تهدید اسلام بنیادگرا اعلام می‌کند. بین سال‌های 2005 تا 2011 میلادی، کلاریون سه فیلم مشهور با نام‌های دغدغه: جنگ اسلام رادیکال علیه غرب*، جهاد سوم** و ایرانیوم*** تولید نمود که ما در این نوشتار به بررسی مختصر فیلم مستند دغدغه بسنده می‌کنیم:
این مستند با بهانه قرار دادن حوادث تروریستی 11 سپتامبر 2001 در نیویورک، 11 مارس 2004 در مادرید و 7 جولای 2005 در لندن، در مورد خطر اسلام جهادی به غربی‌ها هشدار می‌دهد؛ یک فلسطینی که صورتش را با چفیه‌ای منقش به عبارات عربی پوشانده و کلاشینکف خود را به سمت بینندگان نشانه رفته است… تصاویری پراکنده از هلال‌ها، ستارگان قرمز، القاعده، حماس و حزب‌الله… و سپس ظاهرشدن نقل‌قولی از فیلسوف محافظه‌کار، ادموند برک، مبنی بر اینکه: «برای پیروزی شیطان تنها کافی است که انسان‌های خوب هیچ کاری نکنند…» و این چنین فیلم دغدغه آغاز می‌شود تا با معرفی اسلام به‌مثابه خطرناک‌ترین نیروی موجود در جهان پس از سقوط نازیسم، تهدید جهاد اسلامی را به جهانیان گوشزد کند.
در این فیلم که با محوریت مسئله فلسطین ساخته شده است، قطعه‌هایی از سخنان سران اسلامی، فعالان فلسطینی و برخی افراد تندرو در توجیه جهاد با یکدیگر تلفیق شده و جهاد اسلامی (= تروریسم، از نگاه سازندگان) در تقارن با هولوکاست قرار گرفته است. صحنه‌های هولناک هولوکاستپس از سلسله تصاویر کمپ‌های تمرینی حماس و حزب‌الله، اسامه بن‌لادن، حسن نصرالله و رهبران ایران به نمایش در می‌آید. همچنین برش‌هایی از رجزخوانی‌های ضدامریکایی و ضداسرائیلی گروه‌های جهادی با تکه فیلم‌هایی قدیمی از هیتلر و آلمان نازی و تصاویر 11 سپتامبر و دیگر حوادث تروریستی با هم ترکیب شده‌اند، تا ضمن ایجاد تناظر میان تهدید اسلامی [ادعاییِ] معاصر و خطر نازی‌ها در زمان جنگ جهانی دوم، اسلام را مقصر اصلی تمامی رویدادهای خشونت‌بار اخیر قلمداد کنند.
به‌طورکلی دغدغه که اثری است سطحی، سخیف و فاقد هرگونه ارزش هنری، سعی دارد تا با گره زدن یک آموزه، شخصیت، ارزش، هنجار یا آرمان اسلامی با رفتارهای خشن، غیرانسانی، توجیه‌ناپذیر و نفرت‌زا، موجبات تداعی این دو و آثار متعاقب و قهری آن را در ذهن و نفس مخاطب فراهم آورد تا او هر بار با دیدن و یا شنیدن یکی، به‌صورت ناخودآگاه، به دیگری انتقال یافته، ذهن و روانش درگیر شود؛ هدفی که شوربختانه تا حد قابل توجهی در نیل به آن موفق است.
نکته تأسف‌برانگیزتر اینکه چنین فیلم‌هایی مورد حمایت همه‌جانبه دولتی و سیاسی و حتی بسیاری از گروه‌های غیررسمی و خصوصی قرار می‌گیرند. برای مثال، در سال 2008 هم‌زمان با هفتمین سالگرد حادثه 11 سپتامبر، 26 میلیون نسخه از فیلم دغدغه به‌عنوان ضمیمه رایگان 70 روزنامه سراسری امریکا از جمله نیویورک‌تایمز توزیع شد. علاوه بر این، در کنگره ایالات متحده و نیز بسیاری از دانشگاه‌ها، کلیساها و کنیسه‌های این کشور به نمایش درآمد و بارها از شبکه تلویزیونی فاکس‌نیوز بر روی آنتن رفت. همچنین از طریق اینترنت و سایت‌هایی همچون یوتیوب و نت‌فلیکس به آسانی در دسترس کاربران قرار گرفت. به‌طورخلاصه، همگان دست به دست هم دادند تا این فیلم در سرتاسر امریکا دیده شود؛ زیرا آنچه “دغدغه” به‌تصویر می‌کشید، کاملاً در راستای دیدگاه طبقه حاکم این کشور نسبت به اسلام و در جهت اهداف و دغدغه‌های سیاسی آنان قرار داشت.
ارجاعات:
* Obsession: Radical Islam’s War against the West
** The Third Jihad
*** Iranium
انتهای پیام
