ممنوعیت قانونی دخالت انگلیس در پرونده‌ی نازنین زاغری
کامبیز نوروزی، حقوقدان، در یادداشتی تلگرامی در نقد حقوق اعلام حمایت دیپلماتیم دولت انگستان از نازنین زاغری با عنوان «پرونده‌ی نازنین زاغری اجازه دخالت انگلستان در حاکمیت ملی ایران نمی‌دهد» نوشت:
خانم نازنین زاغری مدت‌هاست در ایران زندانی است. اینکه در پرونده‌ی ایشان چه می‌گذرد نمی‌دانم و چیزی در مورد آن نمی‌توانم گویم. مواردی هم که در رسانه‌های داخلی یا خارجی گفته می‌شود اطلاعاتی نیست که ارزش حقوقی داشته باشند و آنها را مبنای تحلیل حقوقی قرار دهم. بیشتر تبلیغات‌اند و سیاسی. اگرچه متآسفانه معمولاً رویه چنان بوده که در چنین پرونده‌هایی، تردیدها و نگرانی‌هایی وجود دارد اما انساندوستانه امیدوارم که عدالت قانونی و قضایی، بی طرفانه در مورد ایشان به اجرا درآمده باشد.
با این همه هرچه باشد اما اقدام اخیر دولت انگلستان در اعلام حمایت دیپلماتیک از نازنین زاغری عملی است مغایر با اصول حقوق بین الملل ومداخله در حاکمیت ملی ایران است.
تابعیت مضاعف، یا تابعیت دوگانه از موضوعات مهم حقوق بین الملل خصوصی و عمومی است. در تابعیت مضاعف، یک نفر ممکن است به دلایل مختلف تابعیت دو یا چند کشور را داشته باشد. مثلاً هم ایرانی باشد، چون در ایران متولد شده است و هم تابعیت آمریکا یا انگلستان یا جای دیگری را کسب کرده باشد. از نظر حقوقی، تابعیت از امور حاکمیت‌هاست.
اصل دیگری در حقوق بین الملل وجود دارد که که دولت‌ها نمی‌توانند در حاکمیت دولت دیگر مداخله کنند.
نتیجه‌ی این اصل در بحث تابعیت مضاعف این است که وقتی یک نفر دارای دو یا چند تابعیت است، دولت‌ها نمی‌توانند بگویند تابعیت‌های دیگر او را قبول ندارم و او را تابع آن کشور محسوب نمی‌کنم. چنین حرفی به منزله‌ی مداخله در حاکمیت دولت دیگر است و ممنوع.
نکته این است که در تابعیت دوگانه یا مضاعف، هر دولت فقط تابعیت خود را شناسایی کرده و به اجرا می‌گذارد و با او به عنوان یکی از اتباع خود رفتار می‌کند. به عبارت دیگر، دولت‌ها فقط تابعیت خود را برای اتباع خود به اجرا می‌گذارند. دولت‌های دیگر حق مداخله در این امر را ندارند نمی‌توانند از یک دولت بخواهند که در مورد یکی از اتباع خود تابعیت کشور دوم را قبول کنند و تابعیت خود را به رسمیت نشناسند. چنین کاری به منزله‌ی مداخله در امور داخلی دولت‌ها و نقض حاکمیت ملی آنهاست.
در مورد حمایت دیپلماتیک هم این نکته مهم است که دولت‌ها فقط از اتباع خود می‌توانند حمایت دیپلماتیک کنند.
دولت بریتانیا اعلام کرده است از خانم زاغری، که هم تابعیت ایرانی دارد و هم تابعیت انگلیسی حمایت دیپلماتیک می‌کند. معنای این اقدام این است که انگلستان به خلاف اصول اساسی تابعیت و حاکمیت، اصرار و فشار دارد که دولت ایران، آن هم در خاک خود حاکمیت ملی خود را نقض کرده و تابعیت خود را به رسمیت نشناسد و تابعیت انگیسی خانم زاغری را به رسمیت بشناسد. چیزی بی‌سابقه و عجیب که مغایر است با اصول اساسی و محکم حقوق بین الملل و حق حاکمیت دولت‌ها.
در حالی که خانم نازنین زاغری، تابعیت ایرانی دارد و در حال حاضر در ایران تحت بازداشت است، حق حاکمیت دولت ایران است که با ایشان به عنوان یک تبعه‌ی ایران رفتار کند نه یک تبعه‌ی دولت انگلستان. بگذریم که جای تأسف عمیق است که شیوه‌های اقدامات امنیتی و قضایی در مورد پرونده‌هایی که بوی سیاست می‌دهند اغلب چنان بوده است که نه تنها در داخل شک و گمان‌های فراوان می‌سازد، بلکه در عرصه‌ی بین الملل هم زمینه‌ای ایجاد می‌کند که دولت‌های دیگر اجازه‌ی مداخله در حاکمیتی به خود می‌دهند که متعلق ملت ایران است.
این اقدام دولت بریتانیا، هیچ پایه‌ی حقوقی ندارد و کاملاً بی اساس و ناموجه است و نمی‌تواند منشاء اثر حقوقی و اجرایی باشد.
انتهای پیام
