محمد درویش: اثر دراز مدت سیل مثبت است

سیل باعث خسارت به اغلب مناطقی از کشور شد که دارای زمین‌های کشاورزی بودند و تمام کشت این اراضی را از بین برد که همین موضوع شاید در سال آینده فشار معیشتی را دو چندان کند، اما آیا این بلای طبیعی که خسارت‌های غیر قابل جبرانی هم از خود به جا گذاشته است در دراز مدت دارای تاثیرات مثبت خواهد بود؟

محمد درویش کویرشناسی که در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور پژوهش می‌کند بر این باور است که اگر سیل در کوتاه مدت باعث خسارت به بعضی از اراضی و محصولات شده ‌باشد در میان‌مدت باعث سود دهی بیشتر همین زمین‌ها خواهد شد و حداکثر ده روز یا پانزده روز زمان می‌برد تا از زمین‌های کشاورزی که خسارت دیده است بتوان استفاده کرد.

درویش در مورد اثرات سیل بر طبیعت به خبرنگار انصاف‌نیوز گفت: «سیل به طور کلی اثری مثبت در طبیعت و اکوسیستم دارد ولی چون انسان‌ها قوانین حاکم بر طبیعت را به رسمیت نشناخته‌اند، می‌تواند بر زیر ساخت‌ها، سکونتگاه‌ها و سازه‌های مرتبط با فعالیت‌های انسانی گاهی خسارت وارد می‌کند.

سیل‌ها باعث افزایش حاصل خیزی خاک می‌شود که مواد مغذی را از کوها به دشت‌ها می‌آورد و همین باعث می‌شود که اراضی کشاورزی به کود شیمیایی نیازی نداشته‌باشد، سیل‌ سبب تعدیل اقلیمی می‌شود که وضعیت مراتع را بهبود می‌بخشد و تالاب‌ها را به توان بالای زیست‌محیطی خودشان نزدیک می‌کند، حتی توان صیادی را برای هموطنان صیاد افزایش می‌دهد و باقی‌مانده‌ی سیل‌ها به اکوسیستم خلیج فارس و دریای مازندران بسیار کمک می‌کند.

اگر سیل در کوتاه مدت باعث خسارت به بعضی از اراضی و محصولات شده ‌باشد در میان مدت همین زمین‌ها سود خواهد کرد و حداکثر ده روز یا پانزده روز زمان می‌برد تا از زمین‌های کشاورزی که خسارت دیده بتوان استفاده کرد و فقط همین کشتی که داشتند از بین رفته و باز می‌توانند با شرایط بهتر در این زمین‌ها کار کنند.»

سدها خسارت سیل را افزایش داد

با شروع سیل نظرات مختلفی در مورد تاثیر سدها بر روی سیل از سوی متخصصات این زمینه شنیده می‌شد که گروهی سد را عامل خسارت بیشتر می‌دانستند و گروهی می‌گفتند اگر این سدها نبود خسارت بیشتر می‌شد؛ اما محمد درویش وجود سدها را محکوم می‌کند و براین باور است که سدها باعث خسارت بیشتر شده است، این کویر شناس در این‌باره گفت: «دوستان سدساز در حال حاضر از این وضعیت سیل سوءاستفاده می‌کنند و می‌گویند اگر این سدها نبود سیل خسارت بیشتری وارد می‌کرد، اما ماجرا این طور نیست و مثلا مناطقی در سوسنگرد که با 400 متر مکعب در ثانیه به زیر آب رفته زمانی با 1000 مترمکعب در ثانیه هم زیر آب نمی‌رفت، اتفاق شبیه به این موضوع در مورد رود کارون و پلدختر هم افتاد.

در واقع وقتی سد می‌سازیم به بستر سیلابی رودخانه‌ها احترام نمی گذاریم و آنجا خانه سازی هم می‌کنیم. عرض کارون در یک جاهایی تا 150 متر کم شده است  و حالا دیگر گنجایش عبور 2000 یا 3000 مترمکعب آب را ندارد؛ همان کارونی که به راحتی می‌توانست 6000 مترمکعب آب را عبور دهد، پس درواقع این سدها بودند که خسارت را افزایش دادند.

چند اتفاق دلیل ایجاد سیل شده است که یکی از آنها سدسازی است و مولفه‌های دیگری هم وجود دارد. مثل تغییر اراضی که داده شد و جنگل‌ها را به اراضی کشاورزی تغییر دادیم و اراضی کشاورزی را هم کم‌کم به ویلا سازی تغییر دادیم، جاده‌هایی که کشیدیم روی اصول نبوده که همین جاده‌ها باعث تشدید خسارت ناشی از سیل شده ‌است.»

به بستر رودخانه‌ها تجاوز کردیم

اکثر فعالان و پژوهشگران در حوزه‌ی محیط زیست بر این موضوع تاکید دارند که ما به بستر رودخانه‌ها وارد شدیم و این موضوع را یکی از دلایل خسارت‌های سنگین می‌دانند، محمد درویش هم بر این باور است که ما به بستر رودخانه‌ها تجاوز کردیم و در ادامه گفت:«ما به بستر رودخانه‌ها تجاوز کردیم، بسیاری از خانه‌ها که در پلدختر و معمولان تخریب شده دقیقا در بستر سیلابی رودخانه‌ها وجود داشته یعنی رودخانه در خانه‌ی خودش بوده و این ما بودیم که به خانه‌ی او تجاوز کردیم؛ پرسش اصلی این است که چرا مقامات اجازه دادند این ساخت و سازها اتفاق بیفتد؟!

در گنبد کاووس به این دلیل که در اطراف گرگان‌رود قیمت زمین ارزان بوده شهرداری مجوز ساخت و ساز داده  است، مقصر این اتفاق باران و سیل نیست بلکه مقامات محلی هستند.

ما باید امیدوار باشیم این اتفاق تلنگری برای مسوولین و مردم باشد تا قدر جنگل‌ها را بیشتر بدانیم، اگر 30 درصد از جنگل‌های زاگرس را طی دو دهه از بین نمی‌بردیم و نیمی از جنگل‌های هیرکانی طی 60 سال گذشته از دست نمی‌رفت مسلم بدانید که خسارت‌های سیل کم‌تر شده بود. امیدواریم برای طرح تنفس جنگل بودجه‌ی قابل توجهی قرار دهند و مردم هم به هیچ بهانه‌ایی جنگل‌ها را از بین نبرند.»

انتهای پیام