«قصد شینزو آبه انتقال پیام بود نه میانجیگری»

نصرت‌الله تاجیک  دیپلمات سابق و تحلیلگر مسائل بین‌الملل می‌گوید: ژاپنی ها در کنار محافظه کاری، در سیاست خارجی بسیار کم ریسک می کنند. یعنی تا زمانی که مطمئن نشوند می توانند یک تاثیر قطعی داشته باشند، وارد پروسه میانحیگری نمی شوند. الان هم همین طور که رسانه های رسمی ژاپن قبل از سفر گفته اند، آقای شینزو آبه قصد میانجیگری نداشته و کار او در حد همین پیام هایی بوده است که عنوان شد.

تاجیک در گفت و گو با خبرنگار «انتخاب»، اظهار داشت: کسانی که به پیچیدگی های سیاست های ژاپنی و همین طور پیچیدگی های خاورمیانه و مسائل غرب آسیا آشنا هستند از ابتدا این تحلیل را داشتند که به دلیل محافظه کاری ژاپنی ها مخصوصا در مقابل آمریکایی ها نباید از سفر آبه انتظار خیلی زیادی داشت.

او با بیان اینکه یکی از ویژگی های میانجیگری این است که میانجی باید بر دو طرف دارای تاثیراتی باشد، اظهار داشت: در این که ژاپن یک کشور قدرتمند اقتصادی است، جای هیچ شکی نیست اما از نظر سیاسی به دلیل وابستگی به آمریکا، از ابتدا نمی شد انتظار داشت که ژاپن نقش تعیین کننده ای در این میانجیگری داشته باشد.

او در عین حال افزود: می توانیم بگوییم آقای آبه پیام هایی را منتقل کرده است. از زمانی که ترامپ به ژاپن سفر و بحث عدم تغییر رژیم را در آنجا مطرح کرد که به تغییر موضع ترامپ یا آمریکا تلقی شد، حدس زده می شد که آقای آبه می خواهد پیام هایی را منتقل کند.

تاجیک تصریح کرد: به عقیده من اتفاق تعیین کننده در این معادله این است که آیا واقعا می شود به ترامپ اعتماد کرد و پیامی هایی را که فرستاده، پیام های واقعی تلقی کرد یا خیر؟

این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: به عقیده من ویژگی های عمومی و شخصیتی ترامپ از یک طرف و تغییر مواضعش به صورت مکرر و خروج از موافقت نامه های بین المللی و از جمله برجام از سوی دیگر، شرایطی را به وجود نمی آورد که حتی روی این پیام هم بایستد.

او افزود: سیاست آمریکا و مشخصا ترامپ ایجاد شورش داخلی از طریق فشار های اقتصادی است. اگر این نقشه محقق شود، او به دنبال تغییر نظام است نه تغییر دولت و این که می گوید من به دنبال تغییر رژیم در ایران نیستم، دروغ است، منتها مسئله این است که می تواند یا نمی تواند.

تاجیک با بیان اینکه استراتژی ترامپ ایجاد فشار علیه حکومت برای قبول شرایط خود است گفت: میانجیگری بر مبنای اصولی است که هر دو طرف اتفاق های مشترکی را قبول کنند و بعد بر اساس آن میانجیگیری ایجاد شود، اما روشی که ترامپ می خواهد این است که خودش صحنه بازی را بچیند، بازی را طراحی کند و قوانین و فرمول و همه چیز را خودش تعریف کند. در این شرایط مجالی برای میانجیگری وجود ندارد.

تاجیک درباره پیشنهاد احتمالی شینزو آبه گفت: فکر می کنم که آقای آبه دکتر روحانی را به اجلاس جی بیست دعوت کرده است و ایشان احتمالا به آنجا سفر کنند.

او با تاکید براینکه ایران سابقه حمله به هیچ کشوری را حداقل 2، 3 قرن اخیر نداشته؛ یعی هیچوقت شروع کننده جنگ نبوده ایم گفت: وضعیتی که ترامپ فراهم کرده، یعنی این فشار اقتصادی، قابل تداوم نیست یعنی نمی توان گفت که ما به دنبال صلح هستیم ولی همزمان یکی از کشورهای مهم و تاثیرگذار منطقه را تحت فشارهای سنگین اقتصادی قرار دهیم تا مردم آن کشور علیه حکومت خود شورش کنندو این اصلا عملی نیست و هیچ صلح و ثباتی شکل نمی گیرد.

تاجیک گفت: اگر دنیا قائل به این است که ایران یک بازیگر فعال و تاثیرگذار است و می تواند مانند مبارزه با داعش، نقش مثبت و سازنده ای ایفا کند، باید شرایطی را فراهم کند تا فشار ها و تحریم های یکجانبه آمریکا و فشار اقتصادی بر مردم به نوعی برداشته شود.

تاجیک تاکید کرد: بعید می دانم که آقای آبه حامل شرایط و پیشنهاد مشخصی از سوی ترامپ برای مذاکره بوده باشد. فکر می کنم سقف کار آقای آبه همین حرف هایی بوده که در دیدار با مقام معظم رهبری داشتند؛ در حال حاضر اقتضای شرایط این نیست که پیشنهادهای مشخصی داده شود. در حال حاضر دو طرف یکدیگر را می سنجند تا ببینند آمادگی لازم را دارند یا خیر. فکر می کنم هنوز آمادگی لازم وجود ندارد.

او افزود: هر دو طرف دارای قدرت های سخت و نرم تاثیرگذاری هستند و سعی می کنند تا ببنید از کدام قدرت ها استفاده کنند تا بتوانند بر اراده طرف مقابل تاثیر بگزارد.

تاجیک در پایان گفت: نکته دیگر این است که ژاپنی ها در کنار محافظه کاری، در سیاست خارجی بسیار کم ریسک می کنند. یعنی تا زمانی که مطمئن نشوند می توانند یک تاثیر قطعی داشته باشند، وارد پروسه میانحیگری نمی شوند. الان هم همین طور که رسانه های رسمی ژاپن قبل از سفر گفته اند، آقای آبه قصد میانجیگری نداشته و کار او در حد همین پیام هایی بوده است که عنوان شد.

انتهای پیام