تحلیل سه جامعه‌شناس از درگیری مامور پلیس با یک دختر در تهرانپارس

دو روز پیش ویدیویی از درگیری مامور پلیس با یک دختر در تهرانپارس در فضای مجازی منتشر شد که با واکنش‌های مختلفی از سوی مسئولان و افکار عمومی مواجه شد .

ایسنا نوشت: پلیس دیروز در توضیح این ماجرا اطلاعیه‌ای صادر کرد و در عین اشاره به اینکه اگر تخلفی در رفتار مأموران بوده باشد با آنها برخورد می‌شود «هنجارشکنی و اعتراض جمعی از شهروندان به رفتارهای دختر یادشده و دوستانش، همچنین تعرض آنها به مأموران پلیس» را علت برخورد با آنان برشمرد.

رئیس پلیس پایتخت هم امروز از دستگیری و عزل دو مأمور متخلف در ماجرای درگیری با دختری در پارک پلیس تهرانپارس خبر داد و در روایت ماجرا گفت: ساعت ۱۶:۳۰ روز اول تیرماه در تماس با مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ اعلام شد که عده‌ای جوان در وضعیتی نامناسب در پارک پلیس هستند و شئون را زیر پا گذاشته‌اند. مأموران پلیس که جانشین کلانتری نیز در میان‌شان بود، در محل حاضر شده و در گام نخست اقدام به ارائه تذکر به این افراد کرده‌اند؛ اما با آغاز تذکر مأموران این افراد با آنها درگیر شده و اقدام به رفتارهای نامناسبی کرده و به قانون نیز تمکین نکرده‌اند که پس از آن درگیری رخ داده است.».

به گفته رحیمی «هم‌اکنون پنج نفر شامل سه مرد و دو زن جوان بازداشت شده و همچنان نیز در بازداشت پلیس هستند و جرم آنها خودداری از عمل به دستور پلیس، هنجارشکنی و درگیری با مأمور و نیز کشف حجاب است. در عین حال جانشین کلانتری و یکی از مأموران کلانتری نیز در این ماجرا بازداشت و از سمت خود عزل شده‌اند.»

به گزارش ایسنا، این برخورد و عزل مأموران خاطی و طرح سوال مجلس از وزیر کشور تنها یک روی این حادثه است اما روی دیگر آن، تأثیر این اتفاقات در جامعه و افکار عمومی است؛ موضوع مهمی که نه در کوتاه‌مدت که در بلندمدت تأثیرات خود را نشان می‌دهد.

در اعمال قانون هم باید حقوق شهروندی را رعایت کنیم

در همین رابطه سیدحسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاری ایران گفت: در هر مجموعه سازمانی ممکن است اتفاقاتی بیفتد که در افکار عمومی ذهنیت بدی نسبت به آن سازمان ایجاد شود. اگر یک نفر رفتاری از این دست داشت ما نباید آن را به کل مجموعه منتسب کنیم؛ این موضوع اخلاقی نیست. اگر چند پلیس بد برخورد می‌کنند و یا چند پزشک زیر میزی می‌گیرند نمی‌توان این موضوع را به همه منتسب کرد. موضوع دیگر در رابطه با ویدئو این است که همه باید مراقب کارهایمان باشیم؛ خدا ناظر کارهای ماست. امروزه دنیا، دنیای مجازی است همه رفتارهای ما تحت نظارت کسانی است که ما را می‌بینند.

رئیس انجمن مددکاری اجتماعی همچنین با بیان اینکه پلیس وظایفی دارد و در راستای انجام وظایفش باید پاسخگو باشد اظهار کرد: اما هیچکدام از اینها اما مجوزی نمی‌شود که برخوردی خارج از مأموریت انجام شود، رفتاری که انجام می‌شود که با جرمی که اتفاق می‌افتد باید تناسب داشته باشد.

به گفته وی حتی اگر قرار است امر به معروف انجام دهیم باید در انتخاب روش به گونه‌ای عمل کنیم که آن روش جاذبه هم داشته باشد تا حرف درست ما را بپذیرند تا در نهایت آنچه از امر به معروف دنبال آن هستیم تحقق پیدا کند.

موسوی چلک افزود: فکر می‌کنم این موضوعی است که نه فقط پلیس، بلکه در همه سازمان‌ها بایستی مبنا قرار گیرد.

وی در ادامه یکی از مهارت‌هایی را که افرادی که مستقیماً با مردم در محیط‌های عمومی سروکار دارند باید کسب کنند، «کنترل خشم» و مهارت دیگر را «توانایی ارتباط» برشمرد و افزود: به عنوان مثال سه عبارت «بشین» و «بتمرگ» و «بفرما» درخواستی یکسان هستند اما طبیعتاً هر کدام از این کلمات تأثیرات خاص خودشان را دارند. ضمن اینکه حتی اگر قرار است اعمال قانون صورت بگیرد، باز هم باید حقوق شهروندی را رعایت کنیم؛ زیرا قربانی هم حقوقی دارد.

موسوی چلک در ادامه با اشاره به واکنش پلیس به این اتفاق تاکید کرد که پلیس هم این کار را تأیید نکرده و از مامورش نیز دفاع نکرده است. حتی این را پذیرفته است که ممکن است کارکنانش نیز در جایی خطا کنند؛ بنابراین نباید رفتار چند نفر را به عملکرد همه پرسنل سازمان ربط دهیم.

رئیس انجمن مددکاری باز هم با تاکید بر اینکه کسانی که با مردم سروکار دارند باید مهارت ارتباطی کسب کنند، گفت: این افراد باید روانشناسی ارتباط و مهارت ارتباط با مردم را جدی‌تر بگیرند. وی افزود: من در حوزه مددکاری اجتماعی همیشه می‌گویم وقتی به عنوان مددکار اجتماعی پشت میز رفتیم فقط خودمان دیگر نیستیم بلکه می‌توانیم معرف خوب یا معرف بد برای‌آن حرفه باشیم. وقتی در سازمانی کار می‌کنیم اگر برخورد خوبی با ارباب رجوع نداشته باشیم ممکن است که نام‌مان فراموش شود اما ذهنیت بد و خوب از سازمانی که در آن هستیم در ذهن افراد نقش ببندد و باقی بماند.

رئیس انجمن مددکاری اجتماعی افزود: پاسخی که پلیس به این موضوع داد نفی آن نبود و گفته است که با مأمور اگر خطا کرده باشد برخورد می‌کنیم. اما باید مراقب باشیم و بخاطر داشته باشیم با لباس کاری که به تن می‌کنیم می‌توانیم تأثیر خوب یا بد آن لباس باشیم.

پلیس باید به شهروندان امنیت روحی دهد

مصطفی اقلیما- آسیب‌شناس جامعه‌شناس و رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران نیز در این باره با اشاره به برخی تفسیرها حتی در کشورهای دینی در مورد میزان ورود به امور مردم  ادامه داد: اگر بر فرض مثال آب‌بازی‌ای هم رخ داده اتفاق مهمی نیست اما برخی رفتارها وکردارها باعث می شود که افراد از دین و …گریزان شوند.

وی همچنین با انتقاد از نبود مامور زن در صحنه گفت: مگر نه اینکه به نامحرم دست زده شود خلاف شرع است؟ بنابراین به نظر می رسد که اگر قرار باشد حتی برخوردی صورت بگیرد باید طبق ضوابط باشد.

این آسیب شناس با اشاره به اینکه وقتی بزرگتر کار اشتباهی انجام دهد کوچکتر نیز از آن تاثیر می پذیرد گفت: به طور مثال وقتی به یک کارمند می‌گوییم چرا دزدی می‌کنی، پاسخ می‌دهد زیرا فلان فرد در فلان رده دزدی کرد یا وقتی در یک خانواده پدر احترام خود را نگه نمی‌دارد چگونه می‌توان توقع داشت فرزندان حرف گوش دهند؟ بنابراین حتی اگر می‌گوییم چرا این بچه‌ها آب بازی می کنند، بچه‌ها محکوم نیستند و ما مسئولین امر را محکوم می‌کنیم که چرا برنامه مناسبی برای تفریح نوجوانان و جوانان نریخته‌اند؟ چرا محیطی برای آنها تعبیه نشده که در آن ورزش و تفریح کنند؟

وی برخورد با آدمها را برخورد با معلول دانست نه علت و افزود: می‌توان افراد زیادی را زندانی کرد، اما علت که برطرف نمی شود.

اقلیما در بخش دیگری از صحبت هایش با بیان اینکه بی‌اعتمادی در جامعه وجود دارد گفت: بی اعتمادی ریشه اصلی آسیب‌های اجتماعی در هرجای دنیاست پدر به بچه، زن وشوهر به یکدیگر و به طور کل افراد جامعه به یکدیگر ؛ بنابراین اگر قرار است کاری کنیم باید زیرساخت‌ها درست شود؛ زیرا در زیرساخت‌ها دچار مشکل هستیم.

وی در عین حال با برشمردن مثالهایی گفت: در کشور قوانین خوبی داریم اما در اجرای آنها  دچار مشکل هستیم.

وی در ادامه با بیان اینکه اسلام دین محبت است و با محبت و گذشت همه چیز درست می‌شود، افزود: اگر رفتاری اشتباه است باید برای آن قانون و ضوابط تعریف شود و برای همه باشد. ضمن آنکه هرکس هم باید در تخصص خودش عمل کند.

رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران در ادامه با بیان اینکه « اینگونه برخوردها کار پلیس نیست » افزود: از طرفی این نوع رفتار نه رفتار تربیتی است نه انسانی و اسلامی. ما قانون داریم ، قانون این نیست که هرکس هرجور که دلش خواست رفتار کند. همچنین پلیس زن هم داریم. باید در این مواقع و در خصوص زنان نیز پلیس زن وارد عمل شود و صحبت کند. فراموش نکنیم که پلیس باید به شهروندان امنیت روحی دهد.

وی گفت: در قانون هیچکس حق تفسیر ندارد؛ قانونی که تفسیر مختلف می‌شود درست نیست. اگر ضوابط به درستی نوشته و قوانین نیز به درستی اجرا شوند کسی خلاف نمی‌کند.

اقلیما در پایان برخی برخوردها را موجب ایجاد آشوب در اذهان عمومی برشمرد که موجب حس بد مردم می‌شود و افزود:  البته پلیس هم گناهی ندارد. آن فردی که این کار را انجام داده کارمند حقوق‌بگیر است؛ در حقیقت باید به فردی که دستور می‌دهد گفت چرا برای این‌ موضوع از نیروی پلیس زن استفاده نشده. متاسفانه به طوری کلی هیچ وقت نخواستیم علت را برطرف کنیم و پیشگیری‌های لازم را انجام نداده‌ایم.

لزوم آموزش مهارت‌های ادراکی در کنار مهارت‌های فنی به ماموران پلیس

امان‌الله قرائی مقدم -جامعه شناس نیز در این باره با بیان اینکه سردار رحیمی-رییس پلیس پایتخت همواره در همه موارد مأموران و نیروی انتظامی را به شکیبایی، مدارا و پرهیز از خشونت و بی‌احترامی دعوت می‌کند، در عین حال اظهار کرد: این موضوع از دو بعد قابل بررسی است. یک بعد فردی یعنی شخصیت پلیس‌است، اینکه در چه خانواده‌ای و چگونه بزرگ شده است؟ خشونت‌گرا یا پرخاشگر است؟ بعد دیگر نیز آن دختر است و رفتارهایش. البته به نظرم در اینجا برخی از نیروهای پلیس خودسرانه عمل کرده‌اند.

وی با بیان اینکه مهارت‌های مختلفی از جمله مهارت‌های ادراکی، انسانی و فنی همواره در ارتباطات مطرح هستند، گفت: مهارت فنی اولین مرحله مدیریت است، بعد از آن نیز مهارت انسانی قرار می‌گیرد. فردی که در این رده است باید علاوه بر مهارت فنی یعنی آگاهی از پلیس و اقتدار و قدرت، مهارت ادراکی نیز داشته باشد؛ یعنی بداند که با عملش چه لطمه‌ای ممکن است به نظام سیاسی، اجتماعی، اقتدار و شخصیت پلیس و هم‌قطاران خود بزند؛ به عبارت دیگر مهارت ادراکی یعنی درک موقعیت، درک فضای اجتماعی و درک اینکه در چه رده‌ای است. به نظرم شاید این ادراک در آن فرد دچار مشکل شده که فرد دست به چنین اقدام نادرستی زده است. همچنین این فرد نباید به آن دختر دست می‌زد؛ زیرا از نظر دینی گناه است و لازم بود یک افسر زن این کار را انجام دهد. یک مرد نمی‌تواند به یک نامحرم دست بزند و این امر اشکال بسیاری دارد.

این جامعه‌شناس اضافه کرد: از طرفی هم باید به این موضوع توجه داشت که آن دختر هم شاید دچار غرور جوانی و نادانی و خشونت شده است یا حتی زمینه‌های شخصیتی قبلی او باعث شده که در برابر پلیس این گونه واکنش نشان دهد؛ بنابراین می‌توان گفت که شاید نباید در برابر پلیس اینگونه مقاومت می‌کرد ولی عمل پلیس هم درست نبود.

وی در ادامه با بیان اینکه پلیس در دانشگاه مهارت می‌آموزد، منتها شخصیت فردی در فضای کاری هم وارد می‌شود، افزود: به عبارت دیگر شاکله شخصیتی هر کسی در کار او تأثیرگذار خواهد بود. اینکه کجا بزرگ شده و میزان تحصیلاتش چه بوده است و … قطعاً در شخصیت افراد تأثیرگذار است. این شخصیت تا آخر با انسان است و در فضای کاری او هم مؤثر خواهد بود. حتی شیردادن مادر به کودک و قنداق کردن آن و…در شخصیت و خلق‌وخوی کودک تأثیرگذار است. شخصیت شکل گرفته افراد مانند رسوب زیر آب دریاست.

قرائی مقدم در پایان در پاسخ به اینکه باید چه اقدامی انجام دهیم تا شاهد چنین برخوردهایی در آینده نباشیم؟ گفت: در عین حال که به خانواده‌ها و والدین باید قدرت پلیس، اقتدار پلیس، مشروعیت و احترام آن را گوشزد کنیم، نیروی پلیس را هم به کسب بیشتر آموزش روابط و مهارت‌های ادراکی و انسانی علاوه بر کسب مهارت‌های فنی دعوت کنیم.

انتهای پیام